نشریه علوم و صنایع کشاورزی
سال هجدهم شماره 1 (پیاپی 35، نیمه اول 1383)

سرعت استقرار گیاهچه در مزرعه که خود تابعی از سرعت رویش یا بهتر قدرت بدر میباشد ممکن است بر عملکرد گیاهانی که در مرحله رویشی برداشت میشوند موثر باشد. یصوریکه بعضی دانشمندان این تاثیر راربرای چغندر قند با آب خالص قبل از کاشت درصد وسرعت رویش ان رآ بطور معنی داری افزآیش داده است. بر این اساس برای تعیین اثر قدرت بذر بر عملکرد چغندر قند رقم 9597 در یک طرح اسپلیت پلات بذوری که قبل از کاشت به روش مذکور تیمار شده بود با شاهد که بذز شستشو نشده است درسه تاریخ کاشت و در شش تکرار مقایسه شدند. به منظور اعمال تنش خشکی در مرحله جوانه زنی فاصله بین دومین وسومین آبیاری در هر تازیخ کاشت یک و نیم بزابز سایز آبیازی ها تعیین گردید...

امروزه با توجه به اهمیت تجارت در سطح بین المللی، لحاظ کردن قیمت انرژی مصرفی در قیمت تمام شده محصولات کشاورزی بسیار مهم می باشد. در روند تولید محصول برنج، بهینه کردن انرژی حرارتی مصرفی در خشک کن ها مورد توجه می باشد. بنابراین جهت بررسی مصرف انرژی در خشک کن های شلتوک اقدام به مطالعه بازده حرارتی در دو سطح حرارتی 35 و 65 درجه سانتیگراد از هوای ورودی با استفاده از خشک کن آزمایشگاهی با میزان هوای معین بر روی رقم شلتوک خزر شده است. نتایج نشان می دهد که عوامل متعددی در افزایش بازده حرارتی موثر هستند که تعدادی از این عوامل عبارتند از دمای هوای ورودی به خشک کن، محتوای رطوبتی (رطوبت بالای 14%) و تفاوت گرمای ویژه شلتوک و آب محتوای دانه شلتوک می باشند.

هر ساله مقادیر زیادی از برنج تولیدی شالیکاران در مرحله تبدیل در کارخانه های شالیکوبی شکسته می شود و خسارت سنگینی بر کشاورزان وارد می شود. سهم عمده ای از ضایعات (خرده برنج) ناشی از کاربرد ماشین های نامناسب تبدیل شلتوک به برنج سفید می باشد. به منظور بررسی و مقایسه مقدار ضایعات تبدیل برنج در دو روش متداول در مناطق مختلف استان گیلان 1. پوست کن غلتک لاستیکی + سفیدکن تیغه ای (روش اول) و 2. پوست کن تیغه ای + سفیدکن نوع تیغه ای (روش دوم)، از هر یک از دو روش تعدادی نمونه از خروجی ماشین پوست کن و سفید کن جمع آوری شد و درصد خرده برنج قهوه ای و سفید مورد اندازه گیری قرار گرفت.

در این آزمایش، میزان گوارش پذیری و تجزیه پذیری و هم چنین ترکیب شیمیایی کنگر فرآوری شده با گاز SO2 (به میزان 5/4 درصد) بررسی شد. گوارش پذیری ظاهری ماده خشک و ماده آلی، با روش برون تنی () اندازه گیری شد. میزان تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام، در سه راس گوسفند نر نژاد مهربان فیستولا گذاری شده، با روش کیسه های نایلونی تعیین شد. میزان گوارش پذیری برون تنی ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک کنگر فرآوری شده با گاز SO2 به ترتیب، 1/66، 2/64 و 6/54 درصد و برای کنگر فرآوری نشده، ...

سیاست های حمایتی دولت در رابطه با محصولات استراتژیک، همواره در جهت حمایت از مصرف کنندگان بوده است. این در حالی است که سیاست قیمت گذاری دولت بر الگوی کشت زارعین تاثیر گذار است. یک راه سنجش تاثیر سیاست های قیمت گذاری دولت بر روند تولید یک محصول محاسبه نرخ حمایت اسمی است. در این مطالعه سیاست قیمت گذاری دولت طی دوره 1377-1353 بر عکس العمل زارعین گندم کار با روش هم انباشتگی مورد مطالعه قرار گرفت. نوسانات نرخ حمایت اسمی طی دوره مذکور نشان داد که سیاست های قیمتی در رابطه با تغییر شرایط از انعطاف لازم برخوردار نبوده است.

جهت بهره برداری بهینه از منابع آب سیاست های مختلفی بکار گرفته می شود. از اهداف عمده این سیاستها بازدهی آب در بخش کشاورزی است. تحقیق چنین هدفی بدون درک درست از سطح ریسک گریزی زارعین و هزینه فرصت آب نزد آنان، بعید به نظر می رسد. در مطالعه حاضر با استفاده از روش برنامه ریزی چند منظوره، مجموعه کارا با استفاده از تکنیک NISE برای دو هدف حداکثر کردن بازده ناخالص و حداقل کردن مجموع قدر مطلق انحرافات از میانگین فصلی آب بدست آمد. سپس با بهره گیری از برنامه ریزی توافقی مجموعه توافقی تعیین و بر اساس آن هزینه فرصت آب و سطح ریسک گریزی زارعین تعیین شد.

در این آزمایش اثر آنزیم فیتاز میکروبی بر قابلیت هضم ظاهری اسیدهای آمینه، قابلیت هضم پروتئین و عملکرد جوجه های گوشتی نر مرود ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 300 قطعه جوجه خروس گوشتی سویه راس (Ross) در مدت 28 روز انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل استفاده از سطوح مختلف آنزیم فیتاز میکروبی (صفر، 250، 500، 750 و 1000 واحد در کیلوگرم) در جیره پایه ذرت - سویا (دارای کلسیم و فسفر کافی) از سن یک الی 28 روزگی بود. از سن 21 روزگی به مدت سه روز کل فضولات تولید شده به منظور آنالیز اسیدهای آمینه جمع آوری گردید.

به منظور تعیین اثر سطوح مختلف بره موم بر عملکرد جوجه های گوشتی، آزمایشی با 360 قطعه جوجه یک روزه گوشتی تجارتی (آرین)، در چارچوب یک طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. در جیره غذایی میزان 0، 50، 100، 150، 200 و 250 میلیگرم بره موم در کیلوگرم خورک مقایسه گردید. در طی 37 روز دوره آزمایش، مصرف خوراک، اضافه وزن و ضریب تبدیل غذایی بطور روزانه و در کل دوره اندازه گیری و داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان مصرف خوراک با سطح 250 میلیگرم بره موم در هفته های چهارم و پنجم به ترتیب 75/145 و 25/185 گرم / جوجه / روز بوده و اختلاف معنی داری بره موم جیره غذایی با سطح 250 میلیگرم بره موم قرار گرفته و افزایش یافت.

رشد و عمل سیستم های ریشه و اندام هوایی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. به دلیل مشکلات موجود برای مطالعه ریشه، اطلاعات کمتری درباره صفات ریشه نسبت به اندام هوایی موجود است. از طریق روابط آلومتریک موجود بین اجزای مختلف ریشه، می توان اثرات متقابل بین ریشه و اندام هوایی را کمی و مشخص کرد. به این منظور مطالعه ای طی سال های 1380 تا 1381 در گلخانه تحقیقاتی داشنگاه فردوسی مشهد انجام شد. 20 ژنوتیپ نخود در لوله های پلاستیکی به ارتفاع 30 و قطر 10 سانتی متر کشت شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد.

به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علفهای هرز در دو رقم درخشان (KRD-29) و صیاد (Rab-50) آزمایشی در سال زراعی 1381 در ایستگاه تحقیقات جهاد کشاورزی شهرستان بروجرد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار و 12 تیمار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو گروه 6 تایی بر اساس دوره های14 روز پس از سبز شدن گیاه زراعی بودند. گروه اول تیمارها برای تعیین دوره بحرانی حذف علف های هرز از هنگام سبز شدن گیاه زراعی تا مراحل 14، 28، 45، 56 و 70 روز پس از سبز شدن همراه با تیمار شاهد تمام فصل عاری از علف هرز، و گروه دوم برای تعیین دوره بحرانی تداخل علف های هرز تا مراحل 14، 28، 42، 56 و 70 روز پس از سبز شدن و تیمار شاهد تمام فصل تداخل علف های هرز طرح ریزی شدند.

در این تحقیق به منظور تعیین تاثیر عوامل موثر بر اندازه قطرات ایجاد شده توسط یک نازل دیسکی چرخان، جمعا 9 دیسک سمپاش از جنس ورق فولادی CK45 به ضخامت 4 میلی متر و با اندازه اقطار 10، 15 و 20 سانتی متر ساخته شد که روی هر یک از سه گروه اندازه یاد شده تعداد شیارهایی برابر 20، 40 و 80 عدد و با فرض شیار یک میلی متر ایجاد گردید. به منظور به حرکت در آوردن دیسک ها از یک موتور بنزینی دو زمانه 47/1 کیلوواتی استفاده شد. مخزن سم از آب پر شده و جریانی از آب معادل با 70 سانتی متر مکعب بر دقیقه به ناحیه مرکزی دیسک دوار هدایت شد.

به منظور بررسی اثر کود دامی و کمپوست حاصل از زباله شهری و نسبت غنی سازی آن با کودهای شیمیایی بر عملکرد گندم رقم فلات، آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 11 تیمار متفاوت از جمله کود شیمیایی، کود دامی و مقادیر مختلف کود کمپوست با چهار تکرار انجام شد. نتایج حاصله از این آزمایش نشان داد که کمپوست به تنهایی نتوانست عامل افزایش عملکرد دانه شود اما وقتیکه با مقادیر متقاوت کود شیمیایی غنی سازی شد عملکرد دانه افزایش معنی داری پیدا کرد. مقدار 40 تن کود دامی به تنهایی از 40 تن کود کمپوست تاثیر بیشتری بر عملکرد دانه داشت.

به منظور بررسی تحمل به شوری ژنوتیپ های پنبه در مرحله جوانه زنی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور ژنوتیپهای پنبه متشکل از 30 سطح تنش شوری در چهار سطح (0، 5، 10 و 15 میلی موس بر سانتی متر) با سه تکرار در شرط آزمایشگاه اجرار گردید برای ایجاد سطوح شوری از کلرور سدیم خالص و آب مقطر با استفاده از فرمول وانت هوف استفاده شد. اندازه گیری درصد و سرعت جوانه زنی در پتری دیش و مطالعه رشد گیاهچه (طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه) در داخل حوله کاغذی انجام شد.

آب یکی از مهمترین عوامل تولید محصولات کشاورزی در اثر نقاط کشور ما به عنوان عامل محدودکننده تولید بشمار می رود. به همین جهت استفاده بهینه از آن برای افزایش بهره وری دیگر نهاده های تولیدی از اهمیت بسزایی برخوردار است. از جمله شیوه های افزایش بهره وری منابع آب در کشاورزی بکارگیری سیستم های نوین آبیاری تحت فشار می باشد. در این مقاله ضمن بررسی علل عدم پذیرش بهره برداران، به ارزیابی مالی انواع پروژه های آبیاری بارانی در سطح استان خراسان پرداخته شده است. بدین منظور با استفاده از داده های دوره زمانی 77-1370، بهره برداران در دو گروه سنتی و مدرن با استفاده از روش های ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری و اقتصاد مهندسی مورد مطالعه قرار گرفتند.

نیترات می تواند در رشد و نمو گیاهان خانواده بقولات علیرغم تثبیت بیولوژیک نیتروژن اثر بگذارد. بنابراین جهت تولید بیشتر شاید بهتر باشد از کودهای نیتروژن در مدیریت مزرعه این محصولات استفاده نمود. به همین منظور تاثیر غلظت های صفر و 1، 3، 5 میلی مولار نیترات پتاسیم (KNO3) بر گره بندی، رشد گره، تثبیت بیولوژیک نیتروژن و تولید ماده خشک دو رقم سویا (Glycine max L) به نامهای سحر و ویلیامز در محیط کنترل شده اطاقک رشد با روش کشت در شن و استفاده از محلول غذاییی بدون نیتروژن و تیمارهای مورد نظر نیترات پتاسیم مورد بررسی قرار گرفت.

پسته یکی از محبوب ترین آجیل ها در جهان است و ایران مهمترین منطقه تولید این محصول به شمار می آید. در این پژوهش از پسته خام خشک واریته اوحدی و از تکنیک ماندگاری به روش تهییج شده (ASLT) برای نگهداری نمونه ها استفاده شد. اندیس پراکسید (PV)، اسیدهای چرب آزاد (FFA) و زمان القاء (IT) صفات مورد بررسی در قالب طرح آماری اسپیلت پلات بودند که پلات اصلی دما در چهار سطح 5، 20، 35، 45 درجه سانتی گراد و پلات فرعی فاکتوریل درصد اکسیژن در سه سطح (21، 8 و کمتر از 2 درصد اکسیژن) و زمان نگهداری در پنج سطح (4، 6، 8، 10 و 12 هفته) بود.

استان خراسان در زمینه تولید محصولات باغی به ویژه سیب در سطح کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حال حاضر فرآیند بازاریابی و بازارسانی این محصول همانند سایر محصولات باغی استان با مشکلات متعددی مواجه است. به منظور بررسی و ارائه راه حل مناسب برای این مشکلات اجرای یک طرح تحقیقاتی ضروری تشخیص داده شد اطلاعات مورد نیاز طرح با استفاده از روش نمونه گیری و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری با تولیدکنندگان، عمده فروشان (حق العمل کاران) و صادرکنندگان سیب استان خراسان جمع آوری شد. به دلیل کیفی بودن ماهیت بیشتر اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون ناپارمتری X2 علاوه بر بررسی مشکلات موجود راه های بهبود و بازاریابی و بازرسانی سیب در استان خراسان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

در بررسی هایی که در سال 1380 به منظور شناسایی ویروس موزائیک خیار () انجام شد، نمونه هایی از برگهای بوته های گوجه فرنگی، خیار و سایر کدوئیان که علائم زردی، موزائیک، بدشکلی و بندکفشی شدن برگ را نشان می دادند از مزارع حومه شهرستانهای مشهد، فریمان، نیشابور، چناران، قوچان، شیروان و تربت حیدریه جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. با استفاده از آزمون DAS-ELISHمیزان پراکنش این ویروس در مناطق یاد شده مورد ارزیابی قرار گرفت. از 500 نمونه جمع آوری شده 208 نمونه آلوده به CMV بودند. آلودگی در همه شهرستان های مورد مطالعه به نسبتهای مختلف وجود داشت و بیشترین میزان آلودگی مربوط به چناران و تربت حیدریه بود.

به منظور انرژی قابل سوخت و ساز ظاهری (AME)، انرژی قابل متابل سوخت و ساز حقیقی (TME) و انرژی قابل سوخت و ساز ظاهری و حقیقی با تصحیح نیتروژن (TMEn&ameN) لوپن سفید خام (Lupinus abus Varity ultra)، اتو کلاو شده و بدون پوست، مخلوط با پروبیوتیک (Saccharomyces cerevisiae) و بدون پروبیوتیک، آزمایشی با خروسهای بالغ لگهورن سفید در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. نتایج نشان داد که پوست زدائی لوپن سفید در مقایسه باغ اتوکلاو نمودن آن موجب افزایش معنی دار در میزان انواع انرژی قابل سوخت و ساز آن می گردد (P‹0/05).

این مطالعه به بررسی نقش آموزشها و توصیه های ترویجی در پایداری کشاورزی استان خراسان با بهره گیری از اطلاعات میدانی مربوط به 577 کشاورز در سال 1382 پرداخته است. در این تحقیق برای بررسی پایداری از روش نمره گذاری با شاخص بندی استفاده شده است. روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده بوده و برای تحلیل داده ها از آزمون های پارامتری و ناپارامتری و نیز همبستگی بهره گرفته شده است. نتایج مطالعه نشان داد که ترویج کشاورزی توانسته در ارائه خدمات آموزشی به گروه های هدف به صورت قابل قبولی عمل نماید.