Journal of Advances in Medical and Biomedical Research
Volume:16 Issue: 65, 2008

با توجه به شیوع بالای پوکی استخوان و عوارض پرهزینه ی آن و با توجه به این که میزان تاثیر روش های درمانی مختلف بر روی بروز شکستگی ها در ایران مشخص نیست، مطالعه ی حاضر جهت تعیین بروز شکستگی در گروه های مختلف درمانی بر روی زنان مبتلا به پوکی استخوان شهر زنجان انجام شد.
در این مطالعه که به شکل کوهورت تاریخی انجام شد، 160 زن مبتلا به پوکی استخوان که در طی سال های 1380تا 1386تحت درمان قرار گرفته بودند، وارد مطالعه شدند. بیماران بر اساس نوع درمان دریافتی به چهار گروه شامل گروه با دریافت روزانه ی1000 میلی گرم کلسیم و 400 واحد ویتامین D، گروه با دریافت روزانه ی 500 میلی گرم کلسیم و 200 واحد ویتامین D و 10 میلی گرم آلندرونات، گروه با درمان جایگزینی با هورمون های جنسی به شکل دوره ای به همراه کلسیم و ویتامینD با دوز گروه دوم، گروه با درمان ترکیبی و یک گروه کنترل تقسیم شدند. میزان بروز شکستگی در اثر پوکی استخوان در هر ناحیه ی بدن در طی دوره ی پی گیری با فراخوان بیماران و بررسی مدارک انجام شد و رابطه ی آن با نوع درمان و تغییرات تراکم استخوان نواحی مختلف استخوانی در تراکم سنجی های انجام شده در طی درمان محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری مثل آزمونT، کای دو، آنالیز لجستیک و آزمون بقای کاپلان مایر استفاده شد. میزان بروز شکستگی در طی 6 سال 18 مورد (11درصد) بود که در اکثریت موارد در نواحی غیر مهره ای (17 مورد) و بیشتر در سنین زیر 50 سال (9/17درصد) اتفاق افتاد. مصرف آلندرونات بیشترین کاهش را در بروز شکستگی ایجاد کرد (9/69درصد) و میزان کاهش شکستگی در دو گروه اول و سوم مشابه بود. تراکم استخوان در ناحیه ی ساعد قوی ترین عامل پیشگویی کننده ی بروز شکستگی در این مطالعه شناخته شد. بر اساس گزارش اکثر این شکستگی ها مربوط به نواحی ساعد و ساق پا (3/66 درصد) بود.
موثرترین درمان برای کاهش میزان بروز شکستگی، مصرف آلندرونات به همراه کلسیم و ویتامین D می باشد. توجه خاص به زنان زیر 50 سال پرخطر برای انجام تراکم سنجی جهت تشخیص زودرس و درمان پوکی استخوان توصیه می شود.

بر اساس مطالعات اخیر ترکیب و ساختمان ذرات لیپوپروتئین با چگالی بالا با برخی از اعمال بیولوژیک این ذرات ارتباط دارد که در نتیجه می تواند به عنوان یک شاخص خطر بیماری های قلبی محسوب شود. هدف از این مطالعه تعیین ارتباط ترکیب اسیدهای چرب فسفولیپیدهای ذرات لیپوپروتئین با چگالی بالا با شدت گرفتگی عروقی در افراد مبتلا به بیماری گرفتگی عروق کرونر بوده است. جمعیت مورد مطالعه را 117 نفر که ابتلای آن ها به بیماری گرفتگی عروق کرونر با آنژیوگرافی کرونر مورد تایید قرار گرفته بود، تشکیل می داد. شدت گرفتگی عروق کرونر بر اساس تعداد رگ های (1، 2 یا 3 رگ) با گرفتگی بیش از 50 درصد مشخص شد. ترکیب اسیدهای چرب ذرات لیپوپروتئین با چگالی بالا به روش گاز کروماتوگرافی (GLC) تعیین شد. ارتباط مستقل اسیدهای چرب و بیماری گرفتگی عروق کرونر با آزمون آماری رگرسیون چندگانه بررسی گردید. به این ترتیب که تاثیر هر یک از متغیرهای مرتبط با شدت بیماری مورد بررسی قرار گرفت. اسیدهای چرب امگا-3 شامل EPA (23/0-=β، 01/0>P) و DHA (17/0-=β، 05/0>P) به صورت مستقل از سایر عوامل خطر با شدت بیماری گرفتگی عروق کرونر ارتباط منفی داشتند. بر اساس یافته های این مطالعه میزان اسیدهای چرب چند غیراشباع EPA و DHA در ذرات لیپوپروتئین با چگالی بالا با شدت بیماری گرفتگی عروق کرونر ارتباط عکس دارد.

در طی سا ل های گذشته بررسی اثرات مشتقات گیاهی بر باروری پستانداران آزمایشگاهی در کشورهای مختلف مورد توجه فراوانی قرار گرفته است، ولی در کشور ما توجه زیادی به این مهم نشده است. انگیزه ی انجام این آزمایش بررسی اثرات عصاره ی آبی کندر بر باروری موش های صحرایی نر بود.
عصاره ی آبی کندر پس از تهیه، به صورت خوراکی با دوزهای 200 و 400 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن حیوان برای مدت 60 روز از راه دهانی تجویز شد. سپس شاخص های مختلف باروری از قبیل وزن بدن و اندام های تناسلی، میزان تحرک و تعداد اسپرم، میزان باروری، میزان ذخیره ی اسپرم اپیدیدیمی، میزان تولید روزانه ی اسپرم توسط بیضه ها و میزان هورمون تستوسترون خون مورد سنجش قرار گرفت.
پس از ارزیابی، افزایش معنی داری در وزن بدن و اندام های تولیدمثلی نسبت به گروه کنترل، به ویژه در گروه با دوز بالاتر مشاهده شد. نتایج حاصل از بررسی بین میزان درصد تحرک و تعداد اسپرم ها، میزان باروری، میزان تولید روزانه ی اسپرم توسط بیضه ها، میزان ذخیره اپیدیدیمی و میزان تستوسترون سرم در مقایسه گروه کنترل و گروه با دوز 200 میلی گرم بر کیلو گرم (برای همه ی موارد 05/0 P<) و گروه با دوز 400 میلی گرم بر کیلو گرم (به ترتیب با 001/0 P<، 01/0P<، 05/0P<، 05/0P<، 05/0P<، 05/0P<) اختلاف معنی داری را نشان داد.
نتایج این تحقیق تغییرات معنی داری را در افزایش میزان شاخص های باروری نشان داد که با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که عصاره ی آبی کندر دارای اثرات افزایش دهنده ی باروری در موش صحرایی نر می باشد.

سولفور- موستارد عامل شیمیایی تاول زا می باشد که به عنوان یک تهدید نظامی به شمار می رود. استنشاق گاز موستارد باعث التهاب و آسیب راه های هوایی و برونشیول ها می شود. ماست سل ها در واکنش های دفاعی نظیر مواجهه با ترکیبات شیمیایی مانند سولفور- موستارد، افزایش می یابد. اثر حفاظتی هگزامتیلن تتراآمین در محیط کشت بر سلول های ریه ی انسان در برابر سولفور- موستارد گزارش شده است. همچنین اثرات مثبت هگزامتیلن تترآمین در محیط in vivo در برابر عامل شیمیایی فسژن موثر نشان داده شده است. هدف از این مطالعه بررسی میزان تاثیر هگزامتیلن تترآمین بر تعداد ماست سل های موجود در پرده ی جنب موش های صحرایی نر آلوده به سولفور- موستارد می باشد.
در این تحقیق از تعداد 27 موش صحرایی نر بالغ از نژاد آلبینو- ویستار به وزن 20±200 گرم استفاده شد. موش ها به صورت تصادفی به 5 گروه شامل گروه نرمال سالین، گروه فقط هگزامتیلن تتراآمین (فقط دارو)، گروه فقط سولفور- موستارد، گروه دارو قبل از مواجهه با سولفور- موستارد و گروه دارو بعد از مواجهه با سولفور موستارد، تقسیم شدند. گروه فقط سولفور موستارد، قبل و بعد از مواجهه محلول سولفور- موستارد را و گروه اول نرمال سالین را به صورت داخل تراشه ای دریافت نمودند. سه گروه فقط دارو، به مدت 14 روز دارو را قبل از مواجهه به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. در پایان آزمایش ها تغییرات وزن بدن، میزان آسیب بافت ریوی و نیز تعداد ماست سل های موجود در لایه ی احشایی پرده ی جنب موش ها در گروه های مختلف مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
نتایج حاصل از شمارش ماست سل ها در گروه های مختلف افزایش معنی دار میانگین تعداد ماست سل ها در گروه فقط سولفور موستارد (HD) در مقایسه با گروه سالین و فقط دارو (HMT) را نشان داد. همچنین مقایسه ی میانگین تعداد ماست سل های گروه HD در مقایسه با گروه های قبل و بعد از مواجهه معنی دار و نشان دهنده ی کاهش میانگین تعداد ماست سل های گروه قبل و بعد از مواجهه نسبت به گروه HD بود.
هگزامتیلن تتراآمین دارای اثرات محافظتی و درمانی بر بافت ریه در برابر سولفور- موستارد می باشد.

فاسیولیازیس یکی از بیماری های مشترک انسان و دام است که آسیب های بهداشتی و لطمات اقتصادی زیادی را در مناطق مختلف ایران به وجود می آورد. فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا از عوامل شناخته شده فاسیولیازیس هستند که هر کدام چهره ی اپیدمیولوژیک خاصی دارند. شناخت گونه های فاسیولا در انتخاب صحیح روش های کنترل بیماری در یک منطقه نقش بسزایی دارد. با عنایت به اهمیت بهداشتی و اقتصادی این بیماری، مطالعه ی حاضر با هدف تعیین گونه ی انگل در زنجان به شیوه ی مولکولی انجام یافته است.
تعداد 535 کرم بالغ فاسیولا پس از جمع آوری از کبدهای آلوده (گاو و گوسفندهای ذبح شده در کشتارگاه زنجان) در بافر PBS شستشو شدند. نیمه ی پیشین کرم ها به الکل 70 درصد منتقل و تا استخراج اسیدهای نوکلئیک در 20- درجه ی سانتی گراد نگهداری شدند. اسیدهای نوکلئیک نمونه ها به شیوه ی اصلاح شده ی فنل کلروفرم استخراج و در آن ها قطعه ی بین دو ژن 5.8S وS 28 از rDNA با روش PCR تکثیر یافت. چند شکلی قطعه ی ITS2 به روش PCR-RFLP و توالی بازهای آلی آن با تکنیک تعیین توالیDNA تعیین شد.
نتایج PCR-RFLP و مقایسه ی توالی بازهای ناحیه ITS2 با توالی های ثبت شده در بانک ژنی نشان داد که همه ی نمونه های مورد مطالعه، فاسیولا هپاتیکا بودند. هم چنین تعیین توالی نشان داد که در ناحیه ی ITS2 تعداد 361 جفت باز آلی وجود دارد. توالی بازهای ناحیه ITS2 سیزده نمونه در بانک ژنی به شماره های 391412-EU391424 EU ثبت شد.
بر اساس نتایج این مطالعه شواهدی از وجود فاسیولا ژیگانتیکا در زنجان بدست نیامد و کلیه نمونه های مورد بررسی فاسیولا هپاتیکا تشخیص داده شدند.

دیسمنوره شایع ترین نوع شکایت و از مهم ترین مسایل بهداشتی دختران نوجوان می باشد و معمولا آن ها در این موقعیت به دنبال هیچ گونه دریافت اطلاعات و یا درخواست کمک از افراد حرفه ای نیستند. در این مطالعه تاثیر برنامه ی مشاوره ی گروهی بر وضعیت دیسمنوره ی اولیه ی دختران دبیرستانی در شهریار استان تهران سنجیده شده است.
این مطالعه ی نیمه تجربی، به صورت پس آزمون با گروه کنترل صورت گرفته است. به این منظور 80 دانش آموز دختر 14 الی 18 ساله به صورت نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. ابتدا در هر دو گروه، جمع آوری اطلاعات بر اساس پرسش نامه، یادداشت 24 ساعته خوراک، بررسی وضعیت و شدت درد، عملکرد تغذیه ای و فعالیت های بدنی انجام گرفت. پس از آن در گروه آزمون برنامه ی مشاوره ی گروهی طی 8 جلسه 5/1 الی 2 ساعته برگزار گردید و سپس با ارایه ی چک لیست خود گزارش دهی به گروه های شاهد و آزمون، طی 3 دوره ی متوالی قاعدگی، گروه ها پیگیری شدند. در پایان این دوره، مجددا هر دو گروه مورد ارزیابی قرارگرفتند.
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که شدت دیسمنوره ی اولیه در گروه شاهد و آزمون قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری داشته است (001/0P=). همچنین بین عملکرد تغذیه و ورزش دختران در هر گروه قبل و بعد از برنامه ی مشاوره تفاوت معنی داری نشان داده است (05/0P=). یافته های پژوهش نشان می دهد که ارایه ی برنامه ی مشاوره ی گروهی می تواند سبب کاهش شدت دسیمنوره اولیه و نیز افزایش عملکرد (تغذیه، ورزش) دختران گردد.
با توجه به یافته های پژوهش جهت پیشگیری و کاهش شدت دیسمنوره اولیه، پیشنهاد می شود برنامه های مشاوره متناسب با شرایط افراد از نظر فرهنگی، اجتماعی و در سطح مدارس اجرا گردد.

وقوع تعارض در مشاغل خدمات درمانی از جمله پرستاری که مستلزم تعاملات گسترده با افراد مختلف است امری طبیعی و اجتناب ناپذیر تلقی می شود. با توجه به تاثیرات منفی تعارضات مخرب بر عملکرد شغلی پرستاران و تیم درمانی و روشن نبودن علل، انواع و ابعاد پدیده ی تعارضات شغلی پرستاران، انجام مطالعه ای در این زمینه ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه تبیین تجارب پرستاران از علل و عوامل ایجاد کننده ی پدیده ی تعارضات شغلی می باشد.
این مطالعه به روش کیفی و با رویکرد گراندد تئوری انجام شده است. جهت گردآوری داده ها از روش مصاحبه عمیق و برای تحلیل داده ها از روش مقایسه ی مداوم اشتراوس و کوربین طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد.
روند کدگذاری باز منجر به ظهور طبقاتی در ارتباط با شرایط علی و انواع تعارضات شغلی در پرستاری گردید. قرار گرفتن در شرایط تحمیلی، مواجهه با مخالفت، اختلاف نظر و رفتارهای مخرب معرف ویژگی های وقایع تعارض برانگیز هستند و تعارضات وظیفه، فرآیند، روابطی و حاشیه ای طبقات اصلی تعارض را در محیط های بالینی تشکیل می دهند. نگرانی اصلی شرکت کنندگان تعارض منافع شناسایی شد که چگونگی شکل گیری و توسعه ی انواع تعارض در بافت پرستاری را تبیین می نماید.
یافته ها نشان دادند که تعارض یک پدیده ی پویا و برگرفته شده از تعارض منافع است. یافته ی قابل توجه این بود که تعارضات در محیط بالینی غالبا بر جنبه های غیروظیفه ای و حاشیه ای پرستاری متمرکز هستند. این تعارضات بخشی از روند شبیه سازی را در پرستاری تشکیل می دهند.

رویکرد مهارت های زندگی به دلیل پشتوانه ی نظری و پژوهشی مستحکم خود، از اهمیت فراوانی در پیشگیری از مصرف مواد مخدر برخوردار است. مجموعه ی «آموزش مهارت های زندگی» که توسط دکتر بوتوین تهیه شده، بر مبنای همین رویکرد است. با توجه به خلا موجود در زمینه ی وجود یک برنامه ی پیشگیرانه ی موثر در مدارس، در این پژوهش، اثربخشی برنامه ی «آموزش مهارت های زندگی» مورد بررسی قرار گرفت.
1862 نفر از دانش آموز دختر و پسر شهر و شهرستان های تهران که در کلاس اول راهنمایی مشغول به تحصیل بودند، در دو گروه آزمایشی و کنترل انتخاب شدند. دانش آموزان گروه آزمایش در کلاس های آموزش مهارت های زندگی شرکت کردند ولی دانش آموزان گروه کنترل این کلاس ها را نگذراندند. دو گروه از طریق اجرای پرسش نامه ی تندرستی و رفتار سالم دکتر بوتوین بر اساس آزمون آماری تی گروه های مستقل و وابسته با یکدیگر مقایسه شدند.
میانگین نمرات دانش آموزان به لحاظ افزایش اطلاعات درباره ی مواد، تغییر نگرش نسبت به مواد و کسب مهارت های مورد نظر در مرحله ی پس آزمون، تفاوت معنی داری با همین نمرات در مرحله ی پیش آزمون داشت.
آموزش مهارت های زندگی سبب افزایش سطح مهارت های دانش آموزان گروه آزمایش شد. از این رو به نظر می رسد این برنامه می تواند به منزله ی یک عامل حفاظت کننده، سبب کاهش مصرف موادمخدر در سال های بعد شود.

میان بخش های خدمات، بخش بهداشت دارای جایگاه ویژه ای است، در این بخش حتی اشتباهات کوچک نیز می تواند جبران ناپذیر باشد، بنابراین ارایه ی خدمت با کیفیت مطلوب و مطابق استانداردهای حرفه ای حائز اهمیت است. درک مشترک از مفهوم کیفیت به سازمان کمک می کند تا بهتر بر تلاش های بهبود کیفیت تمرکز نماید. از طرفی، شناخت انتظارات مشتریان اولین قدم در بهبود کیفیت خدمات بهداشتی می باشد. این مطالعه با هدف بررسی کیفیت خدمات بهداشتی در مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان زنجان بر اساس ادراک و انتظارات دریافت کنندگان خدمات و آگاه نمودن سیاست گزاران از نقاط قوت و ضعف کیفیت خدمات بهداشتی اولیه از دیدگاه دریافت کنندگان خدمت می باشد تا نقطه شروعی برای بهبود کیفیت خدمات باشد.
این مطالعه از نوع توصیفی و مقطعی می باشد. حجم نمونه ای برابر 300 نفر از بین دریافت کنندگان خدمت از مراکز بهداشتی و درمانی و خانه های بهداشت تابعه ی مرکز بهداشت شهرستان زنجان به شیوه ی نمونه گیری خوشه ایتصادفی و در خوشه ها به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شد. همه ی ابعاد کیفیت خدمات در بخش های انتظارات و ادراک پرسش نامه دارای ضریب آلفا کرونباخ در دامنه ی 76 درصد تا 85 درصد بودند.
به طور کلی در هر پنج بعد خدمت شکاف کیفیت وجود داشت و این شکاف منفی (انتظارات فراتر از ادراکات) بود. میانگین شکاف کلی کیفیت خدمات (22/1-) بود (0001/0 < P). کم ترین نمره ی میانگین شکاف کیفیت (13/1-) در بعد اجزای ملموس و فیزیکی و بیشترین نمره ی میانگین شکاف کیفیت (33/1-) در بعد اطمینان خدمت (توانایی ارایه ی درست خدمات) به دست آمد (0001/0 < P). دریافت کنندگان خدمت بعد اطمینان خدمت را مهم ترین بعد و اجزای ملموس و فیزیکی خدمت را کم اهمیت ترین بعد خدمات بهداشتی رتبه بندی نمودند.
نتایج این مطالعه نشان داد که بعد اطمینان خدمت (توانایی ارایه ی درست و به موقع خدمت) مهم ترین مساله پیش روی مراکز بهداشتی شهرستان زنجان است. انتظارات دریافت کنندگان خدمات در رابطه با این بعد خدمت بالاترین است. برآوردن بعد اطمینان خدمت از نقطه نظر دریافت کنندگان خدمت به عواملی چون ارایه ی خدمات بهداشتی درست در اولین مراجعه، نگهداری درست و دقیق مدارک و پرونده ها و ارایه ی خدمات در زمان تعیین شده و تعهد شده بستگی دارد. ابزار کیفیت خدمات (سروکوال) می تواند مراکز بهداشتی را در شناسایی ابعاد مهم خدمت و حوزه های نیازمند اصلاح از نظر دریافت کنندگان خدمات کمک نماید.

بزوار به اجسام خارجی گفته می شود که به تدریج در دستگاه گوارش و به خصوص در معده تجمع می یابند و در کمتر از نیم درصد آندوسکوپی های دستگاه گوارش فوقانی دیده می شود. بزوارها بر اساس ماده ی تشکیل دهنده طبقه بندی می شوند. سه شکل عمده آن ها شامل فیتوبزوار، تریکوبزوار و فارماکوبزوار می باشد. به ندرت تریکوبزوارها به صورت انسداد خروجی معده، انسداد روده کوچک، خونریزی گوارشی، سوراخ شدگی دیواره ی دستگاه گوارش، انسداد صفراوی و آنمی هیپوکروم، کمبود ویتامین 12B، توده ی شکمی و یا پانکراتیک نکروزان تظاهر می کند. در این مورد تریکوبزوار به صورت توده ی شکمی و آنمی هیپوکروم تظاهر کرده بود.