نشریه تحقیقات مالی
پیاپی 16 (پاییز و زمستان 1382)

برخی سرمایه گذاران در اوراق قرضه، مایلند سود خود را در طول دوره تا سررسید، دریافت نکرده و مجدد سرمایه گذاری کنند، در پایان سررسید، اصل، سود اوراق خود را دریافت کنند. خانواده های جوان، شرکتهای بیمه دو نمونه از این نوع سرمایه گذاران می باشند که پرداخت های آتی خود را پیش بینی کرده، بر اساس آن به خرید اوراق می پردازند. در کشورهای غربی اوراق بدون سود چنین نقشی را بازی می کند، از ابتدا تا کنون نیز با استقبال سرمایه گذاران و صنعت مواجه گردیده است. اوراق بدهی مرکب دو تا سه سال اول (بسته به توافق و نوع طرح) سودی پرداخت نمی کند، در عوض با قیمت کمتری از قیمت اسمی به فروش می رسد. بعد از آن تاریخ نیز سود ثابت به دارندگان اوراق پرداخت می شود. منتشرکنندگان اوراق بدهی مرکب، وجوه جمع آوری شده را صرف خرید دارائی های ثابت برای طرح خاصی کرده، به صورت فروش اقساطی یا اجاره به شرط تملیک در اختیار طرح، قرار داده، از محل دریافت اجاره یا اقساط فروش، سود ثابت دارندگان اوراق تامین می کنند. بنابراین ثابت بودن پرداخت سود، ماهیت شرعی خواهد داشت چرا که مبتنی بر عقود اسلامی است. ضمنا بر اساس مطالعات میدانی، این اوراق از سوی صنعت، سرمایه گذاران مورد تایید قرار گرفته، میزان مطلوبیت آن برای دو قشرمزبور مورد آزمون قرار گرفته که نتایج، رضایتبخش بوده است.

در این تحقیق به بررسی مهمترین عوامل موثر سرمایه شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار در قلمرو زمانی 1377 تا 1381 پرداخته شده است. نمونه مورد بررسی بر 158 شرکت تولیدی از بین 252 شرکت تشکیل دهنده کل جامعه آماری در قلمرو زمانی تحقیق بوده است.نتایج تحقیق حکایت از این دارد که الگوی ساختار سرمایه شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادرا تهران عمدتا تابع متغیرهائی نظیر میزان دارائی های ثابت شرکت (دارائی هائی که ارزش وثیقه داشته باشد) اندازه شرکت و سودآوری آن می باشد. نتایج این تحقیق اگر چه پیش بینی تئوری سلسله مراتب گزینه های تامین مالی و فرضیه عدم تقارن اطلاعاتی را تائید نمی کند اما به نظر میرسد شرکتهای عضو بورس تهران در تامین منابع مالی مورد نیاز خود در عمل سلسله مراتب گزینه های تامین مالی را طی می کنند مضافا اینکه شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران در تامین منابع مالی مورد نیاز از خارج شرکت استقراض را به انتشار سهام ترجیح می دهند. بنابر این یافته های این تحقیق پیشی بینی تئوری توازن پایدار ساختار سرمایه را تائید اما پیش بینی تئوری سلسله مراتب گزینه های تامین مالی را تائید نمی کند.

در مطالعه حاضر هدف نشان دادن شواهدی در رابطه با اهمیت ریسک تجاری، تاثیر آن بر ساختار مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. اگر تصمیم گیری تامین مالی با ارزیابی، وضعیت شرکت در رابطه با ریسک تجاری ارتباط داشته باشد، بنابراین مدیران شرکت ها ساختار مالی مناسب را بر مبنای ریسک تجاری خاص صنعت خود انتخاب خواهند نمود. در این بررسی نسبت حقوق صاحبان سهام به مجموع دارایی ها برای سنجش ساختار مالی شرکتها استفاده شده است. نتایج حاصله نشان داد که در طول سالهای 1376 تا 1381 به استثنای سالهای 1378 و 1380 واریانس نسبت فوق در درون گروه های صنعت کمتر ازواریانس بین گروه های صنعت بوده است. به طور کلی، نتیجه تحقیق به طور ضعیف مؤید ان است که شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره مورد بررسی به غیر از سال های 1378و 1380 دارای متوسط صنعت بوده اند.

تغییرات قیمت سهام شرکت ها در بورس اوراق بهادار ناشی از عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی، و روانی می باشد. یکی از عوامل موثر بر روند قیمت سهام یک شرکت نشانه ها، علایمی است که به صورت اطلاعات، پیش بینی های مختلف از داخل آن شرکت انعکاس می یابد، در دسترس سهامداران، سرمایه گذاران قرار می گیرد. یکی از اطلاعات منتشر شده از سوی شرکتها اعلان سود برآوردی هر سهم برای سال مالی آینده است این عامل نقش عمده ای در تصمیم گیری سرمایه گذاران در خصوص خرید سهام و سهامداران برای فروش یا نگهداری آن به حساب آورده می شود. این مقاله پژو هشی در مورد محتوای اطلاعاتی سود برآو ردی هر سهم و تاثیر آن بر قیمت و حجم معاملات سهام در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بدین منظور تغییرات قیمت، حجم معاملات سهام 27 شرکت که برای دو ره تحقیق (سال های 1374 الی 1376) سود برآوردی هر سهم اعلام نموده اند در 4 هفته قبل و 4 هفته بعد از هفته اعلان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سود برآوردی هر سهم دارای محتوای اطلاعاتی بوده، باعث تغییر قیمت، حجم معاملات سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران گردیده است.

در این تحقیق به بررسی تاثیر افزایش میزان افشا، (ا جباری) بر هزینه سهام عادی پرداخته شده است. میزان افشاء با مقایسه صورت های مالی سالانه منتهی به 29/12/1379 شرکت های نمونه، با موارد تعیین شده افشاء در رهنمودهای حسابداری، لازم الاجرا از 1/1/1378 وقوانین تجارت، مالیات های مستقیم مورد سنجش قرار گرفت. هزینه سهام عادی نیز بر اساس مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و به روش دیمسون محاسبه شده است. نتایج حاصل از تحقیق بر روی نمونه 40 عضوی شامل شرکت های تولیدی عضو بورس اوراق بهادار تهران که دارای فعالیتی غیر از زراعت، استخراج معادن و نفت هستند، نشان می دهد که افزایش میزان افشاء موجب کاهش هزینه سهام عادی می شود. به عبارت دیگر سرمایه گذاران تمایل بیشتری برای سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای میزان افشاء بیشتر یا ریسک کمتری هستند، دارند.

یکی از مسایلی که این رو زها مدیران در تمام سطوح با آن مواجه شده اند، سرمایه گذاری، استفاده مؤثر از فن آوری، بخصوص فن آو ری اطلاعات می باشد. در پرو ژه های فن آوری اطلاعات ((IT پیگیری برنامه زمان بندی پروژه و مدیریت هزینه بسیار ضعیف می باشد. این پرو ژه ها بسیار پرهزینه بوده که معمولا مقدار هزینه آن در انتهای پروژه بیشتر از بودجه برنامه ریزی شده می باشد. در این مقاله به بررسی عوامل مؤثر در افزایش بیش از حد هزینه ها نسبت به بودجه برنامه ریزی شده در پرو ژه های فناوری اطلاعات پرداخته شده و سپس راه کارهایی به منظور حل این معضل ارایه می گردد.