مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال بیست و نهم شماره 1 (پیاپی 86، بهار 1395)

در پاسخ به نیازهای زیبایی و استفاده از اباتمنت های سرامیکی، تشخیص عدم تطابق در محل اتصال اباتمنت- ایمپلنت، اهمیت ویژه ای می یابد. هدف این مطالعه بررسی حساسیت و ویژگی تصاویر رادیوگرافی در تشخیص عدم تطابق اباتمنت های زیرکونیایی و تیتانیومی در سه نوع ناحیه اتصال بود.
از هر کدام از سیستم های Branemark، Noble active و Replace یک ایمپلنت با قطر متوسط در مدل های آکریلی مانت شد. اباتمنت های تیتانیومی و زیرکونیایی یک بار با انطباق صحیح و یک بار با فاصله 0.5 میلی متر به ایمپلنت ها متصل شدند. از دوازده حالت به دست آمده، تصاویر رادیوگرافی دیجیتال با زوایای عمودی و افقی صفر درجه تهیه شد و برای ارزیابی وجود یا عدم وجود شکاف، به ده نفر متخصص در درمان ایمپلنت در دو نوبت زمانی نشان داده شد. آنالیز آماری توسط انالیز کاپا صورت گرفت.
ضریب همبستگی بین طبقه ای (ICC) نوبت های اول و دوم به ترتیب 52/0 و 72/0 بود (P<0.01). حساسیت تشخیص شکاف در گروه های مطالعه قابل قبول بود (100-95%)، به جز در Noble active با اباتمنت تیتانیومی که کمترین میزان را داشت (35%). ویژگی تمام گروه ها قابل قبول بود (95-80%) غیر از Noble active و Replace با اباتمنت های زیرکونیایی که به ترتیب 45% و 30% بود و در Branemark با اباتمنت تیتانیومی بیشترین مقدار را داشت (95%).
حساسیت تصاویر رادیوگرافی در تشخیص عدم تطابق تنها در Noble active با اباتمنت تیتانیومی قابل قبول نمی باشد. ویژگی تصاویر رادیوگرافی در موارد عدم وجود شکاف در اباتمنت های تیتانیومی مطلوب تر است.

پلیمریزاسیون آهسته تر در مراحل ابتدایی تابش نور به کامپوزیت سبب جا به جایی و وارد شدن بیشتر مونومرها در شبکه پلیمری و خواص مکانیکی مطلوب تر می گردد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر روش های تابش نور فوری، تاخیری 5 و 10 دقیقه در دو نوع سمان رزینی دوال کیور بر استحکام باند Push-out یک نوع فایبرپست در مناطق مختلف کانال ریشه بود.
در 60 دندان کشیده شده تک کانال انسان پس از برش از محل اتصال تاج و ریشه و درمان ریشه، فایبرپست FRC postec plus توسط دو سمان رزینی Duolink و Variolink2 به سه روش نوردهی فوری و بعد از 5 و 10 دقیقه چسبانده شد و بعد از 24 ساعت نگهداری در محیط تاریک، به سه قطعه کرونالی، میانی و اپیکالی برش خورده و تست Push-out در دستگاه Universal testing انجام گرفت. الگوی شکست زیر استریومیکروسکوپ مشاهده و داده ها با تست های ANOVA و Tukey post hoc بررسی شد. P<0.05 به عنوان سطح معنی داری درنظر گرفته شد (0.05>P).
در سمان Duolink استحکام باند نوردهی فوری به طور معنی داری بالاتر از دو روش تاخیری بود. در روش فوری استحکام باند Duolink از Variolink 2 به طور معنی داری بالاتر بود (P=0.02). در روش تاخیری 5 و 10 دقیقه میان دو نوع سمان تفاوت معنی داری مشاهده نشد (0.05>P). در همه زیر گروه ها از کرونال به آپیکال کاهش در استحکام باند مشاهده شد و بیشترین شکست، از نوع مخلوط درحد فاصل سمان- فایبر پست بود.
تآخیر 5 و 10 دقیقه ای سبب کاهش استحکام باند در Duolink گردید ولی در Variolink 2 اثری نداشت.

ارزیابی طول کانال برای دستیابی به درمان اندودنتیک مناسب، ضروری می باشد. هرگونه خطا و محاسبه نادرست در ارزیابی طول کارکرد به خصوص در کانال های انحناء دار منجر به عوارض حین و بعد از درمان ریشه می گردد. ظهور رادیوگرافی دیجیتال امکان اندازه گیری دیجیتال طول کانال های انحناء دار را برای ما فراهم ساخته است. هدف از این مطالعه بررسی ابزار کالیبراسیون سیستم دیجیتالComplementary Metal Oxide Semiconductor (CMOS) در ارزیابی طول کارکرد کانال بود.
در این مطالعه آزمایشگاهی، ابتدا 80 دندان مولر کشیده شده مندیبل انتخاب شدند، سپس براساس زاویه انحناء کانال و رادیوس 45 دندان در سه گروه درنظر گرفته شدند. سیم ارتودنسی به طول 5 میلی متر در سطح لترال ریشه قرار داده شد. پس از قرار دادن فایل اندودنتیک در یک سوم اپیکال، از دندان های رادیوگرافی با فیلم معمولی تهیه شد. رادیوگرافی ها اسکن و به نرم افزار سیستم دیجیتال CMOS وارد شدند. طول فایل توسط دو مشاهده گر با و بدون ابزار کالیبراسیون نرم افزار اندازه گیری دیجیتال ارزیابی شد. ابتدا هم بستگی مشاهده گرها ارزیابی شد. سپس داده ها توسط Paired t- test آنالیز آماری شدند.
توافق بین مشاهده گرها مطلوب بود. بین میانگین مقادیر اندازه گیری شده کالیبره شده و طول واقعی فایل براساس انحنا کانال اختلاف معنی دار وجود نداشت (0.001P).

نتیجه گیری

اندازه گیری های کالیبره شده طول فایل نسبت به اندازه گیری های غیرکالیبره شده از دقت بالاتری برخوردار بودند.

کلیدواژگان: رادیوگرافی دیجیتال، اندازه گیری، کانال ریشه

امروزه لیزرها به علت کاهش درد و خونریزی به عنوان جایگزینی برای برش دندان استفاده می شوند. هدف از این مطالعه بررسی بر همکنش لیزر اگزایمر ArF با بافت سخت مینا و عاج دندان بود.
در این تحقیق تعدادی دندان آسیا عاری از هر نوع پوسیدگی یا ترمیم دندانی و ترک مینایی استفاده شد. از آن جا که پرتودهی بر روی مینا و عاج دندان مدنظر بوده است برخی از نمونه های دندانی را برش دادیم تا به سطح عاج دسترسی پیدا کنیم. در این پرتودهی انرژی های لیزر برای مینا 50، 70 و 95 میلی ژول و برای عاج دندان 50، 70 و 80 میلی ژول بودند. سپس به ازای هر مقدار انرژی تعداد پالس ها 200، 400، 600، 800، 1000 و 1500 تنظیم شدند. بر روی مینا و عاج دندان کندگی بدون حضور اسپری آب آن جام شد. نهایتا با استفاده از دوربین متصل به کامپیوتر ابعاد کندگی ها اندازه گیری شد و نتایج در قالب نمودار ارایه شد.
به ازای هر مقدار انرژی با افزایش تعداد پالس، ابعاد کندگی افزایش یافت. عمق کندگی در عاج بیشتر از مینا بوده است چراکه بافت عاج نرم تر است. روند کلی نمودارها برای مینا و عاج مشابه بوده اند. تصاویر SEM مربوط به انرژی 95 میلی ژول برای مینای دندان و انرژی 80 میلی ژول برای عاج دندان نشان داد لبه های کندگی تیز بودند.
با افزایش انرژی عمق کندگی افزایش می یابند اما در هر انرژی با افزایش تعداد پالس ها عمق کندگی به میزان انتظار، افزایش نمی یابد. علت این پدیده را می توان نبودن اسپری آب در هنگام پرتودهی ذکر کرد.

بیشترین علت عدم موفقیت کلینیکی درمورد کاربرد پست های فایبر در دندان های اندو شده، دباند شدن پست از عاج دندان می باشد. نوع سمان مصرفی و قدرت چسبندگی آن در کیفیت باندینگ تاثیر مستقیم دارد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر دو نوع سمان رزینی Starfill 2B Danvilleو سمان Panavia F2 Kuraray برگیر پست فایبر با عاج در شرایط in vitro انجام شد.
در این مطالعه تجربی، تعداد 20 عدد دندان پرمولر اندو شده تک کاناله فک پایین تهیه گردید. دندان ها به طور تصادفی به 2 گروه A و B تقسیم شدند. پست ها در گروه اول با سمانStarfill 2B Danville و در گروه دوم با سمانPanavia F2 Kuraray سمان شدند. پس از مانت دندان ها در آکریل شفاف هر نمونه به 2 نمونه 4 میلی متری تقسیم شد. سپس Push-out test توسط دستگاه ZwickRoell Z050 انجام شد. نتایج با آزمون آماری T-test آنالیز و مورد قضاوت آماری قرار گرفت.
استحکام باند Starfill 2B Danville و Panavia F2 Kuraray به ترتیب (11/12±16/48) و (16/9±44/61) مگاپاسکال بود. بین گیر و استحکام باند برشی سمانStarfill 2B Danville و Panavia F2 Kuraray اختلاف معنی داری وجود داشت (P<0.05).
به نظر می رسد نوع سمان بر میزان گیر و استحکام باند تاثیر دارد. اگر در سمان کردن پست فایبر از سمان Panavia F2 Kuraray استفاده کنیم، گیر و استحکام باند بیشتری نسبت به سمان Starfill 2B Danville با عاج خواهیم داشت.

یکی از متداول ترین مشکلات در سیستم های باندینگ ریزنشت می باشد. ریزنشت مشکلات کلینیکی مختلفی مانند حساسیت پس از ترمیم، رنگ گرفتگی حاشیه ای و نکروز پالپ را شامل می شود که می توان این مشکلات را با سیستم های مختلف باندینگ به حداقل رساند. لذا در این تحقیق میزان ریزنشت سه نوع باندینگ سلف اچ نسل 6 و 7 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
تحقیق به صورت تجربی (Experimental Study) و بر روی 30 دندان پره مولر انسان که در طی مراحل ارتودنسی خارج شده بودند انجام شد. حفرات CI V با ابعاد 2×3×2 میلی متر تهیه شدند، مارژین اکلوزالی در مینا و مارژین سرویکالی در سمان قرار داده شد. نمونه ها به 3 گروه 10 تایی تقسیم شدند و از باندینگ های Clearfil SE bond (سلف اچ نسل 6)، G bond ( سلف اچ نسل 7) و Opti bond solo plus (سلف اچ نسل 6) استفاده گردید و نمونه ها با کامپوزیت Z100 (3M ESPE، USA) ترمیم گردیدند. نمونه ها برای 24 ساعت در نیترات نقره قرار گرفتند. پس از این مرحله، نمونه ها به صورت باکولینگوالی برش داده شد و میزان ریزنشت توسط استریومیکروسکوپ با بزرگ نمایی 20 برابر مورد بررسی و امتیازدهی قرار گرفت و با تست Kruskal-walis ارزیابی شد.
این مطالعه نشان داد که در ناحیه اکلوزال با استفاده از Opti bond solo plus در 80% موارد درجه ریزنشت 1 (نفوذ رنگ تا 3/1 دیواره حفره)، در 10% موارد درجه ریزنشت 4) نفوذ ماده رنگی در طول دیواره آگزیال) وجود دارد. درمورد Clearfil SE bond در 50% موارد درجه ریزنشت صفر (بدون ریزنشت)، در 40% موارد درجه ریزنشت 1 و در 10% موارد درجه ریزنشت 2 ( نفوذ تا 3/2 دیواره حفره) می باشد. درمورد G bond در 80% موارد ریزنشت صفر و 20% ریزنشت 2 مشاهده شد ولی در ناحیه ژنژیوال بین سه گروه اختلاف معنی داری وجود ندارد (P>0.05).
میزان ریزنشت در ناحیه ژنژیوال حفره در هیچ کدام از سه گروه تفاوت معنی داری نداشت. ولی بین Opti bond solo plus و دو گروه G bond و Clearfil SE bond در ناحیه اکلوزال تفاوت معنی دار بود به صورتی که برتری با دو گروه اخیر بود.

آماده سازی و پاک سازی کانال ریشه دندان یکی از مهم ترین مراحل درمان ریشه است. سیستم های تک فایل سبب کاهش زمان درمان و کاهش ریسک انتقال پاتوژن ها می شوند. هدف از این مطالعه آزمایشگاهی بررسی میزان انحراف ایجاد شده توسط 2 سیستم تک فایل Reciproc و Waveone بعد از آماده سازی کانال های شبیه سازی شده رزینی بود.
30 بلوک شبیه ساز کانال دندان به 2 گروه تقسیم شدند و گروه های A و B به ترتیب با فایل های 25/0. 08 Reciproc و Waveone
آماده سازی شدند. فتوگرافی های قبل و بعد از آماده سازی تهیه شده و به منظور بررسی تغییرات ایجاد شده در دیواره های خارجی و داخلی کانال در نواحی اپیکال، میانی و کرونال تصاویر قبل و بعد بر هم منطبق شدند. نتایج با آزمون آماری T مورد ارزیابی قرار گرفت.
براساس نتایج به دست آمده میزان جا به جایی به وجود آمده در ناحیه یک سوم میانی در دیواره های خارجی و داخلی کانال (P<0.001) بین دو سیستم اختلاف معنی داری وجود داشت. سیستم Waveone جا به جایی کانال کمتری ایجاد کرد. تفاوت معنی داری در دو گروه در یک سوم کرونالی و آپیکالی در دیواره های داخلی و خارجی دیده نشد. (0.23 (تغییر در انحنا داخلی در یک سوم کرونالی)، 0.48 (تغییر در انحنا داخلی در یک سوم آپیکالی)، 0.16 (تغییر در انحنا خارجی در یک سوم کرونالی)، 0.54 (تغییر در انحنا خارجی در یک سوم آپیکالی)).
با توجه به اینکه سیستم Waveone در یک سوم میانی کانال بهتر می باشد، استفاده از این سیستم توصیه می شود.

یکی از مشکلاتی که در بازسازی دندان های اندو شده وجود دارد جدا شدن پست از عاج ریشه دندان می باشد که از مهم ترین دلایل تاثیرگذار بر آن جنس پست به کار رفته می باشد. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر پست های FRC تقویت شده با زیرکونیا و فایبرگلاس بر ریتنشن آن ها به دیواره کانال ریشه در شرایط (In vitro) انجام پذیرفت.
درمان اندو برای 20 عدد دندان پرمولار به طول ریشه 14میلی متر انجام شد. سپس کانال به میزان 10 میلی متر خالی شده و دندان ها به صورت تصادفی به دو گروه 10 تایی تقسیم شدند. گروه اول از پست های FRC تقویت شده با زیرکونیا و گروه دوم از پست های فایبرگلاس با قطر 2/1 میلی متر استفاده شد. در تمام نمونه ها از سمان رزینی دوال کیور طبق دستور کارخانه استفاده شد. نمونه ها هر کدام به سه قطعه به طول 3 میلی متر تبدیل شدند. هر نمونه تحت تاثیر دستگاه یونیورسال تست قرارگرفت. داده ها از طریق آزمون T-test مورد بررسی قرار گرفتند.
در گروه اول میانگین گیر در قسمت کرونال (75.27±14.81)، در قسمت میدل (15.29±64.38) و در قسمت اپیکال (13.29±51.46) و برای پست فایبرگلاس در قسمت کرونال (17.47±67.88)، در قسمت میدل (12.32±66.83) و در قسمت اپیکال (1.91±59.16) بود. اختلاف میانگین میزان ریتنشن بین دو گروه مورد مطالعه در ناحیه کرونال و میدل و اپیکال از لحاظ آماری معنی دار نبود (P=0.07).
پست های فایبرگلاس و FRC تقویت شده با زیرکونیا میزان ریتنشن داخل کانال مشابهی داشتند.

هدف از انجام این مطالعه ارزیابی رفتار سلامت دهان در زنان با سابقه وابستگی به مواد مخدر بود.
مطالعه حاضر از نوع مقطعی و جمعیت هدف آن زنان دارای سابقه وابستگی به مواد مخدر مراجعه کننده به مراکز درمان اعتیاد مخصوص زنان زیر نظر سازمان بهزیستی شهرستان تهران بود. نمونه گیری به صورت سرشماری در سه مرکز انجام گردید که شامل تکمیل پرسشنامه به صورت مصاحبه و انجام معاینه بالینی بود. جهت انجام آنالیز آماری داده ها از Chi-Square test و MANOVA استقاده شد.
نود و پنج زن در این مطالعه شرکت نمودند. میانگین سنی آن ها زیر 40 سال و میانگین سن شروع مصرف مواد مخدر 22 سالگی بود. 71% آنان بیکار و بیش از دو سوم تحصیلات کمتر از دیپلم داشتند. نزدیک به نیمی از افراد دارای دندان، «خیلی کم یا هیچ وقت» مسواک نمی زدند. اکثر آنان (81.8%) هیچ وقت از نخ دندان استفاده نمی کردند. بیش از نیمی از آنان (51.1%) روزانه سه بار یا بیشتر از تنقلات و یا نوشیدنی های شیرین استفاده می کردند و بیش از سه چهارم آنان هر روز سیگار می کشیدند. آنالیز MANOVAنشان داد که نوع کلینیک مراجعه شده (دولتی یا خصوصی)، سن، مصرف محرک ها، طول مدت اعتیاد، زمان آخرین دیدار با دندانپزشک و دوره مسواک زدن رابطه معنی داری با تغییر فاکتورهای FT، MT و DT دندان های «پوسیده شده»، «از دست رفته» و «پرشده» در افراد مورد مطالعه داشت (P<0.05).
زنان با سابقه وابستگی به مواد مخدر در مطالعه حاضر رفتارهای بهداشتی بسیار نامناسبی داشتند که در وضعیت سلامت دهان آن ها نمود پیدا می کرد. با توجه به وضعیت نامناسب سلامت دهان لزوم انجام اقدامات مناسب پیشگیری و درمانی در راستای ارتقاء سلامت دهان آنان ضروری به نظر می رسد.

امروزه با توجه به پیشرفت های فراوان در مدیریت آسیب های تروماتیک، عفونت های ایجاد شده به دنبال این حوادث به عنوان یک چالش جدی مطرح و آنتی بیوتیک ها به منظور پروفیلاکسی، به طور شایع در راستای کاهش عفونت ها تجویز می گردد. علی رغم حضور باکتری ها در اغلب نواحی بدن، میزان عفونت های شدید پس از درمان در ناحیه سر و گردن در قیاس با سایر نواحی، در افراد سالم پایین می باشد. هدف از این مطالعه، مروری بر لزوم تجویز منطقی پروفیلاکسی آنتی بیوتیک ها در آسیب های تروماتیک ناحیه فک و صورت بود.
این مطالعه به صورت مروری و با استناد به مقالات موجود در پایگاه های اطلاعاتی PubMed و Google Scholer از سال 2000 تا 2014 که فقط مرتبط با کاربرد پروفیلاکسی آنتی بیوتیک ها در آسیب های تروماتیک ناحیه فک و صورت بودند طرح ریزی گردید.
در ارتباط با زخم های دهان و صورت، برای پارگی ها و زخم های کوچک و تمیز آنتی بیوتیک توصیه نشده ولی برای زخم های دهانی وسیع که با پوست صورت ارتباط داشتند، پروفیلاکسی درنظر گرفته شد. در شکستگی های ناحیه فک و صورت، برای شکستگی های کامپاند فک پایین و شکستگی های پیچیده سایر نواحی صورت یک دوره آنتی بیوتیک به مدت حداقل 24 ساعت کافی و برای موارد ساده شکستگی ها آنتی بیوتیک ضرورت ندارد. با توجه به شدت و پیچیدگی آسیب به منطقه موردنظر در فک و صورت و ارتباط آن با محیط خارج یا داخل دهانی، پروفیلاکسی در یک دوره زمانی کوتاه قبل یا بعد از عمل توصیه و انجام مطالعات با جزییات دقیق جهت دسترسی به نتایج کامل تر پیشنهاد می شود.