فهرست مطالب

تازه های رواندرمانی - پیاپی 55-56 (بهار و تابستان 1389)

نشریه تازه های رواندرمانی
پیاپی 55-56 (بهار و تابستان 1389)

  • 154 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1389/01/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • دکترمحمدمهدی خدیوی زند صفحه 2
    برای نخستین بار در آسیب شناسی ته تغاری بودن را به پرسش گذاشته ایم. خاستگاه، رشد و چگونگی بروز حالتها و رفتارهای آسیب دیده و آسیب زا را در ته تغاری ها نشان داده ایم.
    کوشش داریم تا کارآیی دیدگاه هنگامه ها را در همزمانی و یکسانی پژوهش، تشخیص و درمان در ته تغاری ها نشان دهیم.
  • قاسم کابلی، مرتضی امیدیان، عبدالمجید بحرینیان صفحه 22
    اضطراب به منزله بخشی از زندگی هر انسانی در همه افراد در حدی اعتدال آمیز وجود دارد و در این حد به عنوان پاسخی سازش یافته تلقی می شود. فقدان اضطراب ممکن است ما را با مشکلات و خطرات قابل ملاحضه ای مواجه کند. اضطراب در برخی مواقع سازندگی و خلاقیت را در فرد ایجاد می کند، امکان تجسم موقعیتها و تسلط بر آنها را فراهم می آورد. اگر اضطراب از این حد فراتر رود و از حالت سازندگی خارج شده، و جنبه مزمن و مداوم پیدا کند، دیگرپاسخی سازش یافته نیست. در این شرایط اضطراب به منزله منبع شکست، موجب سازش نایافتگی و استیصال گسترده ای می شود که فرد را از امکاناتش محروم می سازد. این مشکل آزادی و انعطاف فرد را کاهش میدهد و طیف گسترده ای از اختلالات اضطرابی را که از اختلالات شناختی و بدنی تا ترسهای غیرعادی و وحشتزدگی گسترده اند به وجود می آورد.
    کلیدواژگان: گروه درمانی شناختی، اضطراب کلی، اضطراب آشکار، دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی
  • رضا هادیان مبارکه، ابوالقاسم نوری، مختار ملک پور صفحه 47
    با توجه به اینکه هر روز 500 نفر از جوانان کشور معتاد می شوند، بررسی های به عمل آمده نشان داده که جمعیت معتادان در ایران هر10سال دوبرابر می شود. سن شروع اعتیاد در کشور به طور متوسط به زیر 15سال رسیده است و خسارت در سطح کشور سالانه به بیش از 15هزار میلیارد ریال می رسد. درصد بالایی از کسانی که موفق به ترک اعتیاد می شوند، بعد از مدتی مجددا گرفتار شده و خسارات فزاینده ای را به امکانات جامعه وارد می سازد. بنابراین، ضرورت انجام پژوهشهای پیگیر علمی به منظور شناخت علل و پیامدهای اعتیاد و همچنین راهکارهای پیشگیری از عود آن احساس می شود. بر این اساس، در این مطالعه موضوع نقش گزاری روانی (سایکودرام) به عنوان روشی جهت مقابله با اعتیاد و جلوگیری از بازگشت آن انتخاب و اجرا شده است.
    کلیدواژگان: نقش گزاری روانی، تغییر مکان کنترل، بازگشت اعتیاد، پیشگیر، اعتیاد
  • سعید عسگری، زهرا حسنی صفحه 67
    خشم و پرخاشگری از جمله رفتارهای ناهنجار نسبتا شایع در کودکان و نوجوانان است. این رفتارها می توانند جهت گیری درونی یا بیرونی و جنبه های خصمانه یا وسیله ای داشته باشند. این اختلال در پسران بیش از دختران مشاهده می شود و در جدیدترین طبقه بندی اختلالات روانی از آن به عنوان اختلال سلوک یاد می شود.
    نظریه های متفاوت تبیین های مختلفی درباره این اختلال ارائه می دهند. به نظر می رسد خانواده و نظام تربیتی موجود در خانواده نقش مهمی در شکل گیری پرخاشگری بر عهده دارند. در این میان فقدان روابط گرم و صمیمانه، محرومیتهای شدید و تبعیضات والدین از اهمیت اساسی برخوردار هستند. گاه پرخاشگری کودک و یا نوجوان ناشی از تعبیر و تفسیرهای غیرواقعی و خصمانه ای است که از دنیای پیرامون خود دارند.
    شیوه های متفاوتی برای اصلاح و کنترل رفتار پرخاشگرانه توصیه می شوند که از درمانهای مبتنی بر دیدگاه طبی تا روش های متنوع روانی تربیتی را در بر می گیرند. در این مطالعه بر روش های روانشناختی از جمله روابط مناسب والدین و کودک، استفاده از تقویت کننده های مثبت و منفی، آموزش کنترل خود، تغییر سازه های شناختی و جلوگیری از تماشای فیلمهای خشونت آمیز تاکید بیشتری شده است. در کنار این شیوه ها استفاده از سایر روش های شناختی رفتاری به منظور تغییر و اصلاح پرخاشگری در کودکان و نوجوانان نیز پیشنهاد گردیده اند.
    کلیدواژگان: پرخاشگری، ناکامی، یادگیری اجتماعی، مداخله
  • رامین لطافتی بریس صفحه 76
    تاکنون تبیین های متفاوتی از سلامت روانی ارائه شده است: فقدان بیماری، داشتن تعادل عاطفی، سازش اجتماعی، احساس راحتی و آسایش، یکپارچگی شخصیت، شناخت خود و محیط، خود واقعی بودن و عدم ایفای نقش و بسیاری تعاریف دیگر. آنچه در بررسی تبیین های مختلف مفهوم «سلامت روانی» دیده می شود، اختلاف نظرهایی است که بین اندیشمندان و صاحب نظران روانشناسی و مشاوره وجود دارد. برخی از این نظریه پردازان مانند آلپورت، اریک فرام، راجرز، مزلو، اریکسون، یونگ و فرانکل به جنبه سالم طبیعت آدمی می پردازند. این روانشناسان، در تلاش برای غنا بخشیدن شخصیت انسان هستند و نگرش منحصر به فردی در خصوص رشد روانی و کمال انسانی عرضه می کنند. به اعتقاد آنان سلامت روانی بسی بیش از نداشتن روان نژندی یا روانپریشی است. روانکاوان استفاده کم از مکانیسمهای دفاعی و برقراری تعادل بین سطوح سه گانه شخصیت با میانجیگری «من» را تاکید می کنند. رفتارگرایان به تشریح نابهنجاری یا بیماری روانی می پردازند و سپس نتیجه می گیرند که سلامت روان در واقع مساوی با عدم بیماری روانی است. سیستمی ها به غنی سازی تعاملات اعضای خانواده و یکپارچه نگرها استفاده از شیوه های متعدد با توجه به وجوه مختلف شخصیت را پیشنهاد می کنند. براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامتی نه فقط فقدان بیماری است و نقص عضو، بلکه حالت رفاه کامل جسمانی، روانی و اجتماعی را نیز در بر می گیرد.
    کلیدواژگان: سلامت روان، شخصیت، معنای زندگی، تعاملات، فردیت، تحقق خود، یکپارچگی و علاقه اجتماعی، توجه مثبت
  • امید ساعد، رسول روشن صفحه 98
    بسیاری که تحقیقاتی که رابطه بین معنویت و سلامت روان را بررسی می کنند برآنند تا مکانیزمهایی که به واسطه آنها این اثرات بالقوه به و وقوع می پیوندد، را مطالعه کنند. مکانیزمهایی که اغلب مواقع مورد بحث و بررسی هستند شامل موارد زیراند: سبک های مقابله ای، مکان کنترل، حمایتهای اجتماعی و شبکه های اجتماعی، مکانیزمهای فیزیولوژیکی و نهایتا محیط و معماری بناها. نتایج تحقیقات نشان می دهد سبک مقابله مذهبی اشتراکی بیشترین ارتباط را با سلامت روان دارد. به همین ترتیب، نسبت دادن رویدادهای منفی به علل بیرونی و نیز نسبت دان رویدادهای مثبت به علل درونی اساسا تحت عنوان سبک اسناد خوشبینی مورد توجه است و با سلامت روان بالاتر در ارتباط است. مانند سایر اشکال حمایت اجتماعی، حمایت معنوی و مذهبی نیز می تواند منبع ارزشمندی برای عزت نفس، اطلاعات، همیاری و کمک باشد، در اینصورت این حمایت به افراد در مقابله با استرس و رویدادهای ناخوشایند زندگی و اعمال بهترین رویه ممکن یاری می رساند. بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که حالات و عناصر خاص معنویت ممکن است اثرات مثبتی بر مکانیزمهای گوناگون فیزیولوژیکی درگیر در سلامت داشته باشند. آخرین مکانیزمی که می تواند تعدیل کننده رابطه معنویت و سلامت روان باشد، محیط است. همانند بناها و معماری های مذهبی مانند کلیساها، معابد و مساجد طبیعت، هنر و موسیقی نیز همگی می توانند تاثیر قابل توجهی بر سلامت روان داشته باشند.
    کلیدواژگان: معنویت، سلامت روان، مکانیزمهای تعدیل کننده، نگرش های مذهبی، فاکتورهای میانجی
  • مریم یاوری کرمانی، سیدعبدالمجید بحرینیان، عی اکبر رحمانی صفحه 116
    هوش هیجانی در سلامت و رشد عقلانی عاطفی مؤثر است و از طرفی موفقیت در زندگی شغلی، تحصیلی، خانوادگی و... را هوش هیجانی تعیین می کند. هوش هیجانی بر سلامت حافظه و نیروی عقل، ادراک، معنی بخشی تجربه ها، داوری صحیح، تصمیم گیری مناسب و رشد روانی اجتماعی فرد تاثیر چشمگیری می گذارد.
    زندانیان از جمله گروه های اجتماعی هستند که هزینه های مادی و معنوی زیادی صرف آنها می شود. از آنجا که بیشتر زندانیان از هوش هیجانی پایین تری برخوردارند به نظر می رسد که خدمات مشاوره و رواندرمانی بتواند از طریق افزایش هوش هیجانی آنها تا حد زیادی به اصلاح رفتار و کاهش میزان بازگشت آنها به زندان کمک کند.
    به این منظور در پژوهش حاضر تعداد 66 نفر زندانی مرد زندان مرکزی تهران با استفاده از روش نمونه در دسترس و همتاسازی انتخاب شدند و در دو گروه 33 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به سه گروه 11 نفره تقسیم و طی مدت 4 ماه در 15 جلسه 2 تا 5/2 ساعته تحت تاثیر متغیر مستقل (گروه درمانی به روش راجرز «مراجع محوری») قرار گرفت و گروه کنترل تحت هیچ برنامه ای قرار نگرفت. داده ها با استفاده از آزمون هوش هیجانی بار، ان در دو مرحله قبل و بعد از اتمام دوره اثرگذاری متغیر مستقل جمع آوری شد. نتایج با استفاده از آزمون T برای گروه های همبسته تحلیل شدند. پس از مقایسه یافته ها در گروه آزمایش و کنترل نشان داده شد که میزان هوش هیجانی گروه آزمایش بعد از اجرای گروه درمانی بطور معناداری بیشتر از گروه کنترل می باشد و همچنین گروه درمانی با رویکرد راجرز (مراجع محوری) در افزایش هوش هیجانی زندانیان مؤثر است.
    کلیدواژگان: گروه درمانی، هوش هیجانی، رویکرد راجرز