فهرست مطالب

نشریه سنجش و ایمنی پرتو
پیاپی 4 (پاییز 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/09/28
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ارزیابی کیفیت تصویر و دز دریافتی بیماران در ماموگرافی فیلم اسکرین و ماموگرافی کامپیوتری شده در ایران
    میترا سی منی جاوانی، مسعود منصوری، محمدرضا کاردان، محمدحسن حسن طلب، جلیل روزی طلب صفحات 1-10
    در این تحقیق، با معرفی پارامتری که سه ویژگی بااهمیت در سیستم های ماموگرافی یعنی کنتراست تصویر، قدرت تفکیک فضایی و میانگین دز غده ای را به طور کمی و هم زمان مورد ارزیابی قرار می دهد، به بررسی دو نوع سیستم ماموگرافی مورد استفاده در غربالگری در حالت کنترل خودکار پرتودهی پرداخته شده است. کنتراست و قدرت تفکیک در این بررسی، با استفاده از فانتوم کنتراست جزئیات و دز غده ای میانگین با استفاده از پروتکل های دزیمتری آژانس بین المللی سازمان انرژی اتمی به دست آمده است. نتایج حاصل از ارزیابی این دو نوع سیستم ماموگرافی، نشان می دهد که سیستم های ماموگرافی دارای سطوح مختلفی از مصالحه بین کیفیت تصویر و دز دریافتی هستند.
    کلیدواژگان: ماموگرافی کامپیوتری شده، ماموگرافی فیلم-اسکرین، میانگین دز غده ای، کنتراست تصویر، قدرت تفکیک فضایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تعیین پارامترهای دزیمتری یک چشمه طراحی شده جدید 125I با مارکر Ag + Al2O3 در فانتوم آب
    اکرم اسلامی باباحیدری، مجتبی شمسایی ظفرقندی صفحات 11-18
    ازآنجاکه چشمه های رادیواکتیو در براکی تراپی، نقش عمده ای در درمان تومورهای بدخیم موضعی ایفا می کند، یک چشمه جدید 125I طراحی شده است. چشمه کپسولی از جنس تیتانیوم و حاوی استوانه ای از ترکیب نقره و اکسید آلومینیم است. روی این استوانه ید قرار گرفته است. چشمه در مرکز فانتومی کروی قرار گرفته و با شبیه سازی مونت کارلو، کد 6/2 .MCNPX ver ویژگی های دزیمتری آن، ازجمله شدت کرمای هوا، ثابت نرخ دز و تابع دز شعاعی و تابع ناهمسانگردی مطابق با دستورالعمل U1 TG-43 به دست آمد. ثابت نرخ دز cGyh-1U-1 12/0± 98/0 اندازه گیری شد و ویژگی های دزیمتری آن با چشمه های معمول دیگر مقایسه شد. با استفاده از اطلاعات به دست آمده می توان نتیجه گرفت که این تحقیق می تواند زمینه ساز ساخت و استفاده از این چشمه در براکی تراپی شود. به خصوص اینکه طبق آزمایش های یک گروه پژوهشی در کره، کل مراحل آماده شدن مارکر، 6 ساعت طول می کشد و این میله به راحتی درون استوانه های تیتانیومی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: براکی تراپی، روش مونت کارلو، پارامترهای دزیمتری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی آثار زیست شناختی خروج مواد رادیواکتیو از راکتور تحقیقاتی تهران بعد از وقوع یک حادثه فرضی
    اکبر انوری، میر رشید حسینی اقدم، سید محمودرضا آقامیری صفحات 19-26
    امروزه استفاده از راکتورهای هسته ای برای تولید برق و رادیوایزوتوپ ها در حال افزایش است. راکتورهای هسته ای به طور معمول یا بر اثر نقص سیستم های ایمنی و سیستم تهویه، مواد رادیواکتیو را از طریق دودکش راکتور در محیط آزاد می کنند و موجب افزایش دز محیط اطراف راکتور می شوند. بررسی خطر نسبی و احتمال ابتلا به سرطان کارکنان و ساکنان اطراف راکتور، نقش ویژه ای در زمینه ایمنی راکتورهای هسته ای و حفاظت محیط زیست دارد. در این تحقیق، فرض شده است که بر اثر حادثه فرضی، مواد رادیواکتیو به صورت تصادفی و بر اثر اختلال در سیستم تهویه راکتور، از دودکش راکتور تحقیقاتی تهران خارج می شوند. در این مطالعه، ابتدا مقادیر دز معادل موثر کل (TEDE) ناشی از خروج مواد رادیواکتیو از دودکش راکتور با استفاده از کد فیزیک بهداشتHOTSPOT نسخه 07/2 در تمامی کلاس های جوی و برای بیشترین و کمترین میزان سرعت باد که به ترتیب m/s 13 و 2 بودند، شبیه سازی و محاسبه شده، سپس براساس معادلاتBEIR V ، خطر نسبی و همچنین احتمال ابتلا به سرطان در بدترین شرایط جوی، یعنی برای ناپایدارترین کلاس به دست آمده و ارزیابی شده است. نتایج شبیه سازی ها نشان می دهد در تمامی موارد، میزان دز جذبی افراد کمتر از حد مجاز سالانه است. بیشینه مقدار TEDE اطراف راکتور با سرعت باد رابطه معکوسی دارد و با افزایش سرعت باد، مقدار بیشینه دز جذبی کاهش می یابد و در فاصله کمتری از راکتور اتفاق می افتد. همچنین در شرایط جوی ناپایدارتر، دز جذبی کارکنان و ساکنان اطراف راکتور، به طور محسوسی افزایش می یابد. نتایج محاسبات خطر نسبی و احتمال ابتلا به سرطان نیز حاکی از آن است که کودکان بیشتر در معرض سرطان هستند و با افزایش سن، احتمال ابتلا به سرطان و خطر نسبی کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: راکتور تحقیقاتی تهران، دز معادل موثر کل، حادثه هسته ای فرضی، خطر نسبی و احتمال ابتلا به سرطان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ساخت نانوبلور لیتیوم تترا بورات آلاییده با منیزیم به روش احتراقی و بررسی رفتار لومینسانس آن
    محسن محرابی، مصطفی زاهدی فر، سهیلا حسنلو، احسان صادقی صفحات 27-30
    در این پژوهش، نانوذرات لیتیوم تترابورات به روش احتراقی ساخته شده اند. ساختار، شکل و اندازه نانوذرات به وسیله الگوی پراش پرتو ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده تشکیل نانوبلورهای لیتیوم تترا بورات را تایید می کند. همچنین منحنی تابش ترمولومینسانس نانوذرات در برابر پرتو گاما رسم شده است. بررسی های انجام شده نشان می دهد که منحنی تابش این نانوذرات، از پنج قله در دما های 415، 451، 523، 572 و 635 درجه کلوین تشکیل شده است که هم پوشانی زیادی دارند. نانوذرات حاصل در بازه 5 تا 1000 گری نسبت به پرتوهای گاما یک پاسخ خطی از خود نشان می دهند و محوشدگی آن ها در مدت یک ماه 31 درصد بوده است. علاوه بر این، از روی منحنی جذب نانوذرات گاف انرژی نمونه ها محاسبه شده است که مقدار تقریبی 5.56 eV به دست آمده است.
    کلیدواژگان: ترمولومینسانس، نانوذره، لیتیوم تترابورات، دزیمتری، فوتولومینسانس
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • میزان آگاهی استفاده کنندگان در برابر خطرات سولاریوم بررسی آماری در شهر تهران
    وحید چنگیزی، الهام راستخواه، فائزه ناظریه صفحات 31-40
    دستگاه های سولاریوم یا برنزه کننده در سالن های ورزشی، زیبایی و... در دسترس هستند. تقریبا 35 سال از معرفی این دستگاه ها برای برنزه کردن پوست با پرتو فرابنفش (UV) گذشته است. پرتوهای UV با انجام واکنش های شیمیایی با پوست، سبب افزایش رنگدانه های پوست شده و نیز به تشکیل ویتامین D و جذب کلسیم کمک می کنند؛ لذا استفاده از سولاریوم در اروپا که از نور خورشید کمتر بهره مند هستند، به سرعت گسترش پیدا کرده است. در کنار مزایا، گزارش هایی نیز از افزایش عوارض استفاده از آن، در کشورهایی مانند آمریکا، استرالیا، سوئد و نروژ منتشر شد و از آن به عنوان یکی از عوامل موثر در ایجاد سرطان پوست و کدر شدن عدسی چشم یاد کرده اند؛ لذا در این کشورها مقرراتی در تولید و استفاده از این دستگاه ها وضع شده است. در ایران نیز از حدود ده سال قبل، استفاده از سولاریوم آغاز شده است. گرچه نهادهای قانونی نظیر سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دلیل موجه نبودن استفاده از این دستگاه ها، ورود و استفاده آن ها را ممنوع اعلام کرده اند، هنوز در حال بهره برداری هستند. در این مطالعه، 620 نفر از افراد جامعه در سنین مختلف، در گروه های زن و مرد، با میزان تحصیلات و وضعیت اشتغال متفاوت در مناطق پر رفت و آمد از تهران، انتخاب شده اند و با توزیع پرسش نامه، میزان آگاهی و اهداف افراد در استفاده از این دستگاه ها بررسی شده است. اطلاعات عموم مردم درباره استفاده از سولاریوم، خطرات این پرتوها و تاثیرات مختلف آن ها برای افراد با رنگ پوست و چشم متفاوت کافی نیست و لازم است که اقدامات مناسب تری برای آگاهی بیشتر افراد جامعه در استفاده از این تجهیزات صورت گیرد و به متقاضیان استفاده از سولاریوم نیز با ارائه اطلاعات درست، فرصت تصمیم گیری جهت استفاده از این خدمات داده شود.
    کلیدواژگان: سولاریوم، پرتو فرابنفش، سرطان پوست، ملانوما
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مقایسه دو روش برهم کنش هسته ای و پراکندگی تشدیدی برای اندازه گیری نمایه عمقی اکسیژن در آلومینای نانو متخلخل
    منیجه رحیمی، محمد ترکیهای اصفهانی، امید رضا کاکویی، وحید فتح اللهی صفحات 41-46
    شناسایی و تعییین نمایه عمقی اکسیژن در سطح مواد، لایه های نازک و به ویژه در کاربردهای صنعتی که با طیف گسترده ای از اکسیدها استفاده می شود، بسیار ضروری است. در این بررسی، از دو روش آنالیز با باریکه یونی (IBA)، یعنی پراکندگی الاستیک تشدیدی (RES) برای اکسیژن (16O(α، α)16O) و واکنش هسته ای (16O(d، p1)17O و 16O(d، p0)17O)، برای به دست آوردن نمایه عمقی غلظت اکسیژن در آلومینای آندی نانوحفره استفاده شد. با استفاده از نرم افزار های موجود، طیف های حاصل از آزمایش شبیه سازی شدند و مشخص شد که حداکثر عمق اندازه گیری اکسیژن به دست آمده از روشRES ، اگرچه کمتر از واکنش هسته ای (d،p) است، دقت این روش بسیار بالاتر است. این حساسیت بالا به دلیل قله تیز سطح مقطع تشدیدی است که باعث تفکیک پذیری عمقی خیلی خوب می شود و برای آنالیزهای دقیق، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
    کلیدواژگان: آنالیز با باریکه یونی، نمایه عمقی، اکسیژن
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • شبیه سازی اثر تشعشات فضایی بر پلاکت های خون
    عفت یاحقی صفحات 47-53
    قرار گرفتن فضانوردان در معرض اشعه کی هانی باعث بروز اثرات قطعی و غیر قطعی پرتوها می شود. اقامت در حالت بی وزنی، موجب پوکی استخوان می شود و فعالیت خون سازی و سیستم ایمنی بدن را تغییر می دهد . در این تحقیق، مدلی برای بررسی آثار تابش فضایی و اثر بی وزنی ارائه شده که براساس یکی از مدل های خون است. مدل ارائه شده برای بررسی تغییرات پلاکت های خون استفاده شده است. در این مدل، کاهش تراکم پلاکت ها بر اثر بی وزنی و تابش فضایی شبیه سازی شده و با داده های واقعی موجود مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که تراکم پلاکت ها تغییر می کند و بی وزنی و تابش فضایی باعث کاهش تراکم پلاکت ها می شود. این کاهش بر اثر تابش های فضایی و اثر بی وزنی حدود 6/1% و در حالت تابش فضایی 3/1% می باشد که با داده های واقعی مطابقت دارد؛ بنابراین، برای سفرهای طولانی در فضا علاوه بر سایر موارد ضروری پزشکی، باید کاهش پلاکت های خون را نیز در نظر گرفت.
    کلیدواژگان: تشعشعات فضایی، پلاکت ها، سیستم خونساز، مدل چند بخشی، اثر بی وزنی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Evaluation of image quality and patient dose in computerized mammography systems and film-screen mammography systems in Iran
    Mitra Simanijavani, Masood Mansouri, Mohammad Reza Kardan, Mohammad Hasan Hosntalab, Jalil Rouzitalab Pages 1-10
    In this study, a quantitative parameter is introduced that evaluate three important features of a mammography exam ,contrast, spatial resolution and patient dose. Two kinds of regular mammography system used in screening mammography were evaluated in automatic exposure control mode (AEC) by this parameter. To evaluate the contrast and detail of the mammography images, the contrast-detail phantom, CDMAM, is used. Mean Glandular dose is used to evaluate the patient dose by IAEA dosimetry protocols. The result shows that different mammography systems used in mammography examination have different level of compromise between image quality and patient dose.
    Keywords: Computerized mammography, film, screen mammography, Mean Glandular Dose, contrast, spatial resolution
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Determination of dosimetric characteristics of a new design 125I brachytherapy source with marker of Ag+Al2O3 using the monte carlo code MCNPX
    Akram Eslami Babaheidari, Mojtaba Shamsaee Zafarghandi Pages 11-18
    The purpose of this study is to determine the dosimetric parameters of a new 125I brachytherapy seed model¡ using Monte Carlo (MC) simulations according to the TG-43U1 recommendation. The Monte Carlo simulated dosimetric parameters of this sourse have been provided with MCNPX v.2.6 code. The source contains a cylindrical Agɝ marker which is located at the center of the seed and onto which a thin layer of 125I has been uniformly adsorbed. The results of this evaluation indicate the value of the dose rate constant of 0.980 ± 0.12 cGyh−1U−1 in liquid water. The parameters of this source were determined and compared with other commercial sources models and there was an acceptable agreement between calculated dosimetric parameters of this new source and other commercial sources models and it indicates that this seed is an acceptable seed for clinical use.
    Keywords: 125I seed, Brachytherapy, U1 TG, 43, Dosimetry, Monte Carlo, MCNPX, Ag+Al2O3
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Biological effects estimation of radioactivity discharge from Tehran research reactor after hypothetical accident
    Akbar Anvari, Mirrashid Hoseini Aghdam, Seyed Mahmood Reza Aghamiri Pages 19-26
    The nuclear reactors in normal or accidental operation due to error in safety system or natural hazards disperse radioactive material on the around public. Assessment of the Relative Risk (RR) and Probability Caution (PC) for personal and population around the reactor sites is essential for the reactor safety and environmental protection. It has been assumed radioactivity release from the 5 MW Tehran Research Reactor (TRR) following a hypothetical. First, the total effective dose equivalent (TEDE) was calculated for atmospheric stability classes (A–F), max and min wind speeds respectively were 13 and 2 m/s using HOTSPOT 2.07 health physics code. After that by the BEIR V equations, Relative Risk and Probability Caution for very unstable class was evaluated. The computational results for accidental release are indicative of the fact that maximum TEDE values for personnel and population around the TRR site are lower than the annual permissible effective dose. According to the results, there is inverse relationship between TEDE and speed. Also unstable condition increases population absorbed dose. The relative risk and probability caution calculations, shows that RR and PC decreases with increasing age and therefore children are at the great risk of cancer.
    Keywords: Tehran Research Reactor, Total Effective Dose Equivalent, Hypothetical nuclear accident, Relative Risk, Probability Caution
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Synthesis of nanocrystalline Li2B4O7:Mg by combustion method and study their luminescence behavior
    Mohsen Mehrabi, Mostafa Zahedifar, Soheila Hasanlu, Ehsan Sadeghi Pages 27-30
    Lithium tetraborate nanoparticles were synthesized by combustion method. The shape and size of nanoparticles were determined by scanning electron microscopy (SEM). X-ray diffraction pattern (XRD) confirmed the formation of lithium tetraborate nanocrystals. Thermoluminescence (TL) glow curve of the produced nanoparticles following irradiating with gamma radiation demonstrates five overlapping glow peaks at approximately 415, 451, 523, 572 and 635 K. Nanoparticles show a linear dose response in the range of absorbed dose from 5 to 1000 Gy. Fading of the stored TL signal was determined to be 31% per month. Band gap of approximately 5.56 eV was determined for the synthesized nanoparticles by studying the UV absorption pattern.
    Keywords: Thermoluminescence, Nanoparticle, Li2B4O7, Dosimetry, Photoluminescence
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Knowledge of people in using Solarium, a survey in Tehran inhabitance
    Vahid Changizi, Elham Rastkhah, Faezeh Nazeriyeh Pages 31-40
    Solarium or tanning machines are available at gyms, beauty salons and.... Now, it is about 35 years since these devices have been introduced for tanning with ultraviolet radiation (UV). UV radiation having chemical reactions with skin, increases skin pigmentation and helps the formation of vitamin D and calcium absorption. Using solarium in Europe where they get less benefit from direct sunlight quickly spread. Besides the advantages, reports of increasing side effects of solarium use in countries like America, Australia, Sweden and Norway were published and mentioned as one of the effective factors in developing skin cancer and opaque on eye lenses. Therefore, these countries established regulations on the production and use of these devices. In Iran, solarium came to the market about 10years ago. In this study, 620 people aged between less than 18 years and over 45 years in the male and female groups with different levels of education and different occupation of status in the busy areas of Tehran were selected with distribution of the questionnaire, the knowledge and population intention in using these devices were investigated.Public information about use of solarium and their awareness on the risks of radiation and different effects on different skin and eyes color is not enough and it is necessary to provide appropriate and more information for community in using these devices. Also applicants shall have the opportunity to be aware of the hazards and have right information to decide appropriately.
    Keywords: Solarium, Ultraviolet radiation (UV), Skin cancer, Melanoma
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A comparative study of depth profiling of oxygen in nanoporous anodic alumina by nuclear reaction analysis and 16O(α,α)16O resonant elastic scattering
    Manijeh Rahimi, Mohammad Torkiha, Omid Reza Kakuee, Vahid Fathollahi Pages 41-46
    Depth profiling of Oxygen in the surface of materials is important for many oxide elements. In this research two methods of ion beam analysis techniques were used for depth profiling of oxygen in nanoporous anodic Alumina by Nuclear Reaction Analysis (NRA) ( 16O(d, p1)17O ,16O(d, p0)17O) and resonant elastic scattering (RES)( 16O(α, α)16O). By using simulation software, variation of oxygen concentration was revealed in depth. The results show that the RES method has a good resolution but could not penetrate more than few micrometers and NRA method (d, p) analyzes oxygen in the deeper depth of sample but by lees resolution. Sharp resonance cross section outcomes more resolution in depth profiling of Oxygen in the RES method.
    Keywords: Ion Beam Analysis, Depth Profiling, Oxygen
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Simulation of space radiation effect on the platelets cell
    Effat Yahaghi Pages 47-53
    The risk of leukemia and other radiation oriented diseases for astronauts increases with exposure to cosmic radiation. During the space missions, the blood and immune system change and the bones are affected by osteoporosis. In this research, a model, based on the human blood system, is presented for the study of the microgravity and the space radiation effects on the blood cells. This model is used to study the changes in the blood platelets. The reduced platelets are simulated by the microgravity effect and space radiation. Then, the obtained results were compared with actual data. The results show that the platelets concentration is changed and the platelets are reduced by the microgravity and space radiation. The platelets have been reduced about 1.6 % due to space radiation and microgravity effects and 1.3 % for only the space radiation that it in agreement with the actual data. Therefore, for long space mission, it is necessary to consider reduced platelets, beside the other medical consideration.
    Keywords: Space radiation, Platelets, Multi, compartmental model, Blood system, The effects of microgravity
    Abstract View Paper Original: Persian