نشریه تحلیل مالی
سال یکم شماره 1 (بهار 1396)

اهمیت استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بین کشورها، به عنوان زبان مشترک تجارت و همچنین ابزاری جهت مقایسه گزارشهای مالی در سطح جهان، افزایش یافته است. با توجه به ساختار چارچوب مفاهیم نظری گزارشگری مالی استانداردهای بین المللی، این استانداردها نسبت به استانداردهای ایران به بیان صادقانه برای محتوای اطلاعات مالی توجه زیادی داشته و به محافظه کاری توجه کمتری دارد. با توجه به این که حسابداری هر کشور برمبنای فرهنگ هر کشور پیاده می شود، لذا در جهت پیاده سازی با کیفیت استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بایستی فرهنگ حسابداری ایران به طرف مدل بین المللی آنحرکت کند. در این مقاله این موضوع مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در این پژوهش تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر نگهداشت وجه نقد شرکت مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور روشن شدن این مسئله، اثرات مستقیم و غیرمستقیم مسئولیت اجتماعی بر نگهداشت وجه نقد شرکت مورد تحلیل قرار گرفته است . به منظور تحلیل اثرات غیرمستقیم از طریق بررسی ریسک بازار شرکت و مسایل حاکمیتی، تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکت برنگهداشت وجه نقد مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از اطلاعات شاخص های مسئولیت اجتماعی برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس طی سال های 1390 تا 1394، نتایج پژوهش نشان داده است در شرکت هایی که امتیاز شاخص های مسئولیت اجتماعی بالایی دارند، مسئولیت اجتماعی شرکت به واسطه تاثیر بر ریسک بازار رابطه مثبت و معناداری با نگهداشت وجه نقد دارد. همچنین در این شرکت ها، مسئولیت اجتماعی شرکت به واسطه تاثیر بر مالکیت نهادی رابطه مثبت و معناداری با نگهداشت وجه نقد دارد.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر ساختار مالکیت و عملکرد شرکت بر مدیریت سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. با توجه به تفاوت نوع مالکیت و نقش آن در نظارت و کنترل و نیز ارزیابی عملکرد مدیریت، در این تحقیق ابعاد و ساختار متفاوت مالکیت مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده 1040 سال – شرکت مشاهده بین سال های 1388 لغایت 1393 در بورس اوراق بهادار تهران، به آزمون ارتباط بین مدیریت سود و انواع ساختار های مالکیت نظیر مالکیت نهادی، مالکیت شرکتی، مالکیت خانوادگی و مالکیت خارجی پرداخته شده است. نتایج پژوهش در مدل های مدیریت سود مورد استفاده نشان داده است که بین مالکیت شرکتی بر مدیریت سود ارتباط مثبت و معناداری وجود داشته است. همچنین بین مالکیت خارجی با آنکه میزان مالکیت کمتری را نسبت به سایر سهامداران در شرکت دارند با مدیریت سود رابطه منفی و معناداری مشاهده شده است که نشاندهنده آن است وجود سهامدار خارجی تاثیر بسزایی در جهت کاهش فعالیت های دستکاری سود توسط مدیریت داشته است.

وقوع تقلب ها و رسوایی های مالی پی در پی طی دهه های اخیر جایگاه بی بدیل نظام راهبری بنگاه و اجزای آن را بیش از پیش نمایان ساخت. امروزه کمیته های حسابرسی مسئولیت های مشخص و تعیین شده ای دارند که در گذر زمان تغییرات متعددی داشته است و از یک نقش و وظیفه سنتی به نقشی مترقی و تاثیرگذار تبدیل شده است.
از تاریخ تشکیل کمیته ها برای اولین بار چندین دهه می گذرد و در هر دوره وظایف و مسئولیت های مختلفی بر عهده آنها بوده است. وقوع رویدادهایی مانند مک کیسون و رابینز و تشکیل کمیته هایی مانند بلوریبون و همچنین وضع برخی قوانین مانند قانون ساربنز-آکسلی اهداف، وظایف و مسئولیت های کمیته را به شکل قابل توجهی تغییر داد.
امروزه این کمیته ها به عنوان بازوی مدیریت نقش تاثیرگذاری در بهبود کیفیت گزارشگری مالی، حسابرسی داخلی، حفاظت از حقوق سهامداران و همچنین تعامل و نظارت بر حسابرسان دارند. تمام این وظایف به واسطه رویدادهای مختلفی است که به وقوع پیوسته است. از اینرو انتظار می رود در آینده و با گذشت زمان نگاه ویژه ای به جایگاه کمیته حسابرسی صورت گرفته و تغییرات نوینی در وظایف کمیته ها مشاهده شود.

در اکثر کشورها، بخش عمده ای از منابع درآمدی دولت از طریق مالیات تامین می شود.‏ ایجاد ساختار مناسب، چه از نظر تدوین قوانین و مقررات مالیاتی و چه از نظر سازمانی، برای ‏فرآیند مالیات ستانی بر مبنای علمی و متکی بر عدالت ضروری است.‏ نظام مالیاتی مطلوب نظامی است که دارای ‏بیشترین آثار اقتصادی مطلوب و مساعد باشد. با توجه به نگرانی در مورد وضعیت مالیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و نیز انگیزه مدیریت در هموارسازی سود جهت تطبیق آن با وضعیت مالیاتی، در این پژوهش به مطالعه ی رابطه ی انطباق مالیاتی و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شامل 236 شرکت بین سال های 1389 تا 1394 پرداخته شده است. با استفاده از مدل های مدیریت سود جونز تعدیل شده و کاسنیک، نتایج حاصل از آزمون های انجام شده نشان می دهد که بین انطباق مالیات دفتری با مدیریت سود رابطه ی معنادار و مثبتی دارد. به همین جهت، فرضیه انطباق مالیاتی و مدیریت سود قابل پذیرش است.

دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به منظور تامین مالی کافی نیازمند محاسبه دقیق بهای تمام شده دانشجو هستند. در این راستا نظام آموزش عالی در پی اجرای بوجه ریزی مبتنی بر عملکرد با الزام حسابداری تعهدی برای تعیین دقیق بهای تمام شده دانشجو با مشکل اساسی مواجه هستند. به دنبال مشکلات پیاده سازی سیستم بهایایی مبتنی بر فعالیت برای محاسبه بهام تمام شده دانشجو در نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد، بهایابی مبتنی بر فعالیت زمانگرا به عنوان جایگزینی برای استقرار مطرح می شود. این روش ظرفیت گروه های منابع تامین مالی را بر اساس زمان مورد نیاز برای انجام فعالیت به بهای تمام شده اختصاص می دهد. به دلیل مزایای استقرار بهایابی مبتنی بر فعالیت زمان گرا در نظام بودجه ریزی، این پژوهش به صورت مفهومی به تشریح مدل بهایابی مبتنی بر فعالیت زمان گرا برای تعیین بهای تمام شده دانشجو در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی پرداخته است، نتایج نشان می دهد بکارگیری این روش به دلیل دخالت عامل زمان در محاسبه بهای تمام شده منجر به دقت اندازه گیری بهای تمام شده، روشن گری ماهیت فعالیت ها، بهبود تصمیم گیری و برنامه ریزی موثر برای تهیه بوجه ریزی مبتنی بر عملکرد می شود و نگرانی های مدیران مالی را در خصوص تامین منابع مالی و شناسایی ظرفیت ها کاهش می دهد.