فهرست مطالب

رهیافت - پیاپی 68 (زمستان 1396)

نشریه رهیافت
پیاپی 68 (زمستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/12/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • علیرضا نوروزی، محمد فلاح، مرضیه ابراهیمی پور صفحه 1
    این پژوهش با هدف تعیین میزان حضور ایران در همایش‏های بین المللی در فاصله سال‏های 2000-2016 صورت گرفته است. در این پژوهش از روش توصیفی– تحلیلی با استفاده از ابزارهای علم‏سنجی استفاده شده است. نتایج نشان داد که مقاله های همایش در بازه زمانی پژوهش بیانگر سیری صعودی تا سال 2008 است و در فاصله سال‏های 2008 تا 2016 روند نامنظمی را شاهد هستیم به طوری که در سال‏های 2008 و 2009 بیش ترین تعداد مقاله ها، بعد از سال 2011 نمایه شده است. دانشگاه های آزاد اسلامی، تهران و صنعتی شریف از میان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور به ترتیب بیش ترین سهم را در همایش‏های بین المللی دارند. پرکارترین پژوهشگران محمدباقر منهاج، کارو لوکاس و کریم فائز از دانشگاه های امیرکبیر و تهران و امیرکبیر هستند. بیش ترین همکاری های ایران در تولید مقاله های همایش با کشورهای آمریکا، کانادا و انگلستان است. یشترین مقاله ها در حوزه های مهندسی، علوم کامپیوتر و ارتباطات راه دور است. در مجموع، گروه فنی و مهندسی دارای بیش ترین تعداد مقاله در همایش‏ها هستند.
    کلیدواژگان: کنفرانس ها، علم سنجی، همکاری های علمی، تولید علم
  • شیما مرادی، المیرا جنوی صفحه 13
    زمینه
    چهره های ماندگار در ایران در حوزه های گوناگون از جمله تاثیرگذارترین پژوهشگران در سطح ایران محسوب می شوند و انتظار می رود تولیدات علمی مکتوب ایشان به ویژه مقالاتشان مورد استفاده مخاطبان بسیاری در جامعه علمی ملی و بین المللی باشد. در راستای بررسی ارتباط علمی ایشان و میزان استفاده از تولیدات علمی‏شان، دو پدیده استناد زودهنگام (ضریب تاثیر آنی) و دیرهنگام (پدیده زیبای خفته) در ارتباط علمی مطرح است که اولی به سرعت رویت پذیری یک پژوهش و دومی به دیرکرد در استناددهی و برقراری ارتباط علمی برمی گردد.
    هدف
    هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر تولیدات علمی مشاهیر علمی ایران در علوم انسانی، فنی و مهندسی در جامعه علمی بین المللی (ارتباطات علمی ایشان)، مطالعه تطبیقی دو پدیده استناد زودهنگام و دیرهنگام در تولیدات علمی این چهره های ماندگار و نیز بررسی وضعیت استنادی به منظور تعیین رفتار استنادی متخصصان این حوزه ها است.
    روش
    پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد نوعی مطالعه توصیفی بود که با استفاده از شاخص های علم سنجی صورت گرفت. جامعه پژوهش شامل کلیه 604 برونداد مکتوب تالیف شده توسط 29 برگزیده چهره های ماندگار از ابتدا تا کنون بود که تا پایان سال 2017 در دو پایگاه استنادی وب آف ساینس و اسکوپوس نمایه شده بودند. داده های پژوهش از این دو پایگاه گردآوری و با نرم افزار اکسل تحلیل شدند.
    یافته ها: طول خواب در حوزه های علمی متفاوت است و میزان خفتگی در وب آف ساینس کمتر از اسکوپوس است. همچنین، وضعیت استناددهی در علوم انسانی پایین‏تر از سایر حوزه ها است، علوم انسانی با 7/16 درصد و فنی و مهندسی با 5/16 درصد برونداد پژوهشی استناد نشده در خواب هستند و هنوز بیدار نشده اند و نیز وضعیت زوداستنادی به نسبت کل تولیدات علمی در فنی و مهندسی تقریبا 5/2 برابر علوم انسانی است.
    کلیدواژگان: پدیده زیبای خفته، ارتباط علمی، استنناددهی، رفتار استنادی، ضریب تاثیر آنی، سیاست پژوهی
  • وحید خطیبی، عباس کرامتی، غلامعلی منتظر صفحه 25
    پیشرفت های علم و فناوری به عامل بسیار تاثیرگذاری بر رشد اقتصادی و قدرت رقابت پذیری کشورها تبدیل شده است، و بر این اساس، دولت ها می کوشند با تدوین سیاست های مناسب، توسعه علم و فناوری در عرصه کشور را ترقی بخشند. برای توسعه موفق نظام علم و فناوری کشور بایستی دیدی یکپارچه و جامع بر ابعاد مختلف این نظام ایجاد گردد تا بر اساس آن بتوان با پایش تحولات این عرصه از سیاست گذاری صحیح و به هنگام برای نظام علم و فناوری کشور پشتیبانی نمود. به دلیل پراکندگی داده های مرتبط با شاخص های علم و فناوری و نیز پویایی مستمر نظام علم و فناوری کشور، ایجاد چنین دید جامع و یکپارچه ای مساله ای چالش برانگیز است. این مقاله به تحقیق درباره چگونگی پشتیبانی هوش تجاری از یکپارچه سازی داده های شاخص های علم و فناوری از پایگاه های داده متعدد و پراکنده با هدف پایش تحولات نظام علم و فناوری کشور می پردازد. برای این منظور، معماری پایش شاخص ها در پنج لایه، انباره داده شاخص های علم و فناوری کشور با طرح واره ستاره ای، و فرایند پایش تحولات نظام علم و فناوری با رویکرد هوش تجاری طراحی گردیده اند. با توسعه سیستم نمونه اولیه بر اساس مدل پیشنهادی، به پایش شاخص های نقشه جامع علمی کشور با نگاه به افق چشم انداز 1404 پرداخته شده است. برای تعیین جایگاه کشور در عرصه بین المللی نیز عملکرد نظام علم و فناوری ایران در قیاس با کشورهای منتخب بررسی گردیده است. در انتها، با بهره گیری از نتایج پایش شاخص های علم و فناوری کشور با مدل پیشنهادی، به تحلیل وضعیت نظام علم و فناوری ایران پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: هوش تجاری، انباره داده، نظام علم و فناوری کشور، شاخص های علم و فناوری، نقشه جامع علمی کشور
  • مهدی دادخواه، محسن کاهانی صفحه 43
    با رشد دنیای وب و تکنولوژی های مختلف، انتشار اطلاعات بی وقفه ادامه پیدا کرد و امروزه مجموعه عظیمی از اطلاعات فراهم آمده است که مدیریت آن به سادگی امکان پذیر نمی باشد. همچنین بخش اعظم این اطلاعات، تنها توسط انسان ها قابل درک و پردازش است و قابل درک توسط ماشین ها نیست. تکنولوژی وب معنایی با بیان قابلیت های جدید و قابل فهم کردن محتوا برای ماشین، تا حد زیادی مشکلات ناشی از مدیریت داده ها را کاهش داده است. استفاده از تکنولوژی وب معنایی به خصوص هستان نگارها این امکان را فراهم می آورند تا با تعریف صریح مفاهیم دامنه، ساختار مشترکی جهت مدیریت اطلاعات در یک سازمان فراهم آید، این مهم به خصوص در مدیریت دانش 3 که از وب معنایی بهره گرفته است، نمود می یابد. در این مقاله ابتدا معرفی مختصری بر روی وب معنایی و کاربردهای آن صورت می پذیرد و در ادامه نمونه ای از کاربردهای وب معنایی در مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش در زمینه های مختلف بیان می گردد. سپس چارچوب کلی مدیریت اطلاعات با استفاده از وب معنایی از طریق به کارگیری هستان نگارها و تعریف صریح مفاهیم دامنه با توجه به تحقیقات صورت گرفته در این حوزه ارائه می گردد. در آخر نیز به دلیل این که ذخیره اطلاعات سه گانه و رویکردهای موجود در این زمینه یکی از قسمت های کلیدی در هر سیستم مدیریت اطلاعات با استفاده از تکنولوژی وب معنایی محسوب می گردد، انواع رویکردهای ذخیره سازی اطلاعات سه گانه نیز بیان گردیده و با توجه به تحقیقات موجود با یکدیگر مقایسه می شوند.
    کلیدواژگان: وب معنایی، هستان نگار، مدیریت دانش معنایی، مدیریت اطلاعات، وب معنایی در مدیریت اطلاعات
  • یعقوب نوروزی، سکینه جعفری صفحه 61
    پژوهش حاضر با هدف تعیین آمادگی الکترونیکی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام برای پیاده سازی مدیریت الکترونیکی ارتباط با مشتری، بر اساس مولفه های مدل جامع سنجش آمادگی الکترونیکی انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد توصیفی- پیمایشی انجام شد. جامعه ی آماری شامل 31 نفر از کارکنان پایگاه استنادی علوم جهان اسلام است. ابزار مورد استفاده ، پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس 5 گزینه ای لیکرت است که روایی صوری و محتوایی آن از نظر متخصصان مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 963/0 محاسبه گردید. همچنین برای تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده؛ از فنون آماری مختلف مانند فراوانی، درصد، آزمون تی تک گروهی و آزمون فریدمن استفاده شد. بر اساس یافته های به دست آمده، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در مولفه های سازمانی، نیروی انسانی، اطلاعاتی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و محیط بیرونی سازمان دارای میانگین بالاتر از حد متوسط است؛ بنابراین، بر اساس مجموع میانگین های به دست آمده، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با میانگین آمادگی الکترونیکی 20/3، دارای آمادگی بالاتر از حد متوسط است. نتایج حاکی از آن است که پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با آمادگی الکترونیکی بالاتر از حد متوسط، از امکان پیاده سازی مدیریت الکترونیکی ارتباط با مشتری برخوردار است.
    کلیدواژگان: آمادگی الکترونیکی، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت الکترونیکی ارتباط با مشتری، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام
  • مسلم ناظمی صفحه 75
    این مقاله به پدیده ی فن هراسی، سابقه ی تاریخی و ابعاد فرهنگی و اجتماعی آن در ایران و جهان می پردازد. در ابتدا تاریخ این پدیده در اندیشه های هنری، فلسفی و اجتماعی جهان معرفی شده است. سپس سابقه و جایگاه آن در تفکر اندیشمندان ایرانی مورد مطالعه قرارگرفته و سیر تحول فن هراسی در طول دوران های تاریخ معاصر بررسی شده است. سپس دلالت های نگاه بدبینانه به تکنولوژی در میان سیاست گذاران ایرانی و تاثیر آن به صورت تاریخی تحلیل و در انتها پیشنهادهایی برای سیاست گذاری اثربخش تر فناوری ارائه شده است.
    کلیدواژگان: فن هراسی، فن شیفتگی، ساخت اجتماعی فناوری، سیاست گذاری فناوری
|
  • Alireza Noruzi, Mohammad Fallah, Marzieh Ebrahimipour Page 1
    The purpose of this study was to examine Iranian scholars’ attendance in international conferences from 2000 to 2016. Scientometric method was used in this research. The findings show an approximately increasing trend in the amount of conference papers. Iran has the most collaboration with the United States, Canada, and the United Kingdom. Development and scientific productivity are two effective factors in collaboration with other countries. There is a significant correlation between scientific productivity of a country and its scientific collaboration. The majority of papers presented in conferences were in the following subject areas respectively: computer science, electrical and electronics engineering, and telecommunication. In general, engineering fields have the most papers in conference proceedings, comparing to journals, in which basic sciences has the most papers. There is a significant correlation between conference papers and journal papers in engineering fields.
    Keywords: Conferences papers, Scientometric, Scientific collaborations, Scientific productivity
  • Shima Moradi, Elmira Janavi Page 13
    The science frontiers (Hall of Fame members) are highly impacted scholars in Iran, thus it is supposed that their scholarly product are useful for national and International audiences. In order to investigate their scholarly communication and the usage rate of their products, this is to study the early and late citation to declare the visibility of a research as well as delays in citation which forms scholarly communication.
    Objective
    The purpose of the present study was to investigate the impact of the scientific productions of the of Iranian Science and Culture Hall of Fame in Humanities & Engineering among the international scientific community, a comparative study of the two early and late citation phenomena in the scientific production, and the study of their citation status to determine the citation behavior of specialists in these areas.
    This was an applied study with a descriptive approach using scientometric indices. The study population included all 604 written outputs by 29 selected scientists from the beginning up to the end of 2017 in Web of Science (WOS) and Scopus. Data were collected from these two databases and analyzed using Excel software.
    The length of Sleep is different in scientific fields and less in WOS. The citation status is less in humanities. There are some products which still slept which are 16.7 percent in humanities, and 16.5 in. As for early citation comparing to the whole production, engineering is about 2.5 times more than humanities.
    Keywords: Sleeping Beauty, Scholarly Communication, Citation Behavior, Immediacy Index, Policy Research
  • Vahid Khatibi, Abbas Keramati, Gholam Ali Montazer Page 25
    The economic growth and competitiveness of countries is strongly influenced by their national science and technology (S&T) systems. Hence, national S&T policymakers must make appropriate decisions to flourish national S&T systems. For this purpose, an integrated view on the dimensions of national S&T systems is much needed. Due to the distribution of relevant data sources for national S&T indicators and the complexity of national S&T systems, establishing an integrated view is challenging. In this paper, we propose a business intelligence (BI) model to monitor and analyze national S&T indicators. For this purpose, a five-layered architecture for monitoring national S&T indicators, a star schema-based national S&T indicator data warehouse, and a process for monitoring national S&T indicators using a business intelligence approach are designed. After developing a prototype system focused on the Iranian S&T system, the S&T indicators of the Iranian National S&T Roadmap (having a look at Iran Vision 2025) are monitored. Moreover, the performance of the Iranian S&T system is compared with selected countries to know the country's position in the global S&T arena. Using the results from monitoring Iranian S&T indicators by the developed system, the status of the Iranian S&T system is analyzed in the end.
    Keywords: Business Intelligence, Data Warehouse, National S, T System, S, T Indicators, Iranian National S, T Roadmap
  • Mehdi Dadkhah, Mohsen Kahani Page 43
    Nowadays by growing of web and different technologies, we faced with information deluge that we cannot process or create value from them easily. Most of this information can be interpreted by humans and is not machine readable. Using of semantic technology which try to create machine readable information can be a solution in this regard. Semantic web technologies by defining an ontology for sharing domain concepts help us to share information or knowledge in the organization wide. KM 3.0 use semantic web to share knowledge to right people at right time. In this paper, we review some applications of semantic web in information or knowledge management in different contexts and based on current literature, we present a general framework for managing information by using semantic web technologies. Finally, we review current approaches for storing semantic web information in rational databases and compare them based on defined criteria in literature.
    Keywords: Semantic Web, Ontology, Semantic Knowledge Management, Information Management, Semantic Knowledge Management
  • Yaghoub Norouzi, Sakineh Jafari Page 61
    This study aimed to determine the e-readiness of the Islamic World Science Citation Center to implement electronic customer relationship management, and was conducted based on the components of a comprehensive model. The current research is conducted with a descriptive approach. The population included 31 employees of ISC Database. The instruments used in this study, was a five-point Likert scale questionnaire which face and content validity was confirmed by a number of experts and its reliability was measured by Cronbach's alpha 963/0. Also, in order to analyze the data different statistical techniques such as frequency, single -group t-test and Friedman test were used. Based on the findings, ISC in terms of components of organizational, human resources, information technology and communications and external environment has on average higher than medium 3. Therefore, based on the total averages obtained, ISC with an average of 3.20 has an e-readiness higher than average. The results indicate that ISC with high average of e-readiness has the possibility of implementing electronic customer relationship management.
    Keywords: Electronic Readiness, Electronic Customer Relationship Management, Islamic World Science Citation Center
  • Muslim Nazemi Page 75
    This essay discusses technophobia phenomenon and its socio-cultural aspects. In the first stage, this phenomenon’s hitory is studied and its effects on art, philosophy and social thoughts are reviewed. In the next stage, technophobia in Iranian intellectual history is studied. At the last stage, technophobic dimensions in technological policy making is evaluated.
    Keywords: Technophobia, Technophilia, Social Construct of Technology, Technological Policy