فهرست مطالب

نشریه فقه و حقوق خانواده
پیاپی 24 (زمستان 1380)

  • تاریخ انتشار: 1381/05/22
  • تعداد عناوین: 8
|
  • چالش های پژوهشی و چشم اندازی نوین
    معصومه شبستری صفحه 4
    بحث و تحقیق در عرصه تفکرات و پژوهشهای بشری بویژه تفکر علمی – اسلامی، جایگاهی رفیع دارد. پیوستگی و ارتباط درونی علوم نیز در این زمینه قابل تامل است و ایجاد ارتباط میان آموخته ها و میراث علمی – فرهنگی نیز از عواملی است که می تواند به فرهنگ و جامعه روح ببخشد.
    از مهمترین اهداف آموزش در اسلام، در آمیختن جان آدمی با علم و یگانه شدن با معرفت است و از آنجا که در اسلام علم و عمل از هم جدا نیست، شایسته است منشا تجلیات بیرونی پژوهشگر که شامل رفتارها و گفتارهای اوست، جان وروح فرهیخته او باشد.
    قابل ذکر است که در عرصه پژوهش در جوامع اسلامی و بویژه در ایران، تاکنون موانع زیادی وجود داشته است؛ از جمله این موانع در عرصه تاریخی، عدم استقلال در برهه های پیشین، نارسایی ساختار سیاسی جامعه، حاکمیت اندیشه های واپس گرا و غلبه روحیه اخباریگری بر جوامع اسلامی در رویکرد اندیشمندان به حوزه های مختلف علمی و معرفتی است؛ به طور مثال، دخالت نهاد سیاسی می تواند موجب تغییر و تحول در نهادهای علمی و پژوهشی، متناسب با نیازهای قدرت حاکم و تاثیر آن بر جامعه شود. این نحوه دخالت در ساختار آموزشی جامعه می تواند موجب مشارکت اقشار مختلف اجتماعی یا عدم مشارکت آنها در امر تحقیق و پژوهش باشد.
  • بررسی نفقه زوجه و اقارب در حقوق انگلستان
    لیلا اسدی صفحه 8
    در حقوق انگلستان زوجه و فرزندان واجب النفقه اند و با وجود حکومت عرف و رویه قضایی در حقوق این کشور، مقررات موضوعه زیادی در رابطه با نفقه زوجه و فرزند به تصویب رسیده است.
    بر خلاف حقوق ایران نفقه کودک در حقوق انگلستان امتیازاتی بر نفقه زوجه دارد؛ از جمله این امتیازات می توان به دخالت نهادهای حمایتگر اداری در بررسی و وصول نفقه کودک و اعطای وصف کیفری به عمل والدین ممتنع از پرداخت نفقه اشاره نمود. در باب حقوق زوجه نیز انعقاد عقد ازدواج تنها موجد حق دریافت نفقه برای زوجه نیست و زوجینی که بدون انعقاد عقد نکاح زندگی مشترک دارند، همانند زوجین ازدواج کرده دارای روابط مالی از جمله نفقه می باشند.
    کلیدواژگان: حقوق انگلستان، نفقه کودک، نفقه زوجه، آژانس حمایت از کودکان
  • مبانی و مستندات قسامه
    طوبی شاکری گلپایگانی صفحه 30
    در تامل فقهی، روایی درباره مبانی و مستندات قسامه، با قرائتی دیگر از آن مواجه می شویم، که از یک سو درصد تشدید مبانی قسامه و حتی متمایل به تاسیسی بودن آن است که بر تاکید اجماع فقی هان بر دلیلیت قسامه، به عنوان یکی از ادله مثبت دعوی قتل و قطع عضو و جرح، اشاره دارد؛ از سوی دیگر در این قرائت، قسامه که ظاهرا خلاف اصول و قواعد مسلم فقهی-حقوقی، در باب دعاوی است، ولی طی فرایندی منطقی و اصولی بدون نیاز به تاویلات اخلاقی، روایی و چالش های فقهی – حقوقی به یک قاعده فقهی و اصل عملی نظر دارد؛ قاعده فقهی «البینه علی المدعی» و اصل برائت که به مثابه اصل شرعی و اصل عقلی حافظ کرامت و حقوق و آزادی های فردی است.
  • حکم و آثار آن
    بتول آهنی صفحه 53
    بر وقایع اجتماعی مختلف آثاری بار می شود تا قانون نظم را در مجموعه ای از روابط انسانی برقرار کند. آنها که حسب قواعد قانونگذار محق و مکلف می شوند یا در مظان اتهام قرار می گیرند، در وقوع اصل ماجرا اختلاف دارند. پس جامعه متمدن دادرسی و حکم را بوجود می آورد تا اثبات کند و الزم بیاورد. بدینسان حکم در مجموعه روابط حقوقی جایگاهی برای خود پیدا کرده است و اثر می گذارد و اثر می پذیرد.
    هدف نوشتار حاضر تحلیل ماهیت حکم و آثار آن- قابلیت استناد و اعتبار- است و قصد داریم از امتیازات و محدودیتهای اشخاص در قبال حکم - پدیده ای که در عالم حقوق وجودی غیر قابل انکار دارد -سخن گوییم.
    کلیدواژگان: حکم، قابلیت استناد، اعتبار، ثالث، نسبیت
  • تبیین جایگاه جرم و مجرم در نصوص اسلامی
    مهرانگیز فرزین قلعه جوین صفحه 75
  • گستره عفاف در زندگی انسان
    عزت سادات میر خانی صفحه 86
  • محکوم اما بی گناه
    شیرین مرتضوی صفحه 100
  • ترجمه چکیده مقالات به زبان عربی
    ترجمه: زینه عرفت پور صفحه 113