فهرست مطالب

کتابداری و اطلاع رسانی - سال ششم شماره 2 (پیاپی 22، تابستان 1382)

فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی
سال ششم شماره 2 (پیاپی 22، تابستان 1382)

  • 124 صفحه، بهای روی جلد: 3,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1382/05/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • رحمت الله فتاحی* صفحه 1
    اطلاعات به دلیل ماهیت خاص خود قابلیت های متعددی دارد. با بهره گیری از این قابلیت ها، نظام های اطلاعاتی می توانند بر ارزش اطلاعات بیفزایند. هدف مقاله حاضر تبیین و تحلیل ارزش افزوده ای است که در نتیجه فرایندها و فعالیت های حرفه کتابداری و اطلاع رسانی در نظام های اطلاعاتی ایجاد می شود. مقاله نشان می دهد که هر یک از فرایندهای نیازشناسی و گزینش، توصیف و سازماندهی، ذخیره و پردازش، جستجو و بازیابی، اشاعه و مدیریت اطلاعات چگونه قابلیت های منتهی به ارزش افزوده ایجاد می کنند. امکان استفاده های متعدد، مشترک و همزمان از اطلاعات، امکان تکثیر، مبادله، انتقال، پالایش، تحلیل و تفسیر، ترکیب و بازتولید، و از همه مهمتر، امکان تبدیل اطلاعات به دانش از جمله این قابلیت ها به شمار می رود. در شرایط متحول کنونی، حرفه کتابداری و اطلاع رسانی تنها در صورتی می تواند ارزش افزوده اطلاعات را محقق سازد که با استفاده از دانش خود و در تعامل با متخصصان علوم رایانه، به شناسایی راه ها و روش های روزآمد برای بهینه سازی نظام های موجود و نیز طراحی نظام های مورد نیاز به منزله راهبردهای اصلی خود در فع‍الیت های آموزشی، پژوهشی، و اجرایی بپردازد.
    کلیدواژگان: ارزش افزوده، اطلاعات، نظام های اطلاعاتی، کتابداری و اطلاع رسانی
  • جو متیوز ترجمه: شعله ارسطوپور صفحه 29
    این مقاله تلاشی برای کشف ارزش اطلاعات موجود در فهرستبرگه های کتابخانه می باشد که در آن ارزش پیشینه های کتابشناختی مارک و اطلاعات مربوط به محل اطلاعات ارزیابی شده است. تاکید مقاله بر محتوای فهرستبرگه های کتابخانه است نه بر ارزش تاثیر استفاده از فهرستبرگه های آن. مثالی از ارزش افزوده حاصل از فهرستنویسی غیربنیادی در مقایسه با فهرستنویسی بنیادی به صورت کم‍‍ی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: ارزش افزوده، فهرستبرگه های کتابخانه، رکوردهای مارک
  • زاهد بیگدلی، زویا آبام صفحه 47
    در این تحقیق عوامل دخیل در انتخاب رشته تحصیلی توسط دانشجویان رشته های کتابداری و روانشناسی بالینی ورودی 77 دانشگاه شهید چمران اهواز و نیز عوامل موثر در تغییر نگرش دانشجویان در طول دوره تحصیل نسبت به رشته خویش شناسایی شده است.
    نتایج نشان می دهد که اکثریت دانشجویان کتابداری، رشته تحصیلی خود را بدون شناخت درست و علاقه واقعی انتخاب کرده اند و در مقایسه با دانشجویان روانشناسی، از انگیزه و رضایت کمتری برخوردارند. با این که دانشجویان کتابداری نسبت به استخدام و آینده شغلی خویش امیدوارتر هستند، درصد قابل توجهی از آنان بی تفاوت به تحصیل خود ادامه می دهند. همچنین دانشجویان کتابداری از محتوا و سرفصل بسیاری از دروس خود ناراضی هستند و آن ها را غیر روزآمد و نامناسب می دانند، درحالی که این موضوع درباره دانشجویان روانشناسی صدق نمی کند.
    یافته ها نشان می دهد که نگرش دانشجویان کتابداری در طول دوره تحصیل نسبت به رشته خود در 8 موضوع از 10 موضوع مورد مطالعه، مثبت تر شده است. در مقایسه نگرش دانشجویان دو گروه معلوم شد که نگرش دانشجویان کتابداری نسبت به رشته تحصیلی خود با نگرش دانشجویان روانشناسی نسبت به رشته تحصیلی خود، هم در ابتدا و هم در انتهای دوره تفاوت معنا داری دارد و دانشجویان روانشناسی از نگرش مثبت تری برخوردارند.
    کلیدواژگان: دانشجویان کتابداری، نگرش دانشجویان، رشته کتابداری، رشته روانشناسی بالینی
  • علی آهنگری صفحه 67
    هدف پژوهش حاضر تعیین میزان رضایت مراجعان از خدمات کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است و در آن به میزان رضایت از خدمات کتابخانه ای، تامین نیازهای اطلاعاتی، رفتار کتابداران، و منابع کتابخانه پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه مراجعان به کتابخانه اعم از عضو و غیر عضو، فارغ از محدودیت جنس، وضعیت اقتصادی و فرهنگی می باشد.
    نوع پژوهش توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده. یافته های پژوهش نشان داد که مراجعان رضایت کلی خود را از خدمات کتابخانه ابراز داشته اند. در پایان پیشنهادهایی با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش در زمینه های تحقیقی و اجرایی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: مراجعان کتابخانه، برخورد کتابداران با مراجعان، آگاهی کتابداران از منابع کتابخانه، رضایت مراجعان، نیازهای اطلاعاتی، منابع کتابخانه
  • زهیر حیاتی، جهانگیر رنجبر صفحه 87
    در این پژوهش نشریات هسته لاتین جاری (سال 2002) دانشکده ادبیات و علوم انسانی و دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در کتابخانه میرزای شیرازی، با استفاده از قانون پراکندگی برادفورد تعیین شده اند. جامعه مورد مطالعه 268 عنوان نشریه جاری لاتین در رشته های مربوط به دانشکده ادبیات و علوم انسانی، و 120 عنوان نشریه جاری لاتین در رشته های تحصیلی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در کتابخانه میرزای شیرازی است. در نتیجه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی 59 عنوان و در دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 23 عنوان مجله به عنوان نشریات هسته معرفی شدند. از جمله پیشنهادهای عمده تحقیق، ارائه خدمات آگاهی رسانی جاری در زمینه نشریات برای آگاهی مراجعه کنندگان و گروه های آموزشی دو دانشکده، توسعه بخش اطلاع رسانی و اشتراک پایگاه های اطلاعاتی ضروری، فعال کردن کمیته تخصصی انتخاب نشریات لاتین، و انجام مطالعات علمی در فواصل منظم درباره وضعیت استفاده از نشریات می باشد.
    کلیدواژگان: نشریات هسته، قانون برادفورد، کتابخانه میرزای شیرازی
  • سونیا بودی ترجمه: جهانگیر رنجبر صفحه 103
    دانشجویان دوره کارشناسی، اهمیت تکالیف پژوهشی را به خوبی درک نمی کنند و به این فعالیت ها تنها با هدف گرفتن نمره (مانند امتحانات پایان ترم) می نگرند. علاوه بر این، دانشجویان راهبردهای جستجوی اطلاعات را دنبال نمی کنند، با فرایندهای پژوهشی آشنا نیستند و به طور کلی در انجام تکالیف پژوهشی که اساتید به آنان واگذار می کنند به کپی برداری روی می آورند. از جمله مسائل دیگر دانشجویان، ناآشنایی با فرایند پژوهش، نداشتن دانش وسیع درباره رشته خود، ناتوانی در ارزیابی منابع موردنیاز و ناتوانی در انتخاب روش جستجوی سرعنوان موضوعی می باشد. از طرفی کتابداران نیز نمی توانند دانشجویان را در زمینه راهبردهای جستجوی اطلاعات و فرایندهای پژوهشی، به خوبی آموزش دهند، زیرا راهبردهای جستجوی اطلاعات و فرایندهای پژوهشی ارائه شده توسط کتابداران مناسب همه رشته ها نیست. لازم است که کتابداران راهبردها و فرایندهای پژوهشی مختلفی را فراهم آورند تا این الگوها را در شرایط مختلف و در زمان نیاز به دانشجویان آموزش دهند. این مقاله به تفاوت های فرایند پژوهش محققان با فرایند پژوهش دانشجویان و به مشکل کتابداران در آموزش دانشجویان، یافتن یک موضوع و تعیین کانون آن، انتخاب یک روش جستجو، و ارزیابی سایت های وب می پردازد و به مواردی اشاره می کند که تاحدودی خلا موجود را پر کند.
    کلیدواژگان: آموزش، فرایند پژوهش، راهبرد جستجو، دانشجویان دوره کارشناسی