فصلنامه آموزش مهندسی ایران
پیاپی 14 (تابستان 1381)

در این مقاله ضرورت توجه به آموزش های تکنولوژی اطلاعات و نقش این آموزش ها در توسعه مهندسی شیمی در دانشگاه و صنعت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این زمینه جدید که سابقه آن در آموزش و تحقیقات این رشته به کمتر از یک دهه بر می گردد، به طور جدی آموزش آن در دنیا مورد توجه است و در انتقال جامعه مهندسی شیمی از عصر صنعتی به عصر اطلاعات نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. در این مقاله ضرورت و نحوه توجه به این زمینه و اهمیت آموزش های مرتبط با تکنولوژی اطلاعات مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت، پیشنهادی برای مهندسی شیمی ارائه شده است.

از آنجا که برنامه و نظام آموزشی مهندسی فعلی در ایران برگرفته از یک نظام آموزشی معتبر در دنیای غرب بوده است، به نظر می رسد که ارزیابی ریشه ای از تطابق آن با نیازهای داخلی ضروری باشد. ارزیابی وضعیت فعلی آموزش مهندسی مکانیک هدف تحقیق حاضر است. از طرفی، با توجه به تفویض اختیارات برنامه ریزی آموزش از طربف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دانشگاه ها، جنب و جوش جدی در دانشگاه ها برای ایجاد تغییرات در حال شکل گیری است. این ارزیابی به عنوان گام اول بازنگری در سیستم فعلی آموزش مهندسی مکانیک است و به بازنگری ریشه ای معتقد می باشد. پرسشنامه هایی بر اساس نظرهای کارشناسان، واقعیات موجود آموزش و واقعیات صنایع قطعه سار داخلی تهیه شد. تعداد 4000 پرسشنامه برای مراکز مخلتف صنعتی منجمله صنایع خودروساز، صنایع نیروگاهی و صنایع پتروشیمی ارسال شد. حدود 5/12% پرسشنامه ارسال پاسخ نامها دریافت گردید. بر مبنای بیش از 450 پاسخ دریافتی و مطالعات آماری به منظور تفسیر و یافتن شاخص های پاسخ صورت پذیرفت. بر اسا تحلیل نتایج به دست آمده نتیجه گیری های مشخصی در ارتباط با وضعیت فعلی آموزش مهندسی مکانیک، نیازمندی های صنایع داخلی در ارتباط با مهندسی مکانیک و نحوه برآوردن این نیازمندی ها صورت پذیرفته است. در انتها راهکارهایی عملی در شکلی کلی توصیه شده است.

جهان هستی با اراده خالق منان به صورت مستمر راه تکامل و تعالی را می پیماید و هر جزیی که از این اراده عظیم الهی تبعیت نکند، محکوم به فناست. در قاموس این اراده متعالی، ایستایی و خموشی طرد شده است و فقط تحرک، پویایی و مجاهدت های پیوسته، مقبول واقع می شود. در این جهان هستی، انسان به عنوان اشرف مخلوقات و نماینده خالق هستی که راهبری تحول و تکامل آن را برعهده دارد، نمی تواند از این قاعده کلی مستثنا باشد. بنابراین، جهان هستی هر روز بر سرعت خود در سیر تحول همه جانبه عرصه های حیات بشری می افزاید. در این برهه از تاریخ بشری، سرعت تحولات، پیچیدگی و تعمیق هرگز قابل مقایسه با ادوار دیگر تاریخ نیست. در چنین دورانی ملت هایی می توانند پایدار بمانند و در این تحولات نقش سازنده ای را ایفا کنند که عملکرد آنها مبتنی بر راهبری خردمندانه، آرمانی متعالی، طرحی ریزی راهبردی، هدفت گذاری بلند مدت و کوتاه مدت و ارزیابی مستمر عملکردها باشد. راهبری خردمندانه و جهت گیری متعالی، فقط توسط انسان های آموزش دیده، مسئول و متعهد امکان پذیر است. بنابراین، تعلیم و تربیت افراد یک جامعه محوری ترین و اساسی ترین موضوعی است که باید مورد توجه راهبران هر جامعه ای قرار گیرد. در این نوشتار، اصول بنیادین، شیوه طرح ریزی، برنامه ریزی و هدفت گذاری نظام های تعلیم و تربیت نوین، به اختصار مورد بررسی قرار گرفته است.

از آنجایی که تحقیق و پژوهش یکی از مباحث عمده و غالبا مورد نیاز برای هر مرتبه ای از آموزش و از جمله آموزش مهندسی معماری و شهرسازی است، وجیزه حاضر سعی بر آن خواهد داشت تا ویژگی های تحقیق در زمینه معماری و شهرسازی در کشور و به ویژه تاثیر ان در ارتقای کیفیت آموزش این رشته ها را مورد شناسایی قرار دهد. در این مقاله پس از ذکر مقدمه ای که به اهمیت امر پژوهش، انواع پژوهش، عوامل اصلی در زمینه پژوهش، وضعیت پژوهش در زمینه معماری و شهرسازی و اسناد و مدارک و انتشارات نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و در نهایت، توصیه هایی به منظور ترویج امر پژوهش در مراکز آموزشی ارائه می شود.