فهرست مطالب
فصلنامه تحقیقات اقتصادی
پیاپی 81 (زمستان 1386)
- تاریخ انتشار: 1386/11/23
- تعداد عناوین: 11
-
-
صفحات 1-24در این مطالعه، همگرایی اقتصادی بین منتخبی از کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (36 کشور) بررسی میشود. براین اساس، فرضیه همگرایی با کمک سه رویکرد همگرایی بتا، همگرایی سیگما، و سری زمانی، آزمون میشود. بهمنظور تخمین مدل مقطعی، از روش حداقل مربعات معمولی و برای بررسی مدل توزیعی، از روش واریانس مقطعی استفاده شده است. آزمون دیکی فولر تعمیم یافته نیز برای تحلیل مدل سری زمانی به کار رفته است. براساس مدل همگرایی بتا، فرضیه همگرایی بین 36 کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی پذیرفته شد. نتایج مدل همگرایی سیگما حاکی از آن است که همگرایی سیگما بین 36 کشور کل نمونه تایید شده است. مدل سری زمانی حاکی از آن است که کشورهای سازمان کنفرانس اسلامی چندین باشگاه همگرایی را تشکیل دادهاند. گروهی از بالا بهسمت میانگین مقطعی همگرایند، درحالیکه از امریکا واگرا شدهاند. گروهی دیگر از پایین به میانگین مقطعی همگرا هستند. گروه سوم از میانگین مقطعی و از درامد ناخالص داخلی سرانه امریکا واگرا شدهاند. این واگرا یی به نوعی حاکی از واقع شدن این کشورها دریک تله فقر است.
کلیدواژگان: آزمون ریشه واحد دیکی فولر، فرضیه همگرایی، مدل رشد نئوکلاسیک سولو، سوان، مدل سریزمانی، همگرایی بتا، همگرایی سیگما -
صفحات 25-35این مقاله به بررسی مقایسه ای توان شبکه های عصبی مصنوعی و سری های زمانی خودبازگشت در پیش بینی ایستای نرخ تورم ایران می پردازد. در یک بررسی، با استفاده از 37 سال داده های تاریخی نرخ تورم ایران، مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی آینده نزدیک در مقایسه با سری های زمانی خودبازگشت، بهطور متوسط از عملکرد بهتری برخوردار است. در این بررسی، مزایای روش توقف زودهنگام در مرحله یادگیری شبکه عصبی برای پیش بینی سری های زمانی نشان داده شده است.
کلیدواژگان: انتخاب مدل، پیش بینی، تورم، سری های زمانی، شبکه عصبی -
صفحات 37-59مطالعه نقش پول در اقتصاد کشورهای در حال توسعه و تاثیر آن بر متغیرهای کلان اقتصادی، تحلیل سیاستهای پولی و دیگر مسائل مرتبط با پول، در فرآیند برنامه ریزی اقتصاد از اهمیت بهسزایی برخوردار است. با توجه به نقش پول دراقتصاد، ضروری است با بررسی نظریات جدید علمی در این زمینه، روند دراز مدت عرضه پول براساس قاعدهای علمی تبیین و اثرات رفاهی ناشی از عرضه پول در ایران، طبق آن قاعده مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت، مقدار بهینه حجم پول محاسبه شود. مشخص شدن مقدار بهینه حجم پول و اطلاع از بیشتر یا کمتر بودن مقدار واقعی پول از مقدار بهینه آن، میتواند کمک زیادی به اتخاذ سیاستهای پولی کند. در این راستا، میتوان با اعمال سیاستهای پولی بهینه، با ریشه های پولی تورم و بیکاری مقابله کرد. پس از مطالعات نظری و استفاده از روش بهینهسازی پویا، اولین گام در اجرای این تحقیق، جمع آوری اطلاعات و آمار اقتصاد ایران طی دوره (82-1338)، به روش کتابخانهای است. پس از آن، تحلیل داده ها در قالب مدلهای معرفی شده، با استفاده از نرمافزار Excel انجام میگیرد. نتایج تحقیق نشان میدهد بیشتر یا کمتر بودن مقدار واقعی پول از مقدار بهینه آن، در اقتصاد ایران، به مقادیر نرخ ترجیح زمانی و نرخ بازدهی سرمایه بستگی داشته و افزایش مقدار واقعی پول اثری مثبت بر رفاه اقتصادی دارد.
-
صفحات 61-84هدف اصلی مقاله حاضر، ارایه روشها و پیشرفتهای اخیر در اندازهگیری تجارت درون صنعت است. برای ارایه بحث کاربردی نیز میزان تجارت درون صنعت صنایع کارخانهای ایران طی دوره زمانی 2003-1997 براورد و بررسی شده است. برای این منظور، داده های آمار تجارت خارجی ایران جمع آوری و پردازش شده و در چارچوب پیشرفتهای اخیر، برای براورد شاخصهای تجارت درون صنعت مورد استفاده قرار گرفتهاند. بر اساس مبانی نظری، شاخص موزون گروبل و لوید و شاخص فونتاگن و فردنبرگ از مهمترین شاخصهای ایستا، و شاخص نسبی برولهارت و شاخص اظهر و الیوت از مهمترین شاخصهای پویا محسوب میشوند. نتایج تجربی مقاله حاضر، نشانگر سهم پایین ولی در حال رشد میزان تجارت درون صنعت در صنایع کارخانهای کشور است. همچنین، بخش مهمی از این تجارت درون صنعت به تجارت درون صنعت عمودی اختصاص دارد. میزان تجارت درون صنعت حاشی های نیز برای صنایع کارخانهای کشور در سطح پایین، ولی در حال رشد قرار دارد. بهعبارت دیگر، سهم قابل ملاحظهای از تغییر تجارت خارجی صنعت کارخانهای ایران به شکل بین صنعتی است. بدینترتیب، بهنظر میرسد در حال حاضر تجارت خارجی ایران اساسا مبتنی برمزیت نسبی باشد. در مجموع، با توجه به افزایش مطالعات تجارت درون صنعت در داخل و همچنین اهمیت پدیده تجارت درون صنعت در توسعه صادرات غیرنفتی کشور، مقاله حاضر مهم تلقی میشود.
کلیدواژگان: اندازهگیری انواع تجارت درون صنعت، شاخص انواع تجارت، شاخص برولهارت، شاخصهای ایستا و پویا، صنایع کارخانهای ایران -
صفحات 85-110یکی از مفیدترین روش ها برای تشخیص زمان ورود و خروج به بازارهای بورس، روش تحلیل تکنیکی است. تحلیل تکنیکی به مجموعه ای از قوانین معاملاتی اطلاق می شود که با بررسی روند گذشته قیمت ها، سعی در پیشبینی روند آینده آن ها دارند. با توجه به گستردگی و تعدد روش های تحلیل تکنیکی و این نکته که تمامیروش های تحلیل تکنیکی در تمامی بازارها قابل استفاده نیستند، در این مقاله سعی شده است سودآوری برخی شاخص های تحلیل تکنیکی پرکاربرد در بازار بورس تهران مورد مقایسه قرارگیرد. به این منظور، سودآوری 46 قاعده معاملاتی، شامل انواع میانگین های متحرک بلندمدت و کوتاه مدت، حدود محافظ و مقاوم، باندهای بولینگر، نوسانگر های استوکاستیک، شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک همگرایی/ واگرایی بر روی 22 شرکت پرمعامله بورس تهران، مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای انجام آزمون های آماری، بهدلیل عدم وجود شرایط آزمون های نرمال، از تکنیک «بوت استرپ» استفاده شده است. نتایج نشان می دهد در بین شاخص های آزمون شده، میانگین های متحرک کوتاهمدت و نوسانگر ها از بیشترین سودآوری و حدود محافظ و مقاوم از کمترین سودآوری برخوردارند. میانگین های متحرک بلندمدت نیز با اینکه از سودآوری بیشتری نسبت به استراتژی خرید و نگهداری برخوردار بوده اند، سود کمتری را در مقایسه با نوسانگر ها و میانگین های متحرک کوتاهمدت ایجاد میکنند.
کلیدواژگان: بازده سهام، بوت استرپ، بورس اوراق بهادار تهران، تحلیل تکنیکی، قیمت سهم -
صفحات 111-138رشد اقتصادی از جمله اهدافی است که همواره مورد توجه دولتها بوده است. در ادبیات اقتصادی رشد، افزایش کمی و کیفی عوامل تولید مورد توجه قرار گرفته است. در حالیکه در این مقاله، تلاش شده است تا تاثیر امنیت سرمایهگذاری بر رشد اقتصادی ایران مورد بررسی قرار گیرد و مدل رشد اقتصادی با در نظر گرفتن متغیر امنیت سرمایهگذاری ارائه شود. بدین منظور ابتدا متغیرهایی که بر امنیت سرمایهگذاری در ایران تاثیر دارند شناسایی و استخراج شدند و مدلهای اقتصادسنجی رشد اقتصادی، با استفاده از متغیرهای اثرگذار بر رشد اقتصادی مانند امنیت سرمایهگذاری(IS)، در کنار عوامل تولید سنتی نیروی کار (L)، سرمایهگذاری (K) مورد برازش قرار گرفته و مدل متفاوتی از رشد اقتصادی ارائه شد. نتایج بهدست آمده با تئوری های اقتصادی سازگار بوده و از معنیداری آماری برخوردارند. بهطور خلاصه، نتایج نشان میدهند که متغیر امنیت سرمایهگذاری بر رشد اقتصادی تاثیر مثبت و معنیدار دارد. در محاسبه متغیر امنیت سرمایهگذاری بهطور ترکیبی هم از برآوردهای موسسه برآوردکننده ریسک PRS استفاده شده است و هم با استفاده از نظر متخصصان در داخل کشور، مولفه های مؤثر در امنیت سرمایهگذاری، وزن دهی شده و امنیت سرمایهگذاری بهصورت کمی برای سری زمانی سالهای 1363 تا 1384 محاسبه شد و نتایج آن برای دو مقطع 1363 تا 1373 و 1374 تا 1384 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
-
صفحات 139-158سرمایه گذاری به دو دلیل عمده، اهمیت و نقش بهسزایی در مباحث اقتصادی دارد: از یک سو، ترکیب تقاضای سرمایه گذاری بنگاه ها و عرضه پس انداز خانوار ها نشان می دهد که چند درصد از تولید ناخالص اقتصاد صرف سرمایه گذاری می شود در نتیجه، تقاضای سرمایهگذاری، نشاندهنده استانداردهای زندگی در بلند مدت است، و از سویی دیگر، بهدلیل ماهیت فرار بودن سرمایه گذاری، میتواند نمایانگر تغییرات و نوسانات کوتاه مدت اقتصادی هر جامعه ای باشد. در این مقاله و با توجه به این ویژگی خاص و منحصر به فرد سرمایه گذاری، به بررسی نوع و ارتباط نرخ سود تسهیلات بانکی (بهعنوان جانشین و جایگزینی برای نرخ بهره) و سطح سرمایه گذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران پرداخته شد، و صحت وجود رابطه بین این دو متغیر در کوتاه مدت و بلند مدت مورد آزمون قرار گرفت. برای این منظور، با استفاده از روش خود توضیحی با وقفه های گسترده، به تخمین مدل پرداخته شد و در پایان، رابطه ای منفی و معنی دار بین نرخ سود تسهیلات و سرمایه گذاری بخش خصوصی در کوتاهمدت و بلندمدت بهدست آمد.
کلیدواژگان: سرمایه گذاری، سرمایه گذاری بخش خصوصی، سرمایه گذاری دولتی، نرخ ارز، نرخ بهره، نرخ سود تسهیلات بانکی -
صفحات 159-179یکی از اهداف مهمی که دولتها باید در نظر داشته باشند، اتخاذ سیاست مالی به گونهای است که به کاهش فقر منجر شود. یک نظام مالی را به شرطی میتوان فقیرگرا تلقی کرد، که عملکرد آن به نفع فقرا باشد. در بسیاری از کشورها، دولتها دانسته یا ندانسته، سیاستهایی را اتخاذ میکنند که به نفع ثروتمندان است. در نتیجه، کاهش فقر به کندی انجام میگیرد، درحالیکه امحائ فقر یک هدف ملی و بین المللی است. با توجه به اهمیت موضوع و در راستای هدف کاهش فقر، در این مقاله، به ارزیابی یکی از سیاستهای مالی دولت برای کاهش فقر پرداخته شده است. از این رو، ابتدا با توجه به روش کاکوانی و سان، کشش قیمتی فقر برای کالاهای خوراکی مشمول یارانه و مالیات برای دو منطقه شهری و روستایی در سال 1383 محاسبه شده است. این کشش، اثر کل تغییرات قیمت بر فقر را نشان میدهد. اثر کل، مجموع آثار درامدی و توزیع مجدد است. در حقیقت، اثر توزیع مجدد تعیین میکند که آیا تغییرات قیمتی به نفع فقراست یا به ضرر آنها. سپس با محاسبه شاخص اصلاح قیمتی فقر، در مورد این که چه کالاهایی باید مشمول مالیات یا یارانه باشند، قضاوت شده است. این شاخص برای نسبتهای شکاف فقر و شدت فقر محاسبه شد. نتیجه عمده بهدست آمده، حاکی از آن است که افزایش قیمت همه گروه های کالایی، بیشتر به ضرر فقراست تا ثروتمندان و لذا باید کالاهای مشمول مالیات از مالیات معاف شوند و کالاهای یارانهای باید همچنان مشمول یارانه باشند. ضمنا باید توجه داشت که تحلیلها و نتایج این تحقیق بدون توجه به مقوله کارایی است و صرفا توزیع مجدد مورد توجه بوده است.
-
صفحات 181-207جهانی شدن فرایندی است که در مسیر آن مرزها رفته رفته از بین میروند و همزمان مبادلات بین المللی و تعاملات فرا ملی افزایش مییابند. تحول ساختاری در اقتصاد جهانی از مهمترین تاثیرات فرایند مذکور است که موجبات افزایش وابستگی متقابل اقتصادی را فراهم آورده و شرایط احتیاج دهکده اقتصاد جهانی را تسهیل میکند. از جمله واکنشهای انفعالی کشورها برای مقابله با پدیده جهانی شدن، میتوان به یکپارچگی های اقتصادی و ترتیبات اقتصادی، تجاری و منطقهای اشاره کرد. کشور جمهوری اسلامی ایران نیز با تکیه بر مزایای نسبی و توانمندی های مختلف اقتصادی، میتواند شرایط و فضای مقابله با روند جهانی شدن را اتخاذ کند و با کسب تجارب متفاوت از ترتیبات مختلف اقتصادی و منطقهای، توان خود را برای حرکت در این مسیر افزایش داده و با شناخت بیشتر مزایای نسبی، موجبات رشد اقتصادی، افزایش حجم تجارت خارجی و رفاه اقتصادی را فراهم آورد. در این مقاله، ضمن بررسی فرایند جهانی شدن اقتصاد و یکپارچگی اقتصادی با بهرهگیری از الگوی جاذبه، روش داده های تابلوئی و تحلیل خوشهای، یکپارچگی های اقتصادی و ترتیبات تجاری مناسب برای اقتصاد ایران براساس سه پارامتر اقتصادی تولید ناخالص داخلی، ساختار اقتصادی و جمعیت مورد بررسی قرار میگیرند. نتایج مقاله نشان میدهد که یکپارچگی های اقتصادی بر اساس شاخصهای اقتصادی مذکور، همگی حجم جریانهای تجاری ایران را افزایش میدهند و تاثیرات معنیداری را بر جریانهای تجاری دو جانبه و درجه باز بودن اقتصادی نشان میدهند. مطابق با این نتایج، یکپارچگی های اقتصادی حاصل شده از طریق کاربرد تحلیل خوشهای، بر اساس شاخصهای GDP و STR و POP، بهترتیب پتانسیل تجاری 153 درصد،99 درصد و 28 درصد برای کشور ایران به همراه میآورند.
کلیدواژگان: الگوی جاذبه، تحلیل خوشه ای، جهانی شدن اقتصاد، دادههای تابلوئی، یکپارچگی اقتصادی و منطقهای -
صفحات 209-226نویسندگان در این مقاله با الهام از مقاله کروستی و روبینی(1996) و با استفاده از یک تابع کاب-داگلاس، با بازدهی ثابت به بررسی اثر مخارج دولت بر رشد اقتصادی در ایران طی سالهای 1382-1352 پرداختهاند. در این مقاله، به نقش سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی و بودجه دولت در تولید، پرداخته شده است و در گسترش الگو نیز انباشت سرمایه انسانی، به سهمی از سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی و بودجه دولت پیوند خورده است. روش اقتصادسنجی بهکار رفته در این مقاله، خودبازگشتی با وقفه های توزیعی است. نتایج حکایت از آن دارد که مخارج دولت چه بهصورت مصرفی و چه بهصورت سرمای هایی تاثیر مثبت بر رشد اقتصادی دارد. مخارج سرمای هایی دولت میتواند تا دو سال رشد اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار دهد درحالیکه تاثیر مخارج مصرفی معطوف به همان سال است. از سوی دیگر، نسبت سرمایهگذاری بخش خصوصی به موجودی سرمایه نیز اثر مثبت بر رشد اقتصادی دارد و این اثر از تاثیر مخارج دولت بیشتر است.
کلیدواژگان: اقتصادسنجی، تابع کاب داگلاس، خود بازکشتی، رشد اقتصادی، مخارج دولت، وقفههای توزیعی -
صفحه 230
-
Pages 1-24In this paper, economic convergence in selected OIC (36 countries) is studied. The convergence hypothesis is tested through three approaches: Beta convergence, Sigma convergence, and time series model. OLS is used for estimating the cross section model and cross variance is used to test the distributive model. For analyzing time series model, we used Augmented Dicky Fuller test. Beta convergence and Sigma convergence are approved by the sample. Analyzing time series model, we found that OIC include several clubs. Some go down and converge to the cross section mean, others go up and converge to the mean, and the third group diverges.
-
Pages 25-35This article is a comparative study of estimation power of artificial neural networks and autoregressive time series models in inflation forecasting. Using 37 years Iran’s inflation data, neural networks performs better on average for short horizons than autoregressive models. This study shows usefulness of early stopping technique in learning stage of neural networks for estimating time series.
-
Pages 37-59The study of the role of money in the economy of developing countries, and its impact on economic variables, analysis of monetary policies, and other related issues are of paramount importance in economic planning. Considering the above-mentioned points and also the realities of Iranian economy, it is quite vital to scientifically specify the long-term trend of money supply through investigation of modern theories. In addition, we try to investigate the welfare effects of money supply in Iran and to calculate the related optimum quantity of money. Determining the optimum quantity of money will help us to see whether the real money is lower or higher than the optimum quantity which guides us to formulate proper monetary policies. In this respect, therefore, we are able to weaken or eradicate the monetary roots of inflation and unemployment. For practical purposes, we use the collected data on Iranian economy (1956-2003) by proper dynamic optimization model solved by Excell. The results indicate that the real quantity of money is lower than its optimum quantity in Iran and that increasing the real quantity will have a positive effect on the economy.
-
Pages 61-84The main purpose of this paper is to present methods and recent development in the literature of intra industry trade (IIT) measuring. The case study also is carried out for Iranian manufacturing industries during time period 1997-2003. For this, Iran's foreign trade data was collected, processed, and then used to estimate IIT indices with respect to recent literature developments in IIT measuring. Based on theoretical literature, Weighted Grubel and Loyd index and Fontagne & Freudenberg Trade types index are the most important static IIT indices. Furthermore, Briilhart index and Azhar & Elliott index are the most important dynamic IIT indices. Empirical results indicate low but increasing IIT in manufacturing industries of Iran. Furthermore, an important part of this IIT is devoted to Vertical Intra Industry (VIIT). Marginal IIT of Iran's manufacturing industries also is low but overwhelming. In other words, Iran's foreign trade change is mainly due to inter-industry trade. Thus, it seems that currently Iran's foreign trade is mainly based on comparative advantage. Generally speaking, this study is important due to increasing IIT studies and IIT importance for developing non oil exports for Iran.
-
Pages 139-158There are two main reasons for studying investment in an economy. First, the combination of firms? investment demand and household?s saving supply determines how much of an economys? resoures is invested. Second, investment is highly volatile; thus investment demand may be important in the short-run fluctuations. The present article examins the relationship and veracity of existence of banks profit rate (as a proxy for interest rate) with the level of pricate sector investment in the short and log-run in Iran. For this purpose, using the method of Auto Regressive Distributed Lags, the model is estimated, and a negative and significant relation is found between credit rate with private sector investment both in short-term & long-term horizons.
-
Pages 159-179In this paper, using Kakwani-Son method, price elasticity of poverty is calculated for taxed edible goods in the year 2004. This elasticity shows the total effect of price changes on poverty. The total effect is the sum of redistribution and income effects of price change. In fact, the redistribution effect tells us whether an increase in the price of a commodity hurts the poor more than the rich. Then we calculate the price poverty index for poverty gap ratio and the severity of poverty ratio. This index can be utilized to improve the tax or subsidy system so that social welfare is maximized.
-
Pages 181-207In the present time, phenomenon like globalization, regionalism and economic integration are the basic issues which bring many positive consequences to the world economy. Regionalism and economic integration are one of the ways that developing countries can adopt to collate the globalization process. To acknowledge their own abilities or, to settle the commercial and economic disputes in their regions by using their comparative advantages, and getting the inherent readiness to merge to the world economy with a longer process. This paper, firstlly reviews the process of globalization, economic integration and their effects on domestic and international economies. Then recalls some evidences on this basis from Iran and examins the appropriate economic integration for the selected Middle East countries by using cluster analysis and utilizing the “Generalized Gravity Model” and its estimation on “Panel Data” method. Generalized gravity model with Panel Data method, is done using variables such as GDP, economic structure, population, geographic situation, cultural contributions and per capita income. The results show that economic integration on the base of indices GDP, STR and POP; globalization indicators could increase the volume of trade and create opportunities for more exports and imports. In the other words, the economic integration could increase trade potential of Iranian economy according to GDP, STR, and POP indicesly by 153 percent, 99 percent and 28 percent respectively.
-
Pages 209-226The Authors examine the effects of government expenditure on economic growth in Iran, using annual data for the period of 1973-2003. In this paper, they lookat the offects of human, physical capital, and government budget on GDP. In the model developed in this paper, accumulation of human capital is dependent on physical. Human capital, and government budget as well. The result indicate that government expenditure, consumption and capital expenditures both are positive and significant on economic growth. The capital expenditure can have positive effect for two years, but consumption expenditure can have effect on the same year. On the other hand, ratio of private investment to capital stock can have positive effects on economic growth and it's role is stronger than the government expenditure.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.