فصلنامه روانشناسی
سال پانزدهم شماره 4 (پیاپی 60، زمستان 1390)

پژوهش حاضر به تعیین رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی، هوش هیجانی و انواع تعهد سازمانی با متغیر کیفیت زندگی کاری پرداخته است. روش تحقیق توصیفی، از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری این تحقیق کارکنان سازمان فرهنگی- تفریحی شهرداری اصفهان و کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان می باشد. روش نمونه-گیری به صورت تصادفی ساده و تعداد نمونه62 نفر بوده است. پرسشنامه های تحقیق شامل پرسشنامه سنجش کیفیت زندگی کاری (قاسم زاده، 1384)، هوش هیجانی (پترایدز و فارنهام، 2002) و سه نوع تعهد سازمانی (بالفور و وکسلر، 1996) بوده است. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی، تحلیل رگرسیون و تحلیل واریانس بررسی شده است. نتایج نشان داده است بین کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی همانندسازی شده و تعهد سازمانی پیوستگی و تعهد سازمانی مبادله ای رابطه معناداری در سطح 01/0>p وجود دارد. در این پژوهش معادله رگرسیون برای متغیر کیفیت زندگی کاری به عنوان متغیر پیش بین مورد بررسی واقع شده است و عدم تفاوت بین گروه های مختلف متغیر های جمعیت شناختی در ارتباط با متغیر اصلی مورد مطالعه نشان داده شده است.

هدف این پژوهش ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقدماتی یک مقیاس خودگزارش دهی برای سنجش کیفیت مراقبت مادران کودکان پیش دبستانی بود. با توجه به پیشینه پژوهشی مربوط به روابط مادر کودک و نظریه دلبستگی 34 ماده انتخاب و توسط 382 نفر از مادران کودکان 2 تا 6 سال تکمیل شدند. تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس نشان دهنده سه عامل مهم در این مقیاس بود: عامل اول با 12 ماده دربرگیرنده ابهام و سردرگمی، عامل دوم با 10 ماده دربرگیرنده حساس بودن و پاسخ دهی و عامل سوم، دربرگیرنده دسترس پذیری با 10 ماده بود. از بین 34 ماده 2 ماده در هیچ کدام از عامل ها بار کافی را نداشتند و از مقیاس حذف شدند. تمام عامل های مقیاس همسانی درونی بالایی را داشتند (آلفای کرنباخ عامل ها بین 82/0 تا 84/0 بود). روایی آزمون – بازآزمون مقیاس نشان دهنده ثبات نمرات در یک بازه زمانی 20 روز بود. همبستگی مثبت و معنادار عامل ابهام و سردرگمی با نشانه های اضطرابی و همبستگی منفی و معنادار دو عامل حساس بودن و پاسخدهی و دسترس پذیری با نشانه های اضطرابی نشان دهنده روایی پیش بین مقیاس کیفیت مراقبت مادرانه بود. با توجه به این نتایج می توان از این مقیاس در ارزیابی کیفیت مراقبت مادران در موقعیتهای بالینی و پژوهشهای قلمرو بالینی کودک استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش مولفه های هوش هیجانی بر سازگاری اجتماعی و صمیمیت اجتماعی در دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه تهران بود. بدین منظور با استفاده از نمونه گیری داوطلبانه غیر تصادفی160 نفر مراجعه کردند و در نهایت پس از 40 نفر گزینش شدند که به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) تقسیم شدند. سپس از هر دو گروه پیش آزمون (سیاهه هوش هیجانی بار-آن؛ آزمون سازگاری اجتماعی کالیفرنیا و مقیاس صمیمیت اجتماعی میلر) به عمل آمد و در نهایت بعد از 8 جلسه آموزشی 2 ساعته پس آزمون (آزمون های مذکور) بر روی هر دو گروه اجرا گردید. نتایج حاکی از تفاوت معنادار میانگین دو گروه (آزمایش و کنترل) در پس آزمون و افزایش هوش هیجانی و در نتیجه افزایش سازگاری اجتماعی کلی و برخی از ابعاد آن مثل مهارت های اجتماعی و روابط اجتماعی در گروه آزمایش بود همچنین نتایج نشان داد که در گروه آزمایش گرایش ضد اجتماعی کاهش و صمیمیت اجتماعی افزایش یافته بود.

در این پژوهش، پیش بینی انگیزه غیرپزشکی یا پزشکی متقاضیان جراحی زیبایی بینی بر اساس متغیرهای خودشناسی، نیازهای بنیادین روانشناختی و حمایت اجتماعی ادراک شده بررسی شد. 274 متقاضی پنج مرکز جراحی زیبایی در شهر و استان تهران صورت چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. علت جراحی از طریق پرسشنامه و وارسی پرونده ها مشخص می شد. مقیاس خودشناسی انسجامی، مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی و مقیاس چند وجهی حمایت اجتماعی ادراک شده، ابزارهای جمع آوری داده ها بودند که با مراجعه پژوهشگران به مراکز موردنظر اجرا شدند. تحلیل رگرسیون لجستیک برای آزمون فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان دادند که خودشناسی پایین و عدم ارضای نیاز شایستگی، تقاضای جراحی زیبایی با انگیزه غیرپزشکی را پیش بینی نمودند. هیچ ارتباطی بین متغیرها در متقاضیان جراحی با انگیزه پزشکی بدست نیامد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین دست برتری و سبک های تفکر دانشجویان صورت گرفت. این پژوهش در قالب یک طرح پس رویدادی انجام شد. به این منظور نمونه ای به حجم 200 آزمودنی (50 چپ دست زن، 50 راست دست زن، 50 چپ دست مرد و 50 راست دست زن) از بین دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز شهر ری، با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده سیاهه دست برتری ادینبورگ و سیاهه سبک های تفکر اشترنبرگ و واگنر بودند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین دست برتری و سبک های تفکر قانونی، اجرایی، قضایی، تک قطبی، سلسله مراتبی، کلی، جزیی، بیرونی، آزادمنش و محا فظه کارارتباط معناداری وجود دارد. به این ترتیب که گروه چپ دست برتر در سبک تفکر قضایی وکلی نسبت به گروه راست دست، نمره بیشتری دارند. در سبک تفکر اجرایی و سبک تفکر جزیی حالت عکس بود یعنی گروه راست دست، نمره بالاتری داشتند.هم چنین مردان چپ دست برتردرسبک تفکر قانونی، سلسله مراتبی و آزادمنش نسبت به مردان راست دست برتر نمره بالاتری به دست آوردند.زنان چپ دست برتر در سبک تفکر تک سالاری و محافظه کاری از زنان راست دست برتر و زنان راست دست برتر در سبک تفکر بیرونی از زنان چپ دست برتر نمره بیشتری به دست آوردند. به علاوه نتایج نشان می دهد مردان راست دست برتر، درسبک تفکرتک سالاری و محافظه کاری نسبت به مردان چپ دست برتر نمره بیشتری دارند. مرور اجمالی تفاوت های مشاهده شده این فرض را مطرح می کند که دست برتری و جنس با سبک های تفکر رابطه دارند.

پژوهش حاضر اثر بخشی یادگیری مشارکتی بر اضطراب ریاضی و رفتار کمک طلبی دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان را مورد بررسی قرار می دهد. روش تحقیق آزمایشی و از نوع پس آزمون- پیش آزمون بود. برای اندازه گیری متغیرها از مقیاس اضطراب ریاضی (شکرانی، 1381) و پرسشنامه رفتار کمک طلبی (قدم پور، 1377) استفاده شد. به منظور اجرای طرح پژوهش، در مرحله پیش آزمون و بعد از اجرای هر دو ابزار، بر اساس بالاترین نمرات اضطراب ریاضی و به شیوه همتا سازی 40 دانش آموز از دو مدرسه انتخاب ودر دوگروه کنترل و آزمایش قرار داده شدند. تدریس مباحثی از کتاب ریاضی در گروه کنترل به روش سنتی و در گروه آزمایش به شیوه یادگیری مشارکتی بود. بعد از اتمام جلسات آموزشی، مجددا دو ابزار اضطراب ریاضی و رفتار کمک طلبی بر روی افراد نمونه اجرا شد. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری تحلیل کوواریانس تک عاملی (آنکوا) و چند متغییری (مانکوا) استفاده گردید. یافته های پژوهش حاکی از ان بود که هر دو روش یادگیری مشارکتی و سنتی در کاهش اضطراب ریاضی و اجتناب از کمک طلبی در دانش آموزان مورد بررسی و افزایش کمک طلبی در آنان موثر بوده است. ولی این تغییرات در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل معنی دار (05/0> p) بود.

هدف از مطالعه حاضر، شناخت رابطه ویژگی های شخصیتی و تقلب تحصیلی بوده است. بدین منظور نمونه ای متشکل از 302 نفر (161 پسر و 141 دختر) دانش آموز دبیرستانی شهر تهران به روش تصادفی خوشه ایانتخاب گردیدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش عبارت بوده است از سیاهه 5 عامل بزرگ شخصیت (گلدبرگ و همکاران، 1999) و مقیاس خودگزارش دهی تقلب تحصیلی آندرمن. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داده است دو عامل شخصیتی وظیفه شناسی و توافق با خودگزارش دهی تقلب تحصیلی همبستگی منفی دارند. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داده است عامل شخصیتی وظیفه شناسی 8 درصد و همراه با توافق 3/10 درصد از واریانش تقلب تحصیلی را پیش بینی می نمایند.