فهرست مطالب

مطالعات ملی - سال هفتم شماره 1 (پیاپی 25، بهار 1385)

نشریه مطالعات ملی
سال هفتم شماره 1 (پیاپی 25، بهار 1385)

  • 146 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1385/02/05
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مقالات
  • روشن رحمانی صفحه 3

    موضوع این مقاله معرفی تاریخ و فرهنگ مردم تاجیک است. برای این کار ابتدا معنی واژه تاجیک و تحول و تطور آن بر اساس منابع چینی، یونانی، روسی، ترکی و فارسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و سپس پیشینه تاریخی این مردم و نقش اقوام مختلف مانند سغدیان، باختری ها، فرغانیان و خوارزمیان در شکل گیری و تکوین تاجیکان به عنوان یک قوم واحد بررسی شده است.بخش دیگر مقاله به مهاجرت های تاریخی تاجیکان و علت های این مهاجرت اختصاص یافته و در ادامه، جمعیت تاجیکان و پراکندگی آن ها بررسی شده است.دین، زبان، نحوه معیشت، مسکن و نوع معماری از سایر مسایلی است که در مقاله تشریح شده اند. بخش پایانی مقاله، به تشریح ادبیات شفاهی مردم تاجیک اختصاص دارد که طی آن گونه (ژانر) های مختلف ادب شفاهی رایج در میان این مردم مانند: افسانه، دوبیتی، سرود حکایت، اسطوره و... معرفی شده است.

    کلیدواژگان: تاجیک، قوم تاجیک، زبان تاجیکی، ایرانی، زبان فارسی، اسلام، ادبیات شفاهی
  • جهانگیر معینی علمداری صفحه 33

    دگرگونی های فرهنگی و سیاسی و اقتصادی جهان در دوره پس از جنگ سرد، ضرورت بازسازی و بازاندیشی در مناسبات جوامع غربی و غیر غربی را بیش تر کرده است. بازتاب این امر را می توان به صورت رواج یک رشته نظریه های جدید در میان روشنفکران جهان سومی مشاهده کرد. این گرایش عمدتا در قالب نقد استعمارگرایی و تداوم آن در زندگی جوامع در حال توسعه طرح شده است. هواداران این دیدگاه معتقدند که نقادی های هیچ یک از نظریه های انتقادی درباره استعمار به اندازه کافی رادیکال نبوده است و به همین دلیل مناسبات استعماری در دوره پس از استقلال کشورها نیز هم چنان ادامه داشته است. به نظر آن ها مصون بودن دانش غربی از انتقاد، یکی از عوامل عمده تداوم پدیده استعمار در جوامع در حال توسعه می باشد.در مقاله حاضر، این گرایش پست مدرنیستی به نقد مدرنیته و غرب گرایی و ارایه هویت جدید پسا استعماری برای جهان سوم، در چارچوب دو دیدگاه پسااستعمارگرایی، فلسفه آفریقایی و مطالعات زیر دست بررسی می شود. در این مقاله، بر نقش تحولات فکری و فلسفی روشنفکران جهان سوم تاکید دارد و نشان خواهد داد که چه گونه این روشنفکران با وام گیری مفاهیمی از فلسفه های معاصر در غرب و ترکیب آن با یک رشته تعابیر سنتی جامعه شان به درک جدیدی از نقد مبانی استعمار رسیده اند.

    کلیدواژگان: پسا استعمارگرایی، مطالعات زیردست، پست مدرنیسم، شناسایی، تفکر انتقادی، استعمار، مدرنیته
  • عباس گرگی صفحه 53

    بدون تردید، ورود فن آوری های ارتباطی - به ویژه اینترنت - دگرگونی های بنیادینی را در ساختار مناسبات و ارتباطات انسانی ایجاد کرده است. پی آمد این امر شکل گیری نوع جدیدی از تعاملات انسانی است که ضمن تمایز از الگوهای ارتباطی مرسوم در رسانه های ارتباط جمعی، عملا فرصت های نوینی را در جهت تجلی خود و هویت، به وجود آورده است. از آن جا که اینترنت امروزه به عنوان بخشی از تجربیات و زندگی روزمره افراد درآمده است، بالتبع شناخت جامعه نوین مستلزم بررسی همه جانبه الگوهای ارتباطی موجود در جامعه می باشد. از این رو، ما در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا ضمن بررسی آثار اینترنت بر ساختارهای اجتماعی و فرهنگی، مهم ترین پی آمدهای آن را در تکوین و برسازی هویت (فردی و جمعی)، بر مبنای روی کردهای نظری مختلف، مورد ارزیابی قرار دهیم.

    کلیدواژگان: جهانی شدن، اینترنت، هویت، حوزه عمومی، اجتماعات مجازی
  • مراد مرادی مقدم صفحه 71

    والیان فیلی در سال 1006 ه ق به دستور شاه عباس حاکم لرستان شدند. آن ها تا اوایل دوره قاجار بر سراسر لرستان پیشکوه و پشتکوه حکمرانی می کردند؛ اما فتحعلی شاه، پیشکوه لرستان را از زیر سلطه آن ها خارج نمود و قلمروشان را محدود به پشتکوه کرد. آن ها تا سال 1307 ه ش در پشتکوه حکمرانی نمودند. در این سال پشتکوه به تصرف نیروهای دولتی درآمد و غلامرضاخان، آخرین والی پشتکوه، به نحو مسالمت آمیزی به عراق رفت و با رفتن او حکمرانی والیان فیلی خاتمه یافت.
    به واسطه حکمرانی والیان فیلی بر لرستان پیشکوه، و پشتکوه به ایلات و عشایر آن مناطق فیلی می گفتند که از نظر لهجه به سه دسته لر، لک و کرد تقسیم می شوند؛ لرها و لک ها در لرستان پیشکوه و کردهای فیلی در پشتکوه و مناطق شرقی عراق سکونت دارند. تقریبا نیمی از کردهای فیلی عراق از ساکنان اصلی مناطق شرقی عراق می باشند که بعد از تعیین حدود مرزهای ایران و عثمانی در دوره صفویه در آن سوی مرزهای ایران قرار گرفتند و نیمی دیگر از ایلات پشتکوه می باشند که به عراق مهاجرت می کردند. این نوشتار، تنها به بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی کردهای فیلی پشتکوه در دوره والیان و علل مهاجرت آن ها به عراق می پردازد.

    کلیدواژگان: والیان فیلی، پشتکوه (ایلام)، کردهای فیلی، مهاجرت
  • سیدقاسم حسنی صفحه 97

    امروزه حرکت ایده ها، سرمایه، مردم و بسیاری از اجزا و عناصر اجتماعی - فرهنگی و سایر عوامل که بر رفتارهای اجتماعی و شیوه های زندگی و الگوهای کنش تاثیرگذار بوده اند؛ سریع تر و گسترده تر از هر زمان و مکان و دوره ای از تاریخ، بشری شده است. جهانی شدن؛ دنیای معاصر بشری را بیش از پیش در ارتباطات و اطلاعات متقابل قرار داده است. جریان ترافیک در این شبکه جدید نه تنها سطوح جدیدی را سرعت بخشیده؛ بلکه جهت های حرکت را چندگانه کرده است. پویایی های جورواجور و نو، کانون مدل ها و اشکال تعلق و الگوهای تبادل زیادی را به وجود آورده است. در دنیای معاصر، فرایند دگرگونی ها و اتصال فرهنگ ها، نوعی تبدیل های جدیدی را صورت داده و الگوهای جدیدی را طرح ریزی کرده است که نه شکل اصیل و بنیادینی از یک حوزه ی فرهنگی را به صورت محض می توان دید و نه الگویی از تاثیرپذیری هایی که بر یک عرصه فرهنگی تاثیرگذار بوده است قابل مشاهده است. بنابراین، تلفیقی از دو گونه خاص که به ظهور پدیده جدیدی منجر شده است؛ دیده می شود. شهرهای ایران کانون همین پدیده های دو گونه خاص هستند که به فرهنگ کریوله شده تبدیل شده است. در این فرهنگ کریوله الگوی شهری جدید و متمایز را خواهیم داشت که با نوع و ساختار سنتی خود و با نوع و ساختی که از آن متاثر بوده است؛ تفاوت دارد؛ یعنی، نه آن است و نه این؛ بلکه نوع جدیدی که از آن به نام فرهنگ کریوله شهری ایران می توان نام برد.

    کلیدواژگان: کریوله شدن، فرهنگ شهری، همانند سازی، سنتز فرهنگی، شهر ایرانی
  • معرفی و نقد کتاب
  • نقدی بر فدرالیسم نوشته محمدرضا خوبروی پاک
    علی اشرف نظری صفحه 117

    کتاب «نقدی بر فدرالیسم»، از جمله آثار تالیفی در حوزه بررسی اشکال دولت - کشور است که از سوی نشر شیرازه و به قلم آقای «محمدرضا خوبروی پاک» در سال 1377 انتشار یافته است. این کتاب در قالب پنج فصل تدوین شده و دارای 255 صفحه می باشد.
    فرضیه اصلی نویسنده کتاب بر این گزاره ابتنا یافته است که «آیا ناهم گونی بین گروه های مختلف (قومی، زبانی یا مذهبی) در یک کشور باید سبب گزینش راه حل فدرالی شود و این که آیا فدرالیسم پاسخی قطعی به جدل همیشگی کثرت یا وحدت میان افراد و جوامع است؟» (ص 11). این اثر با بررسی فدرالیسم، کارکردهای آن و نوعی نگاه تطبیقی، به بررسی این مساله می پردازد که چه گونه دو گرایش ظاهرا متناقض «خودمختاری» و «وحدت» در این شکل از اشکال دولت – کشور به نوعی همکاری و هم آهنگی سیاسی یا آن چه که «وحدت در عین کثرت» نامیده می شود، منجر شده است. نویسنده با بهره گیری از نوعی روش شناسی حاکم بر مطالعات جاری جامعه شناختی که از آن به روش «جامعه شناسی تاریخی» تعبیر می شود، به این نتیجه می رسد که نظر به تنوعات تاریخی و خصوصیات ویژه هر کشور، نمی توان الگوی فدرالیسم را الگویی یکه و جامع برای همه کشورها دانست و خوانندگان را به تفکر مجدد و بازبینی این مساله دعوت می کند...

  • تاریخ پرچم ایران از باستان تا امروز نوشته نصرت الله بختورتاش
    مجتبی مقصودی صفحه 129

    کتاب «تاریخ پرچم ایران از باستان تا امروز» پژوهش و نوشته دکتر نصرت الله بختورتاش در 568 صفحه به اضافه 16 صفحه عکس و تصاویر رنگی از پرچم ایران در دوره های مختلف به شمارگان 2200 نسخه توسط انتشارات بهجت به صورتی نفیس و گالینگور با روبان هایی به رنگ های پرچم سه زنگ ایران سبز، سفید و قرمز، در سال 1383 به قیمت 12500 تومان منتشر شد...

  • ایرانیان و اندیشه ی تجدد نوشته جمشید بهنام
    شهره پیرانی صفحه 135

    کتاب «ایرانیان و اندیشه تجدد» به قلم دکتر جمشید بهنام در سال 1375 توسط انتشارات فرزان به چاپ رسید و در سال 1383 تجدید چاپ شد. کتاب در یک مقدمه و چهار فصل مشتمل و 220 صفحه در پی پرداختن به روند نوسازی و تجدد خواهی در ایران در فاصله زمانی 150 سال (1820-1979م/1235ق-1357ش) به نگارش در آمده است.در مقدمه کتاب نویسنده با اشاره به این که ابعاد تجدد غربی به دو طریق «وضع استعماری» و «وضع غیر استعماری وابسته به کشورهای دیگر» منتقل شده است، معتقد است که هر چند بین این دو وضعیت شباهت زیادی وجود دارد؛ اما تفاوت های سیاسی و اجتماعی و خصوصا فرهنگی به گونه ای بود که روند تجدد در کشورهای دسته دوم به شکل دیگری ظاهر شد و دخالت غرب سبب ایجاد نوعی خودآگاهی در میان گروهی کوچک از روشنفکران و فرمانداران ممالک قدیمی شد (صص 4 و 5) نویسنده در ادامه به ارزیابی برخی از کشورهایی که به شیوه دوم تحت تاثیر غرب قرار می گیرند (همانند روسیه، چین، ژاپن، عثمانی و ایران) پرداخته و به طور اجمالی، ورودی به اولین برخوردهای ایران با غرب دارد (صص 10-15)...

|
  • Roshan Rahmani Page 3

    In another part of the article, it will be tried to look at and analyze the reasons for the migrations of the Tajik people as well as their distribution throughout history. Religion, language, livelihood, housing and the kind of architecture they use are amongst the main issues which will be dealt with in the current work. The final part will investigate the oral literature of Tajik people; and such varied genres as legend, du-bayti (two lines of a poem lumped into one), narrative songs, mythology, etc. will be dealt with.

    Keywords: Tajik, Tajik people, Tajik language, Iranian, Persian language, Islam, Oral literature
  • Jahangir Moeini Alamdari Page 33

    Post-cold War makes necessarily, the restructuring of the East-West relationship. Chorges in developing countries caused some intellectual advantores. This tread led to the critique of colonialism. Yet, post-colonialists calim there is a really radical critique of colonialism, because conventional theories neglect knowledge, for them, the new stage of anti-colonialism has been begun by the critique of western reason and its impact on third world. Also, post-modern critique of modernity and westernism interpreted in the different post-colonial perspectives is African philosophy and subalter study group. Accordingly, post-colonial thinkers synthesize some contemporary western theories with traditional interpretations. Each of them reach to a new understanding of colonialism.

    Keywords: Post-colonialism, Post-modernism, Recognition, Colonialism, Subaltern study group
  • Abbas Gorgi Page 53

    Internet and the other forms of information technology have brought fundamental changes to the relations between human beings. The consequence now is the formation of a new form of human relation which is distinct from the common patterns in the mass media. This has inherently provided new opportunities in issues related to identity. Since Internet has become a daily part of the lives of the people in the modern world, it would be worthwhile to better understand its function and patterns in the lives of the people of modern world. Therefore, the attempt in this article is to study the effects of Internet on cultural and social structures and also to study its consequences in the formation of new individual or collective identifies based on different theoretical approaches.

    Keywords: Globalization, Internet, Identity, Common field, Virtual communities
  • Morad Moradi Moghadam Page 71

    The Fili rulers came to power in the year 1006(HQ) on an order issued by Shah Abbas. They managed to rule all Lorestan of Pishkoh and Poshtkoh up to early Qajar period. During this time, Fatali Shah of Qajar brought Pishkoh under the control of the central government and restricted them to Poshtkoh region which they ruled until 1307(H.SH). In this year, Poshtkoh was conquered by the forces of the central government and Gholamreza Khan , the last ruler of Poshtkoh was peacefully banished to Iraq putting an end to the rule of Fili rulers of Poshtkoh and Pishkoh. The moving tribes and the ethnic groups living there were called Fili simply because of the rule of the Fili rulers of the region. The Filis are divided into three main dialectal groups of Lor, Lak and Kurd. The Lors and Laks live in the Pishkoh of Lorestan and the Fili Kurds live in Poshtkoh and eastern regions of Iraq. Almost half of the current Fili Kurds of Iraq are the main residents of eastern Iraq who were driven there when border demarcation took place between Iran and the Ottoman Empire during Safavid period. This research work attempts to study the socio-political conditions of Fili Kurds of Poshtkoh and will try to determine the reasons of their immigration to Iraq.

    Keywords: Fili rulers, Poshtkoh(Ilam, ) Fili Kurds, Immigration
  • Seyed Ghassem Hassani Page 97

    Nowadays, the speed with which ideas, capital, people and many other socio-cultural elements travel has got a great momentum. This has proved to be faster than any other period in human history. Globalization has brought the world of information and technology closer in the modern world. The exchange and flow of information in this network not only created some new levels it has also forget a series of fresh interdisciplinary avenues. The new multifaceted dynamics have led to the creation of some very innovative patterns in human relations. In the contemporary world of changing processes and cultural integrations, some very new grounds were broken leading to fresh patterns in which there are no traces of originality or adherence to religious traits. This is, therefore, a combination of two special forms which gave way to a totally new version. The Iranian cities are the center of such different and creole architectures. In this creole culture, we will have cities which are different from their traditional forms. In other words, it is neither a reflection of the traditional form nor one faithful to modern forms. It is actually a new form which can be called the creole Iranian city culture.

    Keywords: Creole, The city culture, Assimilation, Cultural synthesis, Iranian city
  • A Critique on Federalism
    MohammdReza Khobroyepak, Aliashraf Nazari Page 117
  • The Hisory of Iranian Flag From Ancient era up to now
    Nosratollah Bokhtoortash, Mojtaba Maghsoodi Page 129
  • Iranians and Moderntiy Thought
    Jamshid Behnam, Shohreh Pirani Page 135