فهرست مطالب

پژوهش های کیفی در برنامه درسی - پیاپی 6 (بهار 1396)

نشریه پژوهش های کیفی در برنامه درسی
پیاپی 6 (بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1397/09/05
  • تعداد عناوین: 6
|
  • جواد جهان، مرزبان ادیب منش، محمد پاک سرشت صفحات 1-42
    ین پژوهش با هدف شناسایی، تبیین و تحلیل عناصر و مولفه های برنامه درسی عمل فکورانه و تحلیل آن بر اساس منابع معتبرعلمی انجام شده است. پژوهش در زمره پژوهش های کیفی و روش پژوهش شامل؛ تحلیل محتوای کمی و کیفی است. جامعه پژوهش، شامل کلیه ی اسناد و منابع معتبر علمی حوزه برنامه درسی عمل فکورانه و نمونه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، از اسناد علمی چاپ شده در مجلات و ژورنال های معتبر داخلی و خارجی، در خصوص عمل فکورانه و دیدگاه عمل گرای شوابی انتخاب شد. جهت جمع آوری داده ها از چک لیست و یا همان فهرست وارسی، فرم فیش برداری و سیاهه تحلیل محتوا استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که برنامه درسی عمل فکورانه دارای چهار عنصر اصلی اهداف آموزشی ، محتوای آموزشی، روش های تدریس و ارزشیابی می باشد و هر یک از این عناصر مرکب از مولفه هایی است که عنصر روش های تدریس با 24 مولفه، عنصر اهداف با 18مولفه؛ عنصر ارزشیابی با 16 مولفه ؛ عنصر محتوا با 8 مولفه، به ترتیب از بیشترین و کمترین میزان توجه برخوردار هستند. همچنین نتایج حاصله نشان می دهد که: حل مساله، پرورش خلاقیت، تخیل، هنر و زیبایی شناختی، ادراک ، تامل، توجه به احساسات ، مهارت و توسعه حرفه ای، خود ارزیابی و خودپنداری و درک صحیح از واقعیت از مهم ترین این مولفه ها می باشند. بر این اساس به کارگیری این مولفه ها در برنامه های درسی می تواند مسیر تحقق اهداف آموزشی را تسهیل نماید.
    کلیدواژگان: برنامه درسی، عناصر برنامه درسی، عمل فکورانه، تحلیل محتوا
  • صادق زارع صفت صفحات 43-70
    این پژوهش با هدف بررسی نحوه تاثیر دانش بومی در بومی سازی برنامه های درسی و با تاسی بر فرهنگ رضوی با رویه ای تحلیلی-اکتشافی داده های خود را استخراج نموده است. لذا بر اساس ماهیت کیفی، مبتنی بر هدف کاربردی و ازلحاظ گردآوری داده‏ها توصیفی– تحلیلی می‏باشد. برنامه های درسی را در چارچوبی مبتنی بر هدف، روش، محتوا و ارزشیابی مورد واکاوی قرارگرفته شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که دانش بومی می تواند در بومی سازی برنامه های درسی موثر افتد و با توجه به ارزش های غالب و حدیث ثقلین تاسی به ائمه اطهار (س) ، به‏گزینی در دانش بومی محسوب می شود. یافته های پژوهش نشان داد که هدف غایی در تعلیم و تربیت اسلامی ربوبی شدن و به تعبیر دیگر دست یازیدن به حیات پاک (طیبه) است. این ربوبی شدن اتکا بر سه عنصر انتخاب آزاد، باور و شناخت و نهایتا عمل به دستورات و فرامین الهی است. در بخش روش تربیتی نیز آموزه‏های رضوی (ع) بر محبت و نوع دوستی تاکید داشته و با گفتمانی تعاملی محور و در خور شان مخاطب به هدایتگری او همت گمارده می‏شود. در این فرهنگ علم و علم آموزی باارزش تلقی شده و محتوایی ارزشمند است که در خدمت به جامعه اسلامی باشد و ارزشیابی مطلوب می باشد که در ابعاد چهارگانه تعاملی انسان باخدا، خلق، خلقت و خود زمینه ساز تعالی بوده و مبتنی بر تعالیم اسلامی باشد.
    کلیدواژگان: دانش بومي، بومي سازي، برنامه درسي، فرهنگ رضوي(ع)
  • عرفانه قاسمپور، الهه قاسم پور، احمد ملکی پور صفحات 71-94
    حقیق حاضر با عنوان مطالعه برنامه درسی اجرا شده و ادراک شده دروس عمومی معارف اسلامی در پی بررسی میزان تحقق اهداف دروس عمومی معارف اسلامی بوده است. این پژوهش به دو شیوه کمی (از نوع توصیفی) و کیفی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل دو گروه (اساتید و دانشجویان) و نمونه آماری دانشجویان کارشناسی دختر دانشگاه تهران به حجم 270 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب و داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. نمونه آماری اساتید گروه معارف اسلامی دانشگاه تهران به حجم ده نفر به صورت هدفمند انتخاب و داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که برنامه درسی اجرا شده از سوی اساتید در حیطه های دانشی، نگرشی و عملکردی از سوی دانشجویان حاصل نشده است؛ لذا دانشجویان به اهدافی که اساتید از اجرای برنامه درسی مدنظر داشته اند، دست نیافته اند. به طور کلی پژوهش حاضر نشان داده است که بین برنامه درسی اجرا شده و برنامه درسی ادراک شده دروس عمومی معارف اسلامی انطباق وجود ندارد.

    کلیدواژگان: برنامه درسی، برنامه درسی اجرا شده، برنامه درسی ادراک شده، دروس عمومی، دروس معارف اسلامی
  • فریده طهماسبی، قدسی احقر، امینه احمدی صفحات 95-118
    هدف از اجرای تحقیق حاضر ، تعیین تاثیر روش یادگیری معکوس بر یادگیری خود راهبر در درس کارآفرینی بوده است. این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه ی آماری این تحقیق ، شامل کلیه ی دانشجویان در دوره ی کارشناسی رشته ی حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام (ره) تهران در سال تحصیلی 97-1396 بوده است. برای نمونه گیری، از میان دانشجویان دوره ی کارشناسی رشته ی حسابداری دانشگاه ازاد اسلامی واحد یادگار امام 150 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده است. سپس قبل از اجرای آموزش درس کارآفرینی به روش یادگیری معکوس وپس از آموزش ،پرسشنامه ی یادگیری خودراهبر ویلیامسون (2007) که در 5 مولفه و 60 گویه (تفکیک مولفه ها عبارت است از: آگاهی، راهبردهای یادگیری ،فعالیت های یادگیری، ارزشیابی و مهارت های بین فردی) ساخته شده است بر روی همه آنها اجرا شده است. بطور کلی نتایج تحقیق نشان می دهد، بین میانگین های نمرات گروه آزمایش و گروه گواه در خصوص تاثیر روش یادگیری معکوس بر یادگیری خودراهبر دانشجویان دردرس کارآفرینی در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. (p< 0. 01).
    کلیدواژگان: روش یادگیری معکوس، خودراهبر، کارآفرینی
  • یونس طاطاری، بهروز مهرام، حسین کارشکی صفحات 119-132
    هدف این پژوهش بررسی وضعیت ادراک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مطلوبیت مولفه های برنامه درسی در دانشگاه فردوسی مشهد بود. مولفه های برنامه درسی در این پژوهش شامل ادراک از هدف، محتوا، روش و ارزشیابی بوده است. پژوهش حاضر از نظر روش؛ پیمایشی و از نظر هدف؛ مطالعه ای کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 94-1393 (6448N=) بود. تعداد نمونه بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران، 197 دانشجو تعیین شد که پرسشنامه بین آن ها توزیع گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ادراک دانشجویان از مطلوبیت مولفه های برنامه درسی بود که بر مبنای الگوی تایلر از مولفه های برنامه درسی تدوین شد. یافته ها نشان داد ادراک دانشجویان از مطلوبیت مولفه روش در حد متوسط (05/0p<) و ادراک مطلوبیت مولفه محتوا (05/0p>) در حد متوسط و میانگین وضعیت ادراک از مطلوبیت هدف (01/0p<) و ادراک از مطلوبیت ارزشیابی (01/0p<) کمتر از حد متوسط است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که ادراک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مطلوبیت مولفه های برنامه درسی پایین تر از میانگین مطلوب و حد انتظار بوده است.

    کلیدواژگان: ادراک دانشجویان، مولفه های برنامه درسی، ارزیابی وضعیت
  • سعید صفایی موحد، افسانه ایزدی فر صفحات 133-156
    هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و بازنمایی رفتارهای خشونت آمیزی است که دانش آموزان به دلیل حضور در بافت مدرسه آنها را می آموزند. مکان این پژوهش یکی از مدارس دوره متوسطه اول در شهر تهران است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحقیق مردم نگاری آموزشی صورت گرفته و ابزار جمع آوری داده ها، مشاهده در میدان تحقیق و مصاحبه های نیمه ساختار یافته بوده است. به منظور دستیابی به داده های مورد نظر، تعداد10 نفر از دانش آموزان و 4 نفر از معلمان با منطق نمونه گیری هدفمند و بابکارگیری راهبرد نمونه گیری زنجیره ای انتخاب شده و داده های حاصل با روش کد گذاری داده های روایی تحلیل شدند. جهت کسب اطمینان از اعتبار کد گذاری ها، مقولات تشکیل شده و نام گذاری شده توسط سه نفر از پژوهشگران کیفی مورد بازبینی قرار گرفتند. در نهایت با اعمال برخی از نظرات این سه نفر مقولات نهایی شکل گرفتند. مقولات نهایی نیز با اطلاع رسان های پژوهش در میان گذاشته شدند. نظرات این افراد نشان می داد که مقولات شکل گرفته و نتایج استخراج شده انعکاسی نسبتا صحیح از دیدگاه های آنها می باشند. نتایج حاصل را می توان در سه مقوله اصلی و هفت زیرمقوله به شرح زیر طبقه بندی کرد: خشونت روانشناختی (زیرمقولات: تمسخر، حسادت کردن و لقب دادن به یکدیگر) ؛ خشونت اجتماعی (زیرمقولات: محرومیت تحصیلی و نظارت خانواده) و خشونت فیزیکی (زیرمقولات: خودآزاری یا خشونت نسبت به خود و دیگرآزاری).

    کلیدواژگان: مردم نگاری آموزشی، مقطع متوسطه، برنامه درسی پنهان، خشونت
|
  • javad jahan , marzban adibmanesh , mohammad pakseresht Pages 1-42
    The purpose of this study was to identify and explain the elements and components of curriculum of Deliberative Inquiry and its analysis based on relevant sources and related texts. Qualitative research method and research method included documentary h community included all the texts and resources related to the subjective Deliberative Inquiry curriculum analysis and content analysis. The researc and the sample included texts and resources related to the field of curriculum vitae action available, of which 80 sources were available on the basis of available sampling method. The checklist (elements and components of the curriculum) are used to collect information from the checklist. Measurement tools, cheat form and content analysis checklist were researched. The findings of the research show that the curriculum of Deliberative Inquiry is subjective, with emphasis on the epistemological and theological aspects of the four elements of goals, content, teaching and evaluation, and each of these components is one of the components that the element of teaching methods with 24 elements, element of goals with 18 components; element of evaluation with 16 components; content element with 8 components, respectively, have the highest and least attention. Based on this, problem solving, creativity, imagination, arts and aesthetics, perception, reflection, attention to emotions, skills and professional development, self-assessment and self-understanding and the correct understanding of reality are the most important of these components. Applying these components to curricula can facilitate the path to realization of educational goals.
    Keywords: Curriculum, Curriculum Elements, Deliberative Inquiry, Content Analysis
  • Pages 43-70
    This study aimed to explore the effects of indigenous knowledge in localizing the curriculum and analytical-exploring procedures pursuant Razavi culture your data is extracted. Therefore has a qualitative nature, purpose and are based on cross-sectional data are collected. the curriculum Within the framework goal-based curricula, methods, content and evaluation were analyzed. The results of this study indicated that indigenous knowledge can be effective in localizing the curricula and given the prevailing values and traditions Thaqalayn pursuant to the Imams (AS), the selection on indigenous knowledge is considered. The results showed that the ultimate purpose of guardianship in Islamic education and in other words Grab the life clean (Tayebeh) is. This guardianship being selected based on three elements are free selection, belief and understanding, and ultimately. The training methods as well as the teachings of Emam Reza (AS) focused on love and philanthropy and employed interactive dialogue with the audience and guiding his dignity. In this culture, science and science education is valued and valuable content that will be serving the Islamic community and evaluation is desirable that the four dimensions of human interaction with God, people, creation and self transcendence in the field of construction, based on the Islamic teachings are.
    Keywords: Indigenous knowledge, localization, Curriculum, culture of Razavi (AS)
  • farideh tahmasebi, Ghodsy ahghar, Amine Ahmadi Pages 95-118
    he purpose of this study was to determine the effect of reverse learning learning and its effectiveness on self-directed learning in entrepreneurship. This quasi-experimental study was a pretest-posttest with control group. The statistical population of this research included all students in the undergraduate study program in the Islamic Azad University of Yadgar Imam (RA), in the academic year of 1394-97. For sampling, among the undergraduate students of the accounting department of the Islamic Azad University of Imam Khomeini unit, 150 individuals were randomly selected. Then before the implementation of Entrepreneurship training by reverse learning learning method and after training, Williamson Self-directed Learning Questionnaire (2007), which consists of five components and 60 items (component separation), is awareness, learning strategies, learning activities, evaluation And interpersonal skills) has been implemented on all of them. Overall, the results of the research show that there is a significant difference between the mean scores of the experimental group and the control group regarding the effect of reverse learning learning on self-directed learning of students in entrepreneurship in the post-test phase (p <0. 01).
    Keywords: Inverse Learning, Self-directed, Entrepreneurship
  • younes tatari, behrooz mahram, hossein kareshki Pages 119-132
    The purpose of this study was to investigate the graduate students' perceptions of the utility component of the curriculum at the Ferdowsi University of Mashhad. Component of the curriculum in this research includes the perception the purpose, content, method and evaluation. This study is practical in purpose and is a descriptive one the from research methodology perspective. For this purpose, a sample of 197 graduate students in the academic year 2014-15, in Ferdowsi University Mashhad, was selected by quota sampling. The samples were determined by Cochran sampling formula, 197 students. The instruments that used in this study, researcher made questionnaire that is students' perceptions of component of the curriculum that was developed based on the pattern of Tyler from Component of the curriculum. Results showed that students perception of the utility component method is in moderate (p<0/05) and the component content is in moderate (p>0/05) and perception of the purpose and evaluation is less than moderate (p<0/01).

    Keywords: Perception students, components of curriculum, assessment of the situation
  • Saeid Safaei Movahhed Pages 133-156
    This study aims at exploring and representing the violent behaviors which have been learnt unpredictably by female high school students. The research was conducted in a junior female high school in capital Tehran. Methodologically, the research may be considered as qualitative, while interpretive ethnography is the research strategy. To gather required data and necessary information, semi-structured interviews and non-participant observation were used. The informants (10 students and 4 teachers were selected purposefully by convenience sampling and chain sampling. Data were also analyzed by thematic analysis. To establish credibility, the last version of themes was reanalyzed and modified by three seasoned qualitative researchers and the final themes appeared. The credibility procedure indicated roughly that the findings represented the emic reality properly. The findings were categorized into three major and seven sub-categories as follow: psychological violence (humiliation, jealousy, giving bad name), social violence (school deprivation, family monitoring), physical violence (masochism and sadism).
    Keywords: educational ethnography, hidden curriculum, violence, violent behaviors