نشریه صنعت لاستیک ایران
پیاپی 86 (تابستان 1396)

دهه ی شصت که دانش آموز دبیرستان و بعد دانشجوی رشته ی شیمی دانشگاه تهران بودم، مشتری پروپاقرص تنها نشریه ی فارسی زبان شیمی کشور یعنی مجله ی کیمیا بودم. بی صبرانه منتظر چاپ کیمیا می شدم و مطالبش را بارها و بارها و با تمام وجودم می خواندم. در آن زمان برای من دو نام آشنا روح و کالبد تمامی مطالب کیمیا بودند: محسن قانع بصیری، فریبرز عیوض ملایری. در آن دوران سخت نشر، همواره عشق و انگیزه ی این دو بزرگوار را که عطش علاقه و امید امثال مرا سیراب می کردند، می ستودم. در کمال ناباوری در فاصله ی چند ماه، کیمیاگران علم و معرفت از دنیای فانی پرکشیدند و از میان ما رفتند.
هیچ گاه فکر نمی کردم دست سرنوشت مرا به سمتی پیش برد که هم نشین و هم صحبت این عزیزان باشم. به یاد دارم در سال 1379 که تازه وارد صنعت تایر شده بودم، در چهارمین همایش ملی لاستیک که در شهر یزد برگزار شد، برای اولین بار با مهندس ملایری رو به رو شدم و مشتاقانه خاطره ی کیمیا را با ایشان درمیان گذاشتم. ایشان ضمن گلایه از بدعهدی های زمانه و مشکلات انتشار نشریه ی کیمیا، نشریه ی صنعت لاستیک ایران را معرفی کردند و گفتند این نشریه هم در ادامه ی همان رسالت کیمیاست.
سال ها هم نشینی و مصاحبت با ایشان، افتخاری بود که بعدها نصیب من شدم. تواضع، مهربانی، سرسختی و جدیت در کار و ده ها صفت برجسته ی دیگر ویژگی هایی بودند که در مدت فقدان ایشان بارها و بارها با یکدیگر مرور کردیم و حسرت خوردیم. به تعبیر رومن رولان، نویسنده ی الجزایری- فرانسوی، از انسان های فناناپذیر در کتاب جان شیفته،
“مهندس ملایری وسیع بودند و تنها، سر به زیر و سخت”
چه خون دل ها خورده شد تا نام آورانی چون مهندس ملایری رشد کردند و به قله ی علم و معرفت رسیدند و چه حیف زود پر کشیدند. همیشه با خود فکر می کردم که نسلی که در بحبوحه ی انقلاب و با خروج متخصصان خارجی از کشور، فعالیت شان را شروع کردند، امروز به گردن همه ی ما حق دارند، بسیار سختی کشیدند، بسیار صبوری کردند. با کمترین امکانات، مخلصانه و بی ادعا، چرخ های صنعتی این مملکت را در سخت ترین شرایط مانند جنگ و تحریم و... چرخاندند. نسل تکرارناپذیر، بهترین توصیف است برای ملایری ها، خواجوی ها، نوایی ها (که روحشان شاد و جایشان خالی) و بسیاری دیگر از عزیزانی که هم اکنون در کنارمان هستند و عطر وجودشان را احساس می کنیم، اما شاید قدرشان را نمی دانیم. خدا نگه دار آن ها که از این نسل مانده اند، باشد.
مهندس ملایری، مرد صبور و خندان و دوست داشتنی به همه ی ما تعلق داشت- به خاک مان، به مام میهنمان؛ ایشان به واقع یک سرمایه ی ملی بود و هست. بیاییم ضمن ارج نهادن به تلاش ها و خدمات عزیز ازدست رفته مان، قدر بقیه ی سرمایه های ملی مان را بدانیم: همان هایی که سال ها ی دوده خورد ن ها و تلاش شان به نزدیک به چهل سال می رسد و هنوز انرژی مثبت می دهند و امیدواری به آینده.
به پاس داشتن یک عمر فعالیت علمی، فنی و انتشاراتی مهندس ملایری عزیز، ویژه نامه ی نشریه ی صنعت لاستیک ایران را به نام ایشان که خود بانی انتشار این نشریه بودند و همواره هم چون فرزندی آن را تیمار می کردند، منتشر خواهیم کرد. هم چنین درصدد چاپ مجموعه ی نام آوران صنعت لاستیک کشور هستیم تا نسل های سوم به بعد صنعت لاستیک کشور بدانند که این صنعت با همه ی افت وخیزش، مدیون نسل تکرار ناشدنی ای ست که برخی از آنان دیده در خاک فروبرده اند و دیگران نیز همچون نگینی تلالوبخش، در کنارمان هستند و می باید سخت در آغوششان بگیریم و پاسشان بداریم.

مرگ چنین خواجه نه کاری است خرد
یاری نازنین، مصاحبی دل نشین، همکاری متین و خدمت گزاری امین، چه غریبانه و بی هنگام از میان ما رفت و همه را در بهت و حیرت و ناباوری فروبرد و داغی گران بر دل ها نهاد. او کسوت خاکی بر زمین نهاد و مرغ روحش به آسمان ها پر کشید و آن ها که از محضر پرفیضش محروم شده اند، باکمال تاسف می دانند که آب رفته به جوی ناید باز
وقتی با دوستان از مراسم خاک سپاری مهندس فریبرز عیوض ملایری بازمی گشتیم و موج اندوه را در چهره ی تک تک یاران و دوست دارنش می دیدم، خطاب به او که همچنان حاضر و ناظر بود، از زبان خواجه ی شیراز می گفتم:ز گریه ی مردم چشمم نشسته در خون است
ببین که در طلبت حال مردمان چون است
چو شوربختی برای من که اینک باید دریغاگوی او باشم و در فقدانش اشک حسرت بریزم و ساحت حضورش را ازدست رفته بیابم و رفیقی شفیق را که عطر حضورش همچنان در فضا پراکنده است، در کنار خود نیابم و ناچار از گلاب بوی گل را بجویم.
چون که گل رفت و گلستان شد خراب
بوی گل را از که جوییم از گلاب
قطعا منظور حقیر از گلاب همان آثار معنوی اوست که آینه تمام نمای ایده ها و افکار اوست که باید فریبرز را در لابه لای آن ها جست وجو کرد. در لابه لای سرمقاله ها، نوشته ها، پیامک ها و دل نوشته های فیس بوکی یا تلگرامی او که به مناسبت های مختلف برای دوستان و نزدیکان ارسال می کرد و مهر و عشق و علاقه اش را بدین وسیله بروز می داد.
اکنون هنگام آن است که به قول بیهقی “لختی قلم را بر او بگریانم” و خلا حضورش را با بیان مناقب و فضائل او سرشار سازم.
یک دهان خواهم به پهنای فلک
تا بگویم وصف آن رشک ملک
می خواهم با این بضاعت مزجاه تا حدی که در این مختصر می گنجد از منش، روش، دانش و بینش فریبرز سخن بگویم تا ارجمندی آن انسان فرهیخته و حقی که بر گردن دوستان و به ویژه اهالی صنعت تایر دارد، برای آن ها که شناخت چندانی از وی ندارند، روشن شود تا بدانند چه گوهری گران بها را از کف داده ایم و اگر از عهده ی این مهم برنیامدم، قصور از من نیست که کوزه ی فهم امثال من در حدی که گنجایش دارد، از دریا آب برمی گیرد و به قول قدیمی ها “هرکس به اندازه ی لول هنگش آب برمی دارد.”

در این پژوهش، آمیزه های پخت شده ی NBR با سیستم پخت های مختلف گوگردی CV، SEV و EV در آون دارای سیستم گردش هوا به مدت 3 روز در دمای C° 100 تحت فرسودگی حرارتی قرار گرفته است. رفتار آمیزه های NBR توسط تغییرات ویژگی های مکانیکی و فیزیکی- شیمیایی از قبیل مدول، استحکام کشش، ازدیاد طول تا نقطه ی شکست، سختی شور A و چگالی پیوندهای عرضی، قبل و بعد از فرسوده سازی حرارتی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که فرسودگی حرارتی آمیزه های NBR وابستگی زیادی به چگالی پیوندهای عرضی دارد. تغییرات قابل توجه در ویژگی های فیزیکی- شیمیایی سیستم های مختلف گوگردی طی فرسودگی حرارتی به صورت CV > SEV > EV بود. علاوه بر این، کمترین و بیشترین تغییرات ویژگی های مکانیکی را به ترتیب سیستم های EV و CV از خود نشان داد. داده های حاصله نشان داد که سیستم SEV با دارا بودن ویژگی های مکانیکی و فیزیکی- شیمیایی میانه و هم چنین مقاومت خوب در برابر فرسودگی حرارتی، می تواند انتخابی مناسب برای پخت آمیزه ی کائوچوی نیتریلی و کاربردهای مهندسی آن در قطعات لاستیکی باشد.

با توجه به ویژگی های مکانیکی، حرارتی، الکتریکی و سدگری فوق العاده، گرافن در بسیاری از صنایع مختلف از جمله صنایع بسته بندی و تایر که میزان تراوایی گاز در آن ها مهم است، استفاده می شود. از مسائل مهم در صنعت تایر، بهبود ناتراوایی هوا از تیوب داخلی است. چالش اصلی در این کاربرد، کاهش تراوایی گاز یا هواست که باید با استفاده از روش های ساخت، استفاده از نانوذره مناسب، اصلاح سطح آن ها و مهندسی فصل مشترک، آن را بهبود بخشید. لایه های گرافن با ایجاد مسیر پیچ درپیچ، مانعی برای مولکول های گاز شده و عبور گاز یا هوا را به تاخیر می اندازد و به شدت کاهش می دهد. در این مقاله ی مروری، تعدادی از تحقیقات تازه انجام شده روی نانوکامپوزیت های با بستر لاستیکی، با روش های ساخت مختلف و با کاربردهای مختلف، توضیح داده شده است. شرط لازم برای کاهش تراوایی مطلوب در نانوکامپوزیت، ایجاد پراکنش مناسب نانوذرات در بستر و ایجاد برهمکنش خوب با پلیمر است که می توان با روش های مختلف آن را بهینه کرد. در این مرور، مدل سازی تحلیلی برای تراوایی گاز از میان فیلم نانوکامپوزیت پرشده با گرافن با جزئیات ارائه شده است.

در این پژوهش اصلاح سطح شیمیایی نانوذره های سیلیکا با عوامل فعال در مجاورت حلال، کاتالیزور و شرایط معین آزمایشگاهی در دستور کار قرار گرفت تا تجمع و کلوخه یی شدن نانوذره ها در اثر غلتک کاری به برهمکنش پرکننده- پرکننده کاهش یافته و برهمکنش پرکننده- ماتریس الاستومری و سازگاری آن ها با یکدیگر بهبود یابد، و در نتیجه ی آن توزیع پذیری نانوذره ها در ماتریس کائوچویی جهت دستی ای به خواص مطلوب تر، بهتر صورت گیرد. ماده مورداستفاده جهت اصلاح سطح نانوذره های سیلیکا، ترکیب سیلانی بیس تری اتوکسی سیلیل پروپیل تتراسولفاید (TESPT) است. ماتریس کائوچویی مورداستفاده در این پروژه آمیزه ی مخلوط SBR/BR بود که کاربردهای فراوانی دارد و در رویه ی تایر خودروهای سواری مورداستفاده قرار می گیرد. تهیه ی ماتریس لاستیکی با استفاده از غلتک آزمایشگاهی انجام شد. از آزمون های طیف سنجی زیر قرمز (FT-IR) و وزن سنجی گرمایی (TGA) برای آنالیز و شناسایی اصلاح سطح نانوذره ها، و از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) برای بررسی توزیع پذیری و اندازه ی نانوذره های سیلیکا در ماتریس کائوچویی استفاده گردید. در آزمون اسپکتروسکوپی مادون قرمز انتقال فوریه (FT-IR) پیک های جذبی مشاهده شده در اعداد موجی 2859 و cm-1 2927 (مربوط به ارتعاش کششی کربن sp3 گروه های C-H موجود در ترکیب TESPT) نشان داد که گروه های آلی روی سطح نانوذره های سیلیکای معدنی قرار گرفته است. آزمون TGA نشان داد که نانوذره های اصلاح شده نسبت به نانوذره های سیلیکای خالص (اصلاح نشده)، کاهش وزن بیشتری به مقدار حدود %12 داشته که مربوط به وجود گروه های آلی روی نانوذره های اصلاح شده است. تصاویر SEM توزیع خوب و یکنواخت نانوذره های سیلیکای اصلاح شده در ماتریس کائوچویی را در مقایسه با نانوذره های خالص نشان داد. هم چنین توسط آزمون SEM، اندازه ی نانومتری نانوذره های اصلاح شده در ماتریس کائوچویی تایید شد.

در این مقاله، میزان عبوردهی گاز و نفوذپذیری، ویژگی های فیزیکی- مکانیکی و رئولوژیکی یک آمیزه ی الاستومری که با نسبت الاستومرهای (CIIR (80Phr و (NR (20Phr و درصدهای مختلف وزنی نانوسیلیکا (هیدروفیلیک) (0%، 1%، 5/2% و 5%) ساخته شد، موردبررسی قرار گرفت. نتایج رئومتری نشان داد با افزایش درصد ذرات نانوسیلیکا زمان ایمنی پخت (t5) و زمان پخت (t90) و گشتاور حداکثر افزایش پیدا می کند و سرعت پخت کاهش می یابد. هم چنین با افزایش درصد نانوذرات سیلیکا، خواص فیزیکی - مکانیکی آمیزه های تهیه شده افزایش و میزان عبوردهی گاز کاهش نشان داد. با بررسی نتایج آزمون رئولوژیکی، مدول الاستیک و استحکام کششی افزایش و Tanδ کاهش پیدا کرد.

در این مقاله بهینه سازی چند معیاری آمیزه ی رویه ی تایر موتورسیکلت بر مبنای مدل تلفیقی تحلیل رابطه ی خاکستری– سلسله مراتبی(1)، به منظور بررسی همزمان چندین ویژگی آمیزه و انتخاب بهترین فرمولاسیون که دربرگیرنده ی ایده آل ترین مجموعه خواص باشد مدنظر بوده است. در این مطالعه بر اساس روش طراحی آزمایش تاگوچی، 9 فرمولاسیون طراحی و برای رتبه بندی از روش تحلیل رابطه ی خاکستری استفاده شد. برای مشخص کردن وزن اهمیت هریک از ویژگی ها جهت رتبه بندی، از سه روش آنتروپی شانون(2)، فرایند سلسله مراتبی، و میانگین وزن ها استفاده و خروجی تمامی روش ها مورد مقایسه قرار گرفت. با این که فنی ترین مدل روش AHP است ولی تمامی سه مدل یادشده به یک نوع فرمولاسیون به عنوان بهترین حالت رسیده اند.

رزین ها موادی آمورف و ترموپلاستیک با جرم مولکولی متوسط 800-4000 هستند که می توانند به صورت مایع (با نقطه ی نرمینگی پایین) یا جامد (با نقطه ی نرمینگی بالا) باشند. در فرایند ولکانیزاسیون، رزین ها عملکردهای بسیاری دارند و روی ویژگی مکانیکی و دمایی آمیزه ی لاستیکی پخت شده مانند افزایش ویژگی کشسانی، طولانی کردن زمان شروع فرسودگی یا aging، و افزایش پایداری حرارتی بسیار موثرند.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر مدیریت دانش بر سرمایه ی فکری در سازمان است. نخست به بررسی ادبیات و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده تا تصویر روشنی از دانش و انواع دانش، مفهوم مدیریت دانش، مدل های مدیریت دانش، سیر تاریخی سرمایه ی فکری، اجزا و تعریف های سرمایه ی فکری، عنصرهای سرمایه ی فکری و... به دست آید. روش پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت هم بستگی و ازنظر نحوه ی گردآوری اطلاعات، پیمایشی ست. جامعه ی آماری این پژوهش، شبکه ی بهداشت و درمان شهرستان کاشمر است. برای دست یابی به اطلاعات از پرسش نامه یی با 68 پرسش و مقیاس پنج درجه یی لیکرات استفاده شده است. برای تایید روایی پرسش نامه ازنظر استادان بهره مند شدیم و برای بررسی پایایی پرسش نامه، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. تجزیه وتحلیل های انجام شده نشان می دهد که سطح معنی داری آزمون ضریب هم بستگی پیرسون، بین سرمایه ی فکری و تمامی معیارهای مدیریت دانش (شامل: خلق دانش، ذخیره ی دانش، بازیابی دانش، اشاعه ی دانش، کاربرد دانش) کمتر از 0/05 است و بنابراین، رابطه ی بین سرمایه ی فکری و معیارهای مدیریت دانش معنی دار است. با توجه به مثبت بودن ضریب های هم بستگی پیرسون، مشخص می شود که هر چه معیارهای مدیریت دانش افزایش پیدا کند، سرمایه ی فکری بیشتر می شود.