فهرست مطالب
نشریه رهیافت
پیاپی 71 (پاییز 1397)
- بهای روی جلد: 60,000ريال
- تاریخ انتشار: 1397/09/13
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحه 0حکایت فصلنامه دراندیشه ما، حکایت انسان است؛ پای در زمین دارد و سر در آسمان. توسعه، از سکون به دست نمی آید؛ خوب می دانیم از سکون چیزی حاصل نمی شود. توسعه، معلول حرکت است گرچه هر حرکتی قابل دفاع نیست. با این اندیشه گام در راهی گذاردیم تا رهیافتی شود برای آنان که می خواهند سهم خود را در توسعه به جا آورند. فصلنامه رهیافت، با این پندار در صدد است تا کلید واژه هایی همچون علم، فناوری، نوآوری، سیاست گذاری و مسایل و موضوعات مرتبط با آن را در اختیار علاقمندان قرار دهد. با این هدف فصلنامه رهیافت با بهره گیری از صاحبنظران و اندیشمندان که همدلی و همیاری آنان همواره مایه دلگرمی دست اندرکاران این فصلنامه بوده می کوشد موارد ذیل را به انجام رساند: ¯ ارائه اطلاعات توصیفی و تشریحی در خصوص جنبه های مختلف علم، فناوری و نوآوری و تازه ترین تحولات در آنها؛ ¯ ایجاد ارتباط علمی و همفکری در پژوهش ها در حوزه های علم، فناوری و نوآوری و پشتیبانی از این پژوهش ها و تقویت آنها؛ ¯ اطلاع رسانی در خصوص عمده ترین مسائل؛ تازه ترین فعالیت های پژوهشی و جدیدترین آثار نشریافته در حوزه سیاست گذاری علوم، پژوهش ، فناوری و نوآوری؛ ¯ کمک به رشد و نهادینه شدن فرهنگ علمی و روحیه پژوهش و نوآوری در جامعه از طریق انتشار مقاله ها و گزارش های علمی- تحقیقاتی در حوزه های علم، فناوری و نوآوری. پیشرفت روز افزون علم، ضرورت ارائه طبقه بندی تحقیقات انجام شده و دورنمای تحقیقات آینده، مقایسه راهکارها و روش های موجود برای استفاده پژوهشگران و علاقه مندان را ایجاب می کند. بنابراین، مقاله های مروری علاوه بر شفافیت، معمولا انتقادی اند و تفسیرهای نظری و نوظهوری ارائه می دهند. در این راستا، فصلنامه های ترویجی، نقش کلیدی و اساسی در فرایند ثبت، نشر و ارتقای سطح این پژوهش ها و نیز ایجاد بستر مناسب برای توسعه ارتباط میان پژوهشگران دارند. با عنایت الهی و همت اعضای هیئت تحریریه، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، یافته های پژوهشگران در حوزه های مرتبط را در فصلنامه رهیافت منتشر می کند. از همه متخصصان، پژوهشگران و دانشجویان در حوزه های علم، فناوری و نوآوری دعوت می شود که مقاله های ترویجی خود را با رویکرد سیاست پژوهی و با هدف نقد و بررسی سیاست گذاری علمی و فناوری کشور ارسال کنند. در خاتمه از مدیر مسئول، اعضای هیات تحریریه، داوران، پژوهشگران و همه دست اندرکاران امر که در تداوم انتشار و ارتقای سطح فصلنامه نقش اساسی دارند، سپاس ویژه دارم.
-
صفحه 1مسئولان کشور همواره بر رشد علم تاکید داشته اند و آن را از ویژگی های راهبری علمی دانسته اند. این پژوهش با هدف بررسی مفهوم رشد علم و شاخص های مربوط به آن انجام شده است. در واقع مفهوم رشد علم، معیارهای سنجش رشد علم، نظریه های حوزه رشد علم در قدیم و معاصر، الگوهای رشد علم و چگونگی استفاده از آن در مقاله بررسی شده است. یافته ها در دو بخش به مفهوم رشد علم پرداخته است. بخش اول مبانی نظری و بخش دوم مراحل مختلف رشد، الگوی رشد علم پرایس و الگوهای چهارگانه رشد علم است که مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.کلیدواژگان: رشد علم، سنجش رشد علم، نظریه ها و الگوهای رشد علم
-
صفحه 19دستیابی به اندیشه های تازه و راهکارهای موثر برای توسعه نوآوری و خلاقیت، از طریق پژوهش های اصیل علمی و نظریه پردازی حاصل می شود. نظریه پردازی در تولید دانش نو در حوزه های علوم انسانی و اجتماعی اهمیت دارد، پژوهش حاضر به شناسایی موانع نظریه پردازی در این حوزه ها و ارائه راهکارهایی در جهت رفع این موانع می پردازد.
پژوهش به صورت پیمایشی انجام شده است و به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی و تحلیلی است. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه استادان رشته های علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز هستند که در سال تحصیلی 1397-1396 مشغول به خدمت هستند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته است که به دلیل محدود بودن جامعه پژوهش، میان تمامی افراد جامعه (172 نفر) توزیع و در نهایت 121 پرسشنامه (ضریب بازگشت 70/34 درصد) گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون فریدمن انجام گرفته است.
یافته ها نشان داد که مهم ترین موانع نظریه پردازی در علوم انسانی و اجتماعی به ترتیب عبارتند از: موانع فرهنگی- سیاسی، موانع اجتماعی، موانع اقتصادی، حمایتی و مالی، موانع قانونی- سازمانی، موانع آموزشی، موانع روش شناختی (پژوهشی) و موانع فردی- روانشناختی. در پایان نیز راهکارهایی برای توسعه نظریه پردازی در این حوزه ها ارائه شده است. شناسایی مشکلات و چالش های موجود در مسیر نظریه پردازی به سیاست گذاران و تصمیم گیران کشور کمک خواهد کرد تا در راستای رفع موانع و کمک به توسعه فرایند نظریه پردازی علوم انسانی و اجتماعی، برنامه ریزی و اقدام کنند.
کلیدواژه هاکلیدواژگان: موانع نظریه پردازی، راهکارهای نظریه پردازی، علوم انسانی و اجتماعی، اعضای هیئت علمی، دانشگاه شهید چمران اهواز -
صفحه 33هدف از مقاله حاضر این است که مهم ترین شکاف های نظری در مباحثه تجاری سازی تحقیقات علمی در داخل و خارج کشور نشان داده شود. همچنین برخی از مهم ترین ایده های تحقیقاتی برای ترسیم مسیر آینده این موضوع طرح شود. روش به کار گرفته شده در تحقیق کتابخانه ای و تحلیل مفهومی است. در ادبیات جهانی مشاهده می شود برخی آثار به طور عمده بر پایه نظریه های جامعه شناسی علم علیه تجاری سازی تحقیقات علمی استدلال کرده اند و برخی آثار با استفاده از نتایج عینی و تجربی دفاعیه خود را از تجاری سازی به مثابه واقعیتی موجود ارائه داده اند. در ادبیات داخلی، پنج موضوع اصلی مورد توجه نویسندگان چنین است: تعریف مفاهیم مربوط به تجاری سازی تحقیقات علمی؛ مدل های اجرایی مناسب در ایران؛ عوامل موفقیت تجاری سازی علم در دانشگاه های جهان و ایران؛ موانع موجود در ایران؛ پیامدهای مثبت و منفی آن. دو موضوع اخیر اهمیت بیشتری در ادبیات داخلی داشته است. اکثرا جامعه علمی مدیریت و تا حدی کمتر، جامعه شناسان به این مباحثه وارد شده اند. سایر اندیشمندان در حوزه های سیاست علم، اقتصاد علم و فلسفه علم نسبت به این موضوع بی توجه بوده اند. مباحثه تجاری سازی تحقیقات علمی در داخل کشور فاقد چهارچوب های نظری مناسب جهت تحلیل، ارزیابی و پرداختن به ضرورت موضوع است.کلیدواژگان: تجاری سازی تحقیقات علمی، اقتصاد علم، دانشگاه و صنعت، مبانی نظری تجاری سازی، سیاست گذاری علم و فناوری
-
صفحه 55امروزه بنگاه های دانش محور برای حفظ ذخایر ارزشمند دانشی و مزیت رقابتی بر «حفاظت دانش» به عنوان فرایند کلیدی مدیریت دانش تاکید دارند. در واقع خلق و به اشتراک گذاری دانش بدون حفاظت دانش منجر به ایجاد ارزش افزوده پایدار نمی شود. هدف از این مقاله، بررسی رویکردهای حفاظت دانش با پیشنهاد چهارچوب چندسطحی در شرکت ملی نفت ایران به عنوان بنگاه دانش محور است که با توجه به ماهیت اکتشافی تحقیق از مطالعه موردی استفاده می شود. حفاظت دانش شامل حفظ دانش صریح (نظیر ثبت اختراع و مستندهای سازمانی) و نیز حفاظت دانش ضمنی (دانش در ذهن کارکنان نظیر تجربه) است.
نتایج تحقیق نشان می دهد که ریسک از دست دادن دانش و لزوم حفاظت دانش در سطح فردی (ترک خدمت و بازنشستگی کارکنان) و در سطح سازمانی (کوچک سازی، مدیریت روابط بین سازمانی و مدیریت پروژه) باید مورد نظر قرار گیرد که مروری بر استراتژی های شرکت ملی نفت به عنوان بنگاه دانش محور برای کاهش هر یک از ریسک های مذکور صورت می گیرد.کلیدواژگان: مدیریت دانش، حفاظت دانش، چهارچوب چندسطحی، دانش ضمنی، جابه جایی شغلی، مدیریت روابط بین سازمانی -
صفحه 69فضای مناسب برای کسب وکار یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه اقتصادی و سرمایه گذاری داخلی و بین المللی محسوب می شود. هدف مقاله بررسی و تحلیل وضعیت شاخص های ایران از منظر کسب وکار از سال 2013 تا 2017 است. در این پژوهش از روش توصیفی طولی و تحلیلی استفاده شده است. با استفاده از مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و آمار رسمی منتشر شده در خصوص شاخص های فضای کسب وکار، عوامل، مولفه های ارزیابی و موانع مهم تک تک شاخص های انجام کسب وکار در کشور، طی سال های 2017-2013 مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته اند. یافته ها نشان می دهد که شاخص های «اخذ مجوزهای ساخت»، «ثبت مالکیت» و «کسب انشعاب برق» بیشترین بهبود را طی این سال ها در رتبه جهانی داشته اند. از طرف دیگر، شاخص های «تجارت فرامرزی»، «حل وفصل ناتوانی در پرداخت دیون»، بیشترین تنزل و افت را طی این سال ها داشته اند. شاخص «حمایت از سرمایه گذاران کوچک» همواره طی این پنج سال اخیر از وضع نامطلوبی برخوردار بوده و در روند بهبود آن تغییری صورت نگرفته است. در بخش نتیجه گیری مولفه های موثر در شاخص های بهبودیافته و همچنین تحلیلی برای مولفه های تاثیرگذار در بهبود شاخص های تنزل یافته برای متولیان شاخص ها ارائه شده است. برای سایر شاخص ها طی این دوره تغییرات جدی دیده نشده است.کلیدواژگان: فضای کسب وکار، شاخص های کسب وکار، مولفه های کسب وکار
-
صفحه 83حجم قابل توجه خرید دولتی سالانه کشورها موجب شده است که توجه سیاست گذاران نوآوری به قدرت اهرمی خرید دولتی برای تحریک نوآوری جلب شود. خرید دولتی در بازار به عنوان کشش تقاضا برای کالاها، خدمات و سیستم ها بیان می شود و اگر بتوان با به کارگیری روش های نوین، این تقاضا را به سمت نوآوری سوق داد، در عمل تقاضای موثری برای شکل گیری نوآوری در جامعه ایجاد می شود که برای پرورش نوآوری از اهمیت اساسی برخوردار است.
هدف این مقاله تبیین روش های خرید نوآوری گراست. در این راستا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای ابتدا نقش تقاضا در شکل گیری نوآوری و ظرفیت سیاستی خرید دولتی مورد بررسی قرار می گیرد و سپس با تبیین خرید دولتی نوآوری گرا تفاوت آن با خرید معمولی شرح داده می شود. بعد از آن، به امکان به کارگیری خرید دولتی نوآوری گرا به عنوان ابزار سیاست های نوآوری طرف تقاضا پرداخته می شود. برای شناخت بیشتر از خرید دولتی نوآوری گرا، انواع آنها مشخص شده و موانع به کارگیری این روش ها مورد توضیح قرار می گیرند. توجه به ظرفیت خرید دولتی برای تحریک نوآوری در کشور یکی از نتایج این تحقیق است.کلیدواژگان: خرید دولتی، خرید دولتی نوآوری گرا، سیاست های نوآوری طرف تقاضا -
صفحه 99این ایده که علم بسیار پیچیده تر از آن است که عموم مردم قادر به درک آن باشند، اگر چه شاید در عصر حاضر تفکر شایعی نباشد، اما سال ها بینش رایج در میان اندیشمندان بود. گسترش نفوذ رسانه ها و ابزار ارتباطات جمعی، توجه فزاینده عامه مردم به علم فناوری و همچنین آغاز رسانه ای شدن علم، این حقیقت را روشن می نماید که به واسطه پیچیدگی های مفاهیم علمی، وجود یک میانجی گر قدرتمند، میان دانشمندان و عموم مردم ضروری است.
از این رو، هدف این مطالعه ارائه الگوهای ارتباطی برای ایجاد شبکه علمی است. برای رسیدن به این هدف، ناگزیر باید تاریخ علم و نقش دانشمندان در این فرایند مطالعه شود. یافته های این مطالعه نشان می دهد، در عمومی سازی علم توجه به موضوعات علمی، اختلاف نظر میان متخصصان، نهادینه شدن علم در جامعه و ثبات مرزهای حرفه ای ضروری است، بنابراین باید نقش کلیدی ارتباط در فرایندهای تکاملی و تعریف دوباره مفاهیم علمی، مشارکت شهروندان و دموکراسی علمی مد نظر قرار گیرد.کلیدواژگان: ارتباطات علم، شبکه، درک عامه از علم، دموکراسی علمی -
صفحه 117اصطلاح «نقشه جامع علمی کشور» که احتمالا برگرفته از واژه انگلیسیScience and Technology (S&T) Roadmap است شاید اندکی بیش از یک دهه است که در ایران رواج یافته است. این روش در کشورهای غربی از حدود سه دهه پیش به این سو به کار گرفته شده است. به این ترتیب به نظر می رسد این روش (فناوری) در فاصله زمانی کوتاهی پس از بهره گیری از آن در مغرب زمین، به جامعه علمی ایران معرفی شد و اقدام برای بومی سازی آن با جدیت و سرعت پی گرفته شده است. هدف این مقاله کوتاه، بررسی نقادانه (هرچند بسیار مختصر) برخی کاستی هاست که در روایت نهایی سند نقشه جامع علمی کشور (که استفاده از آن به سال 1389 به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد) راه یافته است.کلیدواژگان: نقشه جامع علمی کشور، اسلامی کردن علم، علم و فناوری، فلسفه های مضاف
- گزارش ها
-
صفحه 131
-
Page 1The growth of science has been always one of the issues that have been emphasized by the country's authorities and is considered as one of the scientific strategies features of the country. This research was conducted with the aim of examining the concept of the growth of science and its related indicators. In fact, the concept of the science growth and the criteria which it is evaluated by, the old and contemporary theories on science growth and the known patterns for science growth and also how they could be utilized are discussed in the present paper. The findings of this article deliberated the concept of science growth in two parts. First, the theoretical basis and in the second part, the different stages of growth, Price’s model of scientific growth and Quadruple Patterns of Science Growth have been reviewed.Keywords: Scientific Growth, Measuring the Scientific Growth, Theories, Patterns of ScientificGrowth
-
Page 19Achieving new ideas and effective strategies for developing the innovation and creativity, is attained by genuine scientific research and theorizing. Considering the importance of theorizing in producing new knowledge in the fields of human and social sciences, the present study seeks to identify the barriers of theorizing in these areas and providing some solutions to resolve these barriers. This study, conducted as a survey, is a descriptive and analytical type in terms of its purpose. The study population includes all the professors of the humanities and social sciences of Shahid Chamran University of Ahvaz who have been served in the academic year of 2017-2018. The data gathering tool was a researcher made questionnaire, which was distributed among all community members (172 people) due to the limited research community. Finally, 121 questionnaires (return coefficient of return 70.34%) were collected. Data analysis was performed using Friedman test. The findings showed that the most important barriers of the theorizing in the humanities and social sciences were respectively: cultural-political barriers, social barriers, economic, supportive and financial barriers, legal and organizational barriers, educational barriers, methodological (research) and individualpsychological barriers. At the end, some strategies to develop the theorizing in these areas were presented. Identifying the problems and challenges in the theorization path will help policy makers and decision makers to plan and act in the direction of removing obstacles and help to develop the process of theorizing of the humanities and social sciences.Keywords: Theoretical Barriers, Solution to Theorizing, Humanities, Social Sciences, FacultyStaff, Shahid Chamran University of Ahwaz
-
Page 33The aim of the present work is to illustrate the most important theoretical gaps of commercialization of scientific research, in inside and outside of the country. In addition, some of the most significant research ideas are proposed to depict the future path of this topic. The utilized method in the investigation, which was led to this paper, was the library research and conceptual analysis. In World Literature, it is observed that some of the literatures have been mainly reasoned on the basis of sociological theories of science against the commercialization of scientific research, and some others, used the objective and empirical results, to provide their defense for commercialization as an existing reality. In domestic literature, five main topics, which attract the attention of authors, are as follow:definition the concepts of commercialization of scientific research, appropriate executive models in Iran, the success factors of commercialization of science in universities of the world and Iran, present obstacles in Iran, its positive and negative consequences. The two recent issues have more importance in domestic literature, mostly the scientific community of management, and to a lesser extent, the sociologists have been entered to this debate. Other scholars in the fields of science policy, economics of science, and philosophy of science have been disregarded to this issue. The debate on commercialization of scientific research within the country lacks the theoretical frameworks for analyzing, evaluating and proceeding to the necessity of the subject.Keywords: Commercialization of Scientific Research, Economics of Science, University andIndustry, Theoretical Basis of Commercialization, Policy Making of Science, Technology
-
Page 55Nowadays, knowledge-based companies emphasis on knowledge protection as a continuous process of knowledge management for knowledge repository retention and competitive advantage. In fact, knowledge creation and sharing without protection will not lead to the creation of a sustainable value. This research aims to explore the knowledge protection strategies of NIOC (National Iranian Oil Company) as a knowledge-based company. Based on the exploratory nature of research, a single case study method was utilized. Knowledge protection consists of both explicit knowledge (e. g., documentation and patent submission) and tacit knowledge (e. g., intuition, expert). The result of this study shows that the risk of knowledge loss and the necessity of its protection must be taken into account in downsizing, lay off, retirement, outsourcing and etc. A review on the strategies of the National Oil Company, as a knowledge base company, to reduce any mentioned risks was performed.Keywords: Knowledge Management, Knowledge Protection, Multi-level Framework, Tacit Knowledge
-
Page 69An appropriate business environment is one of the important factors in the economic growth and development and in internal and international investment. The aim of this paper is to investigate and analysis the situation of Iran indexes from the viewpoint of business from 2013 to 2017. In this research, the analytic and longitudinal descriptive method was utilized. By utilizing the documentary and library studies and the published official statistics the indexes of business environment, the factors, evaluation components and the important barriers of each doing business indexes during five years in Iran, were analyzed. The findings showed that the indexes of"Dealing with construction permits", "Registering property" and "Getting electricity" have improved more than others index in recent years. The ranking of "Trading cross-borders", "Resolving Insolvency" and “Protecting the minority investors” were the most declining over the years. At the end of the paper, in conclusion and suggestion sections, we analyzed both the improved indicators and improving indicators for mentioned indexes. There are not significance change for the other indexes.Keywords: Business Environment, Business Indicators, Business Indexes
-
Page 83The significant amount of annual public procurements in countries led the policymakers to the use of public procurements as the leverage power to stimulate the innovation. In fact the public procurement is a demand for products, services and systems in market and this demand with using new procurement methods can lead to formation of effective demand for innovations which is essential for fostering innovations. The aim of this article is to explain innovation-oriented methods in public procurement. Therefore, a library research was conducted on the role of demand in innovation and policy capacity of public procurement. Then, public procurements for innovation will be defined and distinguished from conventional public procurement. Subsequently, the possibility of applying innovation-oriented public procurement as an instrument of demand side innovation policy will be discussed. The taxonomy of innovation-oriented public procurement and obstacles for this method of procurement will be explained. Finally the conclusion is provided in which it is emphasized on the necessity of paying attention to the capacity of the public procurement in simulation of innovation in our country.Keywords: Public Procurement, Innovation-oriented Public Procurement, Demand Side InnovationPolicy
-
Page 99Although, the idea that science is much more complicated than the public is able to understand it, is not anymore a general thinking among scientist. However, the expansion of media influence and communication tools, the growing public interest in science and technology and also medialization of science, underpins the need for mediation between scientists and general public, made necessary by the complexity of scientific notions. Hence, the purpose of this study is to find a communication model for creating a scientific network. To achieve this goal, the history of science and the role of scientists in this process should be studied. The findings illustrated that in the popularization of science, attention to scientific issues, the disarrangement between science professionals, institutionalization of science in society and the stability of professional boundaries are necessary, therefore, the key role of communication in evolutionary process and the redefinition of scientific concepts, citizens participation and scientific democracy should be considered.Keywords: Science Communications, Network, Public Understanding of Science, ScientificDemocracy
-
Page 117The Persian term ‘Naqsh-e Jame‘ ‘Elmi-ye Keshvar’ which appears to be a translation of the English term ‘Science and technology (S&T) roadmap’ has entered in the public arena in Iran almost a decade ago. The S&T roadmap method has been in use in the West roughly since the early 1990s. It therefore seems this particular method (technology) has been introduced to the Iranian scientific community relatively rapidly and efforts towards indigenising it have been serious and swift. The aim of the present short paper is to critically assess the final version of the first S&T roadmap for Iran which was officially put in use in 2010.Keywords: Iran’s [first] S&T Roadmap_Islamisation of Science_Science & Technology_Second-order Philosophies
-
Page 131
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.