فهرست مطالب

مطالعات راهبردی - سال هفدهم شماره 1 (پیاپی 63، بهار 1393)

فصلنامه مطالعات راهبردی
سال هفدهم شماره 1 (پیاپی 63، بهار 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/03/23
  • تعداد عناوین: 7
|
  • عباس حاتمی، فرزاد کلاته * صفحات 7-36

    تحولات دوره هشت ساله دولت احمدی نژاد نشان می دهد در این دوره، میان سیاست های اقتصادی پیرامونی این دولت مانند سهام عدالت، مسکن مهر و هدفمندی یارانه ها از یک سو و پایگاه اجتماعی و انتخاباتی پیرامونی آن از سویی دیگر، نوعی رابطه متقابل وجود داشته است. این رابطه مبانی نظریه ای را شکل بخشید که به ترتیب دولت در پیرامون و پیرامون در دولت نامیده می شود. این ارتباط در وهله اول نوعی در هم تنیدگی میان اقتصاد، سیاست و اجتماع در ایران دوره معاصر را نشان می دهد.

    کلیدواژگان: دولت احمدی نژاد، پیرامون، اقتصاد، سیاست، جامعه
  • مراد کاویانی راد صفحات 37-62
    جغرافیای انتخابات به عنوان گرایشی از جغرافیای سیاسی به مطالعه الگوهای فضایی توزیع قدرت در قالب روابط متقابل جغرافیا (فضا)، انتخابات و قدرت می پردازد. بر این پایه، پژوهش و خوانش عوامل موثر بر پراکنش فضایی مشارکت و انتخابات از دیرباز در حوزه این گرایش قرار داشته است. داده ها و یافته های مرتبط با برگزاری انتخابات نشان می دهند طیف گسترده ای از عوامل در ترجیحات موثر بر پراکنش فضایی مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ایران اثر گذارده اند. برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کشور نشان داد پیروزی گفتمان اعتدال گرایی در برابر گفتمان اصول گرایی مستقر، برایند طیف از عوامل محیطی (زمانی و مکانی) و نوعی وحدت رویه در استقبال از گفتمانی است که هر هشت سال یکبار در فرهنگ سیاسی و به تبع، در نظام سیاسی کشور مسلط می شود.
    کلیدواژگان: جغرافیای انتخابات، ترجیحات رای دهی، یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری
  • عبدالمحمود محمدی لرد صفحات 63-86
    پرسش اصلی مقاله حاضر این است که نتایج انتخابات ریاست جمهوری یازدهم چه تاثیری بر ثبات سیاسی کشور داشته و الزامات دولت یازدهم برای افزایش ثبات سیاسی کشور چیست. برای پاسخ، ابتدا بر اساس سازوکارهای نظریه محرومیت نسبی، تاثیر انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بر ثبات سیاسی کشور تحلیل شده است. سپس مهم ترین شعارها و برنامه های دولت یازدهم به عنوان متغیرهای مستقل احصا شده و با تحلیل تجربی آنها علل اصلی ثبات سیاسی در مطالعه بین کشوری شناسایی شده است. نتایج پژوهش نشان داد انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، شرایط مطلوب اما موقتی برای ثبات سیاسی کشور ایجاد کرده و حفظ یا افزایش آن مستلزم توجه دولت به حاکمیت قانون، کنترل فساد، کارآمدی حکومت، تسهیل فعالیت بخش خصوصی و سودمندی اقتصادی است.
    کلیدواژگان: انتخابات، دولت یازدهم، ثبات سیاسی، محرومیت نسبی، روش مقایسه ای
  • سید جلال دهقانی فیروزآبادی، مهدی عطایی صفحات 87-120
    موضوع هسته ای به عنوان مهم ترین مسئله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته، عرصه رقابت گفتمان های مختلف در این حوزه بوده است. انتخابات ریاست جمهوری خردادماه 1392 منجر به تحول گفتمانی در موضوع هسته ای گردید. در این انتخابات حسن روحانی به عنوان حامل گفتمان اعتدال یا اعتدال گرایی توانست نظام معنای حاکم بر این گفتمان را عمومیت بخشیده و آن را هژمونیک نماید. از این رو، مقاله حاضر با استفاده از نظریه گفتمان لاکلا و موف، چارچوبی نظری فراهم آورده که به تبیین عناصر و دقایق گفتمان ناظر بر موضوع هسته ای در دولت یازدهم و کشمکش ها و رقابت های هژمونیک میان این گفتمان و گفتمان های رقیب می پردازد. تحلیل گفتمان هسته ای دولت یازدهم نشان می دهد این گفتمان با دال مرکزی تعامل سازنده، به جهت برخورداری از عوامل سیاسی بیشتر، فعال تر و منسجم تر، به کارگیری فرایندهای طرد و برجسته سازی، میزان دسترسی بالا و اعتبار بیشتر نسبت به سایر گفتمان های رقیب، توانست هژمونیک شود.
    کلیدواژگان: نظریه گفتمان، گفتمان هسته ای، اعتدال، تعامل سازنده، هژمونی
  • رضا خلیلی صفحات 121-154
    با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولت یازدهم، چشم انداز جدیدی پیش روی جمهوری اسلامی ایران، به ویژه در جهت حل و فصل مسئله هسته ای اش قرار گرفته که در این مقاله به بررسی آن می پردازیم. گرچه دیدگاه کارشناسان و ناظران داخلی و بین المللی در این زمینه متفاوت است و هر دو رویکرد خوش بینانه و بدبینانه را در این زمینه می توان شاهد بود، اما استدلال نویسنده این است که انتخاب آقای روحانی به ریاست جمهوری ایران باعث تقویت زمینه های تعامل و در نتیجه افزایش امکان حل و فصل مسالمت آمیز پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران شده است. مقاله با مروری روشمند بر دیدگاه های نظری و با مقایسه مواضع کشورهای مرتبط با برنامه هسته ای ایران قبل و پس از انتخابات ریاست جمهوری 1392، به دنبال تحلیل و تبیین افق های جدید پیش روی جمهوری اسلامی ایران در تعامل با محیط بین المللی بر سر برنامه صلح آمیز هسته ای است.
    کلیدواژگان: انتخابات ریاست جمهوری، برنامه هسته ای، امنیت ملی، سیاست خارجی
  • سمیه پسندیده صفحات 155-174
    ایران و روسیه در دوره پس از جنگ سرد، با درک وضعیت ژئوپلتیک، نیازهای داخلی متقابل و نیازهای محیط پیرامونی خود بستر مناسبی را برای همکاری پیدا کرده اند، اما هنوز چنانکه باید، گسترش نیافته است. با توجه به وضعیت جغرافیایی و منافع ملی دو کشور، یکی از زمینه های مناسب برای توسعه همکاری ها میان ایران و روسیه، تعاملات در زمینه تامین نیازهای امنیتی است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی روابط امنیتی و همچنین نگاه دو دولت به یکدیگر، به این پرسش می پردازد که چرا ثبات و امنیت در منطقه باید در نتیجه همکاری ایران و روسیه تامین گردد و تعامل سازنده ایران و روسیه است که ثبات و امنیت منطقه را در پی خواهد داشت.
    کلیدواژگان: ایران، روسیه، روابط امنیتی، دریای خزر، قفقاز، خاورمیانه، هژمونی آمریکا
  • عیسی زارعی، نیره خداداد شهری صفحات 175-176
    هدف این تحقیق، بررسی وضعیت مقالات فصلنامه «مطالعات راهبردی» است. روش پژوهش تحلیل استنادی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) و نرم افزار اکسل 2010 استفاده شد. بررسی ها نشان داد در سال های مورد بررسی (17 شماره)، در مجموع 123 مقاله منتشر شده که کل مقاله ها تالیفی و به زبان فارسی بوده است. 33 عنوان مقاله به صورت گروهی و مابقی به شکل فردی ارائه شده است. مجموع کل استنادات 4023 و میانگین استناد برای هر مقاله و هر شماره، به ترتیب 70/32 و 64/236 استناد است. کتاب ها با 2100 استناد و مقالات نشریات با 1224 استناد بالاتر از سایر منابع قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: تحلیل استنادی و محتوایی، فصلنامه مطالعات راهبردی
|
  • Abbas Hatami, Farzad Kalate Pages 7-36

    Developments in 8 years of Ahmadinejad government show that there is a relation between its economic policies like Equity stock, Mehr housing and targeted subsidies and its electoral and social position. This relation strengthened the foundations of a new theory called “government in periphery and periphery in government” which shows the interconnectedness between economy, politics and society of contemporary Iran.

    Keywords: Ahmadinejad's government, Economy, politics, Society
  • Morad Kaviani Rad Pages 37-62
    Electoral geography as a branch of political geography studies spatial patterns of power distribution in the framework of interrelated relations among geography (space), elections and power. Data and findings related to the elections show that various factors have played a role in people’s preferences affecting spatial distribution of presence in presidential elections. The eleventh presidential elections in Iran showed that victory of the moderation discourse against the fundamentalism discourse is a balance between different environmental (temporal and spatial) factors. It is also a kind of unified positive reaction toward a discourse that dominates the political culture and accordingly the political system of the country every eight year.
    Keywords: Geography of Elections, voting preferences, the Eleventh presidential elections
  • Abdolmahmood Mohammadi Lord Pages 63-86
    The effect of the eleventh presidential elections on the political stability of Iran is discussed in this essay. To find the answer, at first, the effect of this election is analyzed based on the relative deprivation theory. Then, the most prominent programs and promises of this government are mentioned as independent variants. Studies showed that this mentioned election has brought a favorable but an unstable and short- time condition for the political stability of the country. This status can be prolonged by the government’s attention to the rule of law, control of corruption, government effectiveness, developing private sector, and cost effectiveness.
    Keywords: Election, Eleventh government, Political Stability, Relative Deprivation, Comparative Method