مجله کشاورزی دانشگاه تهران
سال هفتم شماره 1 (پیاپی 10، شهریور 1384)

برای بررسی میزان خسارت و روش مبازره با گونه های لیسک Parmacella ibera و Deroceras ‎reticulatum از خانواده های Parmacelidae و Limacidae یک آزمایش در خزانه و زمین اصلی در ایستگاه قراخیل شهرستان ساری درقالب هشت تیمار و چهار تکرار در یک طرح بلوک کامل تصادفی انجام و نتایج مقایسه شد. هر کرت شامل سه ردیف سه متری به فواصل خطوط 50 سانتی متر و فاصله بوته های کاهو روی خط 25 سانتی متر و مجموعا 36 بوته بود. نتایج نشان داد که بیشترین خسارت (براساس میزان مصرف از برگ ها) و کمترین عملکرد مربوط به تیمار شخم زدن (با 3/27 درصد خسارت و 1/29 تن محصول در هکتار) و کمترین خسارت و بیشترین عملکرد مربوط به تیمارهای‎ ‎متالدئید و متیوکارب (با دو درصد خسارت و 3/39 و 1/39 تن محصول در هکتار) بود. میزان خسارت در نقطه شروع خسارت اقتصادی در روش استفاده از متالدئید در کمترین حد (3/4 درصد) و روش مبارزه با طناب پرزدار ضخیم در بیشترین حد (6/15 درصد) بود.

کنه کش جدید Spirodiclofen 240 SC‎ در دزهای 1/0، 18/0 و 27/0 در هزار سی سی آب علیه سه فرم جمعیت کنه زنگار مرکبات (مراحل نابالغ، بالغ و بالغ - نابالغ) روی پوست پرتقال رقم تامسون مطالعه شد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در هفت تیمار شامل سه دز کنه کش جدید، Abamectin 8/1 درصد ای سی، Pyridaben پودر وتابل 20 درصد، Fenproximate پنج درصد اس سی و تیمار شاهد به صورت آب پاشی بود. درصد تلفات کنه در مرحله نابالغ در کلیه تیمارها نسبت به دو مرحله دیگر بیشتر و معنی دار بود (01/0 ‎?‎ P ). تفاوت بین کمترین و بیشترین تاثیر دزهای Spirodiclofen درحدود نه درصد و بیشترین درصد تلفات در مرحله نابالغ کنه مربوط به دز 27/0 درصد بود. تاثیر دز 27/0 درصد این سم روی دو مرحله دیگر زندگی کنه درمقایسه با دزهای ضعیف آن بیشتر بود. تاثیر دز 27/0 کنه کش Spirodiclofen 240 SC‎ فقط نسبت به Fenproximate 5/0 در هزار کمتر ولی هر دو بیشترین تاثیر را داشتند. تاثیر مرکب تیمارها در نوبت های نمونه برداری تا 25 روز به صورت افزایشی بود. دز 27/0 کنه کش Spirodiclofen 240 SC‎ در کنترل پایدار کنه زنگار درختان مرکبات در شمال کشور مؤثر بود.

با استفاده از پنج لاین نر بارور (لاین) و دو لاین نر عقیم سیتوپلاسمی (تستر)، ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برای تعدادی از صفات زراعی، مرفولوژیکی و عملکرد ‎ارقام برنج درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مطالعه شد. اثر ترکیب پذیری عمومی لاین ها برای صفت عملکرد، درصد باروری و وزن 100 دانه معنی دار بود (05/0 ‎<‎ P ). ولی اثر ترکیب پذیری خصوصی فقط برای عملکرد دانه و تعداد پنجه بارور معنی دار بود (05/0 ‎<‎ P ). از لاین های دارای اثر ترکیب پذیری عمومی معنی دار (نظیر لاین های بجار و IR28‎ ) می توان در برنامه اصلاح صفات برای ارقام اینبرد (خالص) استفاده نمود و از تلاقی لاین های 6 ‎ × ‎ 1 و 7 ‎ × ‎ 4 که ترکیب پذیری خصوصی آن ها معنی دار است می توان در برنامه تولید ارقام هیبرید استفاده نمود.

برای بررسی اثر شرایط نگهداری غده بذری و مصرف تنظیم کننده رشد (اسید جیبرلیک) بر خصوصیات کمی و عملکرد محصول سیب زمینی این آزمایش در کشت و صنعت خرم دره اجرا شد. غده های بذری از سه رقم سیب زمینی (مارفونا، آگریا و دراگا) با دو روش انبارداری و سه غلظت محلول پاشی اسید جیبرلیک بر غده ها (صفر، پنج و 10 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک) در یک طرح آزمایشی فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. تیمار اسید جیبرلیک با غلظت پنج میلی گرم در لیتر در هر دو شیوه نگهداری و هر سه رقم سیب زمینی بیشترین اثر را در تولید غده بذری داشت. در تیمارهای اسید جیبرلیک با غلظت های پنج و 10 میلی گرم در لیتر، اثر شرایط نگهداری در میزان تولید ساقه معنی دار نبود. به طورکلی بیشترین عملکرد مربوط به رقم مارفونا با میانگین 71/3 کیلوگرم در هر مترمربع بود.

موش ورامین از خطرناک ترین جوندگان از نظر میزان فعالیت و خسارت در کشور می باشد باعث خسارت که به شبکه های آبیاری و همچنین گیاهان زراعی و باغی می شود. سیماگ در ایران برای کنترل موش کلاهو به ثبت رسیده و مقادیر زیادی از آن موجود می باشد. چون مقدار سم موجود در کشور بسیار زیاد و مبارزه با موش کلاهو در سطح کم انجام می شود، لذا امکان استفاده از این سم برای مبارزه با موش ورامین در آزمایشات صحرایی بررسی شد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار و یک شاهد هرکدام به مساحت 500 مترمربع انتخاب و در چهار تکرار انجام شد. تیمارها شامل سم سیماگ قرص فستوکسین و شاهد (بدون استفاده از سم) بود. درصد کارآیی سموم نسبت به شاهد محاسبه شد. میزان تلفات موش ورامین در استان های تهران و کرمان توسط سیماگ به ترتیب 0/98 و 4/96 و توسط فستوکسین به ترتیب 0/88 و 0/89 درصد بود. تاثیر بهتر این سموم در استان تهران می تواند ناشی از بیشتر بودن رطوبت خاک مزارع و باغ های این استان باشد.

پنبه دانه دارای 26 درصد چربی است و کنجاله حاصل از فرآیند روغن کشی آن دارای حدود 45 درصد پروتئین است ولی به دلیل داشتن ترکیب سمی گوسیپول از آن برای تغذیه دام استفاده می شود. اثر مخلوط حلال های آب: استن: هگزان به نسبت های (1:39:60)، (3:53:44) ‎و (3:67:30) و نیز انجام فرآیند استخراج مرطوب پروتئین برای تهیه کنسانتره پروتئینی خوراکی از کنجاله پنبه دانه رقم ورامین بررسی شد. در کنسانتره های تولید شده میزان فیبر خام، ازت محلول، چربی، طبق روش های استاندارد و گوسیپول آزاد و کل به روش HPLC تعیین شد. نتایج نشان داد که کنسانتره حاصل از استخراج با حلال آب: استن: هگزان به نسبت (1:39:60) بدون انجام فرآیند استخراج مرطوب، براساس استانداردهای جهانی برای انسان قابل استفاده است.