نشریه دانش مدیریت
پیاپی 54 (پائیز 1380)

پارادایم به عنوان یک شیوه دیدن جهان که میان گروهی از دانشمندان یک رشته علمی مشترک است هدایت گر جریان تحقیقات در هر شته علمی است. در هر رشته این پارادایم است که تعیین می کند چه سوال هایی پرسیده شود؛ چگونه پرسیده شود و چگونه به این سوالات پاسخ داده شود؟ از آنجا که هر پارادایم تفسیر منحصر به فردی از واقعیت ارائه می دهد این سئوال قابل طرح است که آیا می توان بینش ها رقیب حاصل از پارادایم های مختلف را در یکدیگر ادغام نمود؟ در این خصوص؛ کوهن ضمن ارائه تز فقدان مقیاس مشترک میان پارادایم ها؛ برقرای هرگونه ارتباط میان آنها را رد می کند. در مقابل پوپر معتقد است که حتی سخت ترین زبان ها را می توان به یکدیگر ترجمه نمود. بازتاب مجادله کوهن- پوپر در مطالعات سازمانی این است که برخی تکثر پارادایمی موجود در تئوری های سازمان و مدیریت را تهدید و برخی دیگر آن را فرصت تلقی می کنند. در این مقاله ضمن تاکید بر رویکرد دوم جهت دستیابی به درک کاملتری از پدیده پیچیده سازمان بر ضرورت انجام تحقیقات چند پارادایمی در مطالعات سازمانی تاکید می گردد.

یکی از معضلات جدی کشورهای در حال توسعه نحوه گزینش مدیران و معیارهای حاکم بر این گزینش است. مقاله حاضر حاصل تحقیقی میدانی است که با هدف تعیین میزان انتخاب مدیران بر اساس معیارهای همگانی (شایسته سالاری) و معیارهای اختصاصی (ناشایست سالاری) و همچنین تاثیرات بکارگیری این معیارها بر عملکرد سازمان ها انجام گرفته است منظور از معیارهای همگانی با شایسته سالارانه در نظر گرفتن تخصص؛ تعهد؛ تجربه؛ مهارت و توانایی افراد و منظور از معیارهای اختصاصی یا ناشایست سالارانه در نظر گرفتن وابستگی های خاص مانند روابط فردی؛ روابط خانوادگی؛ قومیت؛ نژاد؛ زبان مشترک؛ باند و رابطه بازی و حتی منزلت اجتماعی و طبقاتی افراد در انتخاب مدیران است. جامعه آماری تحقیق کلیه مدیران سازمان های استان یزد و نمونه آماری آن 100 نفر از مدیران سازمان های دولتی و خصوصی استان یزد بوده اند. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد علیرغم اینکه انتخاب بر اساس معیارهای اختصاصی سبب کم کاری؛ غیبت؛ نارضایتی شغلی کارکنان؛ از بین رفتن خلاقیت ها و استعدادها؛ کاهش کارآیی و اثر بخشی سازمان ها و بطور کلی هدر رفتن منابع جامعه می شود و مدیرانی که بر اساس معیارهای اختصاصی انتخاب شده اند برای انتخاب دیگر افراد نیز از این معیارها تبعیت می نمایند در انتخاب مدیران بخش دولیت و خصوصی تا حدود زیادی معیارهای اختصاصی و ناشایست سالارانه حاکم می باشد.

رشد بی رویه جمعیت؛ مشکلات چشمگیر اقتصادی و افزایش هزینه ها در ایران فشار زیادی را به شاغلین وارد نموده و نگهداری و اداره منابع انسانی را به گونه ای کهزمان کار مفید بهینه باشد با مشکل روبرو ساخته است. بر این اساس در این مقاله هرم سنی جمعیتی ایران در چارچوب مدل هشت سن بشری اریکسون طبقه بندی می گردد تا از این طریق آسیب های روانی وارده بر گروه های سنی مختلف جامعه شامل بحران هویت احساس خود کم بینی؛ سقوط اخلاقی؛ احساس غیرمولد بودن و مرگ زودرس تبیین گردد.

در سال های اخیر افزایش آگاهی های مصرف کنندگان از یکسو و رقابتی شدن بازارها از سوی دیگر مدیران سازمان ها را به سوی ارتقاء کیفیت و استفاده از سیستم های مدیریت کیفیت در راستای بدست آوردن بازار بر اساس رضایت مشتری رهنمون ساخته است. در ضمن با آزاد شدن تجارت جهانی و علاقمندی کشورها به عضویت در سازمان تجارت جهانی این باور در کشورمان شکل گرفته است که به محض رفع موانع تعرفه ای در کشور صنایع داخلی باید توانایی رقابت با کالاهای مشابه خارجی را در یک شرایط کاملا برابر یعنی بدون حمایت دولت داشته باشند (وزارت صنایع 1376) با علم به این واقعیت باید عزم همه تولید کنندگان جهت حرکت به سوی ارتقای کیفیت و تولید محصولاتی با کیفیت بالاتر راسخ تر شود. لا هدف از این مقاله را می توان به شرح زیر برشمرد: 1- تعیین و تشریح جنبه های مختلف سیستم های مدیریت کیفیت 2- شناسایی قسمت ها و اجزاء تشکیل دهنده سیستم های مدیریت کیفیت 3- بررسی و ارزیابی میزان تاثیر هر یک از اجزاء فوق بر تاثیر سیستم های مدیریت کیفیت در شرکت های ایرانی 4- اندازه گیری و سنجش میزان تاثیرات حاصل از اجرای سیستم های مدیریت کیفیت؛ ISO 9000 و مدل سازی آن این مقاله در پی آن است تا با توجه به اقدامات شرکت های ایرانی در زمینه اجرای استاندارد های ISO/TA 16949, QS-9000, ISO 14000, ISO 9000 و... با استفاده از یک مدل پیشنهادی؛ دستاوردهای آنها را در زمینه سیستم های مدیریت کیفیت شناسایی و تعیین نماید. لازم به یادآوری است که در این مقاله کلیه مثال ها و نمونه های مودر بحث بر اساس ارائه نمونه هایی از استانداردهای ISO 9000 پایه گذاری شده است.

با توجه به اینکه سرمایه گذاری در زمینه سیستم های اطلاعاتی احتیاج به منابع مالی زیادی دارد و شکست در این سرمایه گذاری ها هزینه های هنگفتی را برای سازمان ایجاد می کند مدیران سیستم های اطلاعاتی با مساله دشتوار تشخیص؛ ارزیابی و انتخاب انواع سیستم های اطلاعاتی مورد نیاز مواجه هستند. تشخیص و تعیین اولویت سیستم های اطلاعاتی مورد نیاز حساس ترین جزء برنامه ریزی استراتژیک سیستم های اطلاعاتی می باشد. در این مقاله مدل تشخیص و تعیین اولویت توسعه سیستم های اطلاعاتی همراستای اهداف استراتژی های و برنامه های سازمان با استفاده از روش CSF؛ تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی و الگوریتم ژنتیک (HISSPM) ارائه می گردد و به ارزیابی و تجزیه و تحلیل نتایج اجرای مدل از طریق آزمون فرضیه پرداخته می شود