نشریه دانش حسابرسی
سال چهارم شماره 4 (پیاپی 23، زمستان 1383)

تصور فرمائید در دریای پرتلاطم و پرگردابی گرفتار شده اید، کشتی محکم و مطمئنی شما را به ساحل نجات میرساند.
مرحوم میرفند رسکی در قصیده ی معروفش که در طلیعه ی آن به «مثل افلاطون» اشاره میکند:چرخ با این اختران نغز و خوش و زیباستی صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستیاین کشتی رهائی بخش را «عقل» میداند آنجا که میگوید:عقل کشتی، آرزو گرداب و دانش بادبان حق تعالی ساحل و عالم هم دریاستیبلی، یازدهمین میزان: «دعوت به عقل» است عقلی که اولین مخلوق از روحانیین است:قال الصادق علیه السلام: ان الله خلق العقل و هو اول خلق من الروحانیین (1) عقلی که حجت باطنی است:قال موسی بن جعفر علیهما السلام:یا هشام! ان لله علی الناس حجتین: حجه ظاهره و حجه باطنه، فاما الظاهره فالرسل و الانبیاء و الائمه (علیهم السلام) و اما الباطنه فالعقول.(2)عقلی که بی اعتنائی به ندای آن و اندک شمردن بهای آن، در روز قیامت موجب حسرت است که فرمود:«و قالوا لو کنا نسمع او نعقل ما کنا فی اصحاب السعیر»(3)از این آیه (که مدلول حسرت دوزخیان را حکایت می کند) استفاده می شود که برای انسان دو راه نجات تعبیه شده است از یکی به «نسمع» تعبیر شده و از دیگری به «نعقل» «نعقل» یعنی: اگر اهل تعقل بودیم جهنمی نمی شدیم. ملاحظه می فرمائید عقل در نشئات مختلف مطرح است:قبل از ورود انسان به دنیا، همراه او در دنیا، و حتی بعد از خروج او از دنیا درحالی که بی عقلی انسان را به جهنم می کشاند، پاداش انسان هم به اندازه ی عقل اوست. اگر شخصی هم عابد باشد هم عاقل. پاداش او به اندازه ی عقل اوست به این حدیث عنایت فرمائید:قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم:«اذا بلغکم عن رجل حسن حال فانظروا فی حسن عقله، فانما یجازی بعقله» (4)از جمله ادله ئی که صریحا مبین دعوت به عقل است و جایگاه و منزلت رفیع عقل در آن بوجهی ذکر گردیده که هیچ نیکی و خیری با آن برابر نیست و سالک در این طریق در تقرب به باریتعالی بر تمام ابرار سبقت و پیشی می گیرد حدیث ذیل است:قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم:«یا علی اذا تقرب الناس الی خالقهم فی ابواب البر فتقرب الیه بانواع العقل، تسبلقهم و الزلفی عند الناس فی الدنیا وعند الله فی الاخره»«یا علی، هنگامی که مردم در صدد هستند تا از رهگذر نیکی های متفاوت به سوی خدا تقرب جویند، تو از طریق انواع عقل تقرب جوی، سبقت با توست، هم نزد مردم در دنیا و هم در پیشگاه خدا در آخرت» اگر بهره ی مردم از معارف اسلامی جز این حدیث نبود، برای اصلاح امور دنیا و آخرتشان کافی بود.
اگر بخواهیم ابواب بر وانواع بسیار مختلف نیکی ها را که انسان ممکن است از طریق آنها به خدای سبحان تقرب جوید، احصاء کنیم اگر غیر ممکن نباشد، بسیار مشکل است، آنگاه در این مسابقه ی عظیم، فاتح نخستین، عقل گرایان و خرد ورزان هستند.

در شماره 13 فصلنامه دانش حسابرسی قسمت اول رهنمودهای آسوسای برای مبارزه با تقلب و فساد درج گردید.
برای آشنایی بیشتر علاقمندان و پژوهشگران دراین خصوص، قسمت دوم و پایانی آن تقدیم می گردد باشد که مورد استفاده قرار گیرد.

پایان نامه های فارغ التحصیلان در مقاطع تحصیلات تکمیلی می توانند اغلب مراجع خوبی برای برخی مطالعات و رفع مشکلات اجرایی و اداری در ابعاد مختلف باشند. به منظور ایجاد یک تعامل علمی و پژوهشی و همچنین تشویق و ترغیب صاحب نظران و محققان و اندیشمندان بر آن شدیم تا در این شماره نیز به معرفی یکی دیگر از پایان نامه ها بپردازیم.
این پایان نامه تحت عنوان بررسی رابطه بین حسابداری منابع انسانی با عملکرد کارکنان توسط آقای اکبر میرشکاری در مقطع کارشناسی ارشد به رشته تحریر درآمده است امید است که مورد استفاده علاقمندان به تحقیق و پژوهش قرار گیرد.

یکی از وظایف مقرر در قانون دیوان محاسبات کشور، اعلام جرم به مراجع قضایی از طریق دادستان دیوان محاسبات میباشد که تبصره 2 ماده 23 و ماده 25 قانون مزبور مقرر داشته چنانچه هیاتهای مستشاری وقوع جرمی را احراز نمایند یا اینکه هر گاه دیوان محاسبات ضمن انجام وظایف خود به یکی از جرائم عمومی برخورد نماید مکلف است موضوع را از طریق دادستان برای تعقیب به مراجع قضایی اعلام نماید. در بررسی مواد مزبور لازم است مشخص گردد: اولا) جرائم عمومی چیست و دیوان محاسبات مکلف به اعلام چه جرائمی به مرجع قضایی است؟ ثانیا) اعلام جرم چیست؟ و برای جلوگیری از استنکاف مامورین رسمی از اعلام جرم به مراجع قضایی چه تضمینی یا تضمیناتی در قانون پیش بینی شده است. برای پاسخ به سؤالات مطروحه، موضوع در دو فصل مورد بررسی قرار میگیرد.
فصل اول: جرائم عمومی مورد نظر مقنن در ماده 25 قانون دیوان محاسبات کشور، برای روشن شدن امر لازم است تعریف اجمالی از جرم، جرائم عمومی ارائه و سپس به جرائمی که دیوان محاسبات در انجام وظایف خویش نوعا برخورد می کند پرداخته شود. فصل دوم: اعلام جرم و ضمانت اجرای تکلیف مقرر در ماده 25 قانون دیوان محاسبات کشور که برای تبیین آن لازم است تعریفی از اعلام جرم و فرق آن با شکایت و گزارش ضابطان دادگستری و بالاخره ضمانت اجرای تکلیف مامورین رسمی و دیوان محاسبات کشور در اعلام جرم به مراجع قضایی مورد بررسی و مداقه قرار گیرد.

سرمایه گذاران و اعتباردهندگان مستمرا به ارزیابی توان کسب سود مدیران می پردازد. سرمایه گذاران به دنبال شرکتهایی می گردند که احتمال افزایش ارزش سهام آنها می رود. اعتباردهندگان نیز تمایل دارند به شرکتهای سودآوری وام دهند که آنها توان پرداخت بدهی های خود را دارند. تصمیم های سرمایه گذاری و اعتباری اغلب شامل مقایسه شرکتها می باشد. اما مقایسه سود ویژه یک شرکت بزرگ با سود ویژه شرکت تازه کاری در همان صنعت چندان مفید نمی باشد. برای اینکه بتوانیم مقایسه های مربوطی بین شرکتهای متفاوت از نظر حجم، عملیات و سایر عملیات داشته باشیم از نرخ بازده دارائی ها استفاده می کنیم.

در موضوع منتخب کنگره 2004، اینتوسای سعی در فراهم نمودن وسیله ای برای دستیابی به اثر بخشی و کارایی بیشتر در امور حسابرسی دارد. موضوع II، تجارب همکاری و تعامل موسسات حسابرسی داخل کشورها را بررسی می کند، در حالیکه موضوعI تجارب هماهنگی و همکاری میان موسسات عالی حسابرسی کشورهای مختلف را بررسی می کند. در اغلب کشورها موسسات حسابرسی متعددی بر فعالیتها و هزینه های دولتی نظارت داشته و یا حسابرسی می نمایند. و این موازی کاری، فرصتها و مشکلاتی برای این موسسات ایجاد می کند. از طرفی ممکن است بین فعالیت موسسه عالی حسابرسی کشور مربوطه و سایر موسسات حسابرسی، دوباره کاری و همپوشانی و حتی احتمالا تعارض وجود داشته باشد، از طرف دیگر فرصت همکاری آموزشی، اشتراک اطلاعات و متدلوژی حسابرسی و نیز فرصت انجام حسابرسی مشارکتی می تواند به اثر بخشی و کارآیی بیشتر در فعالیتهای حسابرسی و شبه حسابرسی کمک کند و فشار ناشی از حسابرسی بر موسسات دولتی کاهش یابد.

اسلامی، حاوی اهداف و وظایف و اختیارات دیوان محاسبات و سازمان و تشکیلات و نحوه کار هیاتهای مستشاری و مقررات متفرقه دیگری راجع به این موسسه می باشد. در ماده «33» قانون فوق در خصوص اجرای آراء و احکام قطعی صادره صحبت شده که ممکن است در مقایسه آن با سایر مواد قانونی مربوط به اجرای احکام و آراء صادره از جمله ماده «48» قانون محاسبات عمومی، تردیدات و ابهاماتی بوجود آید که در این مقاله سعی می شود به نحو اختصار جایگاه و محل کاربرد هریک از موارد فوق روشن و باب بحث و بررسی پیرامون آن گشوده شود.