مجله حقوقی دادگستری
پیاپی 50-51 (بهار و تابستان 1384)

اهمیت و تاثیر حقوق مالکیتهای فکری، به ویژه آثار ادبی و هنری، در دنیای امروز ناشناخته نیست. قوانین ملی و معاهدات بین المللی در این زمینه دارای پیشینه طولانی بوده و هم اکنون نیز در حال رشد و توسعه روزافزون است. با وجود این، موضوع مورد بحث در نظام حقوقی کشور ما شاهد فرار و تشبی هایی بوده است که آگاهی از آن برای تحلیل و نقد درست قواعد موجود ضرورت دارد. قانون گذاری های اولیه، پس از مواجه شدن با دورانی از ابهام و تردید، آغازی دوباره داشته و به دوران تثبیت و شکوفایی خود نزدیک می شوند...

گسترش تکاپوهای بازرگانی و اقتصادی در جهان امروز، اهمیت، کارایی و نقش مالکیت فکری را دو چندان ساخته است. امروزه این شاخه از حقوق بالندگی ویژه ای یافته است. در این نوشتار پس از بررسی مفهومهای بنیادی و سرشت حقوق فکری، به کوتاهی از پیشینه آن در تمدنهای گذشته سخن به میان آمده است اما درباره حقوق اسلام و حقوق مالکیت فکری دراز دامن تر گفت و گو شده است. در پایان، سیاه های از اصطلاحات و واژگان مهم کاربردی در حقوق مالکیت فکری (فارسی / انگلیسی) آمده است.

نقش اساسی علامت تجاری در جریان تجارت داخلی و بین المللی آن را با سرمایه با ارزشی تبدیل کرده که برای حفظ و حمایت از آن و حقوق مالکیت آن، قوانین داخلی و معاهدات بین المللی متعددی تصویب شده است. برای حمایت قانونی از حقوق مالک، ابتدا باید مبدا ایجاد حق شناسایی شود. از قوانین برخی کشورها و رویه قضایی حق ناشی از علامت به دو روش استفاده مستمر از علامت و ثبت علامت در ادارات مالکیت صنعتی به دست می آید. برای حفظ علامت و حقوق ناشی از آن و جلوگیری از نقض حقوق مذکور مالک هر علامت می تواند اقدامات قانونی پیش بینی شده را درخواست کند...

پیشرفت سریع تکنولوژی در قرن اخیر باعث تحولات زیادی در زندگی انسانها شده که به تبع آن حقوق نیز متحول گردیده است. امروزه حقوق مالکیت قکری بخش وسیعی از حقوق را در برمی گیرد و آن قدر وسیع شده که به صورت شاخه ای مستقل درآمده و احاطه برآن به سادگی ممکن نیست. یکی از موضوعات مهم مالکیت فکری به ویژه با توسعه شبکه جهانی اینترنت وضعیت حقوقی پایگاه های داده است. در این مقاله پس از بررسی اجمالی کلیات پدید آورنده و حقوق او را مورد بررسی قرار می دهیم تا مشخص شود به چه کسی پدید آورنده اطلاق می شود حقوق او چیست از اثرش چه...

پس از شناسایی حقوق مالکیت ادبی و هنری مهم ترین عامل مکمل تعیین ضمانت اجراهای مناسب و کارآمد برای جلوگیری از نقض حقوق و یا مجازات مرتکبین تقض می باشد. ضمانت اجراهای نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری را می توان به صورتهای کیفری مدنی اداری و گمرکی مشاهده کرد که در قوانین راجع به مالکیتهای ادبی و هنری در ایران و موافقت نامه های بین المللی مرتبط از جمله موافقت نامه تریپس و موافقت نامه برن و عهدنامه کپی رایت وایپو آمده اند لیکن تفاوتهایی در به کارگیری و اولویت بندی ضمانت اجراهای کیفری و مدنی و اداری در قوانین ایران با موافقت نامه های...

مالکیت صنعتی شاخه بسیار مهمی از حقوق مالکیت فکری است که بر خلاف مالکیت ادبی و هنری خود به خود و به دنبال پیدایش اثر به وجود نمی آید بلکه باید در پی طرح تقاضای ثبت صاحب اثر مقامات عمومی آن را اعطا کنند. مالکیت صنعتی مواردی همچون اختراعات علائم تجاری طرحهای صنعتی اسرار ساخت رقابت غیر منصفانه و علائم مبدا را در برمی گیرد. مهم ترین اسناد بین المللی در زمینه مالکیت صنعتی کنوانسیون پاریس 1883 و موافقت نامه تریپس 1994 می باشند. مقایسه حقوق مالکیت صنعتی در این اسناد به شناسایی بیشتر این حقوق کمک می کند.

با ورود به عصر فناوری و امکان دسترسی و پردازش سریع اطلاعات در تمام نقاط جهان حمایت از اسرار تجاری اهمیت فوق العاده ای یافته است. مفهوم و حقوق اسرار تجاری با رویکرد وضعیت این حقوق در عصر فناوری اطلاعات و ضمانت اجراهای قانونی و عملی برای حمایت کشورمان مورد توجه قرار گرفته است. همین امر منجر به بروز مشکلات حقوقی و قضایی گوناگونی در مقام دادرسی اختلافات مطرح شده با ادعاهای نقض حقوق اسرار و درخواست حمایت قانونی از آنها شده است. در مقاله حاضر ضمن تحلیل مباحث مربوط به حقوق اسرار تجاری مسئولیت ناشی از نقض حقوق...

برای پذیرش قطعی عضویت کشورمان در سازمان تجارت جهانی ضروریست الزامات مقرر در حوزه های مورد نظر این سازمان در سه بخش عمده خدمات کالاها و مالکیت فکری که در قالب موافقت نامه هایی متعدد در مجموعه ای واحد به نام موافقت نامه دبلیو تی او بیان شده اند مورد توجه قرار گرفته به مرحله اجرا در آیند. در این مقاله تلاش می شود تا با نگاهی گذرا به الزامات مقرر در موافقت نامه تریپس خلاها و تفاوتهای نظام حقوقی کشورمان در مقایسه با موافقت نامه یاد شده آشکار شود.

امروزه بیشتر کشورها بر سر حمایت از برنامه های رایانه ای براساس نظام حق مولف به توافق رسیده اند. قانون گذار داخلی هم در سال 1379 با تصویب قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای با آنان همگام شده است. با این حال همچنان برسر اختراع شمردن برنامه های رایانه ای اختلاف وجود دارد. کنوانسیون حق اختراع اروپایی به صراحت برنامه های رایانه ای را مقوله ای خارج از نظام حق اختراع شمرده است اما در برخی کشورها از جمله امریکا نظام حق اختراع در مورد نرم افزارهای رایانه ای اعمال می شود. قانون گذار ایرانی به رغم پذیرش نظام حق مولف...

حمایت از اختراعات و شناسایی حق اختراع به عنوان یکی از مصادیق حقوق مالکیتهای فکری به ویژه در حوزه مالکیتهای صنعتی و تجاری نیازمند بررسی شرایط مقرر قانونی به منظور توصیف ایده طرح و ابتکاری نو با عنوان اختراع است. از عمده ترین مباحث مطرح شده در این زمینه بررسی این امر است که در چه شرایطی می توان ادعای یک نفر در مورد ارائه اختراع را محرز دانست و به شناسایی و احترام حق وی نظر داد. معمولا شرایط و معیارهایی که قانون گذار برای شناسایی حق اختراع تدوین کرده است با معیارهای عرفی شناسایی حق مزبور متفاوت است و از عمده ترین شرایط مقرر...