فصلنامه مطالعات آفریقا
پیاپی 2 (پاییز و زمستان 1379)

در نوشتار حاضر تلاش خواهد شد جایگاه فرهنگ در تنش زدایی و اعتماد سازی در روابط بین الملل، ضرورت مفاهمه و رابطه فرهنگی بین ایران و مصر و راهکارهای تقویت زمینه های فرهنگی رفع مشکلات موجود در مناسبات فرهنگی دو کشور بررسی گردد. به بیان دیگر، مراد پاسخ به این پرسش های بنیادی است که: چه عواملی روابط فرهنگی ایران و مصر را ارتقاء می بخشند؟ عوامل واگرا بر سر راه روابط فرهنگی دو کشور کدامند؟ چرا توسعه روابط فرهنگی دو کشور دارای اهمیت است؟ ...

در قرن بیستم ایران و مصر، شاهد افت و خیزهای بسیاری در مناسبات فی مابین خود بوده اند. پرسش عمده ای که در این نوشتار مطرح شده، آن است که چه عواملی موجب این فراز و نشیب ها شده است؟ نگارنده بر آن است که با بررسی مسیر تحول مراودات فوق به ویژه در نیمه دوم قرن بیستم، نشان دهد تحولات در سطح نظام بین المللی، بیشترین عامل تاثیر گذار بر کیفیت روابط ایران و مصر بوده است. واقعیت آن برداشت دو کشور از ماهیت نظام و بین الملل جهت گیری آن، منجر به تیرگی روابط شده است. ...

نوشتار حاضر به تبیین نظری سیاست تنش زدایی در طرح سیاست خارجی دولت آقای خاتمی پرداخته و به بهره گیری از آن در تجدید روابط سیاسی ایران و مصر نگاه دارد. در ابتدا مفهوم تنش زدایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در شرایط کنونی بررسی می شود و سپس به موقعیت مصر و نگاه دولت آن به تجدید روابط سیاسی با ایران و تفاوت نگاه دو دولت در مورد مسایل خاورمیانه (اعراب اسراییل) می پردازد. ...

تحولات جهانی در سطوح مختلف بین المللی و منطقه ای، در عین اینکه فرصت هایی را فرا روی سیاستگذاران می گذارد. محدودیت هایی را نیز ایجاد می کند. به رغم نگارنده سیاست خارجی کشورمان طی سالهای اخیر، محیط بین المللی را به آن داشت تا ماهیت مناسبات با ایران را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد. ...

نگارنده در تلاش است در کنار نگاه به ابعاد تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مناسبات ایران و مصر، امکان همکاری راهبردی دو کشور را جهت مقابله با گسترش سلاح های هسته ای اسراییل مورد توجه قرار دهد. ایران و مصر در مجامع بین المللی گوناگون با این امر مخالفت کرده و خواستار بازرسی تاسیسات هسته ای اسراییل شده اند. در ادامه نویسنده دو عامل را در ایجاد حساسیت در ایران و مصر در این زمینه موثر می داند. ...

ایران و مصر به عنوان دو کانون اصلی تمدن شرق، از گذشته با یکدیگر مراوده داشته و در پیشبرد تاریخ و تمدن بشری نقشی حیاتی ایفا کرده اند. در طول تاریخ مردم ایران و مصر چنانکه خواهیم دید همواره به همکاری روز افزون تمایل نشان می دادند. آشنایی با پیشینه تاریخی و فرهنگی روابط دو کشور می تواند ما را در خصوص درک موقعیت ها و ضرورت های کنونی کمک نماید. ...

نگارنده مشارکت را یک امر اجتناب ناپذیر برای ارایه فرهنگ اسلامی به سایر فرهنگ ها و ایجاد یک تعادل بین امور بین المللی و اسلامی می داند. وی ضمن بررسی مشکلات سیاسی، مشارکت اقتصادی و مشارکت فرهنگی. به ارایه چند پیشنهاد جهت تحقق مشارکت پرداخته است که به اختصار عبارتند از 1- تشکیل شورای عالی مشارکت و هماهنگی سیاسی 2- تشکیل شوراهای فرعی شورای عالی در زمینه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و امنیتی، اجتماعی و فنی 3- تشکیل بانک اطلاعات مشترک در بخش های مختلف 4- تشکیل کمیته های اجرایی 5- اتخاذ گام های مثبت جهت عادی سازی مناسبات دو کشور.