فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات راهبردی
سال چهاردهم شماره 3 (پیاپی 53، پاییز 1390)
- تاریخ انتشار: 1390/07/13
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 7در نوشتار پیش رو، بررسی تاثیر انقلاب خبری رخ داده در آغاز قرن بیست ویکم بر روی اطلاعات مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت، به دنبال پاسخ این پرسش می باشیم که آیا با وقوع انقلاب خبری که یکی از ویژ گی های عمده آن، انقلاب در موضوع منابع آشکار می باشد، چالشی پیش روی هویت اطلاعات قرار گرفته است که می تواند موقعیت هستی شناختی اطلاعات را دچار تحول نماید؟ بدین منظور ابتدا و پس از معرفی مفاهیم اولیه، تحول در منابع اطلاعات آشکار در ذیل انواع روش های جمع آوری ارائه می شود. سپس به بررسی تاثیرات انقلاب خبری و منابع آشکار بر جنبه های مختلف اطلاعات شامل شفافیت، پاسخ گویی، پنهان کاری و پنهان بودگی، رابطه تولید کننده و مصرف کننده اطلاعات، خارج شدن منابع جمع آوری از انحصار سازمان های اطلاعاتی، حجم انبوه اخبار و قابلیت اعتماد به آن ها و نقش فن آوری اطلاعات (اخبار) در اطلاعات می پردازیم. در آخر، در مورد سوال تحقیق با توجه به بررسی های انجام شده نتیجه گیری می شود.
کلیدواژگان: انقلاب خبری، اطلاعات منابع آشکار، چالش هستی شناختی اطلاعات، پنهان کاری، پنهان بودگی -
صفحه 35سلسله روابط مبتنی بر جریان ها، مهمترین ویژگی جامعه شبکه ای است. بیان کاستلز در توضیح این مفهوم ناظر بر تاثیرگذاری این فرآیند بر حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است. همچنانکه بسیاری از حوزهای سیاسی – اجتماعی در جامعه شبکه ای ماهیتی متفاوت یافته اند، سازمان های اطلاعاتی نیز به لحاظ ساختار، وظایف و رویارویی با تهدیدات نوین، متحول شده اند. از این رو، پرسش اساسی این است که فرآیند شبکه ای شدن چه تاثیری بر سازمان های اطلاعاتی داشته است؟ به نظر می رسد چنین وضعیتی موجب کاهش سطح پنهان کاری، انعطاف پذیری، تغییر در ساختار، رویکردها و نیز تغییر فرآیند جمع آوری اطلاعات در سازمان های اطلاعاتی شده است. تنوع موضوعات اطلاعاتی و تکثر تهدیدات در فضای شبکه ای، موجب شده کمتر کشوری به تنهایی قادر باشد با همه وجوه تهدیدات برخورد نماید. از این رو، ورود به رویکرد نوینی به نام تسهیم اطلاعات، سرویس های اطلاعاتی را قادر می سازد ضمن فائق آمدن بر تهدیدات نوین، نسبت به حفاظت و صیانت از اطلاعات حیاتی و استراتژیک اقدام نمایند.
کلیدواژگان: جامعه شبکه ای، سازمان های اطلاعاتی، جمع آوری اطلاعات، بازیگران اطلاعاتی، تهدیدات نوین -
صفحه 69با وجود اینکه رابطه امنیت، سیاست و اطلاعات از ابتدای پیدایش این مفاهیم معنادار بوده و تحول در ساختار اطلاعاتی همواره تابعی از تحول در وضعیت امنیتی و نظام سیاسی هر کشور بوده است، اما مطالعه علمی رابطه میان این مقولات و نیز نظارت بر اطلاعات در نظام های مردم سالار موضوعی جدید است که چندان مورد توجه نبوده است. بر این اساس، در مقاله حاضر از خلال بررسی رابطه امنیت، سیاست و اطلاعات به بررسی و تبیین نظارت بر اطلاعات در انواع نظام های سیاسی پرداخته می شود تا بدین ترتیب چارچوبی قابل اتکا برای درک و تبیین بهتر نظارت بر اطلاعات در نظام های مردم سالار فراهم شود. در راستای دستیابی به این چارچوب، ابتدا به بررسی نظری رابطه امنیت، سیاست و اطلاعات پرداخته می شود تا نسبت آنها را با یکدیگر بهتر دریابیم. سپس با نگرشی تاریخی-گفتمانی بر مفاهیم مختلف از این مقولات تاکید شده و بر این اساس تحول وضعیت های امنیتی، نظام های سیاسی و ساختارهای اطلاعاتی مختلف و ارتباط این تحولات با یکدیگر مورد بررسی قرار می گیرد. در نهایت بر اساس مباحث نظری و تاریخی طرح شده به بررسی دقیق تر نظارت بر اطلاعات در انواع نظام سیاسی و به ویژه در نظام های مردم سالار پرداخته می شود. فرض نگارنده در مطالعه حاضر این است که نظارت بر اطلاعات متاثر از رابطه متقارن میان امنیت، سیاست و اطلاعات بوده و به تبع تحولات صورت گرفته در این مفاهیم، از نظارت شخصی و یکجانبه به سمت نظارت قانونی و چندجانبه در حال تکوین بوده است.
کلیدواژگان: امنیت، سیاست، اطلاعات، نظارت، نظام سیاسی، مردم سالاری -
صفحه 103اطلاعات به عنوان سیستمی باز و سیاست به مثابه محیطی فعال، همواره در حال تعامل و اثرگذاری بر یکدیگرند. تلاش برای سلطه و تفوق اطلاعات بر سیاست، اطلاعات زدگی سیاست و عکس آن پدیده سیاست زدگی اطلاعات را موجب می شود. سیاست زدگی اطلاعات، در هر دو صورت آشکار و پنهان آن، پدیده ای مذموم است که پیامدهای خطرناکی را برای هر دو سیستم اطلاعاتی و سیاسی به همراه خواهد آورد. از آنجاکه حلقه اتصال میان دو سیستم اطلاعاتی و سیاسی، بیش از همه در نقطه محصول یا تحلیل و برآورد اطلاعات متجلی می شود، سیاست زدگی اطلاعات نیز در برآوردها و محصولات اطلاعاتی عینیت می یابد.سیاست زدگی اطلاعات در هر دو نوع آشکار و پنهان آن موجب ضعف، اخلال و انحراف در روند و روش تحلیل و برآوردهای اطلاعاتی می شود که از مهم ترین این انحرافات، ذهن گرایی مفرط و تفسیرگرایی است. این انحراف، از یک سو، موجب شکست و ناکارآمدی سیستم اطلاعاتی و در نتیجه بی هویتی آن در نزد مقامات و افکار عمومی می شود و از سویی دیگر، با ایجاد آنتروپی مثبت در نظام سیاسی موجب غافل گیری و شکست سیاست ها و اهداف کلان نظام و دولت می شود. در این مقاله به بررسی دو پرسش اساسی و مرتبط با یکدیگر پرداخته می شود. اولا، میان سیاست و اطلاعات چه رابطه ای وجود دارد؟ و ثانیا، پیامد سیاست زدگی اطلاعات بر سازمان اطلاعاتی و نظام سیاسی چیست و این پیامد چگونه بروز می کند؟
کلیدواژگان: اطلاعات زدگی سیاست، سیاست زدگی اطلاعات، تحلیل اطلاعات، تفسیرگرایی، شکست اطلاعاتی، آنتروپی مثبت -
صفحه 127هدف اصلی از تحلیل های امنیتی اطلاعاتی، آینده نگری و هشداردهی نسبت به رویدادها و وقایع در آینده است تا از بروز بحران ها، غافل گیری ها و شکست های امنیتی جلوگیری شود. مهمترین ادعای این نوشتار آن است که اتخاذ رویکرد آینده نگرانه و ایجاد نظام هشداردهی مناسب، می تواند منجر به تقویت نقش سرویس های اطلاعاتی در تولید پیش آگاهی نسبت به وقایع شده و از وقوع وضعیت های غافل گیرانه بکاهد. نظام هشداردهی نیز باید مبتنی بر تعیین احتمالات، تاثیرات هر احتمال و رتبه بندی احتمالات باشد. در این صورت، تحلیل اطلاعاتی می تواند به انجام وظایف اصلی و ذاتی نزدیک شود.
کلیدواژگان: تحلیل اطلاعاتی، مطالعات آینده، پیش بینی، هشدار، غافل گیری، شکست اطلاعاتی، نظام هشداردهی -
صفحه 153الوین تافلر مدعی شد که جهان با موج سومی از زندگی مواجه است که در نهایت، به بروز ناآرامی و بی ثباتی در تمامی حوزه ها و از آن جمله سیاست منجر می شود. این ادعای تافلر را می توان در نتیجه افزایش «پیچیدگی زندگی اجتماعی» و «ارتباطات انسانی» تفسیر نمود. «پیچیدگی» و «ارتباطات»، دو عنصری هستند که لزوم «فعالیت اطلاعاتی» را برای رهبران سیاسی توجیه می نمایند. در دیدگاه سنتی، نقش سازمان های اطلاعاتی در ایجاد ثبات سیاسی محدود به شناسایی و سرکوب علل فاعلی بی ثباتی سیاسی است، ولی در دیدگاه های مدرن، تعاریف پیچیده تری از ثبات سیاسی ارائه شده و به طور متقابل، نقش پیچیده تری برای سازمان های اطلاعاتی تعریف شده است. این پژوهش در صدد یافتن پاسخی برای این سوال است که «سازمان های اطلاعاتی» از طریق چه مکانیسمی بر «ثبات سیاسی» تاثیر گذاشته و مانع بی ثباتی سیاسی می شوند؟ نتایج حاصل از این پژوهش، نشان می دهد تاثیر سازمان های اطلاعاتی به عنوان «متغیر مستقل» بر ثبات سیاسی، به عنوان «متغیر وابسته» در نحوه تعامل آنها با «متغیرهای واسطه ای» چون محرومیت نسبی، فرصت های سیاسی، عوامل خارجی، آنومی سیاسی، مشروعیت، تنوع قومی و مذهبی، دموکراسی، جنبش های اجتماعی، فرهنگ سیاسی و مشکلات اقتصادی، بروز و ظهور می یابد. در پایان، بهترین راهبرد سازمان های اطلاعاتی برای ایجاد و حفظ ثبات سیاسی، تمرکز بر «اقدام شناختی» به جای «اقدام پنهان» و «مشارکت در فرآیند سیاست گذاری» به جای «ایفای نقش هشداردهنده» معرفی شده است.
کلیدواژگان: سازمان های اطلاعاتی، ثبات سیاسی، کارآمدی، مشروعیت، استیلا -
صفحه 191سازمان های اطلاعاتی چه نقشی در سیاست خارجی دارند؟ و رابطه اطلاعات و سیاست خارجی چگونه است؟ نویسنده در پاسخ به این پرسش ها، به بررسی دو نقش شناختی و اجرایی برای اطلاعات در سیاست گذاری خارجی پرداخته و مدعی رابطه دوسویه سیاست خارجی و اطلاعات است. از یک سو، نوع سیاست خارجی و نیازمندی های سیاست گذاران خارجی، دستور کار و سیاست اطلاعاتی را تعیین می کند و از سوی دیگر، سازمان های اطلاعاتی با محصولات شناختی خود در شکل گیری برداشت سیاست گذاران و موضوعات و مسائل سیاست خارجی تاثیر می گذارند. به رغم وجود نقش اجرایی سازمان های اطلاعاتی، نویسنده نقش شناختی را فلسفه وجودی سازمان های اطلاعاتی و پایدارترین نقش اطلاعات معرفی می کند. با وجود این، نویسنده بر آن است که هرچه ثبات در سیاست خارجی کشور بیشتر باشد، شاهد نقش شناختی سرویس های اطلاعاتی در فرایند سیاست گذاری خواهیم بود و بی ثباتی در محیط پیرامونی و سیاست خارجی کشور، نقش سرویس های اطلاعاتی را به سمت اجرایی سوق خواهد داد.
کلیدواژگان: سیاست خارجی، سیاست گذاری، اطلاعات، سازمان های اطلاعاتی، نقش شناختی، نقش اجرایی
-
Page 7which brings about revolution in open source intelligence, challenge intelligence ontologically? Author first describes the basic concepts, and then explains transformations in Open source intelligence as one of the collection methods. To answer the question, He analyses information revolution and open source revolution effects odd different aspects of intelligence such as: transparency, accountability, secrecy, relation between intelligence producer and consumer of intelligence. He claims that open source revolution restricts monopoly of intelligence production by intelligence organizations and decreases the level of secrecy. Author also assumes that multitude of information available in information revolution era, makes some uncertainties on validity and reliability of data.Keywords: Information Revolution, open source revolution, ontological challenge of intelligence, secrecy
-
Page 35the main purpose of this article is to explain effects of networking process on intelligence organizations. Author claims that networking decrease level of secrecy, increase flexibility, and cause some changes in structure, approaches and process of intelligence collection. He also assumes that variety of intelligence issues and frequency of threats in network space, makes “intelligence share” Approach a need for nations to overcome threats and protect strategic intelligence.Keywords: network society, intelligence organizations, intelligence collection, intelligence actors, new threats
-
Page 103Politicization of intelligence is a perilous phenomenon in both covert and overt form, which has dangerous impacts on intelligence organization and political system. Politicization weakens and distorts intelligence analysis and intelligence estimates. Author claims that the most important of these distortions are radical subjectivity and interpretive in analysis. This deviation first acts as a cause of failure and mal-function of intelligence and in turn causes dis-identification of intelligence before policy-makers (consumers) and public opinion. Subjectivity and interpretivism may cause positive anthropy in political system which could be a factor of surprise and failure of policies of government.Keywords: intelligencified politics, politicization of intelligence, intelligence analysis, interpretivism, intelligence failure, positive anthropy
-
Page 127about future events to prevent security crisis, failures and surprise. The main claim of author is that adopting futurist approach and designing warning system, can strengthen intelligence organizations role in production of pre-knowledge about events to prevent surprise situations. Warning system must be based on probability determination, and ranking probable. This way, intelligence analysis could approach it’s main and essential functions.Keywords: intelligence analysis, future studies, Prediction, warning, surprise, intelligence failure, warning system
-
Page 153This article tries to answer this question; how and through what mechanism, intelligence organizations effect political stability and prevent instability? Findings of research show that intelligence organization as an independent variable, effects political stability as a dependent variable, through mediator variables such as relative deprivation, political opportunities, external factors, political anomy, legitimacy, democracy, social movements, political culture, and economic problems. In the end, author claims that the best strategy for intelligence organizations to promote and protect political stability is to focus on “cognitive actions” instead of “covert actions” and “Participation in policy making” instead of “warning”.Keywords: intelligence organization, Political stability, efficacy, Legitimacy, domination
-
Page 191What is the role of intelligence organizations in foreign policy? And how is the relation of intelligence and foreign policy? Author in response to these questions numerates cognitive and executive roles of intelligence in foreign policy making and mutual relations between them. Author believes that type of foreign policy and requirements of foreign policy makers determine intelligence agenda and on the other hand, intelligence organizations by their cognitive products effect policy maker’s perception of issues and problems of foreign policy.Keywords: Foreign policy, Policy Making, intelligence, intelligence organization, cognitive role, executive role
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.