فهرست مطالب

گردشگری و توسعه - سال ششم شماره 1 (پیاپی 10، بهار 1396)

نشریه گردشگری و توسعه
سال ششم شماره 1 (پیاپی 10، بهار 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/19
  • تعداد عناوین: 10
|
  • مهدی کروبی، امیرعباس وفایی، پیمان سیدی* صفحات 1-22
    با رشد صنعت گردشگری، اهمیت سنجش رضایت گردشگران، به مثابه ابزاری برای رشد و ایجاد مزیت رقابتی، مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهمترین موضوعاتی که در مدیریت سازمان های گردشگری و بخش های مرتبط با این صنعت پذیرفته شده، رضایت گردشگران است.پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث روش انجام توصیفی همبستگی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، جهت تحلیل ویژگی های جمعیت شناختی و همچنین محاسبه فراوانی ها، میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد؛ به منظور تحلیل استنباطی داده ها از ضریب آلفای کرونباخ، برای تعیین ثبات درونی ابزار از آزمون KMO و کرویت بارتلت جهت مناسب بودن حجم نمونه و درست بودن تفکیک عامل ها و برای تعیین ارتباط علی بین متغیرها از روش مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. یافته های پژوهش میزان تاثیر هرکدام از متغیرهای مستقل پژوهش را در پیش بینی رفتار متغیرهای وابسته نشان می دهد. نتایج این پژوهش، به فهم بهتری از عوامل موثر بر رضایت گردشگرانی که از یک مقصد گردشگری دیدن می کنند و اندازه گیری آن ازطریق این سازه کمک می کند. نتایج نشان می دهد که باتوجه به اینکه گردشگران آشنا به مقاصد گردشگری، در تجارب قبلی خود در مقصد با کیفیت آن آشنا هستند و تصویر ذهنی دقیق تری نسبت به گردشگران ناآشنا به مقصد دارند، لذا منطقی است که بپنداریم این گردشگران انتظارات خود را، با آنچه از خدمات دریافت می کنند، بهتر میی توانند تطبیق دهند و ارزش مقصد برای این گروه از گردشگران متفاوت با مقاصد گردشگری دیگر خواهد بود؛ و جلب رضایت گردشگر، با آگاهی از مقصد و دریافت خدمات موردانتظار از مقصد، تسهیل خواهد شد.
    کلیدواژگان: گردشگری، رضایت کلی، ارزش برند مقصد، تصویر مقصد، آگاهی از مقصد، کیفیت خدمات
  • ابوالفضل قنبری*، الهام درخشان*، سیدموسی صالحی، الله داد احمدی نصرآبادسفلی صفحات 23-44
    توسعه گردشگری اثرات گوناگونی به همراه دارد؛ به طورکلی می توان آن ها را به اثرات و پیامدهای اقتصادی، محیطی و اجتماعی فرهنگی تقسیم کرد که البته بسته به بافت و شرایط جامعه می تواند مثبت یا منفی باشد. در همین زمینه، ازجمله اثرهایی که توسعه گردشگری شهری به دنبال دارد، اثری است که بر کیفیت زندگی شهروندان می گذارد. در این پژوهش، سعی بر این شده است که ضمن برآورد سطح زندگی در شهر یاسوج، با تاکید بر فعالیت های گردشگری، رابطه میان گردشگری و کیفیت زندگی نیز بررسی شود. پژوهش حاضر، از نوع پژوهش های توصیفی تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل تمامی شهروندان بالای 15 سال شهر یاسوج است. نمونه آماری، با استفاده از فرمول منطقی کوکران، 383 نفر از شهروندان شهر هستند. برای انتخاب نمونه های آماری از روش نمونه گیری تصادفی ساده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی و SPSS استفاده شده است. نتایج تحلیل عاملی نیز حاکی از این است که، ازنظر شهروندان یاسوج، مهم ترین عواملی که بر کیفیت زندگی آنان می تواند موثر واقع شود به ترتیب اهمیت عبارتند از: عامل اقتصادی، فیزیکی/کالبدی، زیست محیطی، سلامت و بهزیستی فردی، آموزش و فرهنگ، تفریح و اوقات فراغت. همچنین،به منظور سنجش روابط آماری گردشگری وسطح کیفیت زندگی، از آزمون همگونیکای دو استفاده شده است. نتایج آزمون همگونی کای دو، مبتنی بر جدول توافقی، نشان دهنده وجود تفاوت معنادار آماری بینگردشگری و سطح کیفیت زندگی است.
    کلیدواژگان: گردشگری شهری، کیفیت زندگی، تکنیک تحلیل عاملی، یاسوج
  • مریم ورمقانی*، آرمان احمدی زاد، پرویز کفچه صفحات 45-62
    به علت نقش انکارناپذیر فناوری های اطلاعات در پیشرفت صنایع، در این پژوهش به معرفی نوین ترین ابزارهای موجود در یکی از حوزه های کاری مدیران پرداخته شده است، که استفاده از فناوری در امور بازاریابی است،. در این پژوهش، وضعیت وجود و فقدان این ابزارها و میزان استفاده از آن ها، در هتل ها و آژانس های مسافرتی استان کردستان، بررسی شده است. جامعه آماری این پژوهش 756 نفر از کارکنان آژانس های مسافرتی و کارکنان قسمت رزرواسیون و قسمت بازاریابی هتل های استان کردستان است. تعداد افراد نمونه موردمطالعه 255 نفر از کارکنان این مراکز است. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامه و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی استفاده شده است. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد از بین هشت ابزار بازاریابی الکترونیک، شبکه های اجتماعی، ایمیل، وب سایت، موبایل و اینترانت در هتل ها و آژانس های مسافرتی استان کردستان استفاده می شود که شبکه های اجتماعی بیشترین و اینترانت کمترین درصد استفاده را درمیان پاسخ گویان دارد. همچنین بیشترین درصد به کارگیری ابزارهای بازاریابی الکترونیک، به صورت هم زمان، مربوط به سه ابزار بازاریابی الکترونیک است. از بین انواع شبکه های اجتماعی، سه شبکه اجتماعی در هتل ها و آژانس های مسافرتی استان کردستان مورد استفاده قرار می گیرند که عبارتند از: تلگرام، اینستاگرام و فیس بوک. بیشترین درصد استفاده مربوط به تلگرام و کمترین درصد مربوط به فیس بوک است.
    کلیدواژگان: بازاریابی الکترونیک، ابزارهای بازاریابی الکترونیک، گردشگری، هتل، آژانس مسافرت
  • پرویز محمدزاده *، حسین پناهی، سعیده صمدزاد صفحات 63-77
    امروزه نقش ساکنان محلی در تصمیم گیری های مربوط به توسعه گردشگری امری حیاتی است. لذا شناخت میزان حمایت ساکنان محلی و تبیین عوامل موثر بر سطح حمایت ضروری است. هدف تحقیق حاضر بررسی میزان حمایت ساکنان از توسعه گردشگری با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری روش حداقل مربعات جزئی (PLS) است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسش نامه است. بدین منظور 384 پرسش نامه، به روش نمونه گیری طبقه ای ساده، در سه ماهه دوم سال 1395 (تیرماه الی شهریورماه)، بین جامعه آماری تحقیق توزیع شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ارتباط مثبت و معناداری بین تصویر ذهنی ساکنان شهر تبریز و حمایت آنان از توسعه گردشگری وجود دارد. همچنین، بین تصویر ذهنی ساکنان و آثار اجتماعی فرهنگی درک شده حاصل از گردشگری، ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. تصویر ذهنی ساکنان از جامعه محلی، درک آن ها را از آثار گردشگری تحت تاثیر قرار می دهد و آثار درک شده گردشگری توسط ساکنان، منجر به حمایت آن ها از توسعه گردشگری می شود. درنهایت، براساس یافته های تحقیق و باتوجه به اینکه مهمترین عامل شکل گیری تصویر مطلوب از جامعه محلی در ذهن ساکنان ظاهر فیزیکی شهر است، توجه به بافت فیزیکی شهر (بافت های تاریخی و قدیمی)، معماری شهر، حفظ و مرمت ابنیه و آثار تاریخی فرهنگی و... همواره باید مورد توجه مسئولان شهری باشد.
    کلیدواژگان: تصویر ساکنان از جامعه محلی، آثار اجتماعی - فرهنگی، رضایت ساکنان، حمایت ساکنان، تبریز
  • طهمورث حسنقلی پور یاسوری، فاطمه باقری * صفحات 78-98
    گردشگری اساسا فعالیتی اجتماعی، کسب وکاری بزرگ و یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی دنیاست که محصولات آن، در قالب بسته های گردشگری، به‏صورت ترکیبی ازپیش برنامه ریزی شده و با قیمتی جامع، به فروش می رسد. در ایران، فروش بسته های ایران گردی و خارجی به عهده آژانس های مسافرتی است؛ اما به علت تنوع بسیار زیاد بسته های گردشگری خارجی و رقابت مقاصد گوناگون برای جذب گردشگران، فروش بسته های ایران گردی در بسیاری از شرکت های مسافرتی رونق چندانی ندارد. بازاریابی مبتنی بر ارتباط متقابل، درحکم رویکرد نوین بازاریابی، می تواند یاری رسان مدیران آژانس های مسافرتی در افزایش فروش این بسته ها شود. این مقاله توصیفی تحلیلی، با استفاده از پرسش نامه محقق‏ساخته، که پایایی (ضریب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب) و روایی (شاخص AVE) آن تایید شده است، به بررسی تاثیر اقدامات بازاریابی مبتنی بر ارتباط متقابل بر رفتار خرید گردشگران، در خرید بسته های ایران گردی، می پردازد. برای این منظور، داده های گردآوری شده نمونه 270 نفری از مشتریان آژانس های مسافرتی شهر تهران، به عنوان جامعه آماری (در سال 1394)، با استفاده از نرم افزارهای Smart-PLS و SPSS تجزیه ‏و تحلیل شد. یافته های حاصل از ضرایب مسیر و معناداری (t) نشان داد که از میان اقدامات بازاریابی مبتنی بر ارتباط متقابل، تنها عامل «ارتباطات» است که در افزایش میل به خرید بسته های ایران گردی مشتریان تاثیر چندانی ندارد؛ ولی عوامل: ارائه قیمت منصفانه، پاداش، رفتار ترجیحی و سفارشی سازی بسته ها بر میل به خرید آن ها تاثیر مثبت دارد. همچنین نتایج تحقیق، براساس مدل مفهومی، تاثیرگذاری میل به خرید بر تعهد ارتباطی، رضایت ارتباطی بر اعتماد، اعتماد بر تعهد ارتباطی، تعهد ارتباطی بر رفتار خرید مشتریان و عدم تاثیرگذاری میل به خرید بر رضایت ارتباطی آن‏ها را تایید کرد.
    کلیدواژگان: گردشگری، اقدامات بازاریابی مبتنی بر ارتباط متقابل، بازاریابی مبتنی بر ارتباط متقابل، بسته های ایران گردی، رفتار خرید
  • سحر موحدی، مینا کشانی همدانی، مهری شاه زیدی* صفحات 99-117
    مراکز اقامتی تجربه محور زمینه کسب تجربه های جدیدی را برای گردشگر ایجاد می کنند که در هیچ مکان دیگری نظیر آن وجود ندارد. در خدمات تجربه محور، هدف آن است که اقامت و پذیرایی، با درگیر کردن حواس پنج گانه گردشگر، رویدادی خاطره انگیز و به یادماندنی شود. این عمل باعث ایجاد محتوای جدیدی در خاطرات گردشگران و تمایل آن ها به کسب مجدد آن تجربه ها می شود. دراین راستا، خانه های تاریخی، با فراهم آوردن زمینه کسب تجربیات متفاوت، می توانند فضاهای مناسبی برای ایجاد مراکز اقامتی تجربه محور باشند. ازاین رو، محله علی قلی آقا، با داشتن میراث فرهنگی غنی و بافت تاریخی ارزشمند، ظرفیت زیادی برای ایجاد مراکز اقامتی تجربه محور دارد. بااین حال، خانه های تاریخی این محله، در بدو امر، برای چنین منظوری قابل استفاده نیستند و نیاز به نوعی «باززنده سازی» دارند. ازاین رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی چگونگی ایجاد مراکز اقامتی تجربه محور ازطریق باززنده سازی خانه های تاریخی است. روش این پژوهش کیفی و ابزار جمع آوری داده ها مشاهده و مصاحبه بوده است. تحلیل داده های مصاحبه نیز به روش تحلیل تماتیک صورت گرفته است. در فرایند این پژوهش، خانه های تاریخی محله، برای ایجاد مراکز اقامتی تجربه محور، شناسایی شد و مواردی مانند هم جواری خانه های تاریخی، دسترسی، ارزش معمارانه بنا و سازگاری با ساختمان های مسکونی هم جوار، به عنوان شاخص های انتخاب محدوده مناسب برای ایجاد مراکز اقامتی، لحاظ شد. افزون براین، مشخص شد که بهره گیری از میراث ملموس و ناملموس محله، در باززنده سازی خانه های تاریخی، زمینه ایجاد مراکز اقامتی تجربه محور را فراهم می کند.
    کلیدواژگان: گردشگری، مراکز اقامتی تجربه محور، میراث ملموس و ناملموس، باززنده سازی، محله علی قلی آقا
  • عاطفه محمدزاده خلیل آبادی*، احمد شعرباف عیدگاهی، یاسر آسمان دره صفحات 118-134
    به منظور شناسایی نیازها و انتظارات گروه های مختلف گردشگران، که هدف اصلی این پژوهش است، داده های این مطالعه از میان 560 نفر از شهروندان بالای 18 سال ساکن مشهد، به کمک ابزار پرسش نامه و به صورت نمونه گیری دردسترس، جمع آوری شده است. در تحلیل روایی، ابزار گردآوری داده های تحقیق از روش روایی محتوایی و در سنجش پایایی، ضریب آلفای کرونباخ معادل 95/0 محاسبه شده است. در تحلیل داده ها، علاوه بر تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای، برای دسته بندی افراد به گروه های همگن، از آزمون استقلال نیز برای بررسی ویژگی های جمعیت شناختی در هر خوشه استفاده شده است. تحلیل عاملی اکتشافی، 56 متغیر احصاء شده از ادبیات موضوع را در ده عامل قرار داد که در مجموع 73/69 درصد از رفتار گردشگران را تبیین می کردند. سپس با استفاده از روش خوشه بندی پاسخ دهندگان، برمبنای شباهت و تفاوت پاسخ هایشان نسبت به ده عامل اصلی، در چهار خوشه دسته بندی شدند. همچنین، نتایج حاصل از آزمون استقلال نشان داد که خوشه ها تفاوت معناداری ازنظر سن، تحصیلات، جنسیت و درآمد دارند. این یافته ها اطلاعات باارزشی در اختیار مدیران سازمان های گردشگری و آژانس های مسافرتی قرار می دهد تا به طور هدفمند بر کسانی تمرکز کنند که از بیشترین شانس برای برآورده کردن انتظارات آن ها برخوردارند.
    کلیدواژگان: بخش بندی بازار، گردشگری، تحلیل عاملی، مزایای موردانتظار، تحلیل خوشه ای
  • علی دلشاد* صفحات 135-149
    در دهه های اخیر، پیش‏بینی و تشریح سیر تحول و تکامل توسعه مقصدهای گردشگری موضوعی چالش‏برانگیز برای پژوهشگران حوزه گردشگری بوده‏ است. اهمیت این موضوع در آن است که پیش‏بینی و تشریح این فرایند، عملا هدایت توسعه به سوی روندی مطلوب و نظام مند را ممکن می‏سازد. شناسایی عوامل تاثیرگذار بر توسعه مقصدها و تعیین و تبیین نحوه تعامل آن‏ها با یکدیگر، نقش مهمی در ادراک مناسب از فرایند توسعه مقصدهای گردشگری و پیش‏بینی مراحل توسعه و تکامل آن‏ها خواهد داشت؛ که در پژوهش‏های پیشین، کمتر به آن پرداخته‏ شده ‏است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، شناسایی عوامل و عناصر تاثیرگذار بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری و بررسی ارتباط بین آن هاست. این پژوهش، برمبنای مخاطب پژوهش، بنیادین (نظری) و برمبنای هدف، توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل اساتید دانشگاهی و پژوهشگران رشته گردشگری بوده اند. روش گردآوری داده ها، آرشیوی و پیمایشی (مصاحبه) بوده ‏‏است. برای نظرسنجی از خبرگان، مصاحبه پیمایشی در قالب ابزار پرسش نامه دیمتل و برای تجزیه و تحلیل داده ها، درزمینه بررسی ارتباط و وابستگی بین عوامل موثر بر توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری، تکنیک دیمتل خاکستری به کار رفته است. نتایج پژوهش نشان داد که پنج عامل نوع و فعالیت گردشگران، ظرفیت تحمل و محدودیت های رشد، تعداد گردشگران/ ساکنان، رقابت و توسعه تسهیلات و خدمات به ترتیب بیشترین میزان اهمیت را در فرایند توسعه و تکامل مقصدهای گردشگری دارند. همچنین عامل سیاست ها و پشتیبانی دولت، بیشترین تاثیر را بر سایر عوامل دارد و عوامل رقابت و توسعه زیرساخت ها و فناوری های نوین، بیشترین تاثیر را از سایر عوامل می پذیرند.
    کلیدواژگان: مقصدهای گردشگری، مدل های توسعه و تکامل، عوامل تاثیرگذار و تاثیرپذیر، تکنیک دیمتل خاکستری
  • نادر جنتی *، سید محمد میرمحمدی صفحات 150-177
    یکی از ابعاد مهم برنامه های اصلاح مالیاتی در کشورهای مختلف جهان، اصلاح دستگاه وصول مالیات و به تبع آن مکانیزاسیون فرآیندهای مالیاتی است. در این ارتباط، می توان به حوزه های مختلفی چون ثبت نام مودیان مالیاتی، دریافت و پردازش اظهارنامه ها، حسابرسی، پرداخت مالیات، تبادل اطلاعات بین دستگاه های مختلف، مدیریت منابع مالی و انسانی، جمع آوری اطلاعات، مدیریت تمکین و غیره اشاره کرد که پتانسیل های زیادی برای توسعه از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند. نظام مالیاتی ایران در طول بیش از یک دهه اخیر شاهد اصلاحات عمده ای در سیاست ها و مدیریت مالیاتی بوده است. با وجود این پیشرفت ها، هنوز شاهد پراکندگی و تعدد سیستم های مختلف کامپیوتری در سازمان امور مالیاتی هستیم. عدم وجود یکپارچگی در مدیریت سیستم ها، نبود مراکز داده، ضعف در مدیریت جریان اطلاعات، عدم ارتباط با پایگاه اطلاعاتی سایر دستگاه ها، مدیریت جزیره ای سیستم ها و غیره از اهم مشکلات سازمان امور مالیاتی در مدیریت مالیاتی باشد. در این مقاله پس از مرور کلی ادبیات موضوع و تجارب جهانی، از نظرات خبرگان مالیاتی، جهت شناسایی چالش ها و مشکلات نظام مالیاتی ایران با تاکید بر توسعه کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت مالیاتی، بهره گرفته شده است و در این میان صنعت گردشگری مورد توجه ویژه قرار گرفته است. در فرآیند آسیب شناسی نظام مالیاتی، از رویکرد سیستمی جهت شناسایی چالش ها و مشکلات مزبور در سه بخش ورودی های سیستم، خروجی های آن و در نهایت تبدیل فرآیندهای سیستم مالیاتی کشور، استفاده شده است. در گام بعدی با بهره گیری از نظرات خبرگان ،29گزینه یا مولفه اصلاح در بخش های مختلف دستگاه مالیاتی شناسایی و با استفاده از رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری(ISM)، نسبت به تعیین اولویت های اصلاح اقدام شد. بر اساس نتایج تحقیق، برنامه اصلاح نظام مالیاتی ایران در این بخش در 6 سطح که با یکدیگر ارتباطات پسین و پیشین دارند، طبقه بندی شده است.
    کلیدواژگان: اصلاح نظام مالیاتی، اصلاح دستگاه مالیاتی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مکانیزاسیون، رویکرد سیستمی، مدلسازی ساختاری تفسیری(ISM)
  • سکینه دهقان فرد، علیرضا قاسمی زاد* صفحات 178-194
    هدف اصلی این تحقیق شناسایی مشکلات توسعه صنعت گردشگری استان ساحلی بوشهر و ارائه راهکارهای جذب گردشگر است. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی است. جامعه آماری در این پژوهش به دو گروه تقسیم شده است: 286 گردشگر بومی و غیربومی منطقه، در سال 95، که به روش نمونه گیری دردسترس و 66 نفر از مسئولان کارشناس درزمینه گردشگری که در بخش کمی به صورت سرشماری و در بخش کیفی به صورت نمونه گیری هدفمند در تحقیق شرکت داده شدند. در مرحله کیفی، ابتدا چارچوب موانع پیش روی توسعه صنعت گردشگری در بوشهر به روش مثلثی سازی، ازطریق تحلیل مضمون، بررسی مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه با کارشناسان و گردشگران شناخته شد و براساس آن پرسش نامه محقق ساخته طراحی شد. روایی پرسش نامه با روش تحلیل گویه و تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آن با آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. درنهایت هشت عامل: موانع اقتصادی، موانع فرهنگی، موانع دولتی، موانع بهداشتی، موانع جغرافیایی، موانع تفریحی، موانع سیاسی و موانع رفاهی شناسایی و بررسی شد. در پایان، با مصاحبه با کارشناسان و گردشگران، راهکارهای جذب گردشگر ارائه شد.
    کلیدواژگان: صنعت گردشگری، موانع، راهکار، گردشگری ساحلی، استان بوشهر
|