فهرست مطالب

بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید - سال بیست و پنجم شماره 4 (زمستان 1393)

نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید
سال بیست و پنجم شماره 4 (زمستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/12/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • پیمان بهرام پور، نیکبخش جوادیان صفحات 377-388
    برای نرخ جفت ارز که از بانک ARIMA در این مقاله به پیش بینی نرخ جفت ارز در بازار فارکس با استفاده از شبکه عصبی و مدل می پردازیم. برای این منظور ابتدا یک مدل مرکزی تهیه شده ارائه میدهیم و با دو روش تجزیه و تحلیل باقیمادها و روش به بررسی مناسبت مدل می پردازیم، سپس با استفاده از ازمون بعد همبستگی وجود اشوب را در سری زمانی جفت ارز تایید کرده و یک مدل شبکه عصبی برای پیش بینی نرخ جفت ارز ارائه می دهیم و نتایج حاصل از دو مدل را مقایسه می کنیم.
    کلیدواژگان: آشوب، شبکه های عصبی مصنوعی، نرخ جفت ارز دلار، پوند، مدل ARIMA، مدل های غیر خطی
  • اسماعیل مهدی زاده، علی معلمیان، وحید حاجی پور صفحات 389-401
    مساله زمان بندی پروژه بیانگر تخصیص زمان آغاز فعالیت های یک پروژه برای رسیدن به یک هدف معین می باشد. این هدف ممکن است مربوط به جنبه های مالی، زمانی، کیفی و یا دیگر جنبه های پروژه باشد. هنگامی که جنبه-های مالی پروژه مد نظر قرار داده شوند، یکی از بهترین معیارهای ارزیابی زمان بندی، ارزیابی ارزش خالص فعلی پروژه است. در مواردی که در پروژه ها با جریان های نقدی سنگین در مدت زمان قابل توجه روبرو هستیم، ارزش خالص فعلی اهمیت بیشتری پیدا می کند. لذا یک مدل موثر برای مساله تخصیص منابع محدود باید شامل معیاری با لحاظ کردن زمان و هزینه باشد. از طرف دیگر ماهیت غیر قطعی فعالیت ها در پروژه سبب می شود که مدل های قطعی پاسخگوی بسیاری از پروژه های عملی نباشد. از این رو، ما در مدل ارایه شده در این مقاله پارامترهای زمانی فعالیت ها به صورت اعداد فازی در نظر گرفته شده و مدلسازی صورت گرفته است که مساله تحت عنوان زمان بندی پروژه با محدودیت منابع با جریان های نقدی تنزیل یافته تحت شرایط فازی (F-RCPSPDCF) نامگذاری شده است. جهت حل مدل پیشنهادی یک الگوریتم فراابتکاری نوین با الهام از تئوری ارتعاشات به نام الگوریتم بهینه سازی میرایی ارتعاش (VDO) ارایه شده است. در این راستا، جهت تولید برنامه زمان بندی، روش زمان بندی دوسویه و ساختار نمایش لیست فعالیت ها به کار گرفته شده است. در نهایت کارایی الگوریتم ارایه شده با استفاده از مسائل استاندارد تولید شده توسط نرم افزار Pro-gen در مقایسه با الگوریتم شبیه سازی تبرید ارائه و مورد تجزیه و تحلیل شده است. تحلیل نتایج بیانگر کارایی الگوریتم ارائه شده جهت حل مدل پیشنهادی را با افزایش ابعاد مسائل نشان میدهد.
    کلیدواژگان: زمان بندی پروژه با محدودیت منابع، ارزش خالص فعلی، تئوری مجموعه های فازی، الگوریتم بهینه سازی میرایی ارتعاش، شبیه سازی تبرید
  • استفاده از تحلیل پوششی داده های ناهموار برای ارزیابی تامین کنندگان، مطالعه موردی: گروه صنعتی ایران ترانسفو
    علی کریمی، کامران یکانگی، رامین صادقیان صفحات 403-416
    در این مقاله ارزیابی عملکرد تامین کنندگان بر مبنای محاسبه کارایی های شان انجام می شود. محیط ارزیابی همیشه قطعی نبوده و امکان عدم قطعیت در مقادیر شاخص های ارزیابی وجود دارد که در این صورت روش های قطعی قابل استفاده و مناسب نخواهد بود. مدل های مختلفی از جمله احتمالی، آماری و فازی برای برخورد با عدم قطعیت وجود دارند. در این تحقیق با استفاده از ترکیب مدل تحلیل پوششی داده ها و تئوری مجموعه های ناهموار روش جدیدی برای ارزیابی تامین کنندگان در وضعیت غیرقطعی ارایه می شود. در تئوری مجموعه های ناهموار از مفهوم تقریب برای عدم قطعیت استفاده می شود و برخلاف تئوری فازی در آن نیازی به تخصیص درجه عضویت نیست. برای مدل سازی شاخص های ارزیابی به صورت متغیرهای ناهموار، مدل تحلیل پوششی ناهموار استفاده می گردد. سپس با استفاده از مفهوم برش ناهموار، متغیرها به بازه تبدیل می شود و مدل تحلیل پوششی داده های ناهموار به مدل تحلیل پوششی داده های بازه ای تبدیل می گردد. سپس با حل مدل بازه ای مقادیر کارایی هر یک از تامین کنندگان به صورت یک بازه مشخص می شود و در مرحله آخر با استفاده از روش هرویچ و در یک سطح اطمینان دلخواه، بازه های کارایی رتبه بندی می گردد. روش پیشنهادی در گروه صنعتی ایران ترانسفو پیاده سازی می شود.
    کلیدواژگان: تحلیل پوششی داده ها، تئوری مجموعه های ناهموار، ارزیابی تامین کنندگان، مدیریت زنجیره تامین
  • محمدرضا رزازی، مهسا بانک توکلی صفحات 417-430
    انتخاب بهترین مجموعه ممکن تامین کنندگان برای یک زنجیره تامین – سیستمی هماهنگ از تامین کنندگان، تولید کنندگان، ترابران، خرده فروشان و مشتریان- تاثیر چشمگیری بر سودآوری و موفقیت کل زنجیره تامین دارد. به همین دلیل، بهینه ساختن کلیه فرایندهای تجاری و استفاده از راهکارهای سودمند تر جهت صرفه جویی در هزینه ها مطلوب می باشد. این مقاله بر روی فعالیت انتخاب تامین کنندگان در یک زنجیره تامین تمرکز دارد. بنابراین فرض می کنیم زنجیره تامین از دو لایه خریدار و تامین کنندگان تشکیل شده است به گونه ای که خریدار در هر زیر دوره زمانی تعدادی از تامین کنندگان را برای تامین اقلام مورد نیازاش براساس معیارهای قیمت، هزینه تراکنش و هزینه نگهداری در انبار انتخاب می نماید. این پژوهش به ارائه یک الگوریتم جدید جهت انتخاب بهترین مجموعه تامین کنندگان در هر زیر-دوره می پردازد. این الگوریتم حداکثر زمان مدنظر خریدار در هر زیر-دوره زمانی و خطای مورد قبول خریدار را به عنوان ورودی دریافت می کند و پاسخ خریدار را در متوسط مدت زمان نزدیک حداکثر زمان مدنظر خریدار با خطای کمتر از خطای مورد قبول بر می گرداند. پاسخ خریدار عبارت از اینست که به کدام تامین کننده چه نوع قلمی و به چه تعداد سفارش دهد و حتی ممکن است تعدادی از اقلام مورد نیاز در زیر-دوره های آتی را در زیر-دوره جاری تامین شود و در انبار نگهداری شوند. در هر زیر-دوره تغییراتی در محیط ایجاد می شود بنابراین مدل تصمیم گیری [1] در این پژوهش تغییرات احتمالی محیط را در نظر گرفته و هزینه های ناشی از انتخاب را بشدت کاهش می دهد. این مدل بر پایه تکنیک های خوشه بندی داده ها استوار است. برخلاف سایر مدل های انتخاب، که از ابتدا به اجرای مجدد الگوریتم خود در هر زیر-دوره انتخاب، بر روی کل محیط می پردازند؛ این مدل تنها تغییرات صورت گرفته در محیط را در نظر گرفته و با اعمال این تغییرات، بهترین مجموعه جدید را برای زیر-دوره کنونی پیدا می نماید. بنابراین با حذف محاسبه مجدد عناصر تغییر نیافته محیط، هزینه های انتخاب به طرز چشمگیری کاهش می یابند. ارزیابی های عددی نیز، کاربرد عملی این الگوریتم را تایید می نماید.
    [1] مدل تصمیم گیری همان مدل تصمیم گیری در [1] است.
    کلیدواژگان: آشوب، مدیریت زنجیره تامین، انتخاب تامین کنندگان، تخصیص سفارش، خوشه بندی و الگوریتم، ART2
  • میثم جعفری اسکندری، علیرضا علی احمدی، محمدحسن کامفیروزی صفحات 431-437
    در این مقاله تئوری تصمیم گیری چند معیاره با استفاده از اعداد خاکستری سه پارامتره مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین با استفاده از روش وزندهی بولزای و تلفیق آن با روش رتبه بندی ویکور سعی بر آن داشتیم تا متدولوژی جدیدی ارائه کنیم. روش ویکور از روش های جدید و دقیقی است که اخیرا در تصمیم گیری های چند معیاره به کار میرود. در این مقاله ما روش ویکور را برای اعداد خاکستری سه پارامتره تعمیم دادیم و با مقایسه این روش جدید با روش های قدیمی، کارایی آنرا مورد سنجش قرار دادیم. نتایج نشان داده است که این روش میتواند در تصمیم گیری های مبتنی بر اعداد خاکستری سه پارامتره مفید باشد.
    کلیدواژگان: اعداد خاکستری سه پارامتره، بولزای، تصمیم گیری چند معیاره، ویکور خاکستری
  • احمد کمالی، حسین همتی، مصطفی پارسا، سید رضاحجازی صفحات 439-451
    توزیع پاداش بین واحدهای مختلف یک سازمان باید به گونه ای باشد که باعث افزایش انگیزه ی کارکنان برای عملکرد بهتر شود. در این مقاله روشی جدید براساس تلفیق مدل های تحلیل پوششی داده ها و کارت امتیازی متوازن جهت توزیع پاداش بین واحدهای مختلف سازمان ارائه می شود. از آن جاکه در تحلیل پوششی داده ها کارایی واحدهای تصمیم گیری نسبت به هم (کارایی نسبی) اندازه گیری می شود؛ از این رو روش ارائه شده باعث افزایش انگیزه برای رقابت بین واحدها جهت کسب پاداش بیشتر از طریق دستیابی به عملکرد بهتر و نزدیک شدن به کارائی ایده آل مطابق با اهداف اصلی مشخص شده ی سازمان در چارچوب کارت امتیازی متوازن شده که این موضوع نهایتا منجر به افزایش کارائی کل سازمان می گردد. به عنوان مطالعه موردی، روش ارائه شده در مرکز آزمایشگاه های صنعتی شرکت هسا اجرا می گردد. نتایج حاصله حاکی از تاثیرات مثبت و قابل توجه روش جدید می-باشد.
    کلیدواژگان: تحلیل پوششی داده ها، کارت امتیازی متوازن، کارایی نسبی، توزیع پاداش
  • صمد عالی، آرش عبدالله زاده، غلامرضا سلطانی فسقندیس، داود نوروزی، علیرضا بافنده زنده صفحات 453-464
    در این مقاله سعی می گردد چارچوبی از یک مدل جدید برای بهینه سازی تصمیمات در یک زنجیره تامین مجتمع در سطح تاکتیکی ارائه شود. برای این کار از بین انواع زنجیره های تامین، زنجیره تامینی متشکل از چهار جزء در نظر گرفته شده است. این چهار جز عبارتند از تامین کنندگان، تولید کنندگان، توزیع کننده و خرده فروش ها. برای ارائه مدل ریاضی بهینه سازی تصمیمات در زنجیره تامین، قبل از هر چیز برای هر جزء از زنجیره تامین اهداف و محدودیت هائی بر اساس ادبیات تحقیق تشخیص داده شد. با توجه به اینکه هدف بهینه سازی کل زنجیره تامین است بنابراین برای بیان ریاضی از برنامه ریزی آرمانی استفاده شده است. برخی از عناصر همچون اهداف و پارامتر ها در دنیای واقعی حالت غیر قطعی و فازی دارند. بنابراین به کارگیری ریاضیات فازی برای مدل سازی چنین شرایطی مناسب خواهد بود. در این مقاله تنها توابع هدف به صورت فازی در نظر گفته شداند. برای فازی سازی توابع هدف، تابع عضویت معرفی شده توسط زیمرمن و برای حل مدل روش حداکثر – حداقل زاده و روش لاندای زیمرمن معرفی شده است.
    کلیدواژگان: زنجیره تامین یکپارچه، تئوری مجموعه های فازی، برنامه ریزی تاکتیکی
  • سعیده کتابی، بیتا یزدانی صفحات 465-480
    امروزه مدیران سازمانها در صدد استفاده ی بهینه از امکانات و منابع خود و تولید محصولاتی با حداکثر کارایی می باشند. تحلیل پوششی داده ها (DEA) ابزار قدرتمندی برای ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیری می باشد. تاکنون در بیشتر تحقیقات انجام شده تحلیل پوششی داده ها به منظور ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیری که شامل سازمان های جدا از هم می باشند، به کار گرفته شده است. این در حالی است که در پژوهش حاضر تحلیل پوششی داده ها به منظور ارزیابی عملکرد محصولات تولیدی یک واحد صنعتی به کار گرفته شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدلی مناسب برای سنجش کارایی محصولات تولیدی در یک واحد صنعتی و ارائه مقادیر بهینه ورودی ها و خروجی ها برای محصولات ناکارا می باشد. سنجش کارایی محصولات در مرحله اول، با استفاده از مدلهای کلاسیک تحلیل پوششی انجام می گردد.در این حالت مدلها یکبار با متغیرهای قابل کنترل و بار دیگر با متغیر غیر قابل کنترل حل و نتایج ارائه می گردد. اما از آنجاییکه در دوره زمانی مورد بررسی تغییرات غیر قابل توجیهی در داده ها وجود داشته است در مرحله بعدی مدل های بازه ای تحلیل پوششی داده ها مورد استفاده قرار خواهند گرفت. نتایج حاصل از مدلهای کلاسیک و بازه ای تحلیل پوششی داده ها با یکدیگر مقایسه شده و با استفاده از نظرات مدیران کارخانه و مقایسه با وضعیت واقعی محصولات، مدلهایمناسب برای سنجش کارایی و رتبه بندی محصولات ارائه می گردد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که مدل های BCC نسبت به مدلهای CCR نتایج قابل قبول تری را ارائه می کنند. همچنین نتایج مدل BCC بازه ای از مدل BCC کلاسیک به واقعیت موجود در واحد صنعتی نزدیک تر می باشد. در انتها نیز کارایی محصولات تولیدی با استفاده از روش های میانگین رتبه ها، بردا و کپ لند مورد مقایسه قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: کارایی تولید، تحلیل پوششی داده ها، داده های قطعی، داده های بازه ای
|
  • Pages 389-401
    Resource-constrained project scheduling problem (RCPSP) aims to schedule at minimal duration a set of activities subject to precedence constraints and the limited availability of resources. Considering net present value (NPV) is one of the modern approaches in scheduling projects in which the project is scheduled in such a way that NPV be maximized. This approach with deterministic parameters such as activities duration was analyzed in the previous works. Since estimating the activities duration in exact manner is far from reality, we utilize an approximate estimation approach in scheduling project under fuzzy environment. In this respect, earliest start times and latest finish times for activities considered as fuzzy numbers. Since the problem is NP-hard problem, a novel meta-heuristic called vibration damping optimization (VDO) is proposed to solve the mathematical model. To demonstrate performance of proposed VDO, simulated anneling algorithm is applied. We also applied bi-directional scheduling method in order to generate neighborhoods. The result shows that the proposed VDO is capable to solve the model.
    Keywords: Resource constrained scheduling problem (RCPSP)
  • Using Rough Data Envelopment Analysis for Suppliers Evaluation
    Pages 403-416
    Im this paper, the performance of suppliers is evaluated based on their efficiencies. Evaluation environment is not always precise and we may face imprecise for evaluation indexes values. In this situation, traditional and certain models cannot be employed. For overcoming uncertainty problem, there are different models such as stochastic, statistical, Rough, Fuzzy, etc for solving uncertainty evaluation problems. In this research, DEA and Rough Set Theory (RST) have been integrated and a new hybrid model has been created to evaluate the suppliers under uncertainty situations. Rough Sets Theory is a new approach which uses the concept of approximation. At first, evaluation indexes have been modeled as Rough variables, and then Rough Data Envelopment Analysis model has been created. Then by using the Rough Expected Value, the Rough variables have been converted into a interval under a trust level and Rough Data Envelopment Analysis (RDEA) has been transformed into Interval Data Envelopment Analysis (IDEA). After solving the interval model, every supplier’s efficiency has been demonstrated as an interval and finally by using Herwich approach and under a trust level, Interval Efficiency has been ranked. Proposed technique has been implemented in a Transformator production named Iran Transfo Company.
    Keywords: Data Envelopment Analysis, Rough Sets Theory, Suppliers Evaluation, Supply Chain Management
  • Pages 431-437
    A new and accurate methods currently used in multi-criteria decision making. In this paper we VIKOR method for gray numbers Tuesday parameterization for the first time, we generalize and compare the new method with traditional methods, we evaluated its performance. The results show that this method can be useful parameter decisions based on numbers, gray Tuesday.
    Keywords: gray numbers Tuesday parameterization, Bolzay, multi, criteria decision gray, VIKOR Method
  • Pages 453-464
    In this paper a new model is introduced to optimize decisions in supply chain. To do so, we considered a supply chain in tactical level with four components. These components are suppliers, plants, distribution centers, and retailers. There are one or more goals and limitations for every component. We identified them based on SCM literature. Then we interned these goals and limitations into a mathematical form. To do so, we used goal programming method in fuzzy form because many elements in real supply chain are fuzzy. In our model, we considered only goal functions in fuzzy form. Other situations were assumed in crisp form. To fuzzify and defuzzification of the goal functions, we used Zimmerman’s method. Finally a numerical example is presented to approve the model efficiency.
    Keywords: Integrated Supply Chain, Theory of Fuzzy Sets, Tactical Planning
  • Pages 465-480
    Today, managers are seeking more efficient use of resources and manufacturing the products with the highest efficiencies. Data Envelopment Analysis (DEA) is a powerful tool for evaluating the efficiency of the decision making units. So far, in most studies, Data Envelopment Analysis has been applied to evaluate the efficiency of the separate organizations. However, in this study, DEA has been applied to evaluate different products of a manufacturer, and to propose the optimal values for input and output attributes. At the first stage, the products’ efficiencies have been calculated using the classical models of DEA, with and without incontrollable variables. In the next stage, Interval Data Envelopment Analysis has been applied, since unexplainable changes have been observed in the data during the collecting time period. The results have been analysed according to the experts’ viewpoints and the actual situation. The results of this study indicate that BCC models provide more acceptable results in compare with CCR models. The Interval BCC model results are closer to reality in the studied unit in compare with classical BCC model’. Finally, the products’ efficiency rates have been compared using the average ranks, Borda and Copland methods.
    Keywords: Production efficiency, Data Envelopment Analysis, Categorical data, Interval data