فصلنامه هنرنامه
پیاپی 19 (تابستان 1382)

با جمع آوری اشیاء عتیقه، پدیده ای به نام «مجموعه داری» به وجود آمد. در ارائه ی آثار هنری این اعتقاد شکل گرفت که، اشیاء خود به خود و فی النفسه دارای ارزش هستند. بی آنکه بخواهیم ارتباط آنها را با مذهب و با هر علت دیگری در نظر بگیریم. استفاده های خانگی آثار هنری در قرون وسطی از چند تابلوی قابل حمل، منجر به نمایش آنها در گالری «انماس» در قرن شانزدهم شد. که از آن به بعد تزیین دیوار با تابلو به شکلی متناسب رواج یافت. از نیمه ی قرن نوزدهم ترتیب چیدن تابلوها بر اساس تاریخ و مکتب همراه شد، با این باور که نقاشی ها باید به طور مناسب و با فاصله از هم آویزان شوند تا به خوبی مورد تحسی واقع شوند...

در نیمه ی دوم قرن نوزدهم، در جامعه ی اروپایی، تغییراتی اساسی به وجود آمده بود. این تغییرات با ورود محصولات شرقی به اروپا بویژه آثار هنری ژاپن، در نیمه ی دوم این قرن شدت بخشیده شد. چاپهای اوکیو ئه از جمله آثار هنری ژاپن بود که ورود خود به اروپا، علاقمندی هنرمندان اروپایی بویژه هنرمندان فرانسوی را به خود جلب کرده و تغییرات بنیادینی را در هنر نقاشی اروپا باعث شد. از جمله هنرمندان اروپایی که از اصول این چاپها در آثارشان استفاده کردند می توان، «میه»، «مانه»، ...

اسناد و فرمانها را می توان از جهات گوناگون مورد بررسی و مطالعه قرار داد. مانند بررسی وجود تاریخی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و هنری. در این مقاله، به بررسی وجوه هنری چهارده فرمان مربوط به شاهان و امرای دوره ی قاجار در ایران (در قرن نوزدهم میلادی) و نیز فرمانرویان همین دوره (قرن هیجدهم تا اوایل قرن نوزدهم میلادی) در حکومت عثمانی پرداخته می شود. این چهارده فرمان (سند) که هفت مورد آن ایرانی و هفت مورد عثمانی است، به عنوان نمونه ای از اسناد فراوان این دو کشور وسیع و قدرتمند جهان اسلام برگزیده شده است...

در این مقاله به نقد تئاتر در کشورهایی که دیدن نمایش بخشی جدائی ناپذیر از فرهنگ روزمره شان را تشکیل می دهد پرداخته شده است که دارای اهمیت خاصی است. تایید یک اجرای نمایشی، یک نقد کوتاه و چاپ آن در روزنامه های معتبر هنری با تیراژ بالا، رشد روز افزون اقبال آن را از بابت در آمد گیشه و استقبال عموم مردم تضمین می کند. در مبحث «تماشاگر، منتقد تئاتر» نظر تماشاگر را به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از اجرای نمایش در چهار وجه مورد بررسی قرار می دهد...

با توجه به اهمیت برگزاری جشنواره های تئاتر دانشگاهی و عدم اطلاع از کیفیت آنها و به منظور تعیین کیفیت جنبه های زیبایی شناختی نمایشها و غنای موضوع و نیز کیفیت کارگاه ها، این تحقیق روی تماشاگران و هنرمندان ششمین جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی فجر - سال 1381 - تهران، انجام پذیرفته است. تحقیق با روش پیمایشی بر روی 2100 نفر انجام گرفت. کیفیت نمایشها از جنبه های «زیبایی شناختی» و «هماهنگی اجزا» یعنی صحنه پردازی، نورپردازی، لباس، موسیقی و صدا و چهره پردازی با دیگر عوامل نمایش...

اصفهان در سال 1006 ه.ق پایتخت دولت صفوی گردید. دولت قدرتمندی که برای اولین بار بعد از ظهور اسلام، با متحد ساختن ایرانیات تحت لوای مذهب تشیع، نخستین دولت مستقل ملی را بینان گذارده بود. پایتخت این دولت می بایست مظهر و نمادی از این حاکمیت مستقل ملی و مذهب وحدت بخش آن گردد. برنامه جامع نوسازی اصفهان، آنرا به الگوی شهرسازی در دولت صفوی و حتی ماوراء آن در سرزمینهای مجاور تبدیل نمود. این برنامه تحت نظر شیخ بهایی ریاضیدان و فیلسوف برجسته مکتب الهی اصفهان تدوین شد و طی دهه های بعد عملی گردید...

به منظور خواناتر نمودن ساختار شهر، می باید پیوستگی بین عناصر عمده در شهر وجود داشته باشد. این پیوستگی می باید بین محورهای اصلی شهر و حیطه های بصری نشانه های شهری وجود داشته باشد تا ساختاری کامل و منسجم در ذهن به وجود می آید. تاثیر این دو دسته از عناصر شهری در خوانایی ساختار شهر به دو عامل، میزان بی نظمی شبکه ی ارتباطی و حضور نظم در شبکه ی گشتالت در ساختار شهر بستگی دارد. هر مورفولوژی شهری با توجه به میزان حضور نظم در شبکه ی ارتباطی و پیروی از قوانین گشتالت می تواند...

به کارگیری عبارت «فضای شخصی» تعمیم نوعی احساس مالکانه بر فضا را به دنبال داشته است. حال آنکه مطابقت آن با مفهوم «قلمرو»، نشان دهنده ی وجود خصایصی به کلی متفاوت در آنها خواهد بود. این مقاله با طرح انگاره های «فضای فردی» و تاکید بر مفهوم مشارکت در فضا در تقابل با احساس مالکانه بر آن، سعی در ارائه روشنتر وجوه و حدود مفهوم فضا و نحوه ی وجود انسان در آن خواهد داشت...