مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران
پیاپی 121 (بهمن 1393)

پلی مورفیسم K23E ژن 11kcnj زیر واحد سازنده منفذ کانال پتاسیمی حساس به ATP، باعث تبدیل اسیدآمینه گلوتامات به لیزین می شود و این جانشینی با افزایش خطر ابتلا به برخی از بیماری ها از جمله دیابت همراه است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط پلی مورفیسم K23E از ژن 11kcnj با بیماری دیابت نوع 2 در جمعیت کرد بود.
در مجموع 173 نفر مبتلا به دیابت نوع 2 و 173 نفر با قندخون نرمال در این مطالعه وارد شدند. برای تعیین ژنوتیپ افراد PCR-RFLP بکار گرفته شد. سپس فراوانی های ژنوتیپی و آللی در هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری لیپیدهای سرم و قندخون ناشتا، انسولین سرم، HOMA-IR، و سطح هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) انجام شد.
نتایج نشان داد اختلاف معنی داری بین فراوانی الل بین دو گروه مورد و شاهد وجود دارد(P=0.006). همچنین فراوانی ژنوتیپ ها نشان داد که تفاوت معنی داری در ژنوتیپ CT بین افراد مورد و شاهد وجود دارد (OR=2.77، 95% CI: 1.29-5.97، P=0.009). به طور مشابه، در مدل غالب، بین پلی مورفیسم مذکور ژن 11kcnj و دیابت نوع 2 ارتباط معنی داری وجود داشت (OR=2.72، 95% CI: 1.30-5.68، P=0.008). اما ارتباط معنی داری در مدل مغلوب مشاهده نشد (P>0.05).
این مطالعه اولین مطالعه انجام شده در قوم کرد از غرب ایران است. نتایج نشان داد که پلی مورفیسم K23 E ژن 11kcnj با دیابت نوع دو در نژاد کرد غرب ایران ارتباط دارد.

برخی مواد غذایی مصرفی با کلسترول و اسیدای چرب بالا می تواند به عنوان یکی از عوامل بیماری زا در تشکیل پلاک آترواسکلروتیک در جدار سرخرگ ها موثر باشد. هدف از این مطالعه بررسی مکمل های غذایی حاوی میزان متفاوتی از کلسترول و استرول های گیاهی بر پروفایل های لیپیدی خون در رت است.
در این روش 28 رت نر بالغ در 4 گروه 5 تایی تقسیم شدند و در طول دوره آزمایش تحت شرایط کنترل شده از نظر دمایی، طول مدت شبانه روزی، دسترسی به آب و مواد غذایی قرار گرفتندکه به غذای گروه های تحت بررسی به صورت جداگانه مکمل های غذایی شامل روغن حیوانی، جو و روغن زیتون اضافه گردید. پس از 21 روز تیمار، فرایند خون گیری از قلب و استخراج بافت قلبی به ترتیب برای بررسی پارامترهای بیوشیمیایی خون و مطالعات بافتی انجام شد. مطالعه توسط نرم افزار SPSS آنالیز شد و 05/0p< معنی دار تلقی شد.
کلسترول سرمی و LDL-c در گروه های تحت تیمار با روغن حیوانی، روغن زیتون و جو کاهش معنی داری را در مقایسه با گروه کنترل نشان داد. مقادیر HDL-c درگروه تحت تیمار با روغن حیوانی اندکی افزایش یافت. هم چنین TG در گروه تیمار شده با جو و روغن حیوانی کاهش معنی داری را نشان داد. در مطالعات بافتی آثار آترواسکلروز در گروه تیمار شده با جو در مقایسه با سایر گروه های تحت تیمار مشاهده شد.
نتایج نشان داد مصرف روغن حیوانی و روغن زیتون تاثیر مثبت روی پروفایل های لیپیدی خون و برخی فاکتورهای دخیل در آترواسکلروز دارد.

بیماری های قلبی عروقی از علل عمده مرگ و میر در افراد دیابتی هستند. این بیماری در افراد دیابتی نسبت به افراد غیر دیابتی زودتر رخ می دهد. افزایش سطح هوموسیستئین سرم از جمله عواملی است که روند ایجاد آترواسکلروز در افراد دیابتی را تسریع می کند. از آن جا که هوموسیستئین سرم به طور معنی دار در بیماران مبتلا به آترواسکلروز افزایش می یابد، هدف از انجام این مطالعه مقایسه سطح هوموسیستئین در بیماران دیابتی مبتلا به آترواسکلروز با بیماران دیابتی و قلبی بوده است.
مطالعه حاضر از نوع مطالعه موردی- شاهدی بود که در آن افراد مورد مطالعه به سه گروه تقسیم شدند شامل بیماران دیابتی مبتلا به آترواسکلروز (25 نفر)، بیماران دیابتی بدون آترواسکلروز(25 نفر) و بیماران مبتلا به آترواسکلروز بدون دیابت (25 نفر)، هوموسیستئین ناشتای سرم به روش ELISA و سایر متغیرها به کمک روش های معمول آزمایشگاهی سنجش شدند. بررسی آماری با استفاده از آزمون اسپیرمن و پیرسون انجام گردید.
مقدار هوموسیستئین (میانگین ± انحراف معیار) برای بیماران دیابتی مبتلا به آترواسکلروز μmol/L 36/6±52/18، برای بیماران آترواسکلروزی بدون دیابت μmol/L 13.56±4.53 و برای بیماران دیابتی بدون آترواسکلروز μmol/L3/3±9/99 می باشد. ازنظر آماری تفاوت معنی داری بین سه گروه از بیماران وجودداشت (05/ 0< p).
میزان هوموسیستئین بیماران دیابتی مبتلا به آترواسکلروز بیش تر از دو گروه دیگر بود. بالا بودن میزان هوموسیستئین ممکن است در شیوع بالای آترواسکلروز در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 نقش داشته باشد.

لوسمی های حاد، بدخیمی هایی با سیر پیش رونده سریع هستند که پیش سازهای آن ها سلول های لنفوئیدی و یا میلوئیدی است. مطالعه عوامل پیش آگهی دهنده بر بقا و درمان این بیماری از اهمیت ویژه ای در تحقیقات پزشکی برخوردار می باشد لذا این مطالعه با هدف به کارگیری رگرسیون ریسک رقابتی جهت مقایسه برخی عوامل بالینی و پاتولوژیکی در لوسمی حاد کودکان انجام شده است.
مطالعه حاضر از نوع کوهورت تاریخی تحلیل داده های بقا بوده است که در آن اطلاعات 97 کودک مبتلا به لوسمی حاد از بخش آنکولوژی کودکان بیمارستان بوعلی سینا ساری طی سال های 85 تا 92، شامل متغیرهای سن در زمان تشخیص، نوع لوسمی، جنس، تعداد گلبول های سفید، شمارش پلاکت، میزان هموگلوبین و وضعیت بیمار (زنده/ فوت شده) جمع آوری گردید. آنالیز آماری مطالعه با استفاده از مدل رگرسیون ریسک رقابتی و نرم افزار STATA نسخه 12 با سطح معنی داری 05/ 0 صورت گرفت.
میانه دوره پی گیری برای بیماران مبتلا به لوسمی حاد 83/ 14 ماه بود که طی این مدت 27 مورد (83/ 27 درصد) از بیماران (17 مورد ALL و 10 مورد AML) فوت نمودند. بر اساس مدل رگرسیون ریسک رقابتی متغیرهای نوع لوسمی، تعداد گلبول سفید و هموگلوبین بر زمان بقا بیماران لوسمی حادتاثیر گذار بودند.
در حضور ریسک های رقیب به کارگیری مدل رگرسیون ریسک رقابتی نسبت به مدل رگرسیون کاکس کارایی بیش تری در شناسایی عوامل خطر بر پیش آگهی زمان بقای بیماران مبتلا به لوسمی حاد داشت.

داروی ضد سرطان بلئومایسین، منجر به بروز عوارض جانبی روی بافت های نرمال می شود. هدف از این مطالعه، بررسی اثر محافظتی عصاره متانولی دانه گیاه کاسنی روی سمیت سلولی ناشی از بلئومایسین روی سلول نرمال پوست می باشد بدون آن که این اثر را بر روی سلول سرطانی تخمدان ایجاد نماید.
در مطالعه تجربی حاضر سلول های غیربدخیم پوست (HFFF2) و سرطانی تخمدان (SKOV-3) انسانی با بلئومایسین و عصاره متانولی دانه کاسنی در غلظت های مختلف 20 تا 2000 میکروگرم بر میلی لیتر تیمار شدند و پس از 72 ساعت درصد زنده ماندن سلول ها تعیین گردید. هم چنین خاصیت آنتی اکسیدانتی عصاره گیاه با روش به دام اندازی رادیکال آزاد دی فنیل پیکریل هیدرازیل مورد بررسی قرار گرفت.
بلئومایسین موجب مرگ سلول های غیربدخیم پوست و سرطانی تخمدان گردید. تیمار سلول ها با دوزهای 100 و 1000 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره کاسنی قبل از تیمار با بلئومایسین، موجب افزایش بقاء سلول های نرمال به میزان 101 و 103درصد شده است و درصورتی که درصد بقاء در بلئومایسین تنها 82 درصد بود. عصاره کاسنی اثر معنی داری در افزایش بقاء سلول سرطانی تیمار شده با بلئومایسین نشان نداد. هم چنین عصاره گیاه اثر به دام اندازی رادیکال آزاد قابل توجه ای نشان داده است.
عصاره متانولی دانه گیاه کاسنی احتمالا با اثر آنتی اکسیدانتی موجب کاهش سمیت سلولی ناشی از بلئومایسین روی سلول های غیربدخیم پوست شده است درصورتی که چنین اثر محافظتی را بر روی سلول های سرطانی تخمدان ایجاد نکرد.

امروزه توجه ویژه ای به مشتقات کینوکسالین و کینوکسالین اکسایدها به عنوان عوامل ضد سرطان شده است. هم چنین گزارشاتی مبنی بر کاربرد این ترکیبات به عنوان عوامل شکست DNA مهارکننده ترانس گلوتامیناز II، مهارکننده توپوایزومراز IIو آنتی بیوتیک ضد تومور صورت گرفته است. از سویی دیگر داروهای مورد استفاده در سل شامل ایزونیازید، پیرازینامید و ریفامپین دارای شباهت های ساختاری با کینوکسالین ها و کینوکسالین اکسایدها هستند. از این رو در این مطالعه تلاش شده تا مشتقات جدید 2و3- دی آریل کینوکسالین و کینوکسالین اکسید با هدف اثرات ضد سرطان و ضد سل ساخته شود.
برای تهیه کینوکسالین ابتدا بنزآلدهید در مجاورت با سدیم سیانید قرار گرفت و بنزوئین ایجاد شد. با اکسیداسیون بنزوئین توسط نیتریک اسید غلیظ بنزیل دی کتون به دست آمد و از مجاورت آن با فنیلن دی آمین کینوکسالین ساخته شد و با اکسید کردن آن با مخلوط انیدریداستیک و پراکسید هیدروژن فرم N- اکساید کینوکسالین به دست آمد.
مشتقات 2 و 3- دی آریل کینوکسالین و کینوکسالین اکسید ساخته و تولید آن ها توسط طیف NMR و IR تایید شد.
در این مطالعه، یک روش کارآمد برای تهیه مشتقات1و4- کینوکسالین اکسید با پتانسیل ضد سرطانی و ضد سل ارائه شده است.

سرطان های معده جزء رایج ترین بدخیمی های دستگاه گوارش فوقانی می باشند. بسیاری از ترکیبات طبیعی خواص ضدسرطان خود را از طریق القای آپوپتوز در سلول های سرطانی اعمال می کنند. گیاه خارخاسک با نام علمی Tribulus terrestris گیاهی است که در طب سنتی ایران و جهان توصیه شده و اثرات آنتی اکسیدانی، ضدتوموری و ضد التهابی آن در مطالعات اخیر به اثبات رسیده است. با توجه به اثرات القای آپوپتوز و مهارکنندگی تومور توسط ترکیبات مختلف میوه گیاه Tribulus terrestris، لذا هدف از انجام این مطالعه تعیین اثر فرکشن کلروفرمی میوه گیاه خارخاسک بر تکثیر، چرخه سلول و القای آپوپتوز در سلول های سرطانی انسانی آدنوکارسینومای معده AGS می باشد.
در این مطالعه تجربی، ابتدا سلول های AGS در محیط کشت استاندارد درون پلیت های96 خانه کشت داده شده و در ادامه با غلظت های مختلف از فرکشن کلروفرمی میوه گیاه خارخاسک به مدت 24، 48 و72 ساعت تیمار شدند. درصد بقا سلول ها به روش MTT، نوع مرگ سلولی القا شده و توقف چرخه سلولی به روش فلوسایتومتری بررسی شدند.
نتایج نشان داد که فرکشن کلروفرمی میوه گیاه خارخاسک تکثیر سلول های سرطانی AGS را در یک الگوی وابسته به غلظت و زمان کاهش داد. هم چنین این فرکشن به طور موثری آپوپتوز را القا و چرخه سلولی را در مرحله G0/G1 متوقف نمود.
با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، فرکشن کلروفرمی TT مرگ سلولی آپوپتوز را القا و چرخه ی سلولی را در سلول های AGS متوقف نمود. بنابراین این ترکیب می تواند در آینده به عنوان یک عامل موثر در پیشگیری و درمان سرطان آدنوکارسینومای معده مطرح شود.

سرطان کولورکتال چهارمین سرطان شایع در ایران است. میزان ابتلا به این سرطان در دو دهه گذشته، به خصوص در مناطق شمالی کشور، سیر صعودی داشته است. این تحقیق با هدف به روزرسانی وضعیت دموگرافیکی و بالینی بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال انجام شد.
در مطالعه توصیفی حاضر اطلاعات دموگرافیک و بالینی 364 بیمار که طی فروردین 1387 تا فروردین 1393 با تشخیص سرطان کولورکتال در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری و کلینیک طوبی تحت درمان قرار گرفته بودند، بررسی شد. سن، جنسیت، محل تومور، stage تومور، وجود متاستاز، مکان متاستاز و علائم بالینی بیماران از جمله داده های جمع آوری شده بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مربع کای و Independent samples T-test استفاده شد.
از 364 بیمار 4/ 53 درصد مرد و 6/ 46 درصد زن بودند. حدودا یک سوم بیماران (3/ 31 درصد)، سن کم تر از 50 سال داشتند. تفاوت آماری معنی داری بین میانگین سنی در دو جنس مشاهده نشد(42/ 0 =p). در زمان تشخیص، 2/ 37 درصد بیماران در 4 stage قرار داشتند. سابقه خانوادگی سرطان در 45درصد بیماران، مثبت بود و در بین افراد زیر 50 سال این میزان به 9/ 63 درصد رسید. میانگین سنی در افراد با سابقه خانوادگی مثبت، کم تر از افراد با سابقه خانوادگی منفی بود (028/ 0= p).
میانگین سنی ابتلا به سرطان کولورکتال در استان مازندران مخصوصا در افرادی که دارای سابقه خانوادگی سرطان بودند، پایین تر از مطالعات مشابه بود. درصد بالایی از بیماران در زمان تشخیص در مراحل پیشرفته قرار داشتند. این یافته ها، به خصوص روی توجه بیش تر به علائم و نشانه های اولیه سرطان کولورکتال و انجام منظم برنامه های غربالگری جهت شناسایی زود هنگام سرطان کولورکتال تاکید دارند.

رفتار انحلالی دارو یکی از مسائل تعیین کننده در فراهمی زیستی خوراکی آن دارو است. فراهمی زیستی را می توان با افزایش حلالیت و سرعت انحلال دارو با ترکیب کردن آن با یک حامل آب دوست بهبود بخشید. ناپروکسن یک داروی ضد درد و ضد التهاب کم محلول در آب است. یکی از راه های غلبه بر حلالیت پایین ناپروکسن، اصلاح ویژگی های فیزیکی آن با استفاده از پراکندگی های جامد است. در این پژوهش، از گلوسیر 13/ 50، و پلی اتیلن گلیکول 4000، جهت تهیه پراکندگی ها جامد داروی ناپروکسن استفاده شد.
پراکندگی های جامد ناپروکسن توسط روش ذوبان و با استفاده از مقادیر متفاوت از دارو- پلیمر (پلی اتیلن گلایکول 4000) و دارو- گلوسیر تهیه شد. برای ارزیابی تداخلات بین دارو و سایر اجزاء تشکیل دهنده در پراکندگی های جامد از مطالعات انحلال، (Differential Scanning Calorimetry (DSC)، FTIR (Fourier transform infrared spectroscopy) و X-ray استفاده شد. آزاد سازی دارو از پراکندگی های جامد و مخلوط فیزیکی افزایش چشمگیری نسبت به داروی خالص از خود نشان می دهد. همچنین، سرعت انحلال مخلوط های فیزیکی و پراکندگی های جامد با افزایش میزان پلی اتیلن گلیکول، افزایش می یابد. نتایج حاصل از XRD تغییر ناپروکسن از حالت کریستال به حالت آمورف را نشان می دهد. مطالعات FTIR و DSC هیچ گونه تداخل فیزیکوشیمیایی را بین دارو و پلیمرها نشان نمی دهد.
افزایش در سرعت انحلال ناپروکسن توسط روش پراکندگی های جامد، احتمالا ناشی از افزایش قدرت تر پذیری و طبیعت آبدوست حامل و سورفاکتانت است.

مکانیسم های دقیق وابستگی به اپیوئیدها و سندرم قطع مصرف هنوز به طور کامل شناخته نشده اند. از دیر باز مطالعات زیادی در رابطه با عواملی که بتوانند علایم قطع مصرف را کاهش دهند، صورت گرفته است. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثر مفلوکین (یک مهارکننده اتصالات شکافی) بر علایم قطع مصرف مرفین در موش صحرایی بود.
در این مطالعه تجربی، موش های صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار در محدوده وزنی 225 تا 275 گرم به طور تصادفی در گروه های 8 تایی وارد مطالعه شدند. به منظور القای وابستگی، از روش تزریق زیر جلدی دوزهای فزاینده مرفین در یک دوره 13 روزه استفاده شد. در روز سیزدهم نیم ساعت بعد از آخرین دوز تزریق مرفین، به گروه کنترل، سالین (ml/kg 1) و به 3 گروه درمانی به ترتیب مفلوکین در دوزهای 5، 15 و 30 mg/kg به صورت داخل صفاقی تزریق شد و نیم ساعت بعد به همه گروه ها نالوکسان (mg/kg، ip 4) تزریق و به مدت 60 دقیقه علایم قطع مصرف شامل (پرش، ایستادن روی پاها، تیمار کردن آلت تناسلی، کشیدن شکم روی زمین، تیمار کردن بدن و حرکات شبیه سگ خیس) ثبت گردید.
نتایج این مطالعه نشان داد که مفلوکین نه تنها علایم قطع مصرف را به صورت جداگانه کاهش داد، بلکه توانست علایم تام سندرم ترک را نیز در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری کاهش دهد.
با توجه به نتایج به دست آمده، مفلوکین در کاهش علایم قطع مصرف مرفین موثر بوده است.

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانندایبوپروفن متداول ترین گروه دارویی در کنترل درد بعد از جراحی دندان عقل نهفته هستند. اخیرا نسل جدیدی از این داروها مثل سلکوکسیب که انتخابی تر عمل می کنند، معرفی شده اند که عوارض گوارشی کم تری دارند. از آن جا که مطالعات زیادی در مورد اثربخشی این داروها وجود ندارد، هدف از این مطالعه مقایسه سلکوکسیب با دو داروی ایبوپروفن و استامینوفن کدئین است.
این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی روی 180 بیمار مراجعه کننده به بخش جراحی دهان و فک و صورت دانشگاه تهران انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند. به هر یک از گروه ها به ترتیب 400 میلی گرم ایبوپروفن، 100میلی گرم سلکوکسیب و استامینوفن کدئین (استامینوفن 300 میلی گرم+ کدئین 20 میلی گرم) داده شد. جهت ارزیابی شدت درد. پرسش نامه ای به بیماران داده شد و از آنان خواسته شد تا شدت درد خود را 2، 4، 6، 10، 16 و 24 ساعت بعد از عمل ثبت کنند.
در زمان های 2 و 4 ساعت پس از مصرف دارو، شدت درد در گروه سلکوکسیب به صورت معنی داری پایین تر از 2 داروی دیگر بود (05/ 0< p). از نظر زمان استفاده از دوز مکمل تفاوت معنی داری بین دو داروی ایبوپروفن و سلکوکسیب وجود نداشت (05/ 0> p). اما هر دو دارو تفاوت معنی داری با داروی استامینوفن کدئین از این نظر داشتند (05/ 0< p). هم چنین از نظر شدت درد در دو گروه ایبوپروفن و سلکوکسیب تفاوت معنی داری نداشت و هر دو نسبت به استامینوفن کدئین ارجحیت داشتند.
با توجه به کارایی تقریبا مشابه سلکوکسیب و ایبوبروفن و عوارض جانبی کمتر سلکوکسیب که در مطالعات قبلی گزارش شده است، سلکوکسیب می تواند در مواردی که ایبوپروفن به علت زخم یا خونریزی دستگاه گوارشی منع تجویز دارد، داروی انتخابی باشد. شماره ثبت کارآزمایی بالینی: 1 N2014113020158IRCT

ژل های in situ به عنوان سیستم های دارورسانی برای کنترل رهش دارو و محافظت درمانی به صورت موفقیت آمیز استفاده شده اند. هدف از این مطالعه تهیه و ارزیابی ژل های موضعی دهانی in situ از فلوکونازول بر اساس سیستم تغییر pH می باشد.
فرمولاسیون های مختلف بر اساس سیستم تغییر pH حاوی کربوپل 934، همراه با هیدروکسی پروپیل متیل سلولز و سدیم آلژینات برای طولانی کردن رهش فلوکونازول تهیه شدند. فلوکونازول پس از هیدراته شدن پلیمرها به مخلوط فوق اضافه گردید. فرمولاسیون ها از نظر ظرفیت ژل شدن، پایداری فیزیکی، pH، میزان ماده موثره، رهش in vitro و ویسکوزیته مورد بررسی قرار گرفتند.
از کربوپل به عنوان عامل تشکیل دهنده ژل in situ به علت خصوصیت تبدیل به ژل ویسکوز هنگام افزایش pH استفاده شد. ظرفیت ژل شدن، pH و میزان ماده موثره فرمولاسیون ها در حد مطلوب می باشد. ویسکوزیته فرمولاسیون ها در محدوده 104-60 سانتی پواز در سرعت برشی 20 دور در دقیقه بود و فرمولاسیون ها از نظر رئولوژیک خاصیت شبه پلاستیک از خود نشان دادند. فرمولاسیون ها قابلیت رهش دارو را به صورت آهسته داشتند و پایداری فرمولاسیون ها نیز در طی 90 روز بررسی، تغییر معنی داری نشان نداد.
تهیه ژل های in situ فلوکونازول می تواند به عنوان روشی برای تهیه فراورده های با رهش کنترل شده به کار رود.

ظهور سویه های استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین، به عنوان یکی از عوامل بیماریزای مهم دخیل عفونت های بیمارستانی مورد توجه است. جمع آوری اطلاعات در مورد مقاومت دارویی این ارگانیسم، اقدامی موثر در جهت پیشگیری از این نوع عفونت ها محسوب می شود. هدف ازاین مطالعه تعیین خصوصیات مولکولی ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس جداشده از نمونه های بالینی و شناسایی ژن mecA و هم چنین تیپ بندی SCCmec درپرسنل بیمارستان های آموزشی درمانی استان زنجان می باشد.
این مطالعه توصیفی، طی سال 90، روی 104 نمونه استافیلوکوکوس اورئوس جداشده از پرسنل بیمارستان های ولیعصر و آیت الله موسوی استان زنجان انجام پذیرفت. سویه ها با تست های بیوشیمیایی نظیر رنگ آمیزی گرم، کاتالاز، کواگولاز، تخمیر قند مانیتول تایید گردید و الگوی حساسیت و مقاومت به 9 آنتی بیوتیک با روش دیسک دیفیوژن تعیین گردید. ژن mecA و ژنوتیپ SCCmec باروش مولتی پلکس PCR تعیین شد و نتایج با استفاده از آزمون مجذور کای تحلیل گردید.
58 مورد از104 سویه دارای ژن mecA بود وبیش ترین مقاومت نسبت به اگزاسیلین، پنی سیلین، کوتریموکسازول و اریترومایسین مشاهده شد، حساسیت نسبت به آمیکاسین و سیپروفلوکساسین بیش ترین بود و همه سویه ها به ونکومایسین حساس بودند، همه سویه های MRSA حداقل به سه کلاس آنتی بیوتیکی مقاوم بودند. 5 سویه (6/ 8 درصد) دارای ژن typeI،11 سویه (19 درصد) دارای ژن typeII،20 سویه (5/ 34 درصد) دارای ژن typeIII، 17 سویه (3/ 29 درصد) دارای ژن typeIVa، 1 سویه (7/ 1 درصد) دارای ژن typeIVb،2 سویه (4/ 3 درصد) دارای ژن typeIVc،11 سویه (19 درصد) دارای ژن typeIVd، 18 سویه (31 درصد) دارای ژن typeV بودند، 19 سویه (7/ 32 درصد) قابل تایپینگ نبودند.
یافته ها نشان داد که سویه های MRSA در نمونه های مورد مطالعه تایپ های مختلفی از SCCmec را حمل می کنند. تایپ های SCCmec نوع V و III غالب ترین تایپ ها بودند.

در روند آزاد سازی داروها به صورت چشمی، محدودیت های فیزیولوژیک ایجاد شده توسط مکانیسم های حفاظتی چشم، منجر به جذب کم داروها شده و مدت زمان تاثیر درمانی کاهش می یابد. بنابراین با استفاده از سیستم های ژل شونده در محل، زمان ماندگاری دارو در چشم افزایش خواهد داشت. این سیستم ها به صورت قطره داخل چشم ریخته شده و در حفره چشمی از حالت سل به ژل تبدیل می شوند. از این رو هدف از مطالعه حاضر، فرموله کردن و ارزیابی سیستم دارورسانی ژل شونده در محل برای یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی، دیکلوفناک سدیم، بر اساس یون فعال می باشد.
سیستم های ژل شونده در محل با مکانیسم یون فعال (یون های کلسیم و سدیم) متشکل از سدیم آلژینات و هیدروکسی پروپیل متیل سلولز در غلظت های مختلف تحت شرایط آسپتیک تهیه گردیدند. دیکلوفناک سدیم پس از هیدراته شدن به محلول پلیمری اضافه شد. فرمولاسیون ها از نظر ظرفیت ژل شدن، پایداری فیزیکی، pH، میزان ماده ی موثره، رهشin vitro و ویسکوزیته مورد بررسی قرار گرفتند.
ظاهر، pH و میزان ماده موثره فرمولاسیون انتخابی در حد مطلوب بود. فرمولاسیون انتخابی پایدار بوده و دارو را در طی 8 ساعت به صورت آهسته آزاد می کند. ویسکوزیته ی فرمولاسیون ها در محدوده ی 63-29 سانتی پوآز در سرعت برشی 20 دور در دقیقه بود. فرمولاسیون ها خاصیت شبه پلاستیک (در اثر تنش وارده ویسکوزیته کاهش می یابد) نشان دادند. فرمولاسیون ایده آل تغییر محسوسی طی 90 روز نداشته و پایدار بود.
فرمولاسیون انتخابی می تواند به عنوان حامل ژل شونده در محل جهت تسهیل فراهمی زیستی چشمی و کاهش دفعات مصرف توسط بیمار مورد استفاده قرار گیرد و در نتیجه پذیرش بهتر بیمار را به همراه دارد.

آنتی بیوتیک ها از نظر مصرف وسعت جهانی داشته و پس از استفاده به طروق مختلفی به منابع آبی راه یافته و به دلیل اثرات سوء مختلف به یکی از نگرانی های مهم بشری تبدیل شده اند که از آن جمله می توان به مترونیدازول (MTN) اشاره نمود. از این رو هدف این پژوهش، بررسی راندمان حذف MTN از محلول آبی با استفاده از فرایند ازن زنی (SOP) تعیین گردید.
تاثیر متغیرهای pH محلول(3- 12)، زمان واکنش و غلظت اولیه مترونیدازول (mg/L40-1) بر روی راندمان فرایند مورد بررسی قرار گرفت. سنجش میزان مترونیدازول با استفاده از دستگاه HPLC، بررسی قابلیت تجزیه پذیری بیولوژیکی با انجام آزمایش های BOD5 و COD و میزان معدنی سازی نیز با انجام آزمایش TOC تعیین گردید.
طبق نتایج حاصله pH بهینه برای فرایند برابر با10 بوده و سینتیک تجزیه مترونیدازول از مدل درجه دوم کاذب (فرم خطی نوع دوم) پیروی می کند. نسبت BOD5/COD در ورودی راکتور برابر با 09/ 0 بود که در خروجی به 33/ 0 رسیده و میزان معدنی سازی در حدود 68 درصد حاصل شد.
در pH قلیایی ازن بیش تر تجزیه شده و تولید رادیکال را افزایش می دهد که باعث بهبود راندمان حذف می گردد. معدنی سازی بالا نیز خطر تخلیه پساب به محیط را کاهش می دهد.

بیماری های کبدی مختلف به واسطه الکل مانندالکلیک استئاتوسیز، هپاتیت کبدی و سیروز الکلیک در مطالعات حیوانی گزارش شده است. مصرف طولانی مدت ومزمن الکل باعث اکسیداتیو استرس در کبد و کاهش ظرفیت اکسیدانی می گردد. ترامتس ورسیکالر قارچی است که روی تنه درختان رشد می کند و متعلق به گروهی از قارچ های بازیدیومیست است. هدف از این مطالعه بررسی اثر محافظت کبدی عصاره متانولی و آب داغ حاصل از قارچ ترامتس ورسیکالر می باشد.
پس از جمع آوری قارچ ترامتس ورسیکالر و عصاره گیری به روش ماسراسیون، عصاره حاصل با استفاده از فریزدرایر به صورت پودر درآمد. این مطالعه بر روی موش های سوری نر با وزن 5±20 ''گرم انجام شد. موش ها به طور تصادفی به 8 گروه (4 تایی) تقسیم شده و با دوزهای مختلف از عصاره ها به مدت یک هفته گاواژ شدند. در نهایت بافت کبد برای اندازه گیری گلوتاتیون احیا (GSH) خارج ونمونه خون برای اندازه گیری سطح آنزیم های آلانین آمینوترنسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلکالین فسفاتاز(ALP) گرفته شد.
در گروه های دریافت کننده اتانول با دوزهای متفاوت از عصاره ها در مقایسه باگروه دریافت کننده اتانول، گلوتاتیون و آنزیم های AST، ALT و ALPاختلاف آماری معنی داری وجود داشت و همچنین در سطح گلوتاتیون و آنزیم های کبدی در گروه دریافت کننده اتانول با عصاره آب داغ و متانولی قارچ ترامتس ورسیکالر با دوز mg/Kg200 در مقایسه باگروه نرمال اختلاف آماری معناداری دیده نشد.
نتایج حاصل از مطالعه نشان دهنده اثر آنتی اکسیدانی موثر عصاره های مذکور بر سمیت کبدی ناشی از اتانول در موش سوری می باشد این عصاره ها می توانند سبب ایجاد ذخایر گلوتاتیونی به حالت نرمال بدن پس از مصرف اتانول شوند و از تخریب سلول های کبدی و افزایش سطح آنزیم های AST، ALT و ALPدر سرم جلوگیری نمایند.

با افزایش مقاومت دارویی چند جانبه در میکروارگانیسم های بیماری زا، مطالعه برای جستجو و یافتن ترکیبات ضد میکروبی جدید و موثر در حال افزایش است. باکتری های دریازی به ویژه گونه های باسیلوس، منبع غنی از متابولیت های ثانویه ی مناسب با فعالیت ضد میکروبی هستند. در پژوهش حاضر رسوبات بستر دریای مازندران برای جستجوی گونه های باسیلوس تولید کننده فرآورده های طبیعی ضد میکروبی، بررسی شد.
رسوبات مناطق مختلف سواحل دریای مازندران جمع آوری شد. برای جداسازی باسیلوس، نمونه های رقیق شده در محیط کشت غنی تلقیح شد و در دمای 30 درجه سانتی گراد گرماگذاری شد. غربالگری اولیه جدایه های باکتریایی به روش کشت متقاطع علیه باکتری های گرم مثبت و گرم منفی انجام شد. هم چنین فعالیت ضد میکروبی عصاره خام استخراج شده از جدایه های منتخب باسیلوس به روش انتشار در دیسک کربی- بائر و تعیین هاله توقف رشد انجام شد.
از رسوبات دریا، تعداد 19 جدایه باسیلوس، جداسازی شد و برای فعالیت ضد میکروبی، بررسی شدند. در غربالگری اولیه، تعداد هفت جدایه باسیلوس، فعالیت ضد باکتریایی خوبی علیه باکتری های آزمایش نشان دادند و به عنوان جدایه های منتخب شناسایی شدند. نتایج غربالگری ثانویه عصاره خام محیط های رشد باکتری ها نشان داد که جدایه های منتخب، فعالیت خوب ضد باکتریایی و ضد قارچی داشتند. این نتایج نشان داد که باسیلوس جدایه MT18 و جدایه MT24، فعالیت ضد میکروبی بهتری نسبت به سایر جدایه ها داشتند نتایج مطالعه حاضر نشان داد که رسوبات بستر دریای مازندران دارای پتانسیل بالقوه ای از تنوع گونه های باسیلوس تولیدکننده فرآورده های طبیعی با فعالیت ضد میکروبی می باشد و نیازمند مطالعات بیش تر است.

پوسیدگی دندان عفونتی است که با تشکیل پلاک دندانی که از نظر ساختاری نوعی بیوفیلم محسوب می شود، ایجاد می گردد. استرپتوکوکوس موتانس شاخص ترین باکتری دهانی عامل ایجاد پلاک و پوسیدگی دندان است. هدف از این مطالعه ارزیابی فعالیت عصاره های اتانولی، متانولی، استونی و آبی گال مازو درختان بلوط بر رشد و جلوگیری از تشکیل بیوفیلم استرپتوکوکوس موتانس بوده است.
از سویه باکتریایی. استرپتوکوکوس موتانس (ATCC: 25923) به عنوان سویه استاندارد در تشکیل بیوفیلم استفاده شد. عصاره ها به روش خیساندن و سوکسله تهیه گردید. سری رقت 00/ 10 تا 16/ 0 میلی گرم در میلی لیتر از عصاره ها در آب مقطر آماده گردید. اثر ضد میکروبی عصاره ها بر رشد استرپتوکوکوس موتانس به روش انتشار چاهک و فعالیت ضدبیوفیلمی عصاره ها به روش میکرودایلوشن با رنگ تنفسی TTC انجام گردید. مقایسه میانگین ها با آزمون آنالیز واریانسانجام شد.
عصاره های متانولی، اتانولی و استونی گال مازو خاصیت ضدباکتریایی برعلیه استرپتوکوکوس موتانس از خود نشان دادند. حداقل غلظت مهارکننده عصاره ها بین 160 تا 320 میکروگرم در میلی لیتر و حداقل غلظت کشنده آن ها 320 تا 640 میکروگرم در میلی لیتر به دست آمد. عصاره آبی گال مازو فعالیت ضدمیکروبی نشان نداد. عصاره های گال مازو در غلظت های بالاتر از 5/ 19 میکروگرم در میلی لیتر مانع از تشکیل بیوفیلم استرپتوکوکوس موتانس شد.
عصاره های گال مازو مانع از رشد استرپتوکوکوس موتانس شدند. این عصاره ها در ممانعت از تشکیل بیوفیلم استرپتوکوکوس موتانس بسیار موثر هستند. گال های مازو عوامل ضدمیکروبی بالقوه مناسبی محسوب می شوند.

رنگ ها از مهم ترین آلاینده های موجود در فاضلاب صنایع نساجی می باشند که غالبا سرطان زا، موتانوژن (جهش زا) و غیر قابل تجزیه بیولوژیک بوده، لذا حذف آن ها از پساب از لحاظ زیست محیطی حائز اهمیت است. این پژوهش به درک فرایند جذب و توسعه یک تکنولوژی اقتصادی جهت تصفیه آب های آلوده به مواد رنگی می پردازد. بدین منظور از کربن فعال شده از پوست میوه بلوط به عنوان جاذب استفاده شد.
در این مطالعه، خصوصیات سطحی جاذب با استفاده از آزمون تبدیل فوریه مادون قرمز و میکروسکوپ الکترونی رویشی FTIR و SEM ارزیابی گردید. به علاوه کارایی جاذب در حذف رنگ متیلن بلو در شرایط ناپیوسته با بررسی تاثیر متغیرهایی نظیر pH، زمان واکنش، مقدار جاذب، غلظت اولیه رنگ و دمای محلول مطالعه شد. در نهایت نتایج توسط 7 مدل سینتیک و 4 مدل ایزوترم تحلیل گردید.
در این پژوهش بالاترین کارایی حذف رنگ متیلن بلو در pH بهینه 6، مدت زمان 180 دقیقه و دوز جاذب g/l 2 حاصل شد که برای غلظت اولیه ی رنگ mg/l100 حدود 08/ 91 درصد به دست آمد. نتایج نشان دادند که آزمایشات از ایزوترم لانگمویر نوع یک (R2= 0.9971) پیروی می کند. هم چنین مطالعات سینتیکی همبستگی بیش تری را با معادله شبه درجه دو (R2= 0.9715) نشان داد.
بر مبنای نتایج حاصل از این مطالعه می توان اظهار نمود که کربن فعال شده از پوست بلوط می تواند به عنوان یک جاذب موثر و ارزان قیمت در فرایندهای تصفیه مورد استفاده قرار گیرد.

بی اختیاری ادراری یکی از بیماری های شایع در زنان می باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان فراوانی انواع بی اختیاری ادراری در زنان مراجعه کننده به درمانگاه اختلالات کف لگن بود.
مطالعه حاضر از نوع مقطعی توصیفی بوده است. از کل بیماران مراجعه کننده خانم به درمانگاه اختلالات کف لگن مرکز آموزشی درمانی آیت الله روحانی بابل طی سال های 92 تا93 تعداد200 بیمار که دارای علائم اختلالات ادراری بودند، وارد مطالعه شدند. پارامترهای مطالعه شامل سن، وزن، قد، تعداد پاریته، نوع زایمان انجام شده، تعداد زایمان های طبیعی یا سزارین، بی اختیاری فوریتی، بی اختیاری استرسی و بی اختیاری مختلط بود.
200 بیمار خانم با میانگین سنی 95/ 9±24/ 48 سال، وزن 33/ 13±82/ 75 کیلوگرم و میانگین BMI 29.95± 5.32 وارد مطالعه شدند. بی اختیاری استرسی در 90 نفر (45 درصد)، فوریتی در 45 نفر (5/ 22درصد) و مختلط در 65 نفر (32 درصد) دیده شد. 145 نفر (5/ 72 درصد) زایمان طبیعی داشتند که 29درصد آن ها دارای بی اختیاری استرسی، 4/ 23 درصد بی اختیاری فوریتی، و 6/ 36 درصد دارای بی اختیاری مختلط بودند. در افرادی که زایمان به روش سزارین داشتند 2/ 56 درصد بی اختیاری استرسی، 2 /31 درصد بی اختیاری فوریتی و 5/ 12 درصد بی اختیاری مختلط داشتند.
باتوجه به میزان بالای فراوانی بی اختیاری ادراری در زنان توصیه می شود تا سیستم بهداشتی درمانی در زمینه شناسایی و درمان به موقع این بیماران اقدامات لازم را به عمل آورد.

عمل جراحی بای پس عروق کرونر روش درمانی مهمی در مبتلایان به بیماری های عروق کرونر می باشد. امروزه در جراحی قلب تمایل فزاینده ای به تخمین مورتالیتی و پیش آگهی بیماران پس از عمل جراحی دارد و مدل های مختلفی برای تعیین عوامل خطر مرتبط با عواقب وخیم پس از این روش درمانی طراحی شده اند. هدف از انجام این مطالعه بررسی اعتبار و کارآیی مدل یورواسکور در بیماران جراحی شده در مرکز جراحی قلب فاطمه زهرا ساری می باشد.
این مطالعه از نوع مقطعی-تحلیلی است. در این مطالعه امتیاز مدل یورواسکور برای 1000 بیماری که عمل جراحی بای پس عروق کرونر روی آن ها انجام گرفت، محاسبه شد و به منظور تعیین میزان مورتالیتی، این بیماران تا 30 روز پس از عمل جراحی مورد پیگیری قرار گرفتند. سپس درصد مورتالیتی بیماران، مهم ترین ریسک فاکتور های موثر در مورتالیتی و اعتبار و پایایی مدل یورواسکور مورد ارزیابی قرار گرفت.
درصد وقوع وقوع مورتالیتی تا 30 روز پس از عمل جراحی در بیماران مورد مطالعه 5/1 درصد بوده است. سن، بیماری مزمن ریوی، کراتینین بالا، شرایط بحرانی قبل عمل، اختلال شدید عملکرد بطن چپ، فشار شریان ریوی، عمل جراحی دیگر و پارگی دیواره پس از انفارکتوس میوکارد مهم ترین ریسک فاکتورهای موثر در مورتالیتی بوده اند.
بر طبق نتایج حاصل از این مطالعه، مدل یورواسکور قادر به پیش بینی صحیح وقوع مورتالیتی 30 روزه پس از عمل جراحی بای پس عروق کرونر در 87 درصد موارد می باشد که در مقایسه با نتایج سایر مطالعات که حداقل قدرت پیش گویی مورتالیتی 75 درصد بوده است، این مدل ارزش پیشگویی کننده قابل قبول در بیماران مورد مطالعه ما داشته است.

معاینه چشم جهت غربالگری رتینوپاتی نارسی به عنوان یکی از معاینات دردناک، سبب تغییرات فیزیولوژیک در نوزادان نارس می گردد. تحریک چندحسی یک روش ضددرد غیردارویی بوده؛ که بر معیارهای فیزیولوژیک نوزادان در طی پروسیجرهای دردناک تاثیر دارد. هدف از مطالعه حاضر: تعیین تاثیر تحریک چندحسی بر تعداد ضربان قلب ناشی از معاینه چشم جهت غربالگری رتینوپاتی نارسی در نوزادان نارس بود.
در این کارآزمایی بالینی یک سوکور، 80 نوزاد نارس در بیمارستان خاتم الانبیاء مشهد در تیرماه 1393 به صورت تصادفی در دو گروه تخصیص یافتند. در گروه مداخله، برنامه تحریک چندحسی 15 دقیقه قبل از شروع معاینه اجرا می شد و گروه کنترل مراقبت های معمول بخش را دریافت می کردند. تعداد ضربان قلب هر نوزاد در فواصل 30 ثانیه ای قبل، حین و بعد از معاینه چشم در چک لیست پژوهشگر ساخته ثبت مشخصات فیزیولوژیک ثبت شد. تحلیل داده ها توسط آزمون های تی مستقل، آنالیزواریانس با اندازه های تکراری با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 14 انجام شد.
2/53 درصد نوزادان مطالعه دختر بودند. میانگین سن جنینی در گروه تحریک چندحسی 7/ 1±4/ 30 و در گروه کنترل 8/ 1±6/ 30 بود. تعداد ضربان در هر دو گروه طی مراحل ارزیابی تفاوت معنی داری داشته است (P<0.001). تغییرات تعداد ضربان قلب در حین معاینه در دو گروه معنی دار بود (P<0.001)؛ ولی در گروه کنترل به نسبت گروه مداخله، افزایش بیش تری داشته است.
برنامه تحریک چندحسی، افزایش کم تری را در تعداد ضربان قلب سبب می شود و به عنوان راه کاری جهت کاهش تغییرات فیزیولوژیک نوزادان در حین معاینه چشم می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

لجن و پساب فاضلاب های صنعتی به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی از عناصر غذائی، به عنوان کود مورد استفاده قرار می گیرند. فلزات سنگین آلاینده های اصلی یافت شده در لجن و پساب های صنعتی هستند. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر لجن دفعی و پساب تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی آق قلا بر غلظت فلزات سنگین خاک می باشد.
در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، تعداد 72 نمونه پساب، خاک و لجن طبق روش های استاندارد، جمع آوری و هضم شد. سپس غلظت فلزات سنگین در نمونه ها با پولاروگراف تعیین مقدار شد. کلیه داده ها با سطح اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.
نتایج نشان داد که میانگین غلظت (Cd، Cu، Pb و Zn (mg/kd dw در لجن دفعی به ترتیب 53/ 0، 9/ 15، 44/ 1 و 7/ 692 و کم تر از حداکثر مجازEPA بوده است. غلظت آن ها در پساب خروجی جهت تخلیه به آب های سطحی غالبا در محدوده استاندارد بوده است. میانگین غلظت این فلزات در خاک آبیاری شده با پساب بیش تر از خاک شاهد بوده به طوری که غلظت سرب و روی به ترتیب بیش از 130 و 4 برابر و کادمیوم و مس کم تر از 2 برابر در یک دوره 10 ساله افزایش داشته اند. با توجه به آزمون آنالیز واریانس یک طرفه غلظت Zn و Pb در نمونه های خاک، لجن و خاک شاهد با اطمینان 95درصد دارای اختلاف معنی داری بوده است (05 /0< p). اما برغلظت Cd و Cu تاثیرگذار نبوده است (05/ 0> p).
با توجه به اینکه غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه کم تر از حداکثر مجاز می باشد، استفاده از پساب و لجن دفعی در زمین های کشاورزی و فضای سبز با توجه به کمبود آب در این مناطق با رعایت ضوابط زیست محیطی امکان پذیر می باشد.

PAHs از مهم ترین آلاینده های منابع آب زیرزمینی محسوب می شوند. بنابراین در این پژوهش نسبت به ارزیابی غلظت PAHs در آب چاه های مجاور جایگاه های عرضه سوخت شهر همدان اقدام شد.
طی فصول زمستان 1390 و بهار 1391 در مجموع 52 نمونه آب از عمق 30 سانتی متری چاه های مجاور 13 جایگاه سوخت شهر همدان مطابق روش استاندارد برداشت شد. استخراج و قرائت غلظت هیدروکربن ها به ترتیب توسط روش میکرو استخراج مایع- مایع و استاندارد مرجع EPA-8270 و پردازش آماری داده ها نیز توسط نرم افزار SPSS انجام شد.
13 هیدروکربن آروماتیک حلقوی در نمونه ها شناسایی شد. کمینه و بیشینه میانگین غلظت هیدروکربن ها بر حسب میکروگرم بر لیتر در فصل زمستان با 047/ 0±043/ 0 و 96/ 6±29/ 4 به ترتیب مربوط به آسنفتیل و نفتالن و در فصل بهار با 073/ 0±059/ 0 و 041/ 0±194/ 0 به ترتیب مربوط به آسنفتیل و فلورانتن می باشد. هم چنین مقایسه میانگین غلظت هیدروکربن ها با رهنمود WHO، EPA و سازمان ملی استاندارد ایران نشان داد که میانگین غلظت تجمع یافته نفتالن در کل دوره نمونه برداری بیش تر از رهنمود EPA می باشد.
با توجه به این که میانگین غلظت نفتالن در برخی نمونه ها بیش از حد استاندارد می باشد، بنابراین استحصال از آب چاه های اطراف جایگاه های عرضه سوخت می تواند منجر به بروز معضلات محیط زیستی و بهداشتی شود، که این موضوع لزوم اجرای برنامه های پایش دوره ای مخازن ذخیره سوخت و منابع آب زیرزمینی اطراف جایگاه ها را بیش از پیش نمایان می سازد.

نیاز ضروری انسان به هوا از یک سو و افزایش آلاینده های هوا از سوی دیگر باعث شده تا آلودگی هوا به عنوان یکی از مهم ترین چالش های بشری تبدیل گردد. آلاینده های هوا و از آن جمله NO2 می توانند اثرات بهداشتی قابل توجهی را بر روی سلامتی انسان بگذارند. از این رو بررسی اثرات بهداشتی این آلاینده، جهت کنترل آن امری ضروری می باشد که بدین منظور کلان شهرهای مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان و اراک به عنوان شهرهای هدف انتخاب و از این جهت مورد بررسی قرار گرفتند.
در مطالعه مقطعی حاضراطلاعات لازمه از سازمان های حفاظت محیط زیست پنج کلان شهر ایران در سال 1390 اخذ گردید. اعتبار آن ها مطابق با معیارهای WHO سنجیده شد و داده های معتبر پس از آماده سازی وارد نرم افزار AirQ شده و نتایج استخراج گردید.
شهر اصفهان با متوسط غلظت سالیانه μg/m3 128 بیش ترین غلظت NO2 را داشت و در تمامی شهرها این متوسط غلظت بیش تر از حد استاندارد کشورمان بوده است. تعداد کل مرگ، مرگ قلبی عروقی و بستری به دلیل انسداد مزمن ریوی، در مشهد به ترتیب با 286 نفر، 161 نفر و 43 نفر بیش ترین تعداد را داشته اند.
NO2 بیش ترین اثرات سوء بهداشتی را به ترتیب در شهرهای مشهد و اصفهان داشته است که می توان آن را به بالا بودن تعداد خودروها، افزایش ترافیک شهری و متعاقبا مصرف بالای سوخت، بالا بودن جمعیت دائم و موقت در شهرهای مذهبی و توریستی مرتبط دانست.

فنلها به دلیل پتانسیل آسیب به سلامت انسان به عنوان آلاینده های متقدم طبقه بندی شده اند. بنابراین باید نسبت به حذف فنل و جلوگیری از آلودگی منابع آب اقدام نمود. هدف از این تحقیق بررسی جذب فنل از محلول آبی توسط کربن فعال تهیه شده از درخت سپیدار است.
این پژوهش یک مطالعه تجربی بوده که کربن فعال تهیه شده از درخت سپیدار به عنوان جاذب با مش 40 استفاده شده است. در این مطالعه، پس از تهیه محلول استوک فنل، اثر پارامترهای موثر در فرایند جذب نظیر(pH (4، 6، 8،10، زمان تماس (3 تا 60 دقیقه)، دوز جاذب (25/ 0تا 5 گرم بر لیتر)، غلظت اولیه فنل (10 تا 50 میلی گرم بر لیتر) مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین برای توصیف اطلاعات آزمایشگاهی، ایزوترم های لانگمویر، فروندلیچ و تمکین و مدل های سینتیک درجه اول و دوم کاذب بررسی گردید. همه آزمایش ها دوبار تکرار و میانگین درصد حذف ارائه شده است.
سطح BET کربن فعال به دست آمده از درخت سپیدار m2/g 1068 به دست آمد. مطابق مدل لانگمویر، حداکثر ظرفیت جذب mg/g 172/41 حاصل شد. ارزیابی سینتیکی نشان داد که جذب فنل توسط کربن فعال تهیه شده از درخت سپیدار از مدل درجه دوم کاذب تبعیت می نماید. نتایج این مطالعه نشان داد که افزایش زمان تماس و دوز جاذب منجر به افزایش جذب فنل و افزایش pH و افزایش غلظت اولیه فنل کاهش جذب فنل را در پی دارد. فنل در pH برابر 4 کاملا حذف شد.
نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که کربن فعال تهیه شده از درخت سپیدار قابلیت مناسبی در جذب فنل از فاضلاب ها دارد. با توجه به این که درخت سپیدار بوفور در بسیاری از مناطق کشورمان در دسترس است، از این درخت می توان برای تهیه جاذب و در حذف آلاینده ها در صنعت آب و فاضلاب استفاده نمود.

امروزه به دلایلی مانند افزایش تقاضای آب شرب سالم، محدودیت منابع آب شیرین و اطمینان از کیفیت آب های بطری شده، تمایل به مصرف این آب ها رشد قابل توجهی را نشان می دهد. لذا هدف از این مطالعه بررسی کیفیت میکروبی، فیزیکوشیمیایی و غلظت فلزات سنگین آب های بطری شده موجود در استان مازندران بوده است.
مطالعه حاضر به صورت توصیفی- مقطعی بر روی 60 بطری 5/1 لیتری از 15 مارک مختلف آب های بطری شده واحدهای تولیدی فعال در استان مازندران در فصول مختلف سال91 انجام شد. 33 مشخصه میکروبی، فیزیکی، شیمیایی وغلظت فلزات سنگین مطابق با استاندارد متد بررسی و نتایج با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی و ملی ایران مقایسه گردید.
نتایج نشان داد کیفیت میکروبی و فیزیکوشیمیایی100درصد نمونه های مورد مطالعه در محدوده استانداردهای ملی ایران قرار دارد. از میان پارامترهای شیمیایی در مقایسه با استانداردها، فلوئور دارای کم ترین مقدار (01/ 0 میلی گرم در لیتر)، نیکل و بور دارای بیش ترین مقدار (به ترتیب 08 /0 و 1 میلی گرم در لیتر) و در میان فلزات سنگین جیوه، کروم و سرب (001/ 0، 01/ 0 و 05/ 0 میلی گرم در لیتر) دارای حداکثر مقدار مجاز بودند. علاوه براین، تفاوت معنی داری در تمام نمونه ها بین مقادیر اندازه گیری شده و مقادیر درج شده بر روی برچسب بطری ها وجود نداشت(P<0.05).
طبق نتایج مقادیر تمام پارامترهای میکروبی، فیزیکوشیمیایی و فلزات سنگین به غیر از نیکل در محدوده استانداردها می باشد. با این وجود پایش مداوم آب های بطری شده به علت افزایش روز افزون مصرف و توزیع مارک های جدید حائز اهمیت می باشد.

استفاده از سیستم های اطلاعاتی جغرافیایی (GIS) و به موازات آن روش های آماری مناسب جهت مدیریت و تحلیل منابع آب زیرزمینی به سرعت رو به رشد بوده است. بهره گیری از این چنین ابزارهای جدید و سیستم های پشتیبان پردازش اطلاعات می تواند نقش به سزایی در مدیریت کنترل منابع، به خصوص منابع محدود آب که بسیار با ارزش و حیاتی به شمار می روند، داشته باشد. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تغییرات کیفیت فیزیکوشیمیایی آب زیرزمینی حوزه آبخیز قره سو در یک دوره زمانی ده ساله 91-82 است.
اطلاعات مربوط به آزمایش پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب از شرکت سهامی آب منطقه ای کسب گردید. با استفاده از آمار توصیفی، میانگین سالیانه غلظت پارامترهای مختلف محاسبه و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS-Ver.16 و با کمک آزمون های آماری Friedman Test و MEASURE_1 با سطح معناداری 05/ 0=α، نسبت به مقایسه تغییرات سالیانه پارامترها اقدام و به موازات آن با استفاده از نرم افزار ArcGIS9.3 پهنه بندی جغرافیایی پارامترهای مختلف به لحاظ تعیین تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی حوزه آبخیز قره سو انجام گردید.
نتایج نشان داد که در طی سال های مورد بررسی، در پنج سال اول، پارامترهای فیزیکو شیمیایی دارای روندی افزایشی و در پنج سال بعدی، ضمن نوسانات سالیانه، در مجموع روند کاهشی داشته است. با توجه به آزمون های آماری مورد استفاده، تغییرات سالیانه بین پارامترهای پتاسیم، کلسیم، کلرید و هدایت الکتریکی تفاوت معنی داری وجود نداشت (P> 0.05).از نظر جغرافیائی، تراکم و غلظت بالای ترکیبات شیمیایی موجود در آب زیرزمینی در شمال غرب، غرب و جنوب غربی حوزه متمرکز شده است. بیش ترین افزایش کاتیون ها و آنیون ها، مربوط به سال های 87 - 1384 می باشد.
نتایج این مطالعه نشان داد که بیش تر آب های زیرزمینی سطح حوزه آبخی ز از جنس بی کربناته می باشد. تغییرات میزان ترکیبات شیمیایی آب های زیرزمینی حوزه آبخیز تابع، میزان ریزش های جوی، میزان برداشت آب و جنس خاک می باشد.

نگرانی در ایفای نقش مادری بر تعاملات مادری- فرزندی و درک مادر از سرشت شیرخوار اثرات منفی گذاشته و منجر به پیامدهای مادری فرزندی نامطلوب می شود. این موضوع اهمیت شناسایی افراد در معرض خطر، توجه به منابع ایجادکننده نگرانی و طراحی مداخلات مطلوب را نشان می دهد. از این رو این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش در ابتدای دوران والدی بر نگرانی زنان نخست زا در ایفای نقش مادری انجام شد.
این مطالعه یک پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. واحدهای پژوهش 55 نفر از زنان نخست زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد بودند که به طور تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. مداخله شامل یک جلسه آموزش چهره به چهره، کتابچه و فیلم آموزشی و مشاوره تلفنی بر اساس اصول خودکارآمدی بندورا بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه نگرانی کمبریج بود که قبل از مداخله و شصت روز بعد از زایمان تکمیل گردید.
مهم ترین منابع نگرانی، نگرانی در مورد سلامت آتی (02/ 1±01/ 4) و سلامت کنونی شیرخوار (19/ 1±81/ 3) بود. بر اساس نتایج حاصل از آزمون تی مستقل، میانگین نمره نگرانی قبل از مطالعه در گروه مداخله (8/ 1±0/ 28) و کنترل (3/ 8±5/ 33) تفاوت معناداری داشت (017/ 0=p). بعد از مداخله نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد، میانگین نمره نگرانی بعد از مداخله با حذف اثر نمره نگرانی قبل از مداخله در گروه مداخله به طور معناداری کم تر از کنترل می باشد (008/ 0=p).
شناسایی عوامل ایجادکننده نگرانی و طراحی برنامه آموزشی مبتنی بر خودکارآمدی در راستای اثرگذاری بر این عوامل منجر به کاهش نگرانی مادری می شود. بنابراین توصیه می شود این رویکرد به عنوان یک مداخله آموزشی اثر بخش،کم هزینه و غیرتهاجمی در کاهش مشکلات روان شناختی مادران نخست زا به کارگرفته شود.

از اهداف مهم فعالیت های گروه درمانی، رضایت بیمار است که در ارتقای سلامتی بیمار تاثیر به سزایی دارد. بنابراین هدف این مطالعه، سنجش میزان رضایت بیماران بستری از ارائه خدمات درمانی در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری؛ بر اساس مدل سرکوال می باشد.
تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. نمونه این پژوهش 331 نفر از بیماران بستری در بخش های داخلی، جراحی، زنان، ارتوپدی و غیره در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری در سال 1392 بودند که از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شده اند. داده ها از طریق پرسشنامه سروکوال جمع آوری و از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. برای بررسی فرضیات پژوهش از آزمون کولموگروف- اسمیرنف، آزمون t تک نمونه ای، آزمون t زوجی و آزمون فریدمن، استفاده شده است.
میانگین بدست آمده برای حوزه انتظارات برابر با 28/ 0±10/ 4 و برای حوزه ادراکات برابر با 26/ 0±69/ 2 است که با توجه به مقدار t با میزان 17/ 65 و sig. که کم تر از 05/ 0 است، یعنی اینکه بین انتظارات با ادراکات بیماران اختلاف معنی داری وجود دارد. از طرفی بین انتظارات با ادراکات بیماران در هر یک از ابعاد پنج گانه مدل سروکوال اختلاف معنی داری وجود دارد. از نظر بیماران در بعد موارد محسوس، بیش ترین اولویت مربوط به همدلی، و مابقی الویت ها به ترتیب مربوط به ظاهر فیزیکی، پاسخگویی، تضمین و قابلیت اطمینان مدل سروکوال بوده است.
یافته ها نشان می دهد بین انتظارات با ادراکات بیماران در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری، اختلاف معنی داری وجود دارد و رضایت بیماران جلب نشده است.

لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) یک اختلال خود ایمن با علت ناشناخته است. 90 درصد موارد لوپوس را زنان تشکیل می دهند. این بیماری به علت ماهیت مزمن، دردناک و ناتوان کننده آن می تواند تاثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی فردکه شامل تمایلات جنسی و باروری وی نیز هست بگذارد. این مطالعه با هدف بررسی عملکرد جنسی زنان مبتلا به لوپوس اریتماتوز مراجعه کننده به کلینیک های منتخب روماتولوژی شهر تهران انجام شد.
این مطالعه توصیفی بر روی 196 زن مراجعه کننده به کلینیک های منتخب روماتولوژی شهر تهران در سال 1393-1392 انجام شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه های FSFIو پرسشنامه مشخصات فردی بود.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در حیطه های تمایل جنسی 49/ 1±21/ 4، تهییج جنسی 57/ 1±32/ 3، لوبریکاسیون واژن 72/ 1±69/ 3، ارگاسم 61/ 1±48/ 3، رضایت جنسی 00/ 1±68/ 2، دیسپارونیا 55/ 2±77/ 4 و در مورد نمره کل 98/ 5±18/ 22 بوده است. بیش ترین اختلال در حیطه رضایت جنسی و کم ترین اختلال را در حیطه های لوبریکاسیون واژن، ارگاسم و دیسپارونیا مشاهده شد. هم چنین 6/ 31 درصد از نمونه ها دارای اختلال عملکرد جنسی متوسط و 8/ 14 درصد دارای اختلال عملکرد جنسی خفیف بوده و هیچ یک از آنان اختلال عملکرد جنسی شدید را گزارش ننمود. مقایسه عملکرد جنسی زنان شرکت کننده در این پژوهش بر حسب سن نشان داد که اختلال عملکرد جنسی در زنان بالای 45 سال نسبت به دیگر گروه های سنی به طور معناداری بالاتر می باشد (p<0.001). هم چنین مقایسه عملکرد جنسی بر اساس طول مدت ازدواج نیز نشان داد که زنان با طول مدت ازدواج بیش تر از 15 سال بهترین عملکرد را در حیطه های رضایت جنسی (p<0.001)، دیسپارونیا (p<0.001) و تمایل جنسی (p<0.001) نسبت به دیگر زنان داشتند.
از آن جا که لوپوس اریتماتوز سیستمیک یک بیماری التهابی مزمن است که با فازهای متناوبی از بهبودی و تشدید علائم بالینی همراه است، علاوه بر عوارض جسمانی، تاثیرات بالقوه گسترده ای روی عملکرد روانی- اجتماعی افراد مبتلا دارد و می تواند تاثیر منفی روی عملکرد جنسی زنان مبتلا و به ویژه زنان با سن بالاتر از 45 سال نیز داشته باشد. آگاهی مراقبت کنندگان از این مشکلات، ممکن است در جهت درمان و اداره مناسب بیماری و عوارض آن در جهت بهبود کیفیت زندگی این بیماران کمک کننده باشد.

بیماری نارسایی مزمن کلیوی تخریب پیشرونده و برگشت ناپذیر عملکرد کلیوی است. درمان اصلی این بیماری دیالیز و در نهایت پیوند کلیه است، اما خود عمل دیالیز فرایندی تنش زا و استرس آور است و سبب بروز افسردگی در بیماران دیالیزی می شود. اهمیت شناسایی و بررسی افسردگی در بیماران دیالیزی تا بدان جاست که در صورت عدم شناسایی و درمان افسردگی، فرد دچار اختلال تغذیه، ضعف سیستم ایمنی بدن، عدم رعایت رژیم درمانی، افزایش شدت بیماری شده و در نهایت ممکن است باعث اقدام به خودکشی شود.
مطالعه حاضر با روش متاآنالیز انجام شد. با استفاده از سازکارهای جستجو در پایگاه های SID، ScienceDirect و PubMed مقاله های مرتبط با موضوع جستجو گردید و هم چنین فهرست منابع مقاله های شناسایی شده برای یافتن مقاله های بیش تر مرور شد. ناهمگنی مطالعات با استفاده از شاخص 2I بررسی شد و داده های آن ها با استفاده از نرم افزار،comprehensive meta analysis تحلیل گردید.
در 19 مقاله مورد بررسی، میزان شیوع کلی افسردگی در بیماران دیالیزی در ایران در مجموع، 63 درصد (56-70 درصد: فاصله اطمینان 95 درصد) برآورد شد. بیش ترین شیوع افسردگی 93 درصد (83-97 درصد: فاصله اطمینان 95 درصد) در سنندج در سال 1389 می باشد و کم ترین شیوع افسردگی 28 درصد در تهران سال 1388 (19-40 درصد: فاصله اطمینان95 درصد) می باشد.
در بررسی متاآنالیز یافتیم که شیوع افسردگی در بیماران دیالیزی در ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته بالااست. بنابراین پیش نهاد می شود غربالگری جهت تشخیص زودرس افسردگی در این گروه از بیماران همگام با سایر اقدامات درمانی و تشخیصی انجام شود.

سیاه زخم بیماری مشترک انسان و دام محسوب می شود که توسط باسیل گرم مثبت اسپوردار به نام باسیلوس آنتراسیس ایجاد می شود. ایران یکی از مناطق آلوده به این بیماری است. این مطالعه با هدف بررسی یافته های بالینی و آزمایشگاهی و اقدامات درمانی موارد مبتلا به سیاه زخم انجام شده است.
مطالعه حاضر به صورت گذشته نگر و به روش توصیفی بر روی 28 بیمار ثابت شده سیاه زخم از طریق پرونده های بیماران بستری در بخش عفونی بیمارستان رازی قائمشهر بین سال های1383 تا 1392 انجام گردید.
از میان 28 بیمار، 24 نفر مبتلا به سیاه زخم جلدی و 3 نفر سیاه زخم گوارشی و 1 بیمار (57/ 3 درصد) مبتلا به مننژیت بودند. 21 بیمار (75 درصد) ساکن روستا و 7 بیمار (25 درصد) ساکن شهر بودند. شایع ترین گروه شغلی بیماران دامداری بود (35 درصد). در میان بیماران مبتلا به سیاه زخم جلدی، وجود ادم و وزیکول شایع ترین علائم زخم بیماران بود. دست و انگشتان بیش ترین موارد ابتلا را داشتند.
در مناطق اندمیک بیماری سیاه زخم، هر زخم مشکوک با ادم غیرگوده گذار با یا بدون ضایعه نکروتیک باید از نظر سیاه زخم بررسی شود.

افزایش فعالیت های صنعتی و به دنبال آن تخلیه فاضلاب های تصفیه نشده حاوی رنگ به محیط های آبی می تواند سبب ایجاد مشکلاتی هم چون کاهش قابلیت نفوذ نور، ایجاد شرایط بی هوازی، ایجاد آلرژی و سرطان شود. جذب سطحی به عنوان یکی از موثر و کارامدترین روش ها در حذف رنگ مطرح است، لذا هدف مطالعه حاضر مغناطیسی کردن کربن فعال پودری با آهن صفر ظرفیتی و استفاده از آن به عنوان جاذب برای حذف رنگ از محیط آبی می باشد.
در این مطالعه از هم ترسیبی برای سنتز کربن فعال مغناطیسی شده با نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی استفاده شد. ویژگی جاذب با تکنیک های SEM،TEM، EDX، XRD و VSM مورد آنالیز قرار گرفت. اثر متغیرهای مستقل از جمله زمان تماس، pH محلول، دما، دوز جاذب و غلظت رنگ زا بر عملکرد پاسخ (راندمان حذف رنگ بازیک بنفش) با روش سطح پاسخ بر مبنای طراحی باکس بنکن Box-Behnken مورد ارزیابی قرار گرفت. از آنالیز واریانس (آنووا ANOVA)، به عنوان روش آماری آنالیز پاسخ ها استفاده شد.
pH معادل با 3، زمان تماس65 دقیقه، دوز جاذب gr/l2 و دمای C◦45 به عنوان شرایط بهینه برای حذف رنگ BV16 حاصل شد. بررسی ایزوترم و مدل های سینتیکی نشان داد که داده های تجربی فرایند جذب رنگ بازیک بنفش با مدل لانگمیر (R2>0.995) و شبه درجه دوم (R2>0.931) همبستگی دارند.
در شرایط بهینه، کربن فعال مغناطیسی شده با آهن صفر، پتانسیل موثری را در حذف رنگ زا BV16 داشته و به دلیل خاصیت مغناطیسی، جداسازی آن از محلول آبی ساده و سریع تر است.

آسم یکی از شایع ترین بیماری های مزمن در سراسر جهان محسوب می شود و شیوع ان طی چند دهه گذشته در جوامع صنعتی و در حال توسعه، افزایش داشته است. مدل خطرات متناسب کاکس یکی از مهم ترین مدل های مورد استفاده در تحلیل داده های بقا می باشد.این مطالعه با هدف ارزیابی مدل کاکس طبقه بندی شده و کاربرد آن در شناسایی عوامل موثر بر بستری مجدد بیماران مبتلا به آسم در بیمارستان بعثت سنندج انجام شد.
در یک مطالعه گذشته نگر، 301 پرونده بیماران مبتلا به آسم که طی سال های 1384 تا 1391 در بیمارستان بعثت سنندج بستری شده بودند، بررسی و اطلاعات آن ها با استفاده از چک لیست استخراج گردید. سپس با استفاده از نرم افزار آماری R 2.14.0 مدل کاکس طبقه بندی شده برازش شد.
با استفاده از آزمون نیکویی برازش فرض متناسب بودن مخاطرات بررسی شد که به جز متغیرهای وضعیت گرد و غبار و تاهل، برای سایر متغیرها فرض متناسب بودن مخاطرات برقرار بود. برازش مدل کاکس طبقه بندی شده نشان داد که متغیرهای مواجهه شغلی، عفونت های ویروسی و شاخص آلوده بودن هوا،تاثیر معنی داری بر زمان بستری مجدد دارند (05/ 0< p).
بررسی نتایج برازش مدل کاکس طبقه بندی شده نشان داد که متغیرهای مواجهه شغلی (مثل مرغداری ها، تماس با مواد شیمیایی،تماس با گرد وغبارو...)، عفونت های ویروسی و شاخص آلوده بودن هوا عوامل معنی داری برای بستری مجدد هستند. لذا لزوم جدی گرفتن اصول بهداشت حرفه ای در محیط کار، رعایت بهداشت فردی در مواجهه با عفونت های ویروسی و مراقبت از افراد آسمی در روزهایی که هوا الوده است، ضروری به نظر می رسد.

توکسوکاریازیس یکی از بیماری های انگلی مشترک بین انسان و حیوان با ائویوزینوفیلی بالا است و عوامل آن توکسوکارا کنیس وتوکسوکارا کتی از آسکاریس های (Ascarids) سگ و گربه هستند. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع سرمی آنتی بادی IgG ضدتوکسوکارا در افراد بزرگسال سالم دارای ائوزینوفیلی مراجعه کننده به مرکز بهداشت شهرستان بابل و تعیین عوامل خطر آن بود.
این مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی در سال 1392 انجام گرفت. جامعه پژوهش افراد مراجعه کننده (6984 نفر) جهت بررسی های معمول شاخص های خونی به آزمایشگاه مرکز بهداشت بابل بوده که 322 نفر با سن بالای 15 سال دارای ائوزینوفیلی بالای ده درصد وارد مطالعه شدند و اطلاعات افراد در پرسشنامه ثبت گردید. سپس سرم افراد منتخب از نمونه خون جدا و در دمای 20- درجه نگهداری و توسط آزمایش الیزا، آنتی بادی IgG ضد توکسوکارا مورد بررسی قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون آماری کای دو و توسط نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تحلیل قرار گرفت.
در مجموع، از 322 نفر مورد بررسی، 76 نفر (5/ 23 درصد) با ائوزینوفیلی بالای ده درصد، آنتی بادی ضد توکسوکارا آن ها مثبت بود که از این تعداد، 45 نفر (2/ 59 درصد) نفر مذکر بودند. بین محل سکونت (با بالاتر بودن میزان آن در روستا) (001/ 0=p) و شغل (با بالاتر بودن میزان آن در کشاورزان) (005/ 0=p) و شیوع عفونت توکسوکارا رابطه معنی دار وجود داشت.
نتایج این مطالعه نشان داد کشاورزان و روستائیان در معرض خطر بیش تری برای ابتلا ئ به این عفونت قرار دارند. لذا پیشنهاد می گردد سطح آگاهی گروهای مذکور را افزایش داده و کنترل بیماری در سگ های ولگرد منطقه در اولویت قرار گیرد.

فلزات سنگین از مهم ترین آلاینده های محیط زیست به شمار می روند که از طریق مناطق ساحلی و رودخانه ها وارد دریا و از طریق زنجیره غذایی در بدن آبزیان تجمع می یابند. هدف از این مطالعه اندازه گیری میانگین غظت فلزات سنگین از جمله؛ روی، مس، سرب، کادمیوم و نیکل در بافت عضله میگوی موزی به عنوان فراوان ترین گونه مصرفی در بندرعباس و مقایسه آن با استانداردهای جهانی می باشد.
در این تحقیق نمونه ای میگوی موزی مورد نیاز از صید روزانه صیادان بندرعباس در مهر ماه 1393 تهیه شدند. پس از جداسازی بافت عضله، نمونه های بافت توسط آون در دمای65 درجه سانتی گراد به مدت 24 ساعت خشک شدند و پس از انجام عملیات هضم اسیدی، غلظت فلزات سنگین نمونه ها به وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد.
میانگین غلظت فلزات سنگین روی، مس، سرب، کادمیوم و نیکل در بافت عضله میگوی موزی به ترتیب 3/ 54، 3/ 18، 28/ 1، 02/ 1، 2/ 0 میکروگرم برگرم وزن خشک تعیین گردید. بیش ترین میانگین غلظت متعلق به فلز روی و کمترین غلظت، متعلق به فلز نیکل بود.
نتایج این مطالعه بیانگر غلظت پایین فلزات سنگین روی، مس و سرب، اندازه گیری شده در میگوی موزی مصرفی شهرستان بندرعباس در مقایسه با استانداردهای جهانی است.

امروزه با پیشرفت های به وجود آمده درباره پمپ قلبی- ریوی و بهبود فرآیندهای مراقبتی بیهوشی از جمله بهبود لوله گذاری داخل نای، امکان مداخله جراحی زودرس در تصحیح اختلالات آناتومیک قلبی مادرزادی تهدیدکننده حیات در بیماران در سنین پایین امکان پذیر شده است، لذا این مطالعه با هدف بررسی الگوهای شریان کرونری در جمعیتی از نوزادان مبتلا به جابه جایی شریان های بزرگ انجام شده است.
مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی وگذشته نگر بوده است. در بیماران پس از تشخیص دقیق نوع بیماری قلبی، جهت عمل به سرویس جراحی قلب و عروق معرفی شدند. اطلاعات پرونده 63 بیمار با جابجایی عروق بزرگ مورد بررسی قرار گرفت و وضعیت قرارگیری عروق کرونر از پرونده استخراج گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات با آزمون های معناداری t-test و Chi-square انجام پذیرفت(p<0/05).
نتایج نشان داد که شیوع کرونر طبیعی در بیماران 47/ 90 درصد و فرم معکوس عروق کرونر در 32/ 6 درصد و LAD اینترامورال و RCA منفرد در 58/ 1 درصد از بیماران دیده شد. همچنین بین آناتومی عروق کرونر وعوارض بعد از آن ازجمله مرگ ومیر ارتباط معنی داری دیده نشد.
با ملاحظه نتایج پژوهش مشخص شد شیوع الگوهای غیر معمول شریان های کرونری در نوزادان مبتلا به جابجایی عروق بزرگ 53/ 9 درصد می باشد که این میزان شیوع کم تری را نسبت به آمار جهانی (1/ 33 درصد) نشان می دهد. همچنین میزان مرگ و میر در جمعیت مورد مطالعه کرونری طبیعی7/ 8 درصد و در کرونر غیرطبیعی4/ 33 درصد می باشد که با مطالعات همسان تفاوت چندانی نداشت واحتمالا به دلیل سخت تر بودن تکنیک عمل در این موارد می باشد.

بیماری آسم از بیماری های رایج تنفسی است که کنترل نوع شدید آن با وجود درمان تهاجمی در مواردی شکست می خورد. هدف از این مطالعه بررسی عوامل خطر تنگی برگشت ناپذیر راه هوایی در بیماران مبتلا به آسم شدید می باشد.
مطالعه حاضر از نوع مورد – شاهدی بوده است که در آن 72 بیمار مبتلا به آسم شدید 16 تا 75 ساله با انجام اسپیرومتری، قبل و بعد از دریافت سالبوتامول به دو گروه مساوی بیماران با آسم شدید برگشت پذیر و برگشت ناپذیر تقسیم شدند. سن شروع آسم، سابقه مصرف سیگار، BMI، متوسط سن ابتلا، سابقه حساسیت به آسپرین، سابقه مصرف کورتون، سابقه تماس با حیوانات به عنوان ریسک فاکتورهای بالینی و سطح IgE توتال سرم و درصد ائوزینوفیل خون محیطی و خلط به عنوان ریسک فاکتورهای التهاب راه های هوایی دو گروه با هم مقایسه شدند.
آسم با شروع در بزرگسالی در گروه برگشت ناپذیر به طور معناداری بیش تر از گروه برگشت پذیر بوده است (034/ 0= p). میزان مصرف سیگار (03/ 0= p)، سطح IgE سرم (003/ 0= p) و درصد ائوزینوفیل خلط (003/ 0= p) بیماران گروه آسم برگشت ناپذیر به طور معنادار بیش تر از گروه برگشت پذیر بوده است. میزان مصرف کورتون، BMI، سابقه حساسیت به آسپرین، سابقه تماس با حیوانات، درصد ائوزینوفیل خون محیطی در دو گروه مورد مطالعه تفاوت چندانی با هم نداشته اند.
توصیه به قطع سیگار به عنوان فاکتور خطری مهم در بیماران آسمی حائز اهمیت است. سطح IgE سرم و ائوزینوفیل خلط به عنوان شاخص های همراه در بیماران مبتلا به آسم برگشت ناپذیر مطرح می باشد.

نارسایی مزمن کلیه به عنوان یک بیماری دایمی، پایدار و ناتوان کننده مطرح است که با عوارض و مشکلات فراوانی همراه می باشد و در صورتی که افراد مبتلا به آن تحت پیوند کلیه قرار نگیرند، برای زنده ماندن به طور دایم نیاز به دیالیز خواهند داشت. با توجه به آمار بالای بیماران تحت دیالیز در مازندران و نبود اطلاعات کافی از وضعیت آنان و لزوم دقت در خصوص مشکلات و هزینه های این بیماری، پژوهش حاضر در بیماران با نارسایی کلیه مزمن تحت همودیالیز در شهرستان ساری انجام شد.
این مطالعه یک پژوهش توصیفی- مقطعی است که بر روی تمامی بیماران تحت همودیالیز بخش های دیالیز بیمارستان امام (ره) و فاطمه الزهرا (س) ساری در نیمه اول سال 1392 انجام شد. ثبت داده ها با استفاده از فرم جمع آوری اطلاعات انجام شد که اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS بررسی شد.
در این مطالعه تعداد210 نفر وارد مطالعه شدند که مردان درصد بیش تری را به خود اختصاص داده بودند. بیش از نیمی از افراد سن زیر 60 سال داشتند و بیش از 60 درصد تحصیلات ابتدایی و کم تر بودند. اغلب آنان از کار افتاده و یا بی کار بودند. بیش ترین علت ایجاد نارسایی مزمن کلیوی پرفشاری خونی و دیابت بوده است که در اغلب افراد سابقه خانوادگی نیز وجود داشت.
با توجه به هزینه های سرسام آور این بیماران و سطح پایین آگاهی افراد به بیماری های مزمن دیابت و پرفشاری خونی، این نوع مطالعات باید زنگ خطری برای تصمیم گیرندگان عالی رتبه سیستم بهداشتی درمانی یک جامعه را به صدا درآورد تا با چشمانی باز برای آینده برنامه ریزی نمایند.

به علت آسیب حرکتی در اندام فوقانی، طیف وسیعی از بیماران با سابقه سکته در انجام فعالیت های روزمره زندگی دچار محدودیت هستند. در حالی که رویکردهای مورد استفاده در توانبخشی افراد همی پلژی بیش تر بر جلوگیری از دفورمیتی و کاهش کانترکچر تمرکز دارند، رویکرد درمانی همراه با افزایش محدودیت بیش تر بر بازتوانی بیمار و بهبود عملکرد فرد متمرکز است. هدف ازانجام این مطالعه بررسی تاثیر روش درمانی همراه با افزایش محدودیت بر قدرت و زبردستی افراد همی پلژی بوده است.
مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر بر روی 17 بیمار همی پلژی بزرگسال با دامنه سنی 50 تا 70 سال انجام شد. میانگین سنی این افراد 23/ 64 سال و میانگین مدت زمان گذشته از ضایعه 70/ 23 ماه بود. همه افراد شرکت کننده راست برتر بودند. پس از کسب رضایت و آشنایی فرد با نحوه انجام آزمون، قدرت ایزومتریک عضلات ابداکتور و اکستانسور شانه توسط ارزیابی دستی عضله (MMT) و قدرت عضلات Pinch توسط دستگاه پینچ گیج و قدرت عضلات Grip توسط دستگاه دینامومترجامار بر حسب کیلوگرم و میزان زبردستی توسط آزمون مینوسوتا ارزیابی شد.
روش درمانی همراه با افزایش محدودیت منجر به بهبود معنی دار متغیرهای قدرت ایزومتریک عضلات ابداکتور و اکستانسور شانه، قدرت Pinch و Grip و زبردستی می شود (000/ 0=p).
محدود کردن سمت سالم در روش درمانی همراه با افزایش محدودیت راهی است که می تواند بیمار و در مانگر را به هدف خود که همان بهبود عملکرد حرکتی است، برساند. مطالعه حاضر نشان داد که در توانبخشی افراد همی پلژی، می توان از این روش به عنوان راهکاری مطمئن، جهت افزایش قدرت ایزومتریک عضلات ابداکتور و اکستانسور شانه، قدرت Pinch و Grip و نهایتا بهبود عملکرد دست، به ویژه زبردستی بهره برد.

آلودگی هوای محیط بسته در کشورهای در حال توسعه، مشکل اساسی در حیطه سلامت در ابعاد جهانی محسوب می گردد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلاینده های هوای داخل و خارج منازل مسکونی شهر خرم آباد در پاییز و زمستان سال 1391 بوده است.
در این مطالعه توصیفی- مقطعی، غلظت 9 آلاینده گازی و ذره ای توسط دستگاه های مخصوص سنجش آلاینده های هوا (TSI، BABUC/A، PHOCHEK 5000) اندازه گیری شد. نتایج با استفاده از آزمون های آماری و آنالیز واریانس در سطح 5 درصد محاسبه و نتایج به صورت میانگین و انحراف از استاندارد بیان گردید.
از میان دو آلاینده داخلی که برای آن ها رهنمود تعیین گردیده است CO همواره در حدود رهنمود و NO2 بیش از رهنمود گزارش گردید. آلاینده های بیرونی نیز غیر از NO2 که از حد مجاز فراتر رفته بود، همگی در حد استاندارد بودند. غلظت های بیرونی NO2 و SO2 بیش از مقادیر داخلی این گازها بود در حالی که مقادیر داخلی گاز O3 و بسته به ویژگی های منزل VOCs و PM در حدود بالاتری از غلظت های هوای آزاد بوده است.
هوای داخل منزل از طریق تهویه بسیار مرتبط با هوای بیرون منزل بوده و گاهی با تجزیه، جذب و ته نشینی آلاینده های نفوذی، از کیفیت بهتری برخوردار می شود اما با وجود فعالیت هایی چون استعمال دخانیات و مواد شیمیایی، استفاده از وسایل گرمازای بدون تهویه، آشپزی، گردگیری نامناسب و عدم تهویه، کیفیت هوای درون بدتر از هوای بیرون می گردد.

امروزه امکان انتقال عوامل بیماری زا توسط فرآورده های آرایشی بهداشتی از دیدگاه سلامت مورد توجه جامعه می باشد، که به علت استفاده گسترده و استاندارد نبودن برخی از این فرآورده ها، احتمال انتقال آلودگی و خطرات ناشی از ایجاد عفونت توسط باکتری های مختلف دور از انتظار نیست. در این مطالعه محتوای میکروبی کرم های مرطوب کننده موجود در بازار رسمی و غیر رسمی ایران مورد بررسی قرار گرفته است.
در این پژوهش 9 نمونه کرم مرطوب کننده شامل 6 نمونه کرم غیر استاندارد (در بازار غیر رسمی) و 3 نمونه کرم تولید شده توسط تولیدکنندگان داخلی از نظر محتوی میکروبی (شمارش کلی میکروارگانیسم های هوازی، شمارش کلی کپک و مخمر و حضور میکروارگانیسم های ممنوع (سودومونا آئروژینوزا، استافیلوکوک طلایی و انتروباکتر) به دو روش Pour Plate و لوله های متعدد ارزیابی شد.
شمارش باکتری های هوازی در تمامی نمونه ها (غیر استاندارد و تولید داخلی) بیش تر از محدوده فارماکوپه cfu.g-1 1000 بود. در شمارش کلی قارچ ها در 17درصد نمونه های غیر استاندارد و در 67 درصد نمونه های داخلی بیش تر از محدوده فارماکوپه cells.g-1 1000 بود. در سه نمونه غیر استاندارد و دو نمونه تولید داخل استافیلوکوک طلائی؛ و در سه نمونه از کرم های غیر استاندارد و یک نمونه تولید داخل سودوموناس آئروژینوزا و در کلیه نمونه ها انتروباکترها شناسایی شدند.
بالا بودن میزان آلودگی در کرم های مرطوب کننده غیر استاندارد و تولید داخل مطرح کننده خطرات بهداشتی بالقوه این محصولات است. به منظور دستیابی به فرآورده های آرایشی بهداشتی ایمن باید همکاری میان تولید کننده، مقامات بهداشتی و مصرف کنندگان آن ها ایجاد شود. نتایج حاصل شده، ضرورت ارتقاء عملکرد سیستم تضمین کیفیت توسط تولید کنندگان داخلی را مورد تاکید قرار می دهد.

سارکوم استرومای اندومتر یک تومور نادر رحم است که تقریبا 2/ 0 درصد از بدخیمی های رحم را شامل می شود و به دوگروه گرید بالا و گرید پایین تقسیم می شود. در این گزارش خانم 46 ساله ای معرفی می گردد که با شرح حال خونریزی غیر طبیعی رحم از یک سال قبل مراجعه کرده بود. گزارش سونوگرافی مبنی بر توده پولیپویید 3×4 سانتی متری در حفره رحم بود. بیمار تحت عمل جراحی هیسترکتومی رادیکال و امنتکتومی قرار گرفت. بر اساس یافته های میکروسکوپی و رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی تشخیص سارکوم اندومتر فاقد تمایز (UES) برای بیمار مطرح شد.

اینترفرون ها سایتوکاین های پلئوتروپیک هستند که دارای خاصیت ضدویروسی و تنظیم کنندگی ایمنی می باشند. فعالیت آن ها از طریق اتصال به گیرنده ها و مسیرهای انتقال پیام انجام می گیرد. بعضی از انواع اینترفرون ها نقش پیش التهابی و بعضی دیگر نیز اثرات ضدالتهابی دارند. عملکرد اینترفرون ها در ایجاد بیماری های خود ایمنی از طریق تولید اتوآنتی بادی ها به اثبات رسیده است اما شواهدی نیز وجود دارد که نشان دهنده نقش حافظتی آن ها می باشد. این عملکرد دوگانه ی اینترفرون ها در پاتوژنز بیماری های خود ایمن تاثیر مهمی بر نحوه ی درمان و انتخاب گزینه های درمانی مناسب دارد. این مطالعه مروری بر انواع اینترفرون ها و نقش آن ها در بیماری های خود ایمن مانند آرتریت سلول ژانت دارد و هم چنین به بررسی نقش متناقض اینترفرون ها در برخی از بیماری های خود ایمن نظیر لوپوس اریتماتوز سیستمیک، مالتیپل اسکلروزیس، آرتریت روماتوئید و اسکلرودرما می پردازد.

رابطه نانوتکنولوژی و ایمونولوژی را از جوانب مختلف می توان بررسی کرد. کاربردهای نانوتکنولوژی در علم ایمونولوژی گسترده بوده و از ویژگی های مهمی در زیست فناوری پزشکی برخوردار است. رهایش اجزاء فعال ایمونولوژیک به جایگاه های هدف با استفاده از حامل های نانو یکی از این موارد است. به علاوه کاربرد موفق نانوتکنولوژی در حوزه ایمونولوژی، نسل های جدیدی از واکسن ها، ادجوانت ها و داروهای تنظیم کننده سیستم ایمنی را تولید کرده که هدف نهایی آن بهبود پاسخ به بیماری های عفونی و غیرعفونی است. نانوتکنولوژی در شکل گیری واکسن ها و عوامل جدید سرکوب کننده سیستم ایمنی نقش دارد. از سوی دیگر دستکاری و کنترل اشیاء در مقیاس نانو می تواند سبب درک بهتر ما از پاسخ های ایمنی شود.

درماتیت سرکری که به نام خارش شناگران نیز معروف می باشد، بیماری زئونوزی است که به دنبال نفوذ سرکر شیستوزوماهای پرندگان و پستانداران در پوست انسان ایجاد می شود. این سرکرها پس از ورود به پوست تبدیل به شیستوزومولا شده اما نمی توانند بیش از آن تمایز یافته، پس از مرگ با آزاد سازی مقادیر فراوان آنزیم های پروتئاز سبب ایجاد پاسخ های ایمنی شدید به صورت درماتیت پوستی می گردند. اخیرا این بیماری به عنوان یک بیماری فراموش شده در سطح جهان مورد توجه بیش تری قرار گرفته است. هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت کنونی بیماری از جنبه های مختلف در ایران و جهان می باشد. این مطالعه از نوع مروری غیر نظام مند بوده و اطلاعات مورد نظر از پایگاه های اطلاعاتی قابل دسترس نظیر Pub Med، Web of Science، Google Scholar،SID، و Iran Medex گردآوری گردیده است. بر اساس مقالات مورد بررسی، اصلی ترین عامل ایجاد درماتیت سرکریایی انسان در ایران و جهان، جنس تریکوبیلارزیا (Trichobilharzia) است که حدود 40 گونه شناخته شده دارد و پس از آن شیستوزوماهای نشخوارکنندگان (به ویژه گاو و گوسفند) در جایگاه بعدی اهمیت قرار دارند. مرغابی سانان (خانواده آناتیده) که اغلب مهاجر و آبزی می باشند، به عنوان میزبان نهایی جنس تریکوبیلارزیا مطرح هستند. میزبان واسط در چرخه زندگی انواع شیستوزومای ذکر شده، غالبا حلزون های دوزیست خانواده لیمنیده می باشند. درماتیت سرکری یکی از بیماری های وابسته به شغل است و بیش تر در افرادی مانند شالیکاران و شناگران که تماس زیادی با آب دارند، مشاهده می شود. به طور کلی در ایران مطالعات اندکی بر روی این بیماری و میزبان های نهایی و واسطه عامل ایجاد آن انجام گرفته است، لذا انجام مطالعات بیش تر در این خصوص ضروری به نظر می رسد. در عین حال با توجه به نقش مهم پرندگان آبزی مهاجر در آلوده نمودن منابع آبی، برنامه ریزی راهبردی جهت کنترل این بیماری در میان پرندگان و جلوگیری از انتقال عامل بیماری به انسان، توصیه می گردد.

برخی فرآیندهای بالینی نیازمند استفاده از یک دستگاه ریه مصنوعی (اکسیژناتور) می باشند. از جمله در سندرم های حاد تنفسی، ریه بیمار قادر به انجام کامل عملکرد طبیعی خود نمی باشد و نیازمند اندام کمکی جهت تکمیل عملکرد خود است. از سوی دیگر، در عمل جراحی قلب باز از آن جائی که قلب از حرکت باز می ایستد، در نتیجه خون به ریه ها پمپ نشده و خون در یک مدار خارج از بدن توسط ماشین قلب- ریه جریان می یابد. تلاش برای ساخت اکسیژناتور مناسب از بیش از سه قرن پیش آغاز شده و تاکنون به پیشرفت های چشمگیری دست یافته است و همواره تلاش بر این بوده است که ویژگی های ساختاری و عملکردی مناسب این دستگاه که مهم ترین آن ها شامل سازگاری با خون، ایجاد سطح تماس زیاد بین خون و گاز، کاهش افت فشار بین جریان ورودی و خروجی و حجم عملیاتی کم می باشد، را ارتقا بخشند. این مقاله به بررسی تاریخچه، خصوصیات ساختاری و عملکردی و هم چنین کاربرد های بالینی انواع اکسیژناتورها در افراد بزرگسال، کودکان و نوزادان می پردازد. علاوه بر آن تکنیک های مورد استفاده و عوامل پیشرفت و یا عوامل محدودکننده در آن ها نیز مورد بررسی قرار می گیرد. هم چنین در این راستا، جدیدترین نمونه های اکسیژناتور معرفی شده اند. توصیف امیدهای آینده در جهت رسیدن به اکسیژناتورهای قابل کاشت می تواند ایده و انگیزه های کارآمدی را در بین پژوهشگران زیست پزشکی در این زمینه ایجاد کند.

بررسی انتشار جغرافیایی انتروبیوزیسنه تنها در تشخیص و درمان بلکه در شناخت عوامل تاثیر گذار در انتقال انگل و در پیشگیری و کنترل آن در کودکان موثر است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر بررسی انتشار جغرافیایی بیماری انتروبیوزیس به عنوان یک بیماری انگلی کرمی روده در استان مازندران از سال 1370 لغایت 1392 می باشد.
مطالعه حاضر از نوع مطالعه مروری می باشد که با جمع آوری اطلاعات مربوط به وضعیت انتشار جغرافیایی بیماری انتروبیوزیس در استان مازندران در طی 22 سال با بررسی مقالات چاپ شده در منابع معتبر و پایگاه های اطلاعاتی فارسی و لاتین انجام شد. اطلاعات جمع آوری شده ثبت و طبقه بندی و با استفاده از نرم افزار Arcgis،9.2 نقشه نحوی انتشار و توزیع جغرافیایی بیماری طراحی شد.
براساس اطلاعات بدست آمده از تحقیق حداکثر میزان آلودگی به انتروبیوس در مهدکودک های شهرستان بابل 6/ 33 درصد در سال 1376 و دختران مهدکودک های شهرستان ساری در 5/ 29 درصد در سال 1378 بوده است. میانگین انتشار بیماری در بهشهر، ساری، بابل و فریدون کنار بیش از 4 درصد به ویژه در کودکان مشاهده می شود. میزان آلودگی در تنکابن از غرب با میانگین 4-2 درصد وجویبار و نکاء در مرکز استان با میانگین کم تر از یک درصد مشاهده می شود.
بررسی وضعیت شیوع جغرافیایی بیماری انتروبیوزیس در طی 22 سال، بیانگرالگوی انتشار بیماری در استان مازندران است که این نتایج در تشخیص و درمان بیماری و در مطالعات اینده می تواند مورد استفاده قرارگیرد.

استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان و یکی از بیماری های شایع دوران سالمندی است، که شیوع آن در زنان بالای 50 سال 30 درصد می باشد(1). سازمان جهانی بهداشت (1991)، استئوپروز را به عنوان چهارمین دشمن اصلی بشر و مهم ترین علت شکستگی استخوان در جهان گزارش کرد(2). حال آن که ساده ترین و ارزانترین راه مقابله با استئوپروز، انجام اقدامات پیشگیرانه است. ایجاد رفتارهای پیشگیرانه نیاز به داشتن اطلاعات و آگاهی دارد، که این مهم با آموزش دادن حاصل می گردد(3). آموزش منجر به افزایش توانایی افراد در تصمیم گیری های بهداشتی شده و در نهایت موجب تغییر رفتار می گردد. آموزشگران باید با توجه به محتوای و هدف آموزشی، زمان و خصوصیات فراگیران، بهترین روش را جهت آموزش به کار گیرند. آموزش چهره به چهره، یکی از موثرترین راه های تاثیرگذاری بر فراگیر می باشد، اما این نوع روش آموزشی نیاز مند صرف زمان زیادی است و در مراکز پر ازدحام میسر نمی باشد(5). لذا در جهت صرف زمان کم تر، نیاز به استفاده از روش های غیرحضوری است. یکی از این روش ها آموزش با پمفلت می باشد. پمفلت نوعی رسانه آموزشی کم حجم است که جهت تغییر دانش، نگرش یا آموزش یک مهارت رفتاری استفاده می شود(6). باتوجه به مطالعات اندک و نتایج متناقض مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته، نیاز به انجام مطالعات بیشتر در زمینه آموزش با روش های کم هزینه و در دسترس مطرح است. لذا مطالعه ی حاضر با هدف مقایسه ی تاثیر آموزش چهره به چهره و پمفلت برمبنای مدل اعتقاد بهداشتی بر به کارگیری عوامل پیشگیری کننده از استئوپروز در زنان یائسه انجام شد.