فهرست مطالب

گنجینه اسناد - پیاپی 60 (زمستان 1384)

فصلنامه گنجینه اسناد
پیاپی 60 (زمستان 1384)

  • تاریخ انتشار: 1384/10/11
  • تعداد عناوین: 14
|
  • حسین زرینی صفحه 5
    بیراه نیست اگر گفته شود که مهمترین ابزار در مطالعات تاریخی اسناد هستند، زیرا در اکثر اوقات حتی پدیدآورندگان و شاهدان حوادث نیز ناگزیرند برای اثبات گفته های خود سند ارائه دهند. در این میان بدیهی است که همه اسناد از ارزش یکسانی برخوردار نیستند. عوامل بسیاری از جمله شخصیت پدیدآوردنده سند در ارزشیابی اسناد دخیلند. به همین خاطر اسنادی که سال ها پیش از طرف شاهان ایران صادر شده اند، از ارزش بالایی برخوردارند. در این مقاله یکی از این گونه اسناد که توسط مظفرالدین شاه قاجار صادر شده، بازخوانی و معرفی شده است. شاید عمده ترین ارزش این سند را بتوان در راستای مطالعات مربوط به تاریخ قضا و دادگستری در کشور دانست، چه متن آن در پی متظلم شدن یکی از شهروندان اصفهانی در دربار قاجاریه صادر شده که مدعی بوده است یک تاجر با زور و تزویر و کمک افراد دولتی توانسته است برخی املاک متعلق به او را تصاحب نماید. پیگیری های قضایی این شهروند در زمان ناصرالدین شاه را به جایی نبرده و او ناگزیر شده است مجددا در دوره مظفرالدین شاه دست به دامن دربار و شخص اول مملکت شود. این فرمان در یکی از بایگانی های راکد قوه قضائیه نگهداری می شود و نویسنده با ارائه آن تلاش کرده است، اهمیت بایگانی های راکد قوه قضائیه و اسناد آنها را در مطالعات تاریخی نشان دهد.
    کلیدواژگان: بازخوانی فرمان، قاجار، مظفرالدین شاه
  • محمود طاهراحمدی صفحه 9
  • نیلوفر کسری صفحه 34
    فخرالدوله دختر مظفرالدین شاه و مادر دکتر علی امینی از زنان مشهور و کاردان تاریخ معاصر ایران است. در درایت و کاردانی او همین بس که وی واسط بین خاندان قاجار و رضاشاه بود و شاه نیز شخصا به او احترام می گذاشت. فخرالدوله زنی کارآفرین بود و نخستین کسی است که در تهران موسسه تاکسیرانی را به راه انداخت. در این مقاله که حاوی شرح کوتاهی از زندگی فخرالدوله است، سعی شده با آوردن ده سند، این بانوی مشهور بهتر معرفی شود..
    کلیدواژگان: فخر الدوله، امین الدوله، حاج ربیع آقا، بهاء الدین
  • علی کریمیان صفحه 52
    درپی وقوع سیلهای ناگوار سالهای 1380، 1381 و 1384ش. در شرق استان و جنگل گلستان، متاسفانه خسارات سنگین مالی و جانی به این منطقه از کشورمان وارد آمد. از بدو این حادثه دست اندرکاران استانهای گلستان و خراسان شمالی جهت کاهش این بلایا، طرحها و پروژه های زیاد درجهت حفظ مراتع، آبخیزی در منطقه اجرا یا دردست مطالعه دارند که با اجرای این پروژه ها، انشاءالله شاهد مشکلات ناشی از سیل نباشیم. اما نگارنده باتوجه به رشته کاری مدتها در تکاپو بودم در لابلای اسناد مطالبی در مورد حوزه آبریز منتهی به استان گلستان بیابم که از این طریق بتوانم بنوبه خود کمکی به سرزمین، مردم و احیای مجدد جنگل گلستان بنمایم. این بود که به گزارشی در مورد سیلابهای حوزه جاجرم، سملقان و دهانه قاضی جهت تامین آب املاک اختصاصی برخوردم و در این گزارش جامع که در سال 1319ش. تهیه و تدوین گردیده، مطالعاتی درخصوص زمین شناسی، منابع اصلی آب، وضعیت کشاورزی، جاده، گنجایش مخزنها، بده آب، مخارج اجرایی پروژه و درنهایت بهره برداری اقتصادی از این طرح ذکر گردیده. امید است این طرحها و مقاله نیز مورد توجه کارگزاران قرار گیرد و استفاده راهبردی داشته باشد
    کلیدواژگان: گزارش تاریخی، مهار سیلاب ها، حوزه های آبریز، جاجرم، سنگهای آهکی، سد مخزنی گلستان، وزارت دارایی
  • شهلا عیوض زاده صفحه 79
    مقاله حاضر، شرح واقعه دستگیری، توقیف و شکنجه بنان السلطان، مدیر روزنامه میهن است که توسط ماژور فضل الله خان، فرمانده ژاندارمری اصفهان، به دلیل نگارش مقاله ای با عنوان «وظیفه چیست؟»، در سال 1299 ش. انجام شد. این مقاله، با استناد به اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تهیه شده است.
    کلیدواژگان: جریده میهن، ابو طالب خان بنان، ژاندارمری، دستگیری بنان السلطنه، رجال سیاسی و نظامی
  • ترجمه: شفیقه نیک نفس صفحه 90
    چارلز موریسی استاد دانشگاه و مجری طرحهای تاریخ شفاهی از جمله کسانی است که دارای تجربیات عملی بسیاری در زمینه تاریخ شفاهی است. او فعالیت خود در این زمینه را از سال 1975 آغاز کرده و تاکنون هر ساله کارگاه های آموزشی تاریخ شفاهی برگزار نموده است. او در مقاله حاضر تجربه خود از اجرای طرح تاریخ شفاهی ترومن و کندی را بیان داشته است. تاکید اصلی او بر شیوه برخورد با مصاحبه شوندگان و طریقه مصاحبه با آنها است. این که چگونه مصاحبه کننده از فرصت ها به خوبی استفاده کند؛ نحوه طرح سئوال چگونه باشد؛ چگونه می توان درمصاحبه یک موضوع را محور قرار داده و از جوانب مختلف به آن پرداخت؛ چگونه سئوالهای حساسیت برانگیز را مطرح کرد و چگونه پاسخ ها را ارزیابی نمود؛ چگونه می توان به ذهن مصاحبه شونده تلنگر زد و اطلاعات تاریخی اور را از تاریکی ذهن به روشنایی آورد؛ اهمیت پرداختن به جزئیات در مصاحبه تا چه اندازه است؛ چگونه می توان منابع مکتوب و شفاهی را در کنار یکدیگر قرار داد و.... موریسی معتقد است که هر مصاحبه شونده برخورد خاص خود را می طلبد و نمی توان الگوی مشخصی را برای همه افراد ارائه داد. بنابراین او توصیه می کند که با متن حاضر نیز باید با احتیاط برخورد شود.
    کلیدواژگان: تاریخ شفاهی، مهارت های مصاحبه، مصاحبه شونده، مصاحبه کنندگان داوطلب
  • نادعلی صادقیان صفحه 94
    پژوهش حاضر، ضمن شرح مختصری درباره مفهوم بایگانی، تاریخچه، اهمیت،موقعیت و اهداف بایگانی راکد و بیان وضعیت کنونی آن، در صدد است تا ارتباط بین آرشیو ملی و مرکز بایگانی راکد را روشن نماید و در پایان به این نتیجه می رسد که با ایجاد مرکز بایگانی راکد کل کشور، می توان ضمن جمع آوری و محافظت اسناد و سوابق غیرجاری دستگاه ها و موسسات به شکل مطلوب تر و کم هزینه تر، شرایط استفاده بهینه آنها را برای مراجعین فراهم ساخت.
    کلیدواژگان: مرکز بایگانی راکد کل کشور، آرشیو ملی، پیشینه، اهداف و وظایف
  • غلامرضا عزیزی صفحه 100
    این مقاله که براساس مشاهدات نویسنده آن و براساس برنامه های درسی دوره مدیریت اسناد که در آرشیو ملی مالزی برگزار گردیده و به منظور آشنایی خوانندگان فصلنامه تهیه شده است دارای مباحث زیر می باشد: آشنایی با آرشیو ملی مالزی (تاریخچه، کارکنان و بودجه، هدف، ماموریت و ساختار اداری و چارت تشکیلاتی)، قوانین آرشیوی در مالزی، اهم فعالیتها (مدیریت اسناد، اداره امور آرشیو، مرمت و بازنگاری اسناد، برنامه های مستند سازی و تهیه اسناد، برنامه های توسعه)، معرفی برخی واحدهای آرشیوملی مالزی، یادبودها و گالری ها، آرشیوهای ایالتی و بحث تعیین تکلیف و ارزشیابی اسناد دولتی در مالزی.
    کلیدواژگان: اسناد آرشیوی، آرشیوهای ایالتی، آرشیو ملی مالزی، کارکنان، قوانین آرشیوی، مدیریت اسناد، مرمت و بازنگری اسناد
  • کیانوش کیانی هفت لنگ صفحه 113
  • صفحه 127
  • صفحه 128
  • نسرین بابایی صفحه 151
|
  • Hosein Zarrini Page 5
    It is true that record is the most important tools in historical studies, because most of times an event's witnesses have to give a record for proving their statement. It is abvious that all records havent equal values. Many factors effect on record appraisal like the personality of its producer. So, records which issued by Iranian kings are valuable. This article introduces one of these important records that issued by Mozaffareddin Shah Qajar. It is valued from the history of Judgment point of view. One of the Esfahan citizens asserted that a merchant take possession of his estates by governmental authoritie's assistance. His judicial prosecution was not answered in Naserddin Shah era. He had to follow his claim in Mozaffareddin Shah era again. This decree have preserved in one of Inactive Archives of Justice. The author tries to indicate the impor­tance of Inactive Archives and its records in historical studies by introducing it.
  • Mahmud Taherahmadi Page 9
    Mirza Hossein Khan Sepahsalar, the reformist chancellor of Nasereddin Shah, is the intelligent official that could perceive the necessity of the multilateral reforms in Iran by acquaintance with Western culture and civilization, and also constitutional movements. He always attemps to take the opportunity to carry his reformist ideasHe took this opportunity, when he became the chancellor (1871-1873 A.D) and then the minister of two important ministries, the Ministries of War and Foreign Affairs (1873-1880 A.D). In these periods, He took place the considerable developments in Iran that caused many changes in managing the affairs. This article is a brief description of his reforms which written on the basis of remained records of his period.
  • Niloofar Kasra* Page 34
    Fakhroddoleh is Mozaffareddin Shah's daughter and Dr. AN Amini's mother. She is one of the famous and experienced women in Iran contemporary history. She was mediator of Qajars dynasty and Reza Shah. Fakhroddoleh was a skilled woman and a first one who established Taxi Service in Tehran.This article has a brief description on Fakhroddoleh life and introduces her by using 10 records.
  • Ali Karimian* Page 52
    There have been loss of life and property in east of Khorasan and Golestan Jungle after occurring floods in 2001, 2002, and 2005. After that, the authorities of North Khorasan and Golestan provinces carried out many projects for preserving pastures and aquifers in this area.The author tries to find subjects about the rivers which ended to Golestan province in the existing records for helping to restore and revival of Golestan Jungle. He saw a report on Jajarm, Samalqan and Qazi Orifice's flood that was used for providing wa­ter for private estates. In this report, prepared in 1940, there are some matters about geology, water reservoir, agricultural situation, roads, the executive expenses of project, and finally economic revenues of this project. The author hopes this article has ap­plied uses.
  • Shahla Eyvazzadeh* Page 79
    This article describes arresting and torturing of Mihan Newspaper's director, Banan-O-Sultan by Major Fazlollah Khan, the commander of Esfahan Gendarmerie, because of writing the article named "What Is Duty?" in 1920. The author writes this article based on the existing records in Iran National Archives and Library Organization.
  • Shafighe Niknafs* Page 90
    Charles Morrisi, professor and executor of Oral History projects, is one of the per­sons who have many operational experiences in Oral History. He begins his activities in 1975 and holds Oral History training workshop annually. He states his experiences on execution of Truman and Kennedy Oral History Projects in this article. His main emphasis is on the way of contact with interviewees and interview's methods. He considers many subjects like, the way of questioning, how ask sensitive questions, etc. ..Morrisi believes that an interviewer must have special contact with each interviewee and can not introduce any exact pain of interview for all persons.
  • Nadali Sadeghian Page 94
    The author describes archives concept; inactive archive's history, its importance, status, and goals, besides its existing situation. He tries to explain National Archives relationship with Inactive Archives Center. He concludes that we can collected and preserved records and inactive records of organizations in a more proper condition and prepared an optimum condition for users by establishing Iran Inactive Archives Center.
  • Gholamreza Azizi Page 100
    This article that has written based on the author's observations and educational....