فهرست مطالب

مطالعات راهبردی - سال دهم شماره 2 (پیاپی 36، تابستان 1386)

فصلنامه مطالعات راهبردی
سال دهم شماره 2 (پیاپی 36، تابستان 1386)

  • 216 صفحه، بهای روی جلد: 11,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1386/06/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقالات علمی: مطالعات پایه
  • قدیر نصری صفحات 215-238
    پس از مرگ هانس یواخیم مورگنتا در جولای 1980، مکتب جدیدی در سیاست بین المللی ظهور کرد که نئورئالیسم نام گرفت. مهمترین اندیشمند این مکتب، کنت والتز است که با انتشار کتاب «نظریه سیاست بین الملل»، اصلاحاتی در رئالیسم مورگنتا اعمال کرده و در تحلیل نظم و ناامنی بین المللی کوشیده است. در مقاله حاضر، مهمترین تمایزهای رئالیسم و نئورئالیسم را با استناد به کتاب والتز بررسی کرده و به این پرسش، پاسخ می دهیم که روش شناخت و تحلیل امنیت بین المللی در مکتب نئورئالیسم چگونه است؟ در پاسخ، ابتدا افزوده های روش شناختی و مفهومی نئورئالیسم بر رئالیسم را بررسی و با مرور مفروضات و مفاهیم کلیدی نئورئالیسم، چهار ایده اساسی این مکتب را مورد بحث قرار می دهیم. به نظر نگارنده، مکتب نئورئالیسم، از طریق بازاندیشی در مفروضات ذات گرایانه رئالیسم و نیز توجه به ماهیت و منطق پویای امور و برداشت ها، از قابلیت توضیح دهندگی بیشتری نسبت به رئالیسم، در حوزه امنیت بین الملل برخوردار است.
  • علی عبدالله خانی صفحات 239-259
    این مقاله، به تشریح مفهوم فرهنگ استراتژیک و برداشت سه نسل از متفکران در قالب سه گفتمان، در خصوص این مفهوم، می پردازد. فرهنگ استراتژیک، اولین بار به عنوان متغیر مستقل در تبیین رفتارهای استراتژیک مطرح گشت. طرح این مفهوم، به معنای پذیرش عواملی غیر از عوامل ساختاری مادی در تحلیل رفتارهای استراتژیک بوده است. در این خصوص، سه گفتمان در سه دهه پدید آمد که هر سه نیز تمرکز خود را بر رابطه میان فرهنگ استراتژیک و رفتار استراتژیک قرار دادند. هرچند نتیجه گیری های آنان از نوع رابطه، متفاوت بوده است.
    گفتمان اول، تحلیل رفتار بدون فرهنگ استراتژیک را ناممکن می داند؛ گفتمان دوم فرهنگ استراتژیک را نوعی ابزار و امکان به منظور پیشبرد استراتژی معرفی کرده و گفتمان سوم نیز رابطه میان فرهنگ و رفتار استراتژیک را بیشتر در چارچوب نقش فرهنگ استراتژیک در عناصر و زمینه های رفتار استراتژیک مورد بررسی قرار داده است.
  • مقالات علمی: مطالعات ایران
  • محمدعلی قاسمی صفحات 261-277
    در این مقاله، با استفاده از روش اسکینر در قرائت متون سیاسی، تلاش می شود تا مساله امنیت و ارتباط آن با برداشت خواجه نظام الملک، بررسی شود. به زعم خواجه نظام الملک، از شاخص ترین اندرزنامه / سیاست نامه نویسان، ربطی «ارگانیک» بین امنیت رعایا و قدرت سلطان وجود دارد. امنیت، باعث رونق و رفاه در کار رعایا می شود و پادشاه، با اخذ مالیات از رعیت مرفه، صاحب «خزانه و مساکر» بسامان می گردد. در عین حال، حفظ نوعی توازن و تعادل هم لازم است؛ به گونه ای که رعایا نتوانند در مقابل سلطان، استقلال و قدرت مقاومت کسب کنند و همواره میان رافت و رهبت باشند. خواجه نظام، قدرت گیری سلاطین دیگر، خروج بددینان و مفسدین در دین، ضعف پادشاه و تردید او در استفاده از زور، بی کاری و تسلط زنان و کودکان بر ملک را، از عوامل اصلی ناامنی در قلمرو پادشاهی، یعنی موضوع اصلی امنیت می داند.
  • تبارشناسی مطالعات امنیتی در ایران
    رضا خلیلی صفحات 279-321
    بیش از پیش به آن توجه داشت. در این مقاله، با عنایت به همین اهمیت و ضرورت و ضمن تاکید بر تفاوت میان مفهوم امنیت یا احساس نیاز به آن و مطالعات امنیتی از یک سو و تفاوت مطالعات امنیتی در ایران با مطالعات امنیتی ایرانی از سوی دیگر، ابتدا پیشینه و نحوه شکل گیری مطالعات امنیتی در ایران مورد بررسی قرار می گیرد تا مشخص شود این حوزه مطالعاتی، با چه مسائل و مشکلاتی دست به گریبان است و سپس، به تحلیل مسائل و مشکلات مذکور پرداخته می شود. به باور نگارنده، مطالعات امنیتی در ایران گرفتار در سه حلقه وابستگی یعنی وابستگی مفهومی، وابستگی علمی و وابستگی فکری است و تا مادامی که از این حلقه ها، رهایی نیابد، نمی توان از مطالعات امنیتی و ایرانی به عنوان حوزه ای مستقل و قابل مطالعه سخن به میان آورد.
  • مقالات علمی: مطالعات حقوقی
  • ناصر علیدوستی صفحات 323-348
    به دلیل افزایش روزافزون معاهدات و سازمان های بین المللی پیرامون حقوق تجارت بین الملل و بنا به الزام اعضا بر اجرای مقررات مندرج در اسناد بین المللی، دولت ها برای اجتناب از انزوای حقوقی - اقتصادی، سعی در الحاق و ورود به این نهادها را دارند.در اینکه منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در پذیرش این معاهدات یا عدم الحاق به آنها تامین می شود، نمی توان به گونه ای مطلق اظهارنظر نمود. برای نمونه، ایکسید، میگا، آنسیترال، سازمان تجارت جهانی ومعاهده منشور انرژی، هریک، متضمن مقررات متفاوتی در زمینه تجارت بین الملل هستند که با بررسی موردی، می توان فرصت ها و چالش های ناشی از التزام و الحاق به این اسناد بین المللی را دریافت.
  • حسن عالی پور صفحات 349-379
    برگزاری اجتماعات و راهپیمایی ها، وسیله احراز حقوقی چون حق بیان، حق تساوی و برابری و همچنین حق درخواست اجرای سایر حقوق بشر و حقوق مندرج در قانون اساسی، با توسل به حالت جمعی بودن آن است. از این رو، حق برگزاری اجتماعات، حقی بنیادین است و تا زمانی که از محدوده قانون فراتر نرود، تحدید آن، وجاهت عقلانی و حقوقی ندارد. برگزاری سالم و قانونی تجمعات و عدم ایجاد مانع در مسیر تحقق آن، راهی است به سوی توجه به امنیت و آزادی شهروندان و تامین امنیت ملی با توسل به خواسته های شهروندان. در این مقاله، نگارنده با بررسی مقررات داخلی، به دنبال تحلیل ماهیت اجتماعات است و به این بحث مهم اشاره می کند که اجتماعات اعتراض آمیز را، چه قبل از ناآرامی و چه پس از وقوع رفتارهای غیرقانونی، چگونه باید مدیریت کرد؟
  • نقد و بررسی کتاب
  • ضربه نخست: حمله پیش دستانه و پیش گیرانه در سیاست امنیت ملی آمریکا
    کارل مولر ترجمه: محمود یزدان فام صفحات 383-399
    اقدام به موقع، یکی از مؤلفه های راهبردی در تصمیم گیری هاست. زمان می تواند موجب تقویت توان مندی های کشور در مقابل رقبا شده و عدم درک زمان مناسب اقدام، عملا به تضعیف توان مندی ها یا نابودی آنها منجر می شود. اقدام در زمان مناسب، نیازمند شناخت دقیق خود و مقاصد و انگیزه های کشورهای رقیب است. ضربه نخست، حمله پیش دستانه و حمله پیش گیرانه، با مؤلفه سرعت و زمان هم نشینند و از زمان پیدایش جنگ ها، مشغله فکری زمامداران، فرماندهان و تصمیم گیرندگان بوده اند.آنها تلاش کرده اند برای تامین هدف با هزینه کمتر و دستاورد بیشتر، از عنصر سرعت و زمان بیشترین بهره را ببرند و قبل از اقدام رقیب، حمله را آغاز نموده و ضربه کارآمدی بر آن وارد نمایند که مطمئنا در زمان هوشیاری، چنین اقدامی نمی تواند دستاورد قابل توجهی در پی داشته باشد.
|
  • Qadir Nasri Pages 215-238
    We witnessed a new school in international politics so called neo-realism after Hans Morgenthau's dead in July 1980. Kenneth Waltz – the notably scientist in IR – made some adjustments in realism produced by Morgenthau for analyzing international order and disorder in his The Theory of International Politics. In the paper could be found the differentiations between Realism and Neo- Realism in concerned with Waltz's book, so it needs to respond what is the cognitive manner and international security analyses in Neo-Realism? With the reviewing the adjustments and the presuppositions and the key concepts of Neo- Realism it is make popper condition for focus on four main ideas of it. Rethinking the essential suppositions of realism by Neo-realism, the author argues; make proper explanation in international security for regarding to dynamic nature and logics of affairs and conception.
    Keywords: Realism, Neo, Realism, Balance of Power, Hegemony, International System Hierarchy, Anarchy
  • Ali Bdollahkhani Pages 239-259
    The purpose of paper does explore approaches of three generations of thinkers as three discourses in strategic culture. The strategic culture is used as an independent variable for explanting strategic behaviors at first. Appearing this conception in strategic behaviors has been meaning the acceptance of non- material and structural factors in analyzing it. In three decades made three discourses that all emphases on relationship between strategic culture and behavior, albeit reached the different conclusion from it.It is impossible in the first discourse analyzing the behavior without strategic culture, second one introduces the strategic culture as a means and instrument of running the strategy, the relationship between culture and strategic behavior in the third one does discuss strategic culture role in the context of strategic behavior.
    Keywords: Strategy, strategic culture, Strategic Behavior, National security
  • Mohammad Ali Ghasemi Pages 261-277
    Following the Skinner's method in reading of political paper, the paper is examining security in Nizam – ul – Mulk's perception as a notably thinkers in political curriculum. In his explanation there is 'organic' relation between subject's security and the king's power. Security make proper situation for developing subject's welfare and resulted that the king could assess taxation in incomes of them for improving the 'treasury' of kingdom. So this balance and equilibrium between them is necessary so that subjects couldnt take power and independence for making resistance in front of the king and would be in mercy and horror situation. The main security problems in the kingdom as Nizam – ul – Mulk's perception are increasing the power of the other kings, appearing the seditious and the impious in the religion, the king's weakness and dubiety on enforcing the force, unemployment, and dominancy of children and women in the kingdom.
    Keywords: Security_Political Curriculum_Power_Nizam – ul – Mulk_Security Dimensions_threat
  • A Geneoology of Security Studies in Iran
    Reza Khalili Pages 279-321
    It would be preciously necessity to examining more the essential constituent of nature of security studies inIran. In regard to the necessary and for focusing security conception or a sense of need to it and security studies in one side, and the difference between security studies in Iran and Iranian security studies in the other side, the paper is reviewing the history of shaping security studies in Iran so that finding and analyzing the problems and challenges in them. Security studies inIranfor being an independent realm need to emancipating from three dependencies such as the conceptually, the scientifically, the thoughtfully.
    Keywords: Strategy, Security Studies, Political Studies, Strategic Studies, International Relations Studies
  • Naser Alidoosti Pages 323-348
    By increasing international commitments and organizations in international trade law more over more and having to do with members to enforcing regulations of international documents, states is trying to joint and entrance in that institutions for keeping away in logical and economic isolation. It could not be proper respond to that is it preparing the IR of Iran for entrancing in them or not. For example, by examining ICSID, MIGA, WTO, ECT entail different regulations in international trade could be fund opportunities and challenges to joint and obligation on this international trade for ours.
    Keywords: International Trade, National Interest, ICSID Commitment, MIGA, UNCITRAL, WTO, ECT
  • Hasan Alipour Pages 349-379
    Meetings and demonstrations are instruments of acquiring logical right such as the expressive, the equality, and other rights contained in the human rights and the IR of constitution in its collective manifestation. So in the right of establishing meetings, whenever it doesnt occurrence any illegality, there isnt any legal and rational legitimating for inhibiting it.Getting safe and legal meeting and without any formal limitation to celebrating it could be a way of preparing the security and the freedom of citizens, saving the national security by referring to citizen's claims. By examining the domestic regulations author is searching to analyzing the nature of the meetings and showing how could be manage them before celebrating in one side and emerging illegal behavior in other side?
    Keywords: Meetings, Human Rights, Protest Action, Crime, Interior Security