نشریه پژوهش در پزشکی
سال بیست و ششم شماره 1 (پیاپی 101، بهار 1381)

پر فشاری ناشی از بارداری و پرهکلامپسی یکی از عوارض دوارن بارداری است که بعد از هفته بیستم بارداری رخ می دهد و می تواند منجر به عوارضی چون زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و... گردد. هدف این مطالعه بررسی رابطه بین دریافت پایین کلسیم با بروز پره اکلامپسی و پرفشاری در دوران بارداری می باشد.
این مطالعه مقطعی بر روی 95 زن باردار انجام شد. در این مطالعه پرفشاری ناشی از بارداری بصورت داشتن فشار سیستولیک mmHg 140؟ و یا فشار دیاستولیک mmHg 90؟ در دو اندازه گیری متوالی و پره اکلامپسی بصورت داشتن پر فشای خون به اضافه ادم و آلبومینوری (1+) تعریف شد. افراد مورد مطالعه در 3 گروه پره اکلامپتیک (32 = n)، پرفشار (33 = n) و شاهد (30 = n) قرار گرفتند. به منظور ارزیابی کلسیم دریافتی افراد مورد مطالعه، از یادآمد 24 ساعته خوراک برای 2 روز و پرسشنامه تکرر مصرف مواد غذایی برای سه ماه استفاده شد و برای مقایسه متغیرهای کمی و کیفی بین گوه ها از آنالیز واریانس، روش Tukey HSD و chi-square استفاده گردید.
تحقیق نشان داد که دریافت کلسیم در تمام افراد شکت کننده پایین تر از RDA قرار دارد. میانگین دریافت کلسیم در افراد گروه پرهاکلامپتیک، پرفشار و شاهد به ترتیب 940، 880 و 1020 میلی گرم بود. کلسیم ردیافتی افراد پره اکلامپتیک از لحاظ آماری تفاوت معنی داری با گروه شاهد نشان نداد (1/0 < p). اما این تفاوت برای افراد دارای پرفشاری ناشی از بارداری معنی دار بود (01/0 > p). همچنین کلسیم دریافتی، رابطه معنی داری با پرفشاری بارداری نشان داد (01/0 > p 82/0 = r) ولی با پره اکلامپسی رابطه معنی داری نشان نداد (05/0 < p).
نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های این تحقیق حاکی از آن است که پایین بودن کلسیم دریافتی در دوران بارداری می تواند خطر بروز پر فشاری ناشی از بارداری را افزایش دهد، ولی با بروز پره اکلامپسی رابطه ای ندارد.

اکثریت موارد هپاتیت پس از تزریق خون ناشی از ویروس C یا HCV می باشد. کودکان مبتلا به تالاسمی و تاکید بر این نکته بود که این بیماران با دریافت خون، مخزن بزرگی برای بیماری هپاتیت C در جامعه هستند.
113 بیمار مبتلا به تالاسمی در این مطالعه مقطعی وارد شدند و تستهای AntiHCV و آلانین ترانسفراز (ALT) روی نمونه ها انجام گرفت. در افرادی که AntiHCV مثبت بود، برای رد موارد مثبت کاذب، تست RIBA انجام شد.
شیوع HCV در این مطلعه 23% بود. نسبت مرد به زن 3/1 به 1 بود. با آزمون کای دو و آزمون فیشر، بین شاخصهای سن و تعداد واحد خون دریافتی و میزان ALT از یک سو و ابتلا به هپاتیت C (در دو گروه مبتلا و غیر مبتلا) اختلاف معنی داری گزارش شد (01/0 > p).
نتیجه گیری و توصیه ها: میزان آلودگی بیماران دراین مطالعه در طیف آلودگی ذکر شده در کتب رفرانس قرار دارد. همچنین مشابه برخی مطالعات بین سن، تعداد واحد خون دریافتی و میزان ALT با گرفتاری HCV اختلاف معنی داری دیده شد.

ارزیابی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی امر اجتناب ناپذیر در جهت بهبود کیفیت آنهاست. در این راستا تعیین شاخص های عملکردی گامی اساسی خوهد بود.
در این تحقیق توصیفی، پرسشنامه ای محتوی 16 مؤلفه (عامل) اصلی و 216 شاخص تنظیم شد و در اختیار 150 صاحبنظر در امر آموزش عالی علوم پزشکی کشور قرار گرفت.
عواملی نظیر وجود پایگاه های اطلاعاتی، انتشارات کتبی و رسالت و اهداف دانشگاه بالاترین اولویت و شاخص های مربوطه به عامل فارغ التحصیلان دانشگاه و عامل مالی – اداری جزو پایین ترین اولویت ها بودند.
نتیجه گیری و توصیه ها: 16 مؤلفه اصلی تعیین شده در این تحقیق از اهمیت و اولویت یکسانی برخوردار نبودند. دراین راستا توسعه و گسترش پایگاه های اطلاعاتی در سطح دانشگاه ها توصیه می شود.

کیست هیداتید ریه در ایران به صورت اندمیک مطرح می باشد. از آنجاییکه درمانی جراحی این بیماری گاهی با عوارض و خیم و پیچیده همراه است لذا به منظور تعیین کیستهایی که درمان جراحی آنها ممکن است با عوارض بیشتری همراه باشد این مطالعه بر روی مبتلایان به کیست هیداتید ریه که به بیمارستان مدرس ارجاع شده بودند طی سالهای 1368 تا 1377 انجام گرفت.
در این تحقیق گذشته نگر میزان بروز عوارض جراحی و بیهوشی و همچنین تکنیک جراحی درکیستهای هیداتید پیچیده ریه تعیین شد. کیستهای بزرگتر از 10 سانتی متر، کیستهای پاره شده وکیستهای دو طرفه ریه تعنوان کیستهای هیداتید پیچیده ریه در نظر گرفته شدند.
طی مدت بررسی، 110 بیمار مبتلا به کیست هیداتید ریه بستری شدند که 62 بیمار دارای کیست هیداتید پیچیده بودند. 50 بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفتند که در 43 نفر (86%) آنها سیستوستومی صرت گرفت. عوارض در 11 بیمار (19%) گزارش شد که در 8 مورد زودرس در 3 مورد دیررس بود.
نتیجه گیری و توصیه ها: قبل از عمل جراحی این نوع کیستهای هیداتید، بایستی از وجود متخصص بیهوشی با تجربه مطمئن شد. همچنین هماهنگی کامل بین جراح و متخصص بیهوشی باید وجود داشته باشد. تحقیقات بیشتری برای بررسی عوارض، و انواع مواد ضد اسکولکس توصیه می شود.

سرطان پستان یکی از سرطانهای شایع در خانمها می باشد که درصورت تشخیص و درمان زودرس، پیش آگهی بیماری به مراتب بهتر خواهد شد. به منظور بیماریابی توده های پستان، این تحقیق روی مراجعین به بیمارستان لقمان در سال 1376 انجام گرفت.
در متدت یکسال 1000 نفر از افرادی که شکایتی از ناراحتی پستان نداشتند وبه درمانگاه های زنان و جراحی عمومی مراجعه نموده بودند مورد معاینه پستانها قرار گرفتند.
در بین این افراد، 28 نفر دارای توده پستانی بودند که در 2 نفر از آنها تشخیص سرطان پستان مطرح شد.
نتیجه گیری و توصیه ها: آموزش عمومی و معاینه دقیق می تواند در بیماریابی سریع مؤثر واقع شود. لذا انجام این مهم توصیه می شود.

عزت نفس از فاکتورهای مؤثر در امر یادگیری است. کودکان مبتلا به فلج مغزی در امر یادگیری دچار مشکلات عدیده ای هستند، لذا بر آن شدیم تا نقش عزت نفس را در این خصوص ارزیابی نمائیم.
این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که در نوجوانان پسر 15-11 ساله مبتلا به فلج مغزی در مرکز بهزیستی کودکان و نوجوانان استان تهران در سال 1377 انجام گرفته است. 28 نفر با توجه به معیارای انتخاب نمونه برگزیده شدندکه یکی از فاکتورهای این انتخاب میزان عزت نفس واحدها بر اساس تست کوپراسمیت و چک لیست مهارتهای مراقبت از خود برای جمع آوری داده ها استفاده شد. چک لیست مربوطه در دو مرحله یکی قبل از آموزش مهارتهای مراقبت از خود و سپس بعد از اجرای برنامه آموزشی مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق به منظور تعیین پیشرفت فراگیری در هر گروه آزمایشی از آزمون t روج و به منظور مقایسه دو گروه از آزمون t مستقل استفاده شد.
گروه عزت نفس پایین در کل عملکرد مراقبت از خود از میانگین 2/26 به 7/32 رسیده است و گروه عزت نفس بالا از میانگین 2/38 به 7/50 رسیده است که اختلاف ها معنی دار می باشد. گروه عزت نفس بالا میزان فراگیری بیشتری در تمامی حیطه های مراقبت از خود بجز حیطه تغذیه نشان داد.
نتیجه گیری و توصیه ها: آموزش موجب ارتقای عملکرد خود مراقبتی در هر دو گروه عزت نفس بالا و پایین گشته، لیکن درگروه عزت نفس باال این اختلاف از نظر آماری بیشتر از گروه دیگر است.

رشد ونمو هر کودک بستگی به کیفیت تغذیه ای مادر در جریان حاملگی و کفایت تغذیه ای کودک دارد. با توجه به آسیب پذیری این قشر، بررسی کیفیت و وضعیت تغذیه ای آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است.
به منظور مطالعه آثار کمبود آهن، اسید فولیک، کوبالامین و رتینول بر وزن و قد هنگام تولد، 230 نووزاد متولد شده از زنان باردار مراجعه کننده به زایشگاه شهید دکتر مفتح و رامین با استفاده از روش های بررسی تن سنجی، اندازه گیری های بیوشیمیایی و خون شناسی – (CBC) مورد مطالعه قرار گرفتند. فراسنج های خونی توسط دستگاه کولتر کانتر و اندازه گیری فولات سرم، فولات یاخته های قرمز وکوبالامین سرم با روش RIDA صوتر پذیرفت. آهن سرم و TIBC توسط دستگاه اتوآنالیزر تعیین گردید و اشباع ترانسفرین از رابطه 100 * (TIBC / آهن سرم) محاسبه شد. ویتامین A نیز با روش Thamson فلوریمتری تعیین گردید. 8% نوزادان وزن کمتر از 2500 گرم و 9/8% آنها قد کمتر از 46 سانتیمتر داشتند. وزن تولد و غلظت فراسنج های بیوشیمیایی خون بند ناف، میانگین غلظت ویتامین A سرم نوزادان و درصد پلی نوکلئرها در نوزادان با وزن کمتر از 2500 گرم بطور معنی داری کمتر از نوازدان با وزن بیشتر از 2500 گرم بود. همچنین میانگین نسبت لنفوسیت ها و ائوزینوفیل ها بطور معنی داری در نوزادان با وزن کمتراز 2500 گرم بیشتر از نوزادان با وزن بیشتر از 2500 گرم بود. کمبود آهن سرم، اشباع ترانسفرین، فولات سرم، فولات یاخته های قرمز و ویتامین 12B به ترتیب در 5/0، 5/2، 7/22، 8/3، 4/5 درصد نوزادان دختر (1/17%) بود. در بین متغیرهای مختلف تنها ویتامین A و فولات سرم تاثیر معنی داری بر وزن و قد هنگام تولد داشتند.
نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به اینکه ویتامین A نقش مهمی در رشد و تکامل چنین دارد احتمالا یکی از علل کمبود وزن و قد و همچنین مرگ و میر بیشتر کودکان پسر مربوط به کمبود ویتامین A می باشد.

بیماری های قلبی – عروقی به یکی از شایع ترین بیماری های کشورهای در حال پیشرفت، به خصوص در مناطق شهری، تبدیل شده است. این مطالعه به منظور تعیین شیوع ریسک فاکتورهای قلبی – عروقی در جامعه شهری تهران، طراحی شده است.
شیوع و توزیع پرفشاری خون، استعمال سیگار، اختلالات چربی، دیابت شیرین و چاقی در 15005 فرد بالای 3 سال که با روش نمونه برداری تصادفی خوشه ایاز منطقه 13 تهران از بهمن 1377 تا مرداد 1380 انتخاب شده بودند. تعیین گردید. کل انرژی دریافتی، درصد انرژی دریافتی از پروتئین، کربوهیدرات و چربی نیز در یک زیر گروه 1474 نفری با میانگین دوبار یاد آمد غذایی محاسبه گردید.
در بزرگسالان، 78% زنان حداکثر یکی از ریسک فاکتورهای قلبی–عروقی را دارا بودند. درصد بزرگسالانی که دو یا بیش از دو ریسک فاکتور قلبی–عروقی داشتند، در زنان به طور معنی داری بیش از مردان بود. در کودکان و نوجوانان، فقط در 9% پسران و 7% دختران دو با بیش از دو ریسک فاکتور قلبی – عروقی مشاهده شد. میانگین درصد انرژی دریافتی از کربوهیدرات، پروتئین و چربی به ترتیب 9/6؟ 8/57، 8/1؟ 1/11 و 2/7؟ 9/30 بود.
نتیجه گیری و توصیه ها:شیوع ریسک فاکتورهای قلبی–عروقی در جامعه شهری تهران بالا است.در این میان بالا بودن کلسترول نام، پایین بودن سطح سرمیHDL-C و بالا بودن نسبت دور کمر به باسن (WHR) توجه ویژه ای را می طلبد. تغییر در شیوه زندگی موثرترین راهکار در پیشگیری و کنترل ریسک فاکتورهای قلبی – عروقی مطرح شود.

سپسیس در دوران نوزادی بدلیل تظاهرات بالینی غیر اختصاصی، مشکلات تشخیصی و ایجاد عوارض و شیوع مرگ ومیر نسبتا بالا بخصوص همراه مننژیت، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی این طرح بررسی وضعیت این بیماری از جوانب و زوایای مختلف به منظور دستیابی به راهکارهای مناسب از طریق مراجعه و یافته های بدست آمده می باشد.
در این مطالعه که از نوع مطالعه داده های موجود بود، پرونده 180 نوزاد با تشخیص سپتی سمی در طی 2 سال _(77-1376) در بیمارستان مفید از نظر عوامل اپیدمیولوژیک، ریسک فاکتورهای مادری، علائم کلینیکی، تستهای آزمایشگاهی و عوارض ایجاد شده مورد بررسی قرار گرفت.
در بین 180 پرونده 19 مورد (11%) کشت خون مثبت، 23 مورد (7/12%) کشت ادرار مثبت و 6 مورد (3/3%) کشت مایع مغزی – نخاعی مثبت ثبت شد. در موارد کشت خون مثبت، نسبت گرفتاری پسر به دختر 7/1 بود، همچنین 42% سپتی سمی زودرس و 58% سپتی سمی دیررس داشتند. شایعترین ارگانیسم های کشت داده شده در کشت خون استافیلوکوک اپیدرمیس (47%)، استافیلوکوک اورئوس، پسوومونا، کلبسیلا، و اشریشیا کلی (هر یک 5/10 %) بودند. شایعترین علائم کلینیکی شامل شیر نخوردن، ایکتر، تب، بیحالی، دیسترس تنفسی بوده است. 2 مورد با کشت خون مثبت به علت هیپربیلی روبینمی تعویض خون شده اند. پاره شدن طولانی مدت غشاها در 4 مورد (21%) و مرگ و میر در 2 مورد (10%) با کشت خون مثبت شدیده شد. مننژیت هماره با سپسیس در 5/10% موارد مشاهده شده است.
نتیجه گیری و توصیه ها: علائم بالینی عفونت در نوزادان معمولا غیر اختصاصی بوده لذا در همه نوزادانی که شک به سپسیس در آنها وجود دارد بررسی های ضروری و آزمایشات لازم برای دستیابی و تعیین کانون احتمالی عفونت باید انجام گیرد.

اسهال یکی از علل مهم مرگ و میر کودکان در کشورهای جهان سوم می باشد. طبق آمار منتشره از طرف سازمان بهداشت جهانی (WHO) سالانه حدود 12 میلیون کودک در سراسر جهان بر اثر ابتلاء به بیماری های مختلف جان خود را از دست می دهند که سهم بیماری اسهال، 5 میلیون نفر در سال می باشد.باکتری ها با مکانیسم های مختلفی در ایجاد اسهال نقش دارند. یکی از مهمترین مکانیس ها تولید انتروتوکسین از جمله انتروتوکسین مقاوم به حرارت می باشد. روش های ارزیابی انتروتوکسین مقاوم به حرارت شامل تکنیک های سریع، ELISA، Gene probe و روش بیولوژیک استفاده از نوزاد موش (Suckling Mouse Assay (SMA می باشد.با توجه به نقش مواد غذایی آلوده در ایجاد بیماری اسهال بررسی شیوع انتروباکتریاسه های تولید کننده انتروتوکسین مقاوم به حرارت از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
در این مطالعه مقطعی، 1081 مورد مادۀ غذایی از نظر وجود باکتری های خانواده انتروباکتریاسه مورد آزمایش قرار گرفتند.
از1081 مورد ماده غذایی تحت آزمایش، 265 مورد (5/24%) آلوده به میکروبهای خانواده انترباکتریاسه بودند. 203 مورد از انتروباکتریاسه هایی که قادر به تولید انتروتوکسین بودند (اشریشیاکلی 102 مورد، انتروباکتر 44 مورد، کلبسیلا 30 مورد و سیتروباکتر فروندی 27 مورد) از نظر تولید انترتوکسین مقاوم به حرارت با روش SMA مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه نشان داد که در 7% از باکتری های ذکر شده، انتروتوکسین مقاوم به حرارت وجود داشت.
نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به شیوع 7% اتروتوکسینوژنهای باکتری های روده ای، لزوم تظارت بهداشتی دقیق تر بر محصولات غذایی توصیه می شود.

کمبود ید و اختلالات ناشی از آن یکی از مهمترین مشکلات تغذیه ای – بهداشتی دنیا محسوب می شود. این اختلالات در ایران نیز شناخته شده و برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجراء درآمده است. بهمین منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375، این بررسی در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان سمنان انجام شد.
طی یک برری توصیفی – مقطعی از طریق نمونه گیری تصادفی، تعداد 1350 دانش آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) از نظر شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی، اندازه گیری T3 و T4 سرم به روش رادیوایمیونواسی و جذب(T3 (T3RU و نمونه ادرار برای اندازه گیری ید ادرار به روش هضم مورد بررسی قرار گرفتند.
میانگین T4 و T3 سرم به ترتیب ug/dl 5/1؟ 4/9 و ng/dl 21؟5/136 بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. یک نفر T4 بالاتر از ug/dl 5/12 داشت، میانه دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه ug/dl 35 بوده که در 89% موارد بیشتر از ug/dl 10 بود. شیوع کلی گواتر در استان 49% بوده که به ترتیب در دختران و پسران 52% و 45% بود.
نتیجه گیری و توصیه ها: یافته های این بررسی نشان می دهد که 7 سال پس از شروع ید رسانی و 2 سال پس از آنکه بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک ید دار استفاده کرده اند ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان سمنان به حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت رسیده است. اما با توجه به اینکه هنوز 49% از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند، این استان از نظر گواتر آندمیک محسوب می شود.

گرچه وجود بقایای سیستم مولرین در بیمار مبتلا به سندرم عدم حساسیت کامل به آندروژن بدلیل طبیعی بودن ترشح و عمل هورمون آنتی مولرین می تواند تصادفی باشد، با تکرار این موارد، احتمال وجود رابطه بین این دو سندرم مطرح شده است. ما دربیمار مبتلا به عدم حساسیت کامل به آندروژن به واژن با عمق طبیعی و لوله های فالوپ دو طرفه در مجاورت گوناد بر خوردیم، بنظر ما علت این همراهی فقدان اثرات آندروژنیکی از جمله اثر مهاری آن ر از آنتاگونیستی استروژن داخلی با هورمون آنتی مولرین می باشد.

در این مقاله بیماری با یک توده سفت و تیز در بینی که به صورت دندان بروز کرده معرفی می شود. شمارش دندانها دهان و وضعیت رویهم قرار گرفتن آنها طبیعی است. وجود دندان اضافی در کف بینی بسیار نادر می باشد. این دندان اضافی از داخل دهان با دادن شکاف به طور کامل خارج شد.