مجله پزشکی قانونی
سال نهم شماره 1 (پیاپی 30، تابستان 1382)

آسیبهای نخاعی یکی از مشکلات پزشکی است که باعث از کارافتادگی و مرگ و میر خصوصا در بالغین جوان و عامل گرفتاری های فراوان جهت بیمار، خانواده و اجتماع می گردد. شایعترین علت ضایعات نخاعی تروما است که صدمات به دلیل اصابت جسم برنده و نوک تیز نیز در این گروه باعث آسیبهای کامل یا ناکامل نخاعی می گردد. هدف از مطالعه حاضر بررسی بیمارانی است که توسط اسلحه سرد و برنده دچار آسیبهای نخاعی شده اند.
این مطالعه به صورت مقطعی از فروردین 1378 بر روی 20 بیمار دچار ضایعه نفوذی نخاع صورت گرفت. مطالعه اپیدمیولوژیک و معاینه عصبی از هنگام ورود و در طول درمان انجام شد. بیماران تحت بررسی های گرافی ساده و MRI و معاینه سیستمیک قرار گرفتند.
اکثر بیماران، مرد (90 درصد) و میانگین سنی 27.8 سال و اکثرا مجرد (65 درصد) بودند. از نظر شغلی، 40 درصد کاسب و کارگر، 35 درصد بیکار و از نظر تحصیلات 85 درصد زیر دیپلم بودند. از نظر محل آناتومیک ضایعه حدود 45 درصد گردنی، 35 درصد توراسیک و 20 درصد کمری خاجی بود. از نظر شدت ضایعه و 40 درصد دچار صدمه کامل و 60 درصد دچار ضایعه ناکامل نخاعی بودند. بیماران تحت درمان طبی قرار رفتند 75 درصد از موارد دچار ضایعات نخاعی کامل هیچگونه بهبود نیافتند و 25 درصد بهبود در حد راه رفتن با وسایل کمکی یافتند. 75 درصد بیماران با ضایعات ناکامل دچار بهبود نسبتا کامل و بازگشت به کار عادی و 25 درصد دچار بهبود نسبی به میزان 3.5 در اندام گرفتار شدند.
افزایش آگاهی نسل جوان نسبت به عوارض استفاده از اجسام برنده و نوک تیز خصوصا در موارد اصابت به نواحی ستون فقرات و ایجاد ضایعات نخاعی و کاهش زمینه های بروز آن جهت پیشگیری از این معضل اجتماعی توصیه می گردد.

اختلال ملال پیش از قاعدگی از شایعترین اختلالات روانپزشکی در خانمها می باشد. در این اختلال علایم روانی و فیزیکی مختلفی قبل از شروع عادت ماهانه ایجاد شده، تا چند روز بعد از شروع عادت ماهانه ادامه می یابد. اگرچه پاتوفیزیولوژی این اختلال به خوبی مشخص نشده است، اما درمانهای متفاوتی برای آن مطرح گشته است. مطاله حاضر ارزیابی مقایسه اثرات درمانی لیتیم و پیریدوکسین در علائم سندرم پیش از قاعدگی را در بیمارستان امام حسین(ع) مورد نظر قرار داده است.
در این کارآزمایی بالینی از نوع متقاطع، بر اساس تقسیم بندی DSM-IV پنجاه بیمار با تشخیص اختلال ملال پیش از قاعدگی وارد کارآزمایی بالینی شدند. بیماران برای سه سیکل متوالی اواخر فازلوتئال به طور تصادفی تحت یکی از درمانهای لیتیم روزانه 600 میلیگرم و یا پیریدوکسین روزانه 200-100 میلیگرم برای 7 روز قرار گرفتند. بعد از 3 سیکل مصرف دارو درمان اول قطع شده، بیماران پس از یک ماه با داروی دوم تحت درمان قرار گرفتند. ارزیابی در موارد داروی دوم مشابه داروی اول انجام شد.
درصد کاهش علایم در بیماران درمان شده با لیتیم 63.8 درصد و در بیماران درمان شده با پیریدوکسین 48.1 درصد محاسبه شد. از طرفی کاهش علایم خلقی در درمان با لیتیم 98.8 درصد در مقایسه با پیریدوکسین که 49.4 درصد بود حاصل شد که در هر دو مورد اختلافات معنی دار بود.
با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، درمان با لیتیم در مقایسه با درمان پیریدوکسین برای کاهش علایم اختلال ملال پیش از قاعدگی و بالاخص بهبود علایم خلقی موثرتر است.

در دو دهه اخیر خشونت به عنوان یکی از مهمترین علل آسیب چشمی به ویژه در کشورهای توسعه یافته معرفی شده است. الگوی آسیبهای چشمی ناشی از خشونت در کشورهای در حال توسعه به جز مورد مربوط به جنگ یا آسیبهای شیمیایی مورد بررسی قرار نگرفته است. این مطالعه قصد دارد خصوصیات این آسیبها را در بیمارانی که به یک مرکز دانشگاهی چشم پزشکی ارجاع شده اند نشان دهد.
در این مطالعه مقطعی آینده نگر که به مدت یکماه (آبان 1381) در درمانگاه پزشکی قانونی بیمارستان فارابی انجام شد، 114 بیمار وارد مطالعه شدند. برای هر بیمار یک پرسشنامه در مورد خصوصیات دموگرافیک بیمار و مهاجم، زمان و مکان حادثه، وسیله ضرب و جرح و آسیبهای چشمی تکمیل شد.
84.2 درصد بیماران مذکر بودند. میانگین سنی بیماران 30.89 بود. درگیری های خانوادگی، مسائل مالی و شغلی به ترتیب در 4.7، 11.16 و 6.1 درصد به عنوان علت خشونت مطرح شدند. در 50 درصد، طبق گفته بیمار، مهاجم به دلایل نسبتا بی اهمیتی، خشمگین شده و کنترل خود را از دست داده بود. مشت بیش از سایر وسایل برای ایراد جرح به کار رفته بود. شایعترین آسیبها، آسیبهای پلک و ملتحمه بودند.
غیرقابل پیش بینی بودن رفتار انسان و وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین، افراد را مستعد درگیری در خشونت می کند. ارایه راهکارهای موثر برای پیشگیری از آسیبهای چشمی ناشی از ضرب و جرح بسیار دشوار است. آموزش جامعه، به ویژه کودکان و نوجوانان، می تواند در جهت کنترل خشم در موقعیتهای خانوادگی و اجتماعی در پیشگیری از آسیبهای مرتبط با خشونت موثر باشد.

امروزه مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی از وضعیتی بحرانی در کشور ما برخوردار است، به گونه ای که در چند ساله اخیر، آمار متوفیات ناشی از تصادفات هر ساله بین 10 الی 15 درصد رشد داشته است. در این بین عابر پیاده آسیب پذیرترین فرد در صحنه حادثه است که احتمال پدیدار شدن ناتوانی جسمی یا مرگ برای وی بسیار بالا است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت مرگ و میر عابرین متوفی و عوامل موثر بر آن در کل کشور است. اطلاعات مربوط به عابرین پیاده متوفی از طریق فرم های از پیش طراحی شده توسط گروه آمار سازمان پزشکی قانونی کشور در سال 1378 جمع آوری شده است.
از بین 15482 مورد فوت ناشی از تصادفات، 5015 مورد عابر پیاده بوده اند که یک سوم متوفیات ناشی از تصادفات را تشکیل می دهند. 7/72 درصد عابرین مرد و 3/27 درصد زن بوده اند. 5/37 درصد عابرین متوفی کمتر از 15 سال و 6/27 درصد بیش از 61 سال داشته اند. بیش از نیمی از عابرین متوفی در محل حادثه یا حین انتقال به بیمارستان و 6/45 درصد در بیمارستان فوت کرده اند. علت اصلی مرگ دو سوم از عابران، ضربه به سر بوده و در 6/46 درصد موارد، عابران با اتومبیل سواری تصادف کرده اند.
نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میزان مرگ و میر عابرین پیاده در ایران چند برابر کشورهای پیشرفت و حتی بیشتر از برخی کشورهای خاورمیانه است. کودکان و افراد مسن بیشتر از دیگران در معرض خطر قرار دارند که می توان با ایجاد امکانات رفاهی در نقاط حادثه خیز، آموزش دهی مناسب در مدارس و رسانه های عمومی و تقویت سیستم امدادرسانی به حل این معضل کمک کرد.

با توجه به مشاهده روزافزون بیماری های منتقله از راه جنسی در میان مراجعین بخش زنان سازمان پزشکی قانونی کشور بر آن شدیم که مطالعه و تحقیقی در مورد میزان شیوع زیگما در میان زندانیان زن زندانهای استان تهران در سال 81-80 انجام دهیم.
این مطالعه در میان 500 نفر از زندانیان زن زندانهای اوین، رجایی شهر و ورامین و به صورت مقطعی و از طریق تکمیل پرسشنامه، خونگیری و معاینه فیزیکی انجام شد. سپس بر روی نمونه های خون تهیه شده آزمایش RPR و در موارد مثبت FTAabs به عمل آمده. سپس نتایج حاصله به کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفت.
اطلاعات به دست آمده حاکی از آن است که از میان پانصد نفر زندانی مورد مطالعه، هشت نفر به زیگما مبتلا بوده اند (تست RPR و تست FTAabs مثبت داشته اند). از این تعداد هفت نفر وضعیت تاهلی مطلقه یا بیوه داشته اند (87.5 درصد از مبتلایان). از نظر محل سکونت فقط یک نفر صاحب مسکن و مابقی مبتلایان بدون مکان یا دارای مسکن اجاره ای یا رهنی بودند. همچنین از هشت نفر بیمار سیفیلیس سه نفر سابقه تزریق با سرنگ مشترک را ابزار داشته اند. به علاوه در بررسی سایر متغیرها اگرچه رابطه معنی دار آماری کشف نشده، ولی ارتباط تنگاتنگی بین موقعیت تحصیلی و اقتصادی با ابتلا به زیگما مشاهده گردید.
با عنایت به ارتباط معنی دار ابتلا به سیفیلیس و وضعیت تاهل، محل سکونت و سابقه تزریق با سرنگ مشترک، ساماندهی به این سه مقوله مهم با ارایه امکانات و اتخاذ تصمیمات جدی با تمهیدات همه جانبه و همکاری دستگاه های مختلف، امری انکارناپذیر بوده و از بروز و شیوع بیماری به طور جدی و موثر پیشگیری خواهد نمود.

"خودکشی با گچ" یا "خوردن گچ" یک روش جدید و عجیب از انواع راه های اقدام به خودکشی است که در چند سال اخیر فقط در استان لرستان و حواشی آن مشاهده شده است. با توجه به ناشناخته بودن این پدیده، ویژگی های افراد خودکشی کننده با گچ، علائم و نشانه های بیمار و برخورد و روش های درمانی مناسب، مطالعه ای با هدف بررسی موارد خودکشی با گچ صورت گرفت.
این پژوهش به روش توصیفی مقطعی، بیماران گچ خورده مراجعه کننده به بیمارستان شهدای عشایر خرم آباد را طی سالهای 74 تا 79 مورد بررسی قرار می دهد. ابزار کار پرسشنامه ای حاوی سوالاتی راجع به وضع دموگرافیک افراد و نیز علائم و نشانه ها، روش های درمان انجام گرفته و پیامد بیماران بود.
در مجموع 40 بیمار طی این مدت مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد 57.5 درصد زن و 42.5 درصد مرد بودند. بیشترین موارد اقدام به خودکشی با گچ در گروه سنی 10 تا 19 سال قرار داشتند (45 درصد). این روش در تابستان بیشتر شایع بوده، اکثریت بیماران را دانش آموزان تشکیل می دادند (37.5 درصد). نیمی از گچ خورده ها تحت درمان شستشوی معده با نرمال سالین قرار گرفتند که از این تعداد فقط یک بیمار نیاز به جراحی پیدا کرد. در مجموع فقط 7 بیمار از کل بیماران تحت عمل جراحی (لاپاراتومی + گاستروتومی + خروج توده گچ + گاسترورافی) قرار گرفتند. نیمی از بیماران فاقد هرگونه علامت و نشانه بودند اما در بیماران علامتدار بیشترین علامت، درد شکم (42.5 درصد) و بیشترین نشانه، لمس توده در شکم (17.5 درصد) بود.
به نظر می رسد شتسشوی معده با محلول نرمال سالین با مقادیر بیش از 2 لیتر (بلافاصله در بدو ورود) و سپس درمان محافظه کارانه و پیگیری بیماران با معاینات روزانه و گرفتن عکسهای ساده شکم متوالی در این بیماران راهکار درمانی مناسبی باشد. جراحی تنها در بیمارانی که دچار علائم انسداد معده و روده و یا با توده شکمی مراجعه کرده باشند اندیکاسیون دارد.

امروزه، قاچاق مواد مخدر یکی از سودآورترین تجارتها در جهان می باشد که به خصوص در دهه اخیر رو به افزایش است. یکی از طرق نامعمول که منجر به معضلی شایع شده است (به خصوص به دلیل تشخیص مشکل آن)، بلع و یا داخل کردن بسته های مواد مخدر در رکتوم یا واژن است. از خطرات و عوارض جدی و مهلک آن می توان به انسداد روده، مسمومیت ناشی از پارگی بسته ها و آزاد شدن مواد مخدر اشاره نمود. در این مقاله ضمن شرح موضوع به یک مورد ایرانی که منجر به فوت شده و به صورت مومیایی در کویر یزد کشف شده است اشاره می گردد.

علیرغم استفاده بسیاری از پزشکان از انواع داروهای ضدانعقاد از جمله هپارین استاندارد (UFH) و هپارین/ هپارینوییدهای با وزن مولکولی پایین (LMWH) در درمان فوری یا تاخیری بیماران متبلا به سکته ایسکمیک حاد، کارآیی این درمان از جهات مختلف هنوز به اثبات نرسیده است. با توجه به شیوع روزافزون استفاده از این داروها، ارزیابی اثربخشی، مزایا و خطرات استفاده از انواع هپارینها در درمان سکته ایسکمیک حاد از اهمیت بسزایی برخوردار است.
کارآزمایی های بالینی تصادفی شده، متاآنالیزها، مقالات اصلی، مرورهای سیستماتیک و مقالات مروری موجود در MEDLINE و EMBASE (2003-(1997 گردآوری شده و بر این اساس درمان از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
در پیگیری های کوتاه و بلند مدت، تجویز هپارین LMVVH موجب کاهش قابل توجهی در میزان مرگ و میر، پیشرفت سکته مغزی و خطر عود زودرس آن نمی شوند. همچنین بر پایه مطالعات گوناگون، تجویز این داروها در نهایت موجب بهبود قابل توجهی در وضعیت بالینی و عملکردی بیماران نمیگردند. اگرچه بررسی ها نشان میدهند که استفاده از هپارین زیرجلدی و نیزLMVVH، به میزان قابل توجهی احتمال ترومبوز ورید عمقی (DVT) و آمبولی شریان پولمونر (PE) را کاهش می دهد، روشن شده است که این داروها، خطر خونریزی های داخل و خارج جمجمه ای را به طور معنی داری افزایش می دهند. همچنین هیچ مدرک مستند و معتبری دال بر مفید بودن تجویز فوری آنتی کواگولانها (به ویژه تزریق وریدی و دوزهای بالای آنها) در هیچکدام از انواع خاص سکته مغزی وجود ندارد.
استفاده ازهپارین استاندارد (UFH) و هپارینها/ هپارینوییدهای با وزن مولکولی پایین (LMVVH) به ویژه در 24 تا 48 ساعت اولیه در اکثریت قریب به اتفاق موارد و انواع سکته مغزی توصیه نمی شود. تجویز زیرجلدی UFH و LMWH در پیشگیری از DVT و PE در بیماران پرخطر، موثر است و در عین حال خطر خونریزی های سیستمیک و داخل جمجمه ای را افزایش می دهد. درمان فوری با آنتی کواگولانها در هیچیک از انواع سکته مغزی، اندیکاسیون اثبات شده ندارد.