مجله کشاورزی دانشگاه تهران
سال ششم شماره 2 (پیاپی 9، پاییز 1383)

میزان ضریب هضمی پنبه دانه با استفاده مستقیم از حیوان و یونجه (به عنوان علوفه پایه) ‘ با روش جمع آوری کل مدفوع تعیین شد. میزان تجزیه پذیری پنبه دانه نیز با استفاده از روش کیسه های نایلونی اندازه گیری گردید. برای بررسی اثر استفاده از پنبه دانه در جیره گوساله های نر‘ تعداد 12 راس گوساله نر هلشتاین در یک طرح کاملا تصادفی با چهار جیره (شامل صفر‘ هفت‘14 و 21 درصد پنبه) پرواز شدند. صفات افزایش وزن روزانه‘ ماده خشک مصرفی ‘ ضریب تبدیل غذا وخصوصیات لاشه اندازه گیری شد. میزان ضریب هضمی و تجزیه پذیری پنبه دانه در نرخ عبور پنج درصد به ترتیب (6±) 4/69 و 1/42 درصد بود. ماده خشک مصرفی روزانه ‘ وزن زنده پایان پروار‘ میانگین افزایش وزن روزانه ‘ وزن لاشه یا چربی احشایی‘ درصد لاشه ‘ میانگین وزن قلب‘ ریه ‘ کبدو کلیه ها در تیمارهای مختلف معنی دار نبود(05/0p) نتایج نشان داد که از پنبه دانه می توان تا سطح 21 درصد کل جیره غذایی در تغذیه گوساله های پرواری استفاده کرد.

استفاده از روش خوشه بندی در تعیین همگنی هیدرولوژیک و ارزیابی آن توسط روش های تحلیل ممیزی ومنحنی های Andrew در حوضه آبریز کرخه چکیده:در موارد زیادی داده های کافی از متغیرهای هیدرولوژیک برای تحلیل فراوانی وجود ندارد. این امر باعث می شود تا متخصصین هیدرولوژی از تحلیل منطقه ای استفاده کنند. از داده های نمونه برای برازش با توزیع های احتمال استفاده می شود و از تئوری های احتمالات برای جامعه استنتاج آماری می شود. نتایج حاصل از تحلیل منطقه ای در صورتی معتبر خواهد بود که منطقه مورد مطالعه از نظر عوامل اقلیمی ‘ فیزیوگرافی‘ ویژگی های خاک و غیره همگن باشد. بنابراین قبل از استفاده روش تحلیل منطقه ای باید ا زهمگنی منطقه اطمینان حاصل شود. در این تحقیق با استفاده از 16 خصوصیت هیدرولوژیک ا ز41 ایستگاه هیدرومتری در حوضه آبریز کرخه و استفاده از روش تحلیلی عاملی و انتخاب عوامل فیزیوگرافی مستقل با روش خوشه بندی مناطق همگن انجام شد و سپس با استفاده از روش تحلیل ممیزی و منحنی های Andrew روش گروه بندی آزمون شد. نتایج نشان داد که با استفاده از روش تحلیل عاملی پنج عامل سطح حوضه‘ قطر دایره معدل ‘ ارتفاع متوسط حوضه ‘ شیب متوسط حوضه و نسبت انشعاب می توانند به عنوان عوامل فیزیوگرافی مستقل معرفی شوند. همچنین گروه بندی به روش الگوریتم خوشه ایبا انتخاب فاصله اقلیدسی 10 وروش گروه بندی Ward ‘ شش زیر حوضه هولیان ‘تنگ سازبن‘ چم ژاب ‘ جلوگیر ‘ چم گز و پای پل از کل 41 زیر حوضه مورد استفاده در تحقیق به عنوان یک گروه همگن جداگانه معرفی شد. منحنی های Andrew و تحلیل ممیزی نیز دلالت بر این گروه بندی دارد و در نتیجه منطقه به دو گروه همگن که شامل 35 و شش زیر حوضه می باشند تقسیم بندی می شود.

برای بررسی واکنش ژنوتیپ های مختلف نخود نسبت به تنش خشکی و تعیین ژنوتیپ های مقاوم به خشکی‘ این آزمایش با 18 ژنوتیپ نخود کابلی به همراه دو شاهد حساس به خشکی (9ILC3279) و شاهد محلی جم (جمعا 20 ژنوتیپ) در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبی و دیم در سال زراعی 81-80 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه اجرا شد. برای ارزیابی ژنوتیپ های نخود نسبت به تنش خشکی از شاخص های حساسیت به تنش (SSI) تحمل به تنش (STI) میانگین هندسی بهره وری (MP) استفاده شد. نتایج نشان داد که در هر دو شرایط آبی و دیم‘ بیشترین عملکرد دانه مربوط به شاهد محلی جم و ژنوتیپ ILC32799 بود. ارزیابی ژنوتیپ ها از نظر شاخص های تحمل به تنش نشان داد که از نظر سه شاخص MP,STI,GMP شاهد محلی جم و ژنوتیپ های ILC32799 و101 ILC3دارای بیشترین مقادیر بوده و به عنوان ژنوتیپ های مقاوم به خشکی تعیین شدند. در سه شاخه MP,STI,GMP در دو محیط تنش و بدون تنش همبستگی مثبت و زیاد با عملکرد دانه داشته و به عنوان مناسبترین شاخص ها برای تفکیک و شناسایی ژنوتیپ های حساس و مقاوم به تنش توصیه شدند.

تاثیر حشره کش ایمیداکلپرید بر سفید بالک گلخانه و زنبور پارازیتویید در شرایط گلخانه و روی گیاه شاه پسند درختی ‘ در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار شامل غلظت های 02/0 ‘ 04/0 ‘ 08/0 و 16/0 گرم بر لیتر حشره کش و شاهد (آب) در دو مرحله زیستی کوتاه مدت (هفت روز پس ا زسم پاشی) و بلند مدت (125 روز پس از سم پاشی) بررسی شد. تاثیر کوتاه مدت حشره کش بر میانگین درصد تلفات حشرات کامل ‘میزان تخم گذاری ‘ درصد تفریخ تخم ها ‘ درصد تلفات سنین پورگی و درصد خروج حشرات کامل سفید بالک معنی دار بود (01/0>p) در غلظت های 02/0 و 04/0 حشره کش تراکم نهایی جمعیت کاهش یافت ولی در غلظت های 08/0 و 16/0 جمعیت سفید بالک ریشه کن شد. تفاوت تاثیر طولانی مدت ایمیداکلپرید برسفید بالک نیز معنی دار بود (01/0>p) ‘ ایمیداکلپرید برای مدت حداقل 125 روز ‘ خاصیت حشره کشی را داخل بافت گیاه حفظ نمود. همبستگی افزایش غلظت حشره کش و تاثیرآن در مراحل مختلف زیستی پارازیتویید مثبت بود. غلظت 02/0 به دلیل تاثیر در تمام مراحل زیستی سفید پارازیتویید مثبت بود. غلظت 02/0 به دلیل در تمام مراحل زیستی سفید بالک و عدم تاثیر منفی بر پارازیتویید به عنوان مؤثرترین مقدار تعیین شد.

این تحقیق برای بررسی استفاده بهینه از آب آبیاری در زراعت برنج رقم خزر با چها ر نوبت آبیاری (با فواصل دو‘ پنج‘ هشت و 11 روز) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به سه تکرار در مؤسسه تحقیقات برنج در رشت اجرا شد. ابعاد کرت ها 5*3 متر ‘ با دیواره بتونی با عمق 50 سانتی متر‘ بافت خاک سیلت- رسی و فواصل نشاءها 25*25 سانتی متر بود.آب آبیاری توسط لوله های پلی اتیلن از مخزن به کرت ها منتقل ومیزان آب مصرفی در هر نوبت با کنتور اندازه گیری شد. عملکرد دانه مربوط به هر تیمار از شش متر مربع برداشت شد. تفاوت تیمارها از نظر عملکرد دانه‘ تعداد دانه پرنشده و مقدار آب مصرفی معنی دار بود (01/0>p) تفاوت وزن 100 دانه در تیمارهای مختلف آبیاری معنی دار بود (05/0>p). تفاوت عملکرد در دو فاصله آبیاری دو و پنج روز معنی دار نبود ولی تفاوت آب مصرفی آنها معنی دار بود (01/0>p). بنابراین برای صرفه جویی در مصرف آب و با توجه به مقدار عملکرد فاصله آبیاری پنج روز را می توان برای رقم خزر توصیه نمود.

این طرح برای تعیین همبستگی ژنتیکی بین تعدادی از صفات در 15 ژنوتیپ عدس با عملکرد دانه د رقالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار درسال زراعی 82-1381 در ایستگاه تحقیقات دیم شمال خراسان اجرا شد. در طول فصل رشد و بعد از برداشت از صفات تعداد روز تا جوانه زدن ‘ تعداد روز تا 50 درصد گلدهی ‘ تعداد روز تا رسیدن‘ تعداد انشعابات اولیه و ثانویه ‘ ارتفاع بوته ‘ تعداد دانه در یک بوته ‘ وزن کل دانه ها در یک بوته ‘وزن 100 دانه ‘ وزن اندام های هوایی (بیوماس) و عملکرد دانه یادداشت برداری شد. با استفاده از رگرسیون چند مرحله ای (صعودی ‘ نزولی وگام به گام) مناسب ترین مدل برای عملکرد دانه تشکیل شد. سپس با استفاده از روش تجزیه علیت‘ همبستگی ژنوتیپی بین صفات باقیمانده درمدل‘ به آثار غیر مسقیم تفکیک شد. با توجه به همبستگی ژنوتیپی و نیز تجزیه علیت ‘ تعداد دانه د ربوته (با اثر مستقیم معادل 591/1) مهمترین مؤلفه مؤثر بر مقدار عملکرد دانه تشخیص داده شد. اثر مستقیم ارتفاع بوته و وزن اندام های هوایی نیز مثبت بود. همبستگی ژنوتیپی وزن 100 دانه با عملکرد دانه منفی ومعنی دار بود(01/0>p).