نشریه پژوهش در پزشکی
سال سی و چهارم شماره 4 (پیاپی 136، زمستان 1389)

با توجه به اهمیت یادگیری درس آناتومی در تشخیص و درمان بیماری ها و نیز مشاهده عدم موفقیت روش های معمول تدریس آن و وجود گزارشاتی مبنی بر موفقیت پیش سازمان دهنده یا پیش زمینه در ارتقاء کیفیت آموزش و به منظور مقایسه دو روش تدریس تئوری-عملی با عملی-تئوری بر یادگیری درس آناتومی و نیز میزان رضایت دانشجویان، این تحقیق در دانشگاه علوم پزشکی لرستان انجام گرفت.
تحقیق با طراحی کار آزمایی بالینی از نوع cross-over روی 20 دانشجو و در کل 40 نمونه انجام گرفت. در روش تدریس تئوری-عملی، به مدت 6 هفته ابتدا مباحث تئوری آناتومی در سه بخش اسکلتی-عضلانی، احشا و عروق-اعصاب و نیز در سه حیطه روانی، آموزشی و امتحان، مطابق سر فصل های آموزشی مصوب، ارائه شد و سپس کلاس های عملی (تشریح جسد و استفاده از مولاژ) تشکیل گردید. در روش تدریس عملی-تئوری، مباحث آناتومی مشابه و نیز با شرایط مشابه آموزش داده شد، با این تفاوت که ابتدا کلاس های عملی و سپس کلاس های تئوری تشکیل گردید. نمرات دانشجویان در آخر ترم به عنوان میزان یادگیری با آزمون من- ویتنی U مورد قضاوت آماری قرار گرفت. همچنین میزان رضایت دانشجویان نیز بررسی گردید.
تحقیق روی 20 دانشجو شامل 10 نفر دختر و 10 نفر پسر در 2 مرحله با دو روش تدریس انجام گرفت. میزان یادگیری در روش تدریس تئوری-عملی برابر 1/2± 8/11 و در روش تدریس عملی-تئوری برابر 9/1±0/15بود (001/0p<). میزان رضایت مندی دانشجویان از روش تدریس عملی-تئوری بیشتر بود (05/0p<).
به نظر می رسد روش تدریس عملی-تئوری در یادگیری درس آناتومی موثرتر بوده و نیز میزان رضایت دانشجویان را افزایش می دهد. تحقیقات بیشتر را در سایر دروس مشابه توصیه می نماید.

با توجه به مقاومت به آنتی بیوتیک های مهار کننده سنتز دیواره سلولی به علت حضور بتالاکتاماز، عدم حضور گیرنده-های پنی سیلین و ناتوانی داروهای بتالاکتام در فعال سازی آنزیم های اتولیتیک دیواره سلول باکتری، به منظور مقایسه اثر آنتی-باکتریال گیاه همیشه بهار با سفالوسپورین ها که جزء مهارکننده های سنتز دیواره سلولی هستند، بر باکتری های جدا شده از بیماران مبتلا به سلولیت، این مطالعه انجام شد.
تحقیق با طراحی تجربی بر روی 100 نمونه از بیماران مبتلا به سلولیت انجام شد. گل همیشه بهار به روش پرکولاسیون با حلال متانول 85 درصد عصاره گیری شد. حلال به وسیله روتاری تبخیر و به وسیله دستگاه لیوفیلیزه گردید. اثر ضدباکتریایی عصاره با دو روش دیسک دیفیوژن و MIC بررسی شد و به همراه 5 دیسک آنتی بیوتیک های سفیکسیم، سفالکسین، سفتریاکسون، سفتی زوکسیم و سفازولین هاله های عدم رشد حاصل از دیسک های آنتی بیوتیکی با عصاره تام برحسب نوع باکتری مقایسه گردید. داده های بین گروه های آنتی بیوتیکی بر روی مقاومت با آزمون ANOVA و در داخل گروه ها با آزمون t زوجی مورد قضاوت آماری قرار گرفتند.
استرپتوکوک ها، آنتروکوک فکالیس، استافیلوکوک، MRSA و استافیلوکوک ساپروفیتیکوس به رقت 128/1 عصاره در آزمایش MIC حساس بودند. در آزمایش دیسک دیفیوژن، استرپتوکوک ها و آنتروکک فکالیس به عصاره 100 درصد حساس و استافیلوکوک ساپروفیتیکوس در برابر عصاره مشابه سفتی زوکسیم حساسیتی معادل 50 درصد داشت. استافیلوکوک MRSA نسبت به عصاره حساسیت معادل 100 درصد داشت و باکتری های گرم منفی مانند پروتئوس، ای کلای، کلبسیلا، سراشیا و سودوموناس در برابر این عصاره مقاوم بودند. اختلاف معنی داری بین کاربرد عصاره گیاه بر روی باکتری های گرم مثبت و منفی وجود داشت (001/0p<).
به نظر می رسد که عصاره گل همیشه بهار همراه با آنتی بیوتیک ها در درمان سلولیت می تواند کاربرد داشته باشد.

سندروم پیش از قاعدگی، ظهور علایم ناراحت کننده ای است که فعالیت روزانه زنان را مختل کرده و مشکلات فراوانی را برای آنها ایجاد می کند. با توجه به وجود روش های درمانی متفاوتی و لزوم انتخاب داروهایی با عوارض جانبی کمتر، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر عصاره گیاه خوشاریزه بر علایم سندروم پیش از قاعدگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد در سال 1387 صورت گرفت.
این کار آزمایی بالینی یک سو کور در 60 نفر از دانشجویان دارای علایم سندروم پیش از قاعدگی انجام شد. این افراد به طور تصادفی به دو گروه 30 نفره دریافت کننده عصاره خوشاریزه و دارونما تقسیم شدند و جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه DRSP (Daily Record of severity of problems) استفاده گردید. در پایان ماه اول و دوم پس از درمان، شدت علایم سندروم پیش از قاعدگی در دو گروه تعیین و با شرایط قبل از مداخله مقایسه شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS صورت گرفت و 05/0> P معنی دار در نظر گرفته شد.
شدت علایم سندروم پیش از قاعدگی قبل از مداخله در دو گروه عصاره خوشاریزه و دارونما مشابه بود (1/22±8/100 در مقابل 5/19±3/104)، اما پس از مداخله اختلاف دو گروه معنی دار بود (2/13±7/49 در مقابل 1/18±1/79؛ 002/0=P).
عصاره گیاه خوشاریزه احتمالا بر کاهش علایم سندروم پیش از قاعدگی موثر است. استفاده از این داروی گیاهی در درمان سندروم پیش از قاعدگی پیشنهاد می گردد.

جنس Ferula (آپیاسه) یک گیاه بومی و پایای آسیای مرکزی است که به صورت گسترده در ایران می روید و به عنوان غذا و طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. بررسی های مختلف روی گونه های فرولا اثرات ضد دردی، ضد التهابی، ضد تب، ضد تشنج و شل کننده عضلات صاف را نشان داده است. هدف مطالعه حاضر، تعیین اثر عصاره هیدروالکلی گونه فرولا پرسیکا در دوزهای مختلف بر علایم ناشی از قطع مرفین و مدت دوره خواب بود.
در این مطالعه از 64 سر موش سوری نر به وزن 30- 25 گرم استفاده شد. برای معتاد کردن حیوانات از روش مارشال (تزریق 10 دوز دارویی در مدت چهار روز) و برای ارزیابی دوره خواب از روش Angle استفاده شد. به گروه های آزمایش سه دوز عصاره هیدروالکلی فرولا (50، 100 و200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن) و در گروه شاهد سالین به صورت داخل صفاقی تزریق شد. ارزیابی علایم شاخص قطع مرفین شامل تعداد پریدن و سنجش وزن مدفوع بود.
عصاره فرولا پرسیکا در هر سه دوز تاثیر معنی داری بر تعداد پرش نداشت، ولی موجب کاهش دفع مدفوع ناشی از تزریق نالوکسان شد (001/0=p). همچنین تزریق عصاره فرولا پرسیکا در دوزهای 50 و 100 میلی گرم به طور قابل توجهی دوره خواب را در مقایسه با گروه شاهد افزایش داد (004/0=p).
عصاره فرولا پرسیکا احتمالا نقش مهمی در تعدیل علایم قطع مرفین ندارد، ولی دارای اثر خواب آوری می باشد.

با توجه به اهمیت اطلاع از عوامل خطرساز بیماری های قلبی عروقی و وجود گزارش هایی مبنی بر نقش دور کمر و شاخص توده ی بدنی و توام آنها با بیماری های قلبی، هدف از این مطالعه ی طولی، تعیین نقش این دو شاخص بر احتمال ابتلای کودکان 10-3 ساله ی شرکت کننده در مطالعه ی قند و لیپید تهران به عوامل خطرساز بیماری های قلبی عروقی در مدت 7/6 سال پیگیری بود.
مقادیر دورکمر، قد، وزن، تری گلیسرید، کلسترول، فشار خون،کلسترول HDL، کلسترول LDL و قندخون 470 کودک 10-3 ساله پیش و پس از 7/6 سال پیگیری ارزیابی شد. ارتباط دورکمر و شاخص توده ی بدنی با یکدیگر و با CVDRF، همچنین تغییرات CVDRF و شاخص های تن سنجی در طول زمان بررسی شدند. ارتباط تعدیل شده ی دورکمر و شاخص توده ی بدنی و مدلی مرکب از هردو با CVDRF از طریق آزمون ROC بررسی و سطح زیر نمودارهای مربوط به هر سه مدل با یکدیگر مقایسه و با آزمون کای دو مورد قضاوت آماری قرارگرفت.
تغییرات تمامی CVDRF و شاخص های تن سنجی در طول زمان معنی دار و دور کمر و شاخص توده ی بدنی با یکدیگر و با کلیه ی CVDRF به جز فشار خون دیاستولیک و قند خون ارتباط معنی داری داشتند (03/0>P). دورکمر و شاخص توده ی بدنی در پیشگویی ابتلا به CVDRF با یکدیگر تفاوت چشم گیری نداشتند، اما مدل مرکب با هر دوی این شاخص ها در پیشگویی ابتلا به کلسترول HDL پایین و کلسترول LDL و تری گلیسرید بالا (001/0>P) و با دورکمر در پیشگویی کلسترول بالا (011/0>P) تفاوت معنی داری داشت.
به نظر می رسد که مدل هر دو شاخص دور کمر و شاخص توده ی بدنی قابلیت پیش گویی با CVDRF دارند، اما این قابلیت برای تک تک آنها وجود ندارد.

با توجه به شیوع و اهمیت درمان بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز همراه با عود و خاموشی (RRMS) و آمار متفاوت از نتایج درمان با اینترفرون بتا1a (IFN-β1a) عضلانی و مشخص نبودن فاکتورهای دموگرافیک و بالینی مرتبط با نتایج درمان و عدم گزارش از تجربه آن در کشور ما و به منظور تعیین تاثیر IFN-β1a عضلانی بر مولتیپل اسکلروز همراه با عود و خاموشی و فاکتورهای مرتبط با درمان، این تحقیق روی مراجعین بیمارستان امام حسین(ع) در سال های 1385-1384 انجام گرفت.
تحقیق به روش کارآزمایی بالینی از نوع مقایسه قبل و بعد روی 63 بیمار انجام گرفت. تشخیص بیماری بر اساس Revised McDonald Criteria 2005 بوده و وضعیت پایه بیماران از نظر تظاهرات اولیه بیماری، تعداد حملات، فاصله شروع بیماری تا شروع درمان و نمره وضعیت ناتوانی گسترده (EDSS) بررسی گردید. IFN-β1a عضلانی ساخت شرکت Biogen با دوز 30 میکروگرم در هفته به مدت 18 ماه تجویز شد. بیماران حداقل 18 ماه پیگیری شدند و دوباره شاخص های EDSS و تعداد حملات بررسی شدند. در صورتی که بیمار طی 18 ماه حداکثر یک حمله داشته و یا EDSS بیماران ثابت مانده یا کاهش پیدا می کرد به عنوان درمان تلقی شده و تاثیر درمان با آزمون مک نمار و نقش عوامل مرتبط با درمان با آزمون های کای دو، t ومن ویتنیU مورد قضاوت قرار گرفت.
از 63 بیمار مورد بررسی در سنین 50-18 سال، 30 نفر (6/47 درصد) بهبود پیدا کردند. سن بیماران نقشی در نتیجه درمان نداشت. بیماری در زنان، مدت کمتر ابتلا تا شروع درمان، تعداد حملات کمتر و EDSS پایین تر قبل از درمان بر درمان تاثیرگذار بود.
به نظر می رسد این دارو به ویژه در برخی بیماران با علایم نوریت اپتیک و اختلالات حسی، مدت کمتر شروع بیماری تا شروع درمان، حملات کمتر قبل از درمان و EDSS کمتر قبل از شروع درمان مؤثر است.

با توجه به شیوع نسبتا بالای لیکن پلان دهانی و عدم موفقیت قطعی درمان های شناخته شده فعلی، این تحقیق به بررسی مقایسه درمان این بیماری با تزریق داخل ضایعه ای دو داروی دگزامتازون و تریامسینولون استوناید می پردازد.
تحقیق به روش کارآزمایی بالینی دو سویه کور روی تعداد 20 بیمار انجام شد. هر بیمار دارای 2 ضایعه دو طرفه گونه بود و در کل تحقیق روی 40 نمونه انجام گرفت. بیماران، پس از تشخیص قطعی لیکن پلان، به طور تصادفی به دو گروه (دگزامتازون) و (تریامسینولون) تقسیم شدند. دوز و مدت مصرف داروها طبق روش استاندارد تعیین شد و اثر درمانی دو دارو بر وسعت کل ضایعه وسعت ناحیه رتیکولر (R)، اریتم (E) و اولسر (U) و نیز بر روی سوزش با شاخص VAS اندازه گیری شد و نتایج درون گروهی و بین گروهی با استفاده از آزمون آماری مورد قضاوت قرار گرفت.
هر دو دارو بر میزان سوزش، وسعت ناحیه رتیکولر، اریتم، اولسر و وسعت کل ضایعه تاثیر مثبتی داشتند (0001/0>p)، اما میزان تغییرات بین دو گروه نشان داد که اختلاف معنی داری با هم نداشتند (2/0>p).
به نظر می رسد هر دو دارو اثر مشابهی در درمان مبتلایان به لیکن پلان دارند.

مصرف سیگار و قلیان از مشکلات بهداشت عمومی به شمار می رود. تحقیقات زیادی در زمینه شیوع مصرف سیگار، قلیان و عوامل مرتبط با آن انجام شده است. اما در پژوهش های اندکی به آنالیز رگرسیون عوامل مرتبط با آن پرداخته شده است. هدف از انجام این پژوهش، تعیین شیوع و تحلیل رگرسیون عوامل موثر در مصرف سیگار و قلیان در جمعیت دانشجویی کشورمان بود.
این پژوهش به روش مقطعی- توصیفی بر روی 8375 نفر از دانشجویان دانشگاه های کشور اجرا گردید. روش نمونه گیری، خوشه ایتک مرحله ای بود. ابزار پژوهش، پرسش نامه شیوع شناسی اعتیاد با آلفای کرانباخ 68/0 بود. داده ها با روش آماری تحلیل رگرسیون لوجستیک تحلیل شد.
شیوع مصرف سیگار و قلیان در کل نمونه پژوهش به ترتیب 8/30 و 3/40 درصد بود. تحلیل رگرسیون مشخص کرد که متغیرهای استان محل سکونت، وضعیت تاهل، نگرش نسبت به مصرف سیگار، جنسیت، داشتن دوست سیگاری، مذهبی بودن، معدل تحصیلی ترم گذشته و حمایت عاطفی خانواده پیش بینی کننده های سودمند برای سیگاری شدن (05/0>p) و متغیرهای استان محل سکونت، جنسیت، داشتن دوست قلیانی، نگرش نسبت به مصرف قلیان، بومی و غیربومی بودن، معدل تحصیلی و حمایت عاطفی خانواده پیش بینی کننده سودمند قلیانی شدن (05/0>p) بودند.
سوءمصرف سیگار و قلیان در جمعیت مورد بررسی به طور قابل توجهی بالا است. با توجه به اینکه دانشجویان مدیران و اداره کنندگان آینده کشور هستند، لزوم درنظر گرفتن خدمات پیشگیرانه و آموزش مهارت های زندگی مشهود است.

با توجه به روند رو به افزایش استفاده از عدسی های تماسی و نگرانی از آلودگی آنها به باکتری ها و نیز مقاومت احتمالی آنها در مقابل محلول های ضدعفونی کننده و عدم اطلاع از وضعیت آن در کشور و به منظور تعیین شیوع آلودگی باکتریایی عدسی های تماسی بدون نمره و میزان مقاومت آنها به محلول های ضدعفونی کننده آنها، این تحقیق در سال 89 انجام گرفت.
در این مطالعه مقطعی، 82 عدسی بدون نمره بعد از استفاده توسط 41 دانشجوی داوطلب دریافت و در آزمایشگاه از نظر آلودگی باکتریایی مورد بررسی قرار گرفتند. عدسی ها پس از مجاورت با 5 محلول ضدعفونی لنز، مجددا مورد آزمایش کشت باکتریایی قرار گرفتند و وضعیت ضدعفونی کنندگی محلول ها مشخص گردید.
41 نفر با میانگین سنی 3/22سال که 1/34درصدآنها مرد و 9/65 درصد زن بودند، بررسی شدند. 4/52 درصد عدسی ها آلوده شده بودند. شایع ترین باکتری، استافیلوکوک ارئوس بود که 7/83 درصد موارد آلوده را شامل می شد. پس از ضدعفونی با محلول های لنز، 2/51 درصد از لنزهای آلوده، هنوز آلودگی خود را حفظ کرده بودند. خاصیت ضدعفونی کنندگی محلول ها از صفر تا صد درصد وجود داشت.
میزان آلودگی زیاد عدسی های تماسی جای نگرانی دارد، به خصوص اینکه خواص محلول های ضدعفونی بسیار متفاوت است. لذا استفاده از محلول لنز کارآمد توصیه می شود.

گاستریت پولیپوز سیستیک، ضایعه پولیپی نادری است که معمولا در سمت معده ای محل آناستوموز معده به روده بروز می کند.
گزارش مورد: ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی در یک خانم 47 ساله (بدون سابقه عمل جراحی بر روی معده) یک پولیپ پایه دار با قطری حدود 2 سانتی متر در زمینه چین های اریتماتو در دیواره قدامی معده را نشان داد. پولیپکتومی با شک به پولیپ هیپرپلاستیک و یا پولیپ غدد فوندوس بدون هیچ عارضه ای انجام شد. یافته های هیستوپاتولوژی روشن ساخت که این ضایعه گاستریت پولیپوز سیستیک است و تجمع خفیف هلیکوباکترپیلوری در چین های معده وجود دارد.
گاستریت پولیپوز سیستیک ممکن است در معده جراحی نشده نیز رخ دهد و می تواند با پولیپکتومی اندوسکوپیک درمان شود. اگر چه، اطمینان از ریشه کن شدن و تایید پاتولوژیک ضایعه لازم است.