فهرست مطالب

علوم کشاورزی و منابع طبیعی - سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 45، فروردین و اردیبهشت 1384)

نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 45، فروردین و اردیبهشت 1384)

  • 164 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1384/04/01
  • تعداد عناوین: 15
|
  • منابع طبیعی
  • مجید اونق صفحه 5
    به منظور ارزیابی و پهنه بندی پتانسیل خطر آلودگی هوای استان گلستان که فاقد آمار و ایستگاه های ثابت و سیار دیده بانی انتشار و تراکم مواد آلاینده استان می باشد، یک مدل عددی گسترده با 44 پارامتر موثر مرکب از سه گروه عمده: کاربری زمین، دینامیک اتمسفر و تراکم مواد آلاینده تدوین و در قالب 198 واحد زیست محیطی هم توان اجرا گردید. پارامترهای مدل بر حسب ماهیت و نوع اثر در فرایند آلودگی هوا به سه گروه: افزاینده، کاهنده، افزاینده- کاهنده خطر تقسیم شد که دارای وزن و نرخ اثر متفاوت هستند. وزن هر پارامتر بر اساس اهمیت نسبی در ایجاد پتانسیل آلودگی هوا و تجاوز از حد استاندارد هوای پاک در مقیاس (3- تا 3+) و نرخ طبقات آن (2 تا 5 طبقه) با رابطه خطی بر مبنای دامنه تغییرات مقادیر و حد مجاز استاندارد، در مقیاس 1 تا 5 تعیین گردید. عدد شاخص خطر آلودگی هوا در هر واحد زیست محیطی از حاصل ضرب وزن در نرخ پارامتر و جمع جبری اعداد مثبت و منفی پارامترها محاسبه و با دامنه مساوی به 5 کلاس تقسیم شد. با اجرای مدل از منابع اطلاعاتی متفاوت در سطح نیمه تفصیلی، نقشه کروپلت پتانسیل خطر آلودگی استان گلستان در مقیاس 1: 250000 تهیه گردید. بر اساس نتایج حاصله، دامنه عدد شاخص خطر آلودگی در استان به دلیل تنوع شرایط موثر، نسبتا زیاد است و تفاوت تعداد و مساحت پولیگون بین کلاس های خطر در سطح 1 درصد (p<0.01) معنی دار می باشد. علاوه بر این، انطباق کلاس های خطر بالا با مناطق پرجمعیت شهری- صنعتی نوار کوهپایه ای و کلاس های خطر پایین با مناطق کم جمعیت و روستایی شمال شرقی، نماینده قدرت تفکیک فضایی و موضوعی این مدل منطقه ای در حد پهنه ها و پارامترهای مناسب برای برنامه ریزی و مدریت و کنترل کیفیت هواست. اعتباریابی و واسنجی این مدل منطقه ای از طریق دیده بانی و نظارت سیستماتیک مستمر بر تراکم مواد آلاینده در قسمت مختلف های مختلف استان به ویژه در نقاط بحرانی آن در آینده باز است.
    کلیدواژگان: استاندارد، هوای پاک، آلودگی هوا، مدل عددی، وزن، نرخ، نقشه پتانسیل خطر، گلستان
  • رجب محمد نظری، حسین عبدالحی، الهه تقی خواه نیا، حسینعلی نروی، مهدی سهراب نژاد صفحه 17
    برای بررسی ارتباط بین تراکم اسپرم و درصد لقاح در تاسماهی ایرانی (قره برون)، تراکم مختلف اسپرم به تخمک های ماهی اضافه گردید. نتایج افزودن اسپرم 16 ماهی نر به تخمک 16 ماهی ماده نشان داد میانگین تخم های لقاح یافته با یک اسپرم (منو اسپرمی) در تراکم های 0.2، 0.5، 1 و 2 میلی لیتر به ترتیب 57.7، 58.4، 59 و 61.4 درصد می باشد و اختلاف معنی داری بین آنها وجود ندارد (P>0.05). میانگین تخم های لقاح یافته با چند اسپرم (پلی اسپرمی) با تراکم های 0.2، 0.5، 1 و 2 میلی لیتر به ترتیب 4.7، 10.3، 15.6 و 17.6 درصد می باشد که اختلاف گروه اول با گروه چهارم معنی دار می باشد (P<0.05) یعنی تنها با افزایش میزان اسپرم تا حدود ده برابر گروه اول، درصد تخم پلی اسپرمی افزایش معنی دار می یابد. نتایج افزودن اسپرم یک ماهی نر واحد به یک ماهی ماده واحد (با سه تکرار در هر تراکم اسپرم) نشان داد میانگین تخم های لقاح یافته با یک اسپرم (منو اسپرمی) با تراکم های 5.2، 0.0، 1 و 2 میلی لیتر به ترتیب 55.7، 52.9، 41.7 و 32.7 درصد می باشد که اختلاف 2 تراکم اول با 2 تراکم دوم معنی دار است (P<0.05). میانگین تخم های لقاح یافته با چند اسپرم (پلی اسپرمی) با تراکم های 0.2، 0.5، 1 و 2 میلی لیتر به ترتیب 2.8، 11، 29.5 و 30.9 درصد است که اختلاف دو گروه اول با دو تراکم دوم معنی دار است (P<0.05). همانطور که نتایج نشان می دهند با افزایش شدید و بیش از نیاز تراکم اسپرم درصد لقاح منو اسپرمی کاهش و درصد لقاح پلی اسپرمی افزایش معنی دار پیدا می کنند که دلایل آنرا باید در تعداد میکروپیل های تخمک ماهیان خاویاری جستجو کرد ولی کل تخم های لقاح یافته (منو اسپرمی و پلی اسپرمی) تفاوت معنی داری ندارند.
    کلیدواژگان: تاسماهی ایرانی، منواسپرمی، تراکم اسپرم، میکروپیل
  • منصور مصداقی، آناهیتا رشتیان صفحه 27
    در این مطالعه ترکیب فلوریستیکی و غنای گونه ای مراتع قشلاقی یکه چنار واقع در منطقه نوار مرزی مراوه تپه از طریق جمع آوری فلور و استقرار قاب های ویتاکر در سه تیپ بیشه زار، علفزار و بوته زار مورد بررسی قرار گرفت.هدف از این تحقیق تعیین ترکیب فلوریستیکی و غنا در تیپ های مختلف گیاهی و همچنین نقش عوامل شیب و جهت بر روی غنای گونه ای بود که برای تجزیه و تحلیل از مدل رگرسیون های خطی و گروهی استفاده شد. طبق نتایج به دست آمده از نظر تیپ بیولوژیکی رابطه: فانروفایت < ژئوفایت< همی کریپتوفایت< کامافایت< تروفایت، از نظر فرم رویشی رابطه: گیاهان چوبی< علف گندمیان< پهن برگان علفی و از نظر غنای گونه ای بر اساس قاب ویتاکر در سه تیپ تحت بررسی رابطه: بوته زار< علفزار< بیشه زار برقرار است. معمولا در شیب های شمالی، غنای گونه ای بیشتر از شیب های جنوبی است. بطور کلی می توان نتیجه گرفت که پوشش گیاهی منطقه بیشتر از گیاهان یکساله و فصلی تشکیل شده است که مشخصه منطقه ایست که در آن بارندگی متغیر و چرای دام شدید است و در نتیجه، در بعضی از سال ها که بارندگی بویژه در فصل بهار مساعد است، بذرهای بسیاری از گونه های یکساله و فصلی سبز می شوند و غنای گونه ای شدیدا بالا می رود.
    کلیدواژگان: فلور، تیپ گیاهی، غنی گونه ای، تیپ بیولوژیکی، فرم رویشی
  • علوم کشاورزی
  • حسین زارعی، مهدی شریفانی، سیداسماعیل رضوی، یحیی مقصودلو صفحه 37
    در این تحقیق اثر تیمارهای فیزیکی و شیمیایی بر عمر انباری و کیفیت میوه های پرتقال تامپسون مورد بررسی قرار گرفت. دمای انبار معمولی در طول شبانه روز متغیر بود. این تیمارها عبارت بودند از: A- شاهد (بدون انجام هیچگونه پیش تیمار) B- روش سردخانه ای، C- شستشوی پرتقال با مایع مویان (مایع ظرفشویی) 2 در هزار، D- شستشوی پرتقال با مایع مویان (مایع ظرفشویی) سپس با قارچ کش تیابند ازول با غلظت دو در هزار، E- شستشوی پرتقال با مایع مویان و سپس با هورمون جیبرالین با غظت 50 قسمت در میلیون، F- استفاده از پوشش پلی اتلین منفذدار، G- استفاده از پوشش پلی اتیلن بدون منفذ، H- استفاده از قارچ کش تیابند ازول و واکس. پس از تیماردهی نمونه ها در انبار معمولی و سردخانه با دمای 7 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 80 درصد برای مدت سه ماه نگهداری شوند. هدف از انجام آزمایش تشخیص بهترین روش یا روش های تیماری در افزایش حفظ کیفیت میوه در پایان یک دو راه انبارداری سه ماهه بود. متغیرهای مورد اندازه گیری شامل درصد کل مواد جامد محلول، اسید سیتریک، ویتامین ث، درصد پوسیدگی، کیفیت میوه و میزان سفتی میوه بود. داده های بدست آمده به کمک یک نرم افزار ام استات سی و در قالب طرح آماری کرت های خرد شده (اسپیلیت پلات) مورد تجزیه آماری واقع گردید. مقایسه میانگین داده ها بر اساس روش دانکن با احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از قارچ کش تیابندازول (تکتو 60) و شستشو با مایع مویان و هورمون جیبرالیک اسید در میوه نظیر ویتامین ث، سفتی میوه، تیمارهای B و E جزو تیمارهای مناسب قبل از انبارداری پرتقال تامپسون شناخته شدند.
    کلیدواژگان: انبارداری، کیفیت میوه، ویتامین ث، پرتقال تامپسون
  • یحیی مقصود لو، علی معتمد زادگان، رضا اسماعیل زاده کناری، شبنم حمزه صفحه 47
    خرما یکی از محصولات مهم باغی ایران است که سالانه حدود 980 هزار تن در کشور تولید می شود. واریته های مختلف خرما به لحاظ شکل ظاهری، ویژگی های شیمیایی و خواص ارگانولپتیکی با یکدیگر متفاوت هستند. این تفاوت ها می تواند تا حد زیادی ناشی از اختلاف بین ترکیبات واریته های مذکور نیز باشد. این پژوهش به منظور مقایسه ترکیبات و محتوای انرژی سه واریته شاهانی، مضافتی و حلاوی صورت گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده نوع واریته بر میزان ماده خشک کل، مواد جامد محلول، املاح و انرژی خرما موثر است (P<0.05). بیشترین ماده خشک کل، مواد جامد محلول و املاح در واریته مضافتی مشاهده شده است. نوع واریته بر محتوای قند خرما موثر است (P<0.01). در این رابطه واریته مضافتی بیشترین مقدار انرژی را داراست. کمترین مقدار قند احیا، بیشترین مقدار ساکارز و کمترین مقدار فاکتور ساکارز/ قند احیا مربوطه به واریته حلاوی است. واریته مضافتی به لحاظ محتوای املاح کلسیم، فسفر و آهن نیز غنی تر از واریته های دیگر می باشد (P<0.05).
    کلیدواژگان: خرما، واریته، ترکیبات غذایی، املاح، انرژی
  • حبیب الله میرزایی، فتح الله بلداجی، شهرام دخانی صفحه 53
    در این تحقیق، میزان گلوکز، فروکتوز و ساکارز محتوی واریته های سیب زمینی خام در زمان های صفر (تازه)، یک، دو و سه ماه نگهداری در دمای 4 درجه سانتی گراد با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع، با کارایی بالا (HPLC) تعیین و مشخص گردید که در طول مدت نگهداری، میزان سه قند مذکور بخصوص گلوگز و فروکتوز موجود در واریته های کوزیما، دراگا و فولوا افزایش یافته است، و بطوریکه واریته کوزیما در زمان نگهداری صفر (تازه)به ترتیب دارای کمترین مقدار قندهای گلوکز و فروکتوز است ولی همین واریته از میزان قند ساکارز، تفاوت معنی داری (P>0.01) نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده از این آزمایش، تفاوت معنی داری بین واریته های فولوا و دراگا از نظر میزان گلوکز و فروکتوز ملاحظه نگردید (P>0.01)، اما هنگامیکه واریته کوزیما با دو واریته دیگر مقایسه گردید تفاوت معنی داری در میزان قندهای گلوکز و فروکتوز آن مشاهده شد (P<0.01). نتایج این آزمایش با توجه به آزمون آماری فاکتوریل نشان داد که واریته کوزیما، واریته مطلوبی برای تولید خلال نیمه سرخ شده سیب زمینی به شمار می آید.
    کلیدواژگان: گلوکز، فروکتور، ساکارز
  • پیام نجفی، سیدفرهاد موسوی، محمد فیضی صفحه 61
    با توجه به کمبود آب با کیفیت خوب، مصرف آب های غیر متعارف نظیر پساب فاضلاب شهری، برای استفاده در کشاورزی اهمیت دارد.در این مطالعه، از پساب فاضلاب تصفیه شده ثانویه تصفیه خانه جنوب اصفهان برای آبیاری سیب زمینی (ارقام مارفونا و نویتا) در فصل زراعی 80-1379 استفاده شد. پنج تیمار مختلف آبیاری شامل آبیاری جوی و پشته با آب چاه (T1)، آبیاری قطره ای سطحی با پساب فاضلاب (T2)، آبیاری قطره ای زیرسطحی در عمق 15سانتی متری زیرسطح خاک با پساب فاضلاب (T3)، آبیاری قطره ای زیرسطحی در عمق 30 سانتی متری زیرسطح خاک با پساب فاضلاب (T4) و آبیاری جوی و پشته با پساب فاضلاب (T5) اعمال گردید. نیاز آبی گیاهان بر اساس مدل ET-HS تعیین و برخی از شاخص های آلودگی در آب و محصول اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کاربرد روش آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی منجر به کنترل بیشتر آلودگی های زیست محیطی شده و در مقایسه با روش آبیاری سطحی مشکلات آلودگی خاک را کاهش داده است. بیشترین عملکرد در تیمار سوم (T3) مشاهده شد (46 تن در هکتار برای رقم مارفونا و 22.56 تن در هکتار برای رقم نویتا). بخشی از این افزایش عملکرد به ابعاد بزرگتر غده ها، با رطوبت مناسب تر و افزایش نیتروژن قابل استفاده در محیط ریشه نسبت داده شد. تیمار T3باعث افزایش کارآیی مصرف آب شده و بر اساس آزمون دانکن با سایر تیمارها اختلاف معنی دار نشان داده است.به لحاظ آلودگی میکروبیولوژیک، تیمارهای T1 و T4 کمترین آلودگی را در سطح غده نسبت به سایر تیمارها نشان داده اند.
    کلیدواژگان: پساب فاضلاب، آبیاری قطره ای، کارایی مصرف آب
  • تیمور سهرابی، حسن رحیمی، علیرضا سلامت صفحه 71
    به دلیل افزایش روزافزون جمعیت، به محصولات کشاورزی بیشتری برای تغذیه انسان ها احتیاج است. بنابراین، نیاز به گسترش زمین های زیرکشت روز به روز بیشتر می شود. از طرفی محدودیت منابع آب و خاک، استفاده بهینه از آب و زمین را فراوری تولیدکنندگان مواد غذایی قرار می دهد. بنابراین، احداث شبکه های آبیاری و به دنبال آن ارزیابی چگونگی عملکرد آنها امری ضروری است.در این تحقیق، بازده های انتقال و توزیع آب در سه منطقه فومنات، گیلان مرکزی (رشت) و گیلان شرقی (لاهیجان)، در انواع کانال ها از نظر پوشش و کیفیت (طراحی و اجرا)، اندازه گیری شد.به منظور بررسی این بازده ها، طول هایی از کانال اصلی و کانال های درجه 1، 2 و 3 هر منطقه بر مبنای کیفیت های مختلف و نوع پوشش انتخاب و دبی در مقاطع ورودی و خروجی این قطعات، در زمان های مختلف روز و در طول فصل آبیاری به وسیله مولینه اندازه گیری شد.متوسط بازده انتقال در کانال های بتنی با طراحی و اجرای عالی، بتنی با طراحی و اجرای متوسط، خاکی و رودخانه تلفیقی نورود در قطعاتی به طول 1100 متر به ترتیب برابر 90.9، 82.5، 77.2 و 69.9 درصد به دست آمد. بازده توزیع نیز در سه منطقه مزبور در کانال های درجه 1 پوشش دار با طراحی و اجرای خوب، کانال های درجه 1 خاکی، کانال های درجه 2 خاکی و فلوم های درجه 2، در قطعاتی به طول 700 متر به ترتیب برابر 85.1، 67.9، 63.9 و 91.5 درصد اندازه گیری شد.
    کلیدواژگان: بازده انتقال، بازده توزیع، لاهیجان، نورود
  • شهلا پایمزد، سعید مرید، هوشنگ قائمی صفحه 83
    سازه های بزرگ آبی همانند سدها بر اساس مقادیر حدی و شرایط استثنایی طراحی می شوند و حداکثر بارندگی محتمل (PMP) از جمله مهم ترین معیارها در طراحی بر اساس این شرایط می باشد. تعیین مطلوب PMP بر اساس روش های سینوپتیک است که اتکاء به آمار و اطلاعات گسترده از محدودیت های آنها می باشد. بدین منظور روش های آماری تدوین شده که محاسبات PMP را تنها با آمار حداکثر مقادیر بارندگی به انجام می رساند. روش های موسوم به روش اول و دوم هرشفیلد از این نمونه هستند. هدف این تحقیق محاسبه PMP در شرایط مواجه با کمبود آمار و اطلاعات است و بدین منظور دو روش فوق الذکر بکار رفته و نتایج با هم مقایسه شده اند تا بتوان دقت روش های آماری و نکاتی را که در کار با آنها باید مدنظر قرار گیرد، ارزیابی نمود. منطقه مورد استفاده برای این تحقیق شرق استان هرمزگان در نظر گرفته شده که همواره مورد هجوم طوفان های عظیمی بوده، که طوفان بهمن 1371 از شدیدترین آنها بوده است. از آنجا که روش همگرایی (سینوپتیک) از دقت بالایی برخوردار می باشد، نتایج حاصل از روش های آماری با روش همگرایی مقایسه شده اند. مقایسه این نتایج نشان می دهد که PMP های برآورد شده بر اساس روش اول هر شفیلد به مراتب بیشتر از روش همگرایی می باشد. ارقام حاصل از روش دوم تا حدی تعدیل شده و نتایج روش دوم هر شفیلد با حذف مقادیر خارج از مرز به مقادیر حاصل از روش همگرایی بسیار نزدیک شده اند.
    کلیدواژگان: حداکثر بارندگی محتمل، روش هرشفیلد، روش همگرایی، حوزه های بدون آمار، استان هرمزگان
  • سیداحمد حیدریان، محمد جواد منعم، حسین فرداد، عباس قاهری، عبدالمجید لیاقت، محمد تشنه لب صفحه 93
    مدول پیشنهادی ارزیابی عملکرد سیستم های آبیاری با تعریف و بکارگیری گروه های شاخص در زمینه عملکرد مدیریتی سیستم، انتقال مدیریت و دیگر زمینه ها، و با تفکیک سطوح ارزیابی، با تعداد محدودی شاخص عمل می نماید. در این مدول با ابداع روشی برای تعیین استاندارد نسبی داخلی، و با تعریف شاخص های توصیفی در یک مدل ترکیبی کمی- کیفی، و با استفاده از روش فازی امکان ارزیابی عملکرد بهتر از گذشته فراهم شده است. بررسی حساسیت مدل در عملکرد موتور استنتاج فازی در دو حالت استلزام حاصل ضرب و مینیمم، تا میزان 99 درصد همخوانی داشته، و آزمون F مقدار 0.98 را نشان می دهد. بنابراین این مدل به نوع موتور استنتاج حساسیت نداشته، اما استلزام حاصل ضرب نتایج بهتری را نشان داده است.مدول پیشنهادی در شبکه آبیاری قزوین بکار رفته، و نتایج آن با روش استاندارد مقایسه شده است. تفکیک ارزیابی شرایط اولیه سیستم از فرآیند بهره برداری، نشان داده که نقصان عملکرد در این شبکه به میزان 12 درصد، ناشی از شرایط اولیه فیزیکی- اجتماعی می باشد. تفاوت مقادیر ارزیابی مدیریت تحویل از نگاه قضاوت کشاورزان به میزان 0.39 و از نگاه کارشناسی به میزان 0.58 نیز بدلیل عدم تناسب برنامه بهره برداری با نیاز واقعی کشاورزان می باشد. این نتایج، کارآیی این مدل را در جهت دستیابی به راه کارهای کاربردی به خوبی نشان می دهد. مدول پیشنهادی براحتی در سیستم های مختلف مدیریتی در زمینه کشاورزی و منابع طبیعی قابل توسعه می باشد.
    کلیدواژگان: سیستم فازی، ارزیابی عملکرد، شبکه آبیاری
  • مهدی مفتاح هلقی، جمال محمدولی سامانی، حسین محمدولی سامانی صفحه 105
    توصیف تفصیلی رفتار رسوبات ریزدانه چسبنده بسیار پیچیده می باشد و شبیه سازی حرکت رسوبات چسبنده بطور شدیدی وابسته به خواص ماکروسکوپی از سیستم آب- رسوب می باشد. در این تحقیق یک معادله یک بعدی رسوبات چسبنده برای رسوبگذاری در معادله انتقال جرم پیشنهاد و این معادله با روش حجم کنترل حل شده و با استفاده از داده های آزمایشگاهی واسنجی شده است. آزمایش ها در یک فلوم آزمایشگاهی به عرض 30 سانتی متر، شیب 0.00008، دبی جریان بین 6تا 12لیتر بر ثانیه و غلظت های 4 تا 7 گرم بر لیتر انجام شده است.در مدل پیشنهادی مشخص شد که مقدار رسوبگذاری شدیدا تحت تاثیر پارامترهای غلظت جریان، عمق جریان و نسبت تنش برشی متوسط جریان به تنش برشی آستانه رسوبگذاری می باشد.
    کلیدواژگان: رسوبات چسبنده، رسوبگذاری، معادله انتقال - انتشار
  • سالار جمالی، ابراهیم پورجم، احمد خیری، محمود دامادزاده صفحه 115
    به منظور شناسایی نماتدهای راسته Tylenchidaدر مزارع گندم، تعداد 54 نمونه خاک، ریشه و خوشه های مشکوک به آلودگی، از مناطق کشت این محصول در استان اصفهان جمع آوری گردید. پس از استخراج نماتدها به روش الک و سانتریفیوژ، نمونه ها طبق روش دگریس تثبیت شدند.بررسی نمونه ها نشان دهنده وجود 17 گونه متعلق به 12 جنس می باشد. جنس های Geocenamus، Helicotylenchus و Pratylenchus بترتیب بیشترین فراوانی را در بین نماتدهای مشاهده شده دارا هستند. گونه های Seinura demani و Tylenchorhynchus teeni برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. خصوصیات مرفولوژیک و مرفومتریک دو گونه فوق به همراه شرح خصوصیات H. filipjevi، بدلیل اهمیت و عدم وجود ترسیم و شرح کامل گونه، مورد بحث قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: اصفهان، گندم، نماتد، راسته Tylenchida
  • کامران رهنما، علیرضا محمدزاده، سیداسماعیل رضوی صفحه 127
    در این بررسی تاثیر pH و دما روی فعالیت آنتاگونیستی قارچ Trichoderma koningii با دو گونه Fusarium عامل بیماری فوزاریوز سنبله گندم مقایسه گردید. این گونه تریکودرما که از منطقه گرگان جدا شده بود، بیشترین رشد را در دمای 25 درجه سانتی گراد و 4.5=pH داشت که در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. همچنین در دماهای 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد در 4.5=pH رشد بیشتری نسبت به دو pH دیگر (5.5 و 5.6) داشته است. کاهش pH همچنین سبب افزایش اسپورزایی این قارچ گردید. اما دمای 30 درجه سانتی گراد باعث کاهش شدید میزان رشد عوامل فوزاریوز سنبله گندم گردید. دمای بهینه رشد برای هر دو گونه 25 درجه سانتی گراد تعیین گردید. گونه F.Culmorum پس از 48 ساعت ماکروکنیدی فراوانی روی محیط کشت PDA تولید نمود. در حالی که در این مدت گونه F.Graminearum ماکروکنیدی بر روی این محیط کشت تولید نکرد. میزان رشد تریکودرما کوننجی در مقایسه با دو گونه فوزاریوم در کشت مشترک بطور معنی داری بیشتر از آنها بود. پدیده مایکوپارازیتیسم و کلنی زاسیون روی ریسه های فوزاریوم در شرایط مختلف آزمایشی همراه با پیچش با میکروسکوپ قابل مشاهده بود. قارچ تریکودرما پس از 48 ساعت در کشت تنها و مشترک کنیدهای سبزرنگ و کلامیدوسپور تولید نمود.
    کلیدواژگان: آنتاگونیست، pH، دما، Trichoderma Koningii، فوزاریوز سنبله گندم
  • سیدعلی قائم مقامی، یدالله لبافی صفحه 137
    ژینکو درختی است از بازدانگان اولیه که به لحاظ زینتی و تولیدات دارویی از جمله ژینکولوئید و فلاونوئید اهمیت دارد. در تحقیقات کشت درون شیشه ای این گیاه تاکنون از جنین حاصل از بذر به عنوان ریز نمونه استفاده شده است.در این بررسی به منظور تعیین غلظت و ترکیب هورمونی مناسب برای کشت درون شیشه ای ریزنمونه درخت بالغ، سه آزماش انجام شد. در آزمایش اول ریز نمونه ها (تک گره) در محیط MS با ترکیب هورمونی از BA (0, 0.05, 5.4,16.1 mM) و (mM 37.6، 26.8، 16.1، 5.4، 0.05، 0) NAA کشت گردیدند. در این آزمایش غلظت 0.05 میکرومول از هر دو هورمون مناسب تشخیص داده شدند. در آزمایش دوم هورمون های (IAA, IBA, NAA, 2, 4-D, BA, Kin, 2ip, BPA, Zeatin) به تنهایی و یا ترکیبی از آنها با غلظت به دست آمده در آزمایش اول مورد استفاده قرار گرفتند، نتایج حاصل نشان داد ترکیب دو هورمون Zeatin و IBA با غلظت 0.05 میکرومول نسبت به دیگر هورمون بهتر می باشد. در آزمایش سوم اثر غلظت های مختلف از (mM 2.5، 1.25، 0.25، 0.05، 0.01) Zeatin و (mM 0.25، 0.05، 0.01، 0.002)IBA بررسی شدند در نتیجه 0.25 میکرومول Zeatin و 0.01 میکرومول IBA بهترین تیمار برای کشت درون شیشه ای ریزنمونه های درخت بالغ ژینکو تشخیص داده شد بطوریکه در این تیمار برگ و شاخه بهتر رشد نمودند.
    کلیدواژگان: ژینکو بیلوبا، کشت درون شیشه ای، درخت بالغ، تنظیم کننده های رشد
  • محمد قربانی، سید صفدر حسینی صفحه 147
    در این مقاله برآوری از تغییرات سالانه مولفه های خاک و ارزش آن با استفاده از اطلاعات حاصل از برداشت های صحرایی در عرصه خاک صورت گرفته است. یافته های مطالعه نشان داد که با افزایش شیب مزرعه و عمق خاک زراعی میزان کاهش سالانه مولفه های خاک بترتیب افزایش و کاهش یافته و میزان افت سالانه و ارزش مولفه های خاک تحت مدیریت شخم عمود بر شیب بسیار کمتر از شخم موازی با شیب است. همچنین متوسط ارزش مولفه هایی از خاک که در اثر فرسایش کاهش یافته، برابر با 174511ریال در هکتار برآورد شده که با در نظر گرفتن ارزش کودهای شیمیایی مورد استفاده برای بازگرداندن حاصلخیزی از دست رفته برابر با 204411 ریال در هکتار شده است. با توجه به یافته ها تعیین رژیم کودی بر اساس مدیریت شخم، شیب، عمق و بافت اراضی زراعی، توجه به اثرات اقتصادی فرسایش در فقر خاک و به ویژه رطوبت در اراضی دیم و ترویج برنامه های حفاظت خاک، گذار از نظام های زراعی یکساله و پرداخت یارانه به عملیات حفاظت کننده خاک به عنوان راهکار ارائه شده است.
    کلیدواژگان: فرسایش خاک، اقتصاد فرسایش، فقر مواد غذایی خاک