فهرست مطالب

فصلنامه مطالعات راهبردی
سال پانزدهم شماره 3 (پیاپی 57، پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/08/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • امام خمینی(ره) و مدیریت نرم دفاع ملی؛ مطالعه موردی جنگ تحمیلی
    فرزاد پورسعید صفحه 7
    در این مقاله به مقوله «مدیریت نرم دفاع ملی» یا وجوه نرم مدیریت دفاع ملی که کمتر بدان پرداخته شده می پردازیم و آن را در خصوص نحوه مدیریت امام خمینی(ره) در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، عملیاتی می کنیم. بر این اساس، نویسنده در این مقاله به این پرسش می پردازد که «امام خمینی(ره) در مقام رهبر انقلاب و جمهوری اسلامی ایران و در چارچوب دفاع ملی، جنگ تحمیلی از سوی عراق را که بزرگترین تهدید سخت افزاری خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است را چگونه مدیریت کرد؟». مطابق فرضیه مقاله، «امام خمینی(ره)، جنگ تحمیلی را به شیوه ای نرم و از طریق «روایت گری» که نوعی کنش کلامی است، مدیریت نمود. ایشان با ارائه روایتی معنوی/ مذهبی از جنگ تحمیلی، این رخداد را به ابزار و فرصتی برای بازتولید و تثبیت «جمهوری اسلامی» به عنوان نظام برآمده از انقلاب تبدیل کرد.
    کلیدواژگان: امام خمینی(ره)، جنگ تحمیلی، دفاع ملی، امنیت ملی، مدیریت امنیتی، مدیریت نرم دفاع ملی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • فرهنگ راهبردی و دفاع ملی؛ مطالعه موردی جنگ تحمیلی
    عبدالله قنبرلو صفحه 31
    فرهنگ راهبردی از متغیرهای کلیدی در تعیین سرنوشت سیاست ها و برنامه های دفاعی دولت هاست. این مقاله ضمن بیان اهمیت فرهنگ راهبردی در دفاع ملی، به این نکته اشاره دارد که پیروزی در جنگ مستلزم بهره برداری هوشمندانه از پتانسیل های فرهنگ راهبردی است. برای مثال، تحریک ابعاد تهاجمی فرهنگ راهبردی با وجود اینکه ممکن است موفقیت های تاکتیکی به دنبال داشته باشد، اما تضمین کننده پیروزی نهایی نیست. رفتار آلمان و ژاپن در طول جنگ جهانی دوم گواهی بارز در این خصوص به شمار می آید. این مقاله در عین حال، با اشاره به نقش فرهنگ راهبردی ایرانیان در طول جنگ هشت ساله با عراق به این جمع بندی می رسد که بهره برداری هوشمندانه سیاستمداران ایرانی از ظرفیت های فرهنگ راهبردی، زمینه را برای پیروزی نهایی در جنگ تسهیل کرد.
    کلیدواژگان: دفاع ملی، فرهنگ راهبردی، تهاجم، پیروزی، روابط بین الملل، جنگ تحمیلی، انقلاب اسلامی ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • راهبرد دفاع ملی؛ درس هایی از پایان جنگ تحمیلی
    محمود یزدان فام صفحه 51
    جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نمونه عالی و عملی تهدید امنیت ملی و دفاع همه جانبه از آن است. پرسش اصلی این است که این جنگ، به ویژه پایان آن چه تجارب و درس هایی برای دفاع ملی دارد؟ فرضیه تحقیق این است که جنگ تحمیلی و چگونگی پایان آن نشان می دهد برای دفاع از کشور و تامین اهداف و منافع ملی باید راهبردی متوازن با توجه به اهداف و توان مندی ها و ترکیبی درست و دقیق از عناصر و مولفه های قدرت نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشت. چهار الگوی نگرش همه جانبه، عمل تخصصی؛ اصالت قدرت ملی و ضرورت قدرت بین المللی؛ شناخت عالمانه، تصمیم گیری آگاهانه و عمل مشتاقانه؛ و ارزش مندی دفاع، ضد ارزش بودن جنگ می توانند درس های جنگ تحمیلی برای دفاع ملی ایران باشند.
    کلیدواژگان: جنگ تحمیلی، دفاع ملی، امنیت ملی، راهبرد، قدرت هوشمند
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • دفاع غیرتحریک آمیز: راهبرد جمهوری اسلامی ایران برای کاهش معمای امنیتی غرب آسیا
    داود غرایاق زندی صفحه 71
    جمهوری اسلامی ایران مانند هر کشور دیگری به دنبال رسیدن به موقعیتی است که از توان دفاعی خود در قبال تهدیدات نظامی تا حد قابل قبولی اطمینان حاصل کند. این اطمینان خاطر، ممکن است موجب شود دیگر کشورها، به ویژه کشورهای پیرامونی احساس خطر کرده و متقابلا سعی در جبران وضعیت دفاعی خود کنند. این وضعیت به معمای امنیتی در مطالعات راهبردی معروف است. حال چه باید کرد تا ضمن اینکه کشور توان دفاعی را به حد قابل قبولی می رساند، از گسترش تهدید نظامی، مسابقه تسلیحاتی، افزایش ناامنی و حضور قدرت های بزرگ جلوگیری کند. پاسخی که این مقاله درصدد طرح آن است، راهبرد دفاع غیرتحریک آمیز می باشد.
    کلیدواژگان: دفاع غیرتحریک آمیز، معمای امنیتی، جمهوری اسلامی، غرب آسیا، پدافند غیرتهاجمی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اقتصاد و دفاع ملی: چارچوبی برای مطالعه
    حسن شکوه صفحه 93
    این مقاله ضمن تعریف اقتصاد سیاسی و مطالعه چگونگی پیوند اقتصاد سیاسی با دفاع ملی، عدم تعادل، ناکارآمدی، نوآوری در ارائه خدمات دفاع ملی و بروز نیازهای جدید را در ارتباط دوسویه میان این دو حوزه و نظریه های جدیدی که مدعی پاسخ گویی به نیازهای دفاعی در شرایط جدید هستند، مرور می کند.
    در نهایت با بررسی تاثیرات متقابل اقتصاد و دفاع ملی در وجه نظامی آن، الگوی تعامل این دو حوزه در جمهوری اسلامی ایران طرح می شود. در حال حاضر، بخش نظامی در ایران در پنج حوزه تقویت صنایع نظامی، حضور و حمایت از بخش صنعتی و عمرانی اقتصاد، انجام طرح های اقتصادی عام المنفعه، حفاظت از خطوط مواصلاتی و تجاری کشور در خارج از مرزها، حفاظت از زیرساخت های سایبری فضای سایبری و محتوای آن به تقویت دفاع ملی کشور همت گماشته است.
    کلیدواژگان: اقتصاد سیاسی، سیاست های نظامی، دفاع ملی، امنیت ملی، امنیت انسانی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • سازمان های اطلاعاتی و توسعه اقتصادی
    مهدی میرمحمدی، غلامرضا سالارکیا صفحه 121
    مقاله پیش رو با تمرکز بر نقش سرویس های اطلاعاتی در فرایند توسعه اقتصادی، به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که «نهادهای اطلاعاتی چه نقشی در پیشبرد فرایند توسعه اقتصادی دارند؟». نویسندگان در پاسخ به این پرسش برآنند که سرویس های اطلاعاتی با تولید اطلاعات اقتصادی برای ایجاد توانایی رقابت در بازار، حفاظت از اطلاعات اقتصادی برای حفظ و استمرار توان رقابت اقتصادی ملی و نظارت بر فرایند توسعه برای تضمین امنیت اقتصادی، در پیشبرد و استمرار فرایند توسعه تاثیر مثبت دارند. همچنین، نویسندگان مدعی اند نقش سرویس های اطلاعاتی در توسعه اقتصادی، در چارچوب نقش های سه گانه اطلاعات در سیاست گذاری، شامل نقش شناختی، نظارتی و اجرایی، قرار دارد.
    کلیدواژگان: سازمان های اطلاعاتی، توسعه اقتصادی، سیاست گذاری، اطلاعات اقتصادی، جاسوسی اقتصادی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • امنیت هستی شناختی در سیاست خارجی دوران اصول گرایی
    سید جلال دهقانی فیروزآبادی، وحید نوری صفحه 149
    با آغاز دوران اصول گرایی در جمهوری اسلامی، رویکرد گفتاری و رفتاری ایران در عرصه سیاست خارجی متحول گشت. سوال اصلی مقاله پیش روی آن است که علت تغیر در رویکرد سیاست خارجی اصول گرایان چیست؟ به عنوان فرضیه اصلی استدلال می شود که احساس ناامنی هستی شناختی منجر به صورت بندی مجدد منابع هویت ساز سیاست خارجی و در نتیجه تغییر در رویکرد اصول گرایان به عرصه خارجی شده است. این مقاله همچنین به واکاوی دیپلماسی هسته ای اصول گرایان به عنوان مهمترین جلوه این تغییر رویکرد می پردازد.
    کلیدواژگان: منبع هویت ساز، امنیت هستی شناختی، اصول گرایی، دیپلماسی هسته ای
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Imam Khomeini and soft management of national defence: case study of imposed war
    Farzad Poursaeed Page 7
    This article focuses on soft management of national defence or soft aspects of national defence in imam khomeini’s management during imposed war of Iraq against Iran. The main question of article is that: how did Imam Khomeini, as a leader of revolution and Islamic republic, managed imposed war which was the main hard threat against Islamic republic? Author claims that imam Khomeini managed the war in a soft approach through narration as a kind of speech act. His religious and ideational narrative of imposed war changed this threat to an opportunity and an instrument for reproduction and estabilising Islamic republic.
    Keywords: Imam Khomeini, imposed war, national defence, national security, security management, soft management of national defence
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Strategic culture and national defence: case study of imposed war
    Abdollah Ghanbarloo Page 31
    Strategic culture is a key factor in efficiency of defence policies and plans. This article emphasizes on importance of strategic culture in national defence and argues that victory in war requires an intelligent application of strategic culture potentials. For instance, provoking the aggressive aspects of culture, as we see in Germany and japan behavior in 2nd world war, while may bring some tactical gains, but would not guarantee the total victory. This article argues that intelligent application of strategic cultures potentials by Iranian politicians, facilitate the final victory in war.
    Keywords: national defence, strategic culture, attack, victory, Iran, Iraq war, Islamic revolution of Iran
    Abstract View Paper Original: Persian
  • National defence strategy: lessons from end of imposed war
    Mahmood Yazdanfam Page 51
    the imposed war of Iraq against Iran is an ideal type of real national security threat and national defence. The main question is that: what lessons and experiences we can learn from imposed war, especially it’s end, to use in national defence? The hypothesis claims that imposed war and it’s end shows we need an even strategy based on goals and capabilities, and an accurate composition of military, political, economic and social power components. The lessons we can learn from imposed war are: comprehensive attitude, expert agency, national power and international power, expert knowledge, rational decision making and enthusiastic action, to value defence and avoid war.
    Keywords: imposed war, national defence, national security, strategy, intelligent power
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Un-provocative defence: Islamic republic of Iran's strategy to lessen security dilemma in west Asia
    Davood Gharayagh Zandi Page 71
    Islamic republic of Iran, like other countries, tries to reach an assured defence power against its military threats. This assured defence power may cause security concerns of neighbor states, and mutually provoke them to improve their defence power. This situation is called security dilemma in strategic studies. The question of this article is that: how can we improve our defence power without causing arms race, increasing military threats, and other insecurities?Author argues that un-provocative defence strategy is the best way to assure defence power, while avoiding security dilemma.
    Keywords: un, provocative defence, security dilemma, Islamic republic, west Asia
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Economy and national defence: a framework for study
    Hasan Shokouh Page 93
    this article, while tries to define political economy and it’s link with national defence, reviews imbalance, inefficiency, innovation in national defence services and other new theories about defence requirements in new situation. After describing mutual effects of economy and national defence in military aspect, author tries to devise the model of interaction between these arenas. Author argues that military section in Iran by acting in five areas is doing it’s role in national defence: strengthening military industry, support of industrial section of economy, executing public economic plans, protecting transportation and trade lines of country beyond the borders, protecting cyber infrastructures.
    Keywords: political economy, military policies, national defence, national security, human security
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Intelligence agencies and economic development
    Mahdy Mirmohamady, Gholamreza Salarkia Page 121
    This article focusing on intelligence role in the process of economic development, tries to answer this question: what are the roles of intelligence agencies in promoting process of economic development?Authors argue that intelligence agencies by production of economic intelligence, securing national economic intelligence and monitoring the development process, make the economic competition capability, assure the continuity of that capability and guarantee the economic security.Authors also claim that intelligence has cognitive, monitoring and executive role in economic development.
    Keywords: intelligence agencies, economic development, policy making, economic intelligence, economic espionage
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Ontological security in foreign policy of principality era
    Seyed Jalal Dehghani Firoozabadi, Vahid Noori Page 149
    By outset of principality era in Islamic republic, speech acts and behavior of iran in foreign policy has been changed. The main question of article is: what is the cause of change in foreign policy of principality administration? Authors, as their main hypothesis, argue that the feeling of ontological insecurity has caused reconfiguration of identity resources, foreign policy and change in principality approach toward foreign arena. Authors describe the nuke diplomacy of principality as the most important aspect of their approach.
    Keywords: identity making resource, ontological security, principality, nuke diplomacy
    Abstract View Paper Original: Persian