نشریه پژوهش در پزشکی
سال بیست و پنجم شماره 4 (پیاپی 100، زمستان 1380)

الگوی شیردهی مادران در جوامع مختلف ریشه در مسائل اجتماعی و فرهنگی متفاوت دارد. لذا ضروری است این مسئله در مناطق مختلف مورد بررسی قرار گیرد و عوامل موثر در افت شیردهی شناسایی شود.
موارد و این مطالعه به روش مقطعی از نوع توصیفی و تحلیلی است و 600 مادر از جمعیت شهری و روستایی شهرستان بابل که کودک 24-12 ماهه در این مطالعه وارد شدند. الگوی احتمالی شیردهی از طریق آنالیز بقاء به روش غیر پارامتری کپلن مایر (Kaplen Meier) و عوامل موثر در افت شیردهی بوسیله مدل رگرسیونی کاکس (Cox Regression Model) تعیین گردیده است.
نتایج نشان می دهد در 12 ماهگی 87% کودکان شهری و 89% کودکان روستایی هنوز از شیر مادر استفاده کرده و در 24 ماهگی نیز 18% کودکان شهری و 53 % کودکان روستایی از شیر مادر بهره می جویند. از نظر احتمال ادامه شیردهی تا 12 ماهگی, بین مادران شهری و روستایی اختلاف معنی داری وجود ندارد در حالیکه پس از 12 ماهگی افت معنی داری در میزان شیر دهی مادران شهری در مقایسه با مادران روستایی مشاهده شد(04/0Pبا افزایش رتبه تولد کودک خطر افت شیردهی به طور معنی داری کاهش پیدامی کند(03/0(p=. در آنا لیز رگرسیونی یک متغیره مشاهده می شود بین سواد مادر و شیر دهی رابطه معکوس وجود دارد و این رابطه معکوس به دلیل اختلاط اثر سواد مادر با اشتغال مادر است. وقتی اثر اشتغال مادر و متغیرهای دیگر را توسط مدل رگرسیونی کاکس حذف می کنیم, خطر افت شیردهی در تمام سطوح سواد مادر در مقایسه با مادران بی سواد کاهش پیدا می کند, با این حال این اختلاف معنی داری نیست. خطر افت شیر دهی در مادران خانه دار در مقایسه با مادران شاغل کارمند به نسبت 41% کاهش پیدا می کند(08/0(p=. اضطراب و دلهره زیاد مادر خطر افت شیردهی را به نسبت 67% افزایش می دهد(2/0(p=. رابطه ای بین سن مادر و جنس کودک با خطر افت شیر دهی مشاهده نشد.
نتیجه گیری و توصیه ها: گرچه نتایج این مطالعه موفقیت شیر دهی مادران به ویژه مادران روستایی را بیان می کند, ارتقاء بیشترآن به آموزش های پیش از زایمان خصوصا مادران شهری و مادران اول زا و توجه به تامین مسائل روانی مادران و فراهم کردن تسهیلات لازم و مرخصی های زایمان و شیردهی به مادران شاغل و پیروی از فرهنگ و سنتهای ملی بستگی دارد.

هیپرانسولینمی به عنوان یکی از عوامل خطر ساز مهم بیماری عروق کرونر (CAD) در افراد غیر دیابتی مطرح شده است. در این مطاله سطح سرمی آپولیپو پروتئین ها و میزان انسولین ناشتای سرم را در بیماران مبتلا بهCAD و افراد سالم که با آنژیوگرافی کرونر بررسی شده بودند, اندازه گیری کردیم.
در این مطاله مورد – شاهدی, 178 بیمار مبتلا به CAD (139 مرد و 39 زن) با محدوده سنی 72-31 سال که برای اولین بار تحت آنژیوگرافی عروق کرونر قرار گرفته بودند و سطح سرمی قند خون ناشتا در انها کمتر از mg/dl126 بوده و سابقه مصرف داروی کاهنده قند خون یا ابتلای به دیابت در آنها منفی بود مورد ارزیابی قرار گرفتند. سطح انسولین سرم در یک نمونه ناشتا به روش ایمونورادیومتریک (IRMA) و سطح سرمی آپولیپوپروتئین ها به روش ایمونوتوربیدومتریک اندازه گیری شد.
مبتلایان به CAD سن بیشتری نسبت به افراد گروه شاهد داشتند (8 5/55 در مقابل 9 52 سال، 01/0P<) در بیماران دچار CAD در مقایسه با افراد گروه شاهد, افزایش کلسترول تام (41199 در مقابل 9191، 01/0P<)، افزایش LDL (40124 در مقابل mg/dl 41113، 05/0P<) و کاهش HDL (1246 در مقابل mg/dl 1351، 01/0P<) دیده شد. اختلاف معنی داری از نظر سطح سرمی انسولین (713 در مقابل μlu/ml 712) وآپولیپوپروتئین AI (16161 در مقابل mg/dl 21164) دیده نشد. اما افراد دچار CAD دارای آپولیپوپروتئین B بالاتری نسبت به افراد گروه شاهد بودند, (2193 در مقابل mg/dl 1885 01/0P<) آنالیز رگرسیون لجستیک چندگانه تنها نشان دهنده ارتباط CAD, با سطح سرمی آپولیپوپروتئین B بود (نسبت شانس معادل 2/21، 001/0 P<). نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های ما حاکی از این است که آپولیپوپروتئین B می تواند اندکس مناسبی برای وجود CAD باشد این در حالیست که سطح سرمی انسولین ناشتا در بیماران غیر دیابتی ایرانی عامل خطر ساز و مهمی به نظر نمی رسد.

به نظر می رسد بروز سرطان سینه در ایران رو به افزایش است. نتیجه درمانی این سرطان به تشخیص زود رس این بیماری و همچنین وضعیت اقتصادی بیمار و بیمارستانی که در آنجا معالجه صورت می گیرد بستگی دارد.
در این مطالعه گذشته نگر, پرونده آسیب شناسی 286 بیمار مبتلا به ضایعات پستان (breast) که در سالهای 1370 و 1371 در بیمارستان خصوصی مهر در شهر تهران تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند, ارزیابی شد, اطلاعات لازم از قبیل سن, نوع و بزرگی ضایعات پستانی, نوع عمل جراحی و وضعیت عقده های لنفاوی زیر بغل جمع آوری و در فرم های مخصوص ثبت گردید.
از286 بیمار مورد بررسی, 104 (36/3%) بیمار مبتلا به سرطان سینه بودند که 35 آنها در سال اول و 69 نفر در سال دوم با تشخیص این بیماری تحت عمل قرار گرفته بودند, (32/6% افزایش در تعداد بیماران) میانگین سنی بیماران مبتلا به سرطان سینه 127/47 سال بود. خانمهای 49-40 ساله بیشترین تعداد را شامل می شدند (9/27%).
نتیجه گیری و توصیه ها: مطالعه حاضر نشان می دهد بیماران ما در مقایسه با بیماران کشورهای غربی در سنین پایین تری مبتلا به سرطان سینه می شوند. امروز در درمان سرطان سینه از مجموعه درمانی (Multimodality therapy) که شامل جراحی, رادیوتراپی, شیمی درمانی و بیوتراپی است. استفاده می شود علیرغم پیشرفتهای بسیار در امر شناسایی و درمان سرطان پستان, این معضل همچنان از مشکلات شایع در کشور ماست که نیازمند مطالعات جامعتر در این زمینه است.

با توجه به شیوع توکسوپلاسموز در کشور و عوارض ناشی از این بیماری در دوران بارداری، و به منظور تعیین تیتر آنتی بادی علیه توکسوپلاسما گوندی در خانمهای حامله، این مطالعه در زایشگاه شبیه خوانی کاشان در سالهای 72-1369 انجام پذیرفت.
در این تحقیق توصیفی، 562 نفر از خانمهای حامله 45-17 ساله که به روش نمونه گیری ساده انتخاب شده بودند، شرکت کردند. از هر نفر 5 سی سی خون وریدی گرفته و به کمک روش IFA در رقتهای 20/1 و 100/1 آنتی بادی های موجود در سرم بررسی شد. در صورت مثبت شدن سرم در رقت 100/1، تعیین تیتر برای رقت های بالاتر نیز صورت می پذیرفت. ملاک تعیین آلودگی تیتر 20/1 بود و تیتر 400/1 و بیشتر با ارزش محسوب می گردید.
شیوع توکسوپلاسما در جامعه مورد مطالعه 6/41% تعیین شد. از این تعداد 8/18% آنتی بادی IgM و 2/81% آنتی بادی IgG داشتند. بیشترین موارد مثبت IgM و IgG (38%) در گروه سنی 30-20 سال مشاهده شد.
نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج نشان دهنده شیوع بالای توکسوپلاسما در کاشان است. با توجه به حضورجمعیت مستعددرسنین باروری و گرانی روش های غربالگری سرولوژیک، جهت پیشگیری از عفونت در دوران بارداری، آموزش بهداشت و روش های پیشگیری از آلودگی توصیه می شود.

ذکر صحیح و دقیق منابع هر مقاله، علاوه بر آنکه امکان دسترسی سریع به اصل مقاله مورد نظر را فراهم می کند، نشان دهنده اعتبار علمی مجله و نویسندگان مقاله است. بر آن شدیم تا فراوانی اشتباهات موجود در قسمتهای مختلف ذکر منابع مقالات منتشره در مجلات علوم پزشکی ایران که دارای رتبه علمی- پژوهشی هستند را بررسی کنیم.
با استفاده از جدوی اعداد تصادفی، تعدادی از مجلات مورد نظر انتخاب شدند. سپس با روش مشابهی، تعدادی از مقالات پژوهشی از میان آنها انتخاب و اصل متن مقالات از طریق کتابخانه مرکز غدد و متابولیسم نیز از طریق کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بازیابی شد. اصل هر منبع در MEDLINE جستجو شد. با مقایسه اصل هر منبع با فرم چاپ شده آن در مقاله و با توجه به آخرین نسخه منتشر شده بیانیه ونکوور، اشتباهات قسمتهای مختلف هر منبع تعیین و به دو گروه اصلی ماژور و مینور تقسیم شد. یافته های مطالعه با استفاده از نرم افزار SPSS ارزیابی شد.
در 76% منابع مورد بررسی اشتباه وجود داشت. 42% آنها اشتباه ماژور و 69% مینور بود. 54% مقالات در قسمت نویسندگان مقاله، 38% در قسمت عنوان مقاله، 20% در قسمت عنوان مجله، 2% در قسمت سال مجله، 6% در قسمت شماره جلد مجله، 10% قسمت شماره صفحات و 33% در قسمت نقطه گذاری اشتباه داشتند.
نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به اختلاف چشمگیری که بین داده های بدست آمده از این مطالعه و سایر مطالعات دیگر کشورها دیده شد، به نظر می رسد عدم تجانس زبان مادری و زبان علمی، در دسترس نبودن اصل منابع در ایران و عدم آگاهی نویسندگان به اهمیت ذکر صحیح منابع از عوامل مؤثر در ایجاد این وضعیت باشد. توصیه می شود نویسندگان و کادر ویراستاری مجلات، مسئولیت تضمین صحت منابع مقالات منتشر شده را بر عهده گیرند هر چند مسئولیت اولیه باید متوجه نویسندگان مقالات باشد. ملزم ساختن نویسندگان به ضمیمه کردن کپی صفحه اول مقالات ارجاعی در قسمت منابع، علاوه بر ایجاد سهولت بیشتر و صرف زمان کمتر در بررسی توسط ویراستاران، باعث افزایش انگیزه نویسندگان در انجام این مهم خواهد شد.

بیماری های انگلی، از جمله بیماری های منتقله توسط حلزونهایی نظیر هتروفیدوزیس، از دیر باز شناخته شده اند، ولی این بیماری تنها در یک دهه اخیر به عنوان یک بیماری انسانی در ایران و بدون تعیین میزبان واسط آن شناخته و معرفی شده است. هدف از این تحقیق شناسایی حلزونهای ناقل بیماری هتروفیدوزیس در استان خوزستان یعنی کانون اندمیک بیماری است.
به همین منظور 1200 حلزون ملانوئیئس توبرکولاتا (Melanoides tuberculata) و 1700 حلزون ملانوپسیس (Melanopsis) موجود در کانونهای آلوده انسانی جمع آوری و در شرایط زنده به آزمایشگاه منتقل و سپس سرکرها به دو روش لوله گذاری و یا له کردن (Crush) حلزونهای آلوده به دست آمدند. سرکرهای جمع آوری شده پس از ترسیم به کمک منابع معتبر و یا آلودگی تجربی در ماهی گامبوزیا (Gambusia affinis) تشخیص داده شدند.
در این مطالعه سرکرهای هاپلوکیس پومیلیو (Haplorchis pumilio) و هاپلورکسیس تائیشوئی (H. Taichui) و استالنت کاسموس فالکاتوس (Stellantchasmus) و سنتروسستوس فورموزانوس (Centrocestus Formosanus) که همگی از انگلهای خانواده هتروفیده هستند بدست آمدند.
نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج این مطالعه نشان می دهد حلزونهای ملانوئیدس توبرکولاتا و ملانوپسیس میزبان واسط اول بیماری هتروفیدوزیس در خوزستان هستند.

امفالیت یا التهاب و عفونت نسج نرم اطراف ناف یکی از بیماری های مهم دوران نوزادی است که با خطر بروز سپتی سمی، پریتونیت و عفونت ارگانهای داخلی به دلیل آمبولی های سپتیک همراه است. جهت بررسی تاثیر استفاده و یا عدم استفاده از الکل (Clean cord care) در مراقبت از بندناف نوزادان، مطالعه ای در زایشگاه شهید فیاض بخش کرج در ماه های مرداد تا بهمن 1378 به عمل آوردیم.
مطالعه حاضر به صورت کارآزمایی بالینی شاهدار مستمر روی 548 نوزاد سالم متولد شده صورت پذیرفت. پس از حذف 28 نوزاد در گروه مورد (مراقبت از بند ناف بدون استفاده از الکل) و 8 نوزاد از گروه شاهد (مراقبت از بند ناف با استفاده از الکل) که از ماده دیگری روی بند نافشان استفاده کرده بودند، در نهایت 265 نوزاد در گروه مورد و 247 نوزاد در گروه شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. از آزمونهای t، chi square و Fisher exact test برای ارزیابی های آماری سود جستیم.
بند ناف در گروه مورد به طور قابل ملاحظه ای زودتر از گروه شاهد جدا شد (38/147/5 در مقابل 89/104/6 روز). این در حالیست که میزان شیوع امفالیت، گرانولوم و خونریزی از ناف در هر گروه یکسان بوده است. خونریزی از بند ناف پس از جدا شدن آن در گروه مورد در 23 نوزاد (7/8%) و در گروه شاهد در 25 نوزاد (1/10%) دیده شد که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود.
نتیجه گیری و توصیه ها: در نوزادان سالم شیر مادرخواری که به طریقه هم اطاقی مادر و کودک نگهداری می شوند، مراقبت از بندناف بدون استفاده از الکل روش مناسب تری در مقایسه با مراقبت از بند ناف با الکل است.

سکته قلبی به طور مستقیم و غیرمستقیم موجب تحریک مونوسیتها و ماکروفاژها و در نتیجه افزایش ساخت پروتئینهای فاز حاد می شود. هر چه شدت ضایعات بیشتر باشد میزان تحریک و در نتیجه میزان ساخت این پروتئینها نیز بیشتر خواهد بود. CRP از جمله این پروئینهای فاز حاد است.
به منظور ارزیابی ارتباط پروتئین CRP با سکته قلبی و مقادیر آنزیمی آن، 133 بیمار مورد بررسی های کلینیکی و آزمایشگاهی قرار گرفته و پس از تکمیل پرسشنامه، از بیماران در بدو ورود و سپس در فواصل 8، 16، 24، 36، 48، 60، 72 و 96 ساعت پس از بروز علائم، خون گیری و آزمایشات AST, CK-MB, CPK, CRP و بالاخره LDH به عمل آمد. در نهایت پس از حذف 44 نفر از گروه مورد، نتایج 89 نمونه و 100 فرد سالم مورد ارزیابی قرار گرفت.
هرچند نتایج بررسی های آماری به روشنی موید افزایش پروتئین CRP در سرم بیماران بود ولی بسته به نحوه انجام آزمونهای آماری، زمان رسیدن این پروتئین به حداکثر مقدار سرمی خود متنوع بدست آمد. ضریب همبستگی و خط رگرسیون به همزمانی میانگین های CRP با LDH اشاره داشت (72/0=r) که مبین حداکثر مقادیر سرمی CRP در 72 ساعت پس از بروز سکته قلبی بوده و با نتایج تحقیقات مشابه صورت گرفته کاملا همخوانی داشت. این در حالیست که آزمون آماری t بیشتری اختلاف بین مقادیر سرمی CRP بیماران و گروه شاهد را در 24 ساعت بعد از سکته قلبی نشان می دهد که شاید مبین این نکته باشد که در این زمان مقدار این پروتئین در سرم به حداکثر خود می رسد.
نتیجه گیری و توصیه ها: در این بررسی نشان داده شد CRP از 8 ساعت پس از انفارکتوس میوکارد بالا رفته و تا 24 ساعت به حداکثر خود می رسد و سپس تا 72 ساعت به همان اندازه باقی خواهد ماند.

پاژه بیماری نسبتا شایع سیستم اسکلتی در سنین بالا می باشد که با افزایش ضخامت استخوان به طور موضعی و با جابجایی استخوانی مشخص همراه خواهد بود. این بیماری در سنین کمتر از 20 سال به ندرت گزارش شده است. در این مقاله یک مورد بیماری پاژه استخوانی در مرد جوان 17 ساله ای گزارش شده است که با شکایت از کاهش پیشرونده بینایی در دو چشم مراجعه نموده است و با توجه به سی تی اسکن بیمار که نمایانگر تحت فشار قرار داشتن عصب بینایی در کانال می باشد. عمل جراحی دکمپرسیون عصب بینایی در سمت چپ (که هنوز آتروفیه نشده است) صورت می گیرد و نمونه پاتولوژی به دست آمده از استخوان تغییر شکل یافته حاکی از بیمار پاژه استخوان در کانال اپتیک می باشد. پس از انجام عمل جراحی و برداشتن فشار از روی عصب بینایی دید بیمار بهبودی نسبی پیدا نموده و پیشرفت فشار روی عصب بینایی متوقف می شود.