فهرست مطالب

آموزش مهندسی ایران - پیاپی 38 (تابستان 1387)

فصلنامه آموزش مهندسی ایران
پیاپی 38 (تابستان 1387)

  • 208 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1387/07/15
  • تعداد عناوین: 12
|
  • مقالات
  • مهدی احسان صفحه 1
    برنامه آموزشی مهندسی برق در کشور قریب به بیست سال است که دچار رکود نسبی شده و این امر منجر به آن شده است که دیگر این آموزشها با فناوری های روز جهان هماهنگ نباشد و به علاوه، نیازهای صنعتی و اجتماعی روز کشور را برآورده نسازد. از این رو، در سال 1383 کمیته ای در دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف ماموریت یافت تا بر اساس معیارهای نوین و پویا در آموزش مهندسی برق برای یک تجدید ساختار جامع در آموزش کارشناسی مهندسی برق برنامه ریزی لازم را به عمل آورد. نقیصه موجود در آموزشهای حاضر را به تعبیری دیگر می توان این گونه تشریح کرد که با این آموزشها مهندسی تربیت می شود که علم به مبانی و کلیات دارد و آماده کار کردن در زمینه برخی مباحث نظری و علوم است، نه لزوما مهندسی که بتواند پاسخگوی نیازهای فنی روز کشور باشد، چرخ مدیریت صنعت را بچرخاند و موجب افزایش و بهبود تولید ملی در کشور شود.
    در این مقاله به طور خلاصه برنامه ریزی انجام شده در این زمینه به منظور احیا و به روز ساختن محتوا و نظام آموزشی مهندسی برق ارائه شده است.
    کلیدواژگان: تجدید ساختار آموزشی، آموزش معکوس، فناوی، نیازهای صنعتی، نگرش صنعتی و مدیریتی، مهندسان حرفه ای، نوآوری و کارآفرینی
  • پرویز جبه دار مارالانی، بابک نجار اعرابی صفحه 29
    : در این مقاله به اختصار در خصوص بازنگری برنامه آموزشی دوره کارشناسی مهندسی برق، که در دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف انجام شده، نقد و بررسی صورت گرفته است. در این تحلیل علاوه بر نقد شیوه اجرای بازنگری، خطوط کلی برنامه ریزی پیشنهادی و عناوین و سرفصل مطالب برخی از دروس پیشنهادی نیز بررسی شده است. لازم است برای برنامه ریزی جامع، ملاحظات تمام دانشگاه ها در نظر گرفته و از دیدگاه های تمام صاحبنظران مهندسی برق در سطح کشور استفاده شود. گفتنی است که قالب ارائه شده در مجموع نامنعطف می نماید و جای زیادی برای دروس اختیاری نمانده و دروس جدید کمی پیشنهاد شده است. به علاوه، بر دروس پایه مهندسی پیشنهادی برای دو نیمسال اول تحصیلی ایرادهای مهمی وارد است. در مجموع، به نظر می رسد که یکی از دلایل شرایط موجود، اصرار بر حفظ گرایش در سطح کارشناسی است، امری که مورد انتقاد بسیاری از اهل فن بوده و هست. شاید زمان آن فرا رسیده باشد که به طور جدی به حذف گرایش و سازماندهی مجدد دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد مهندسی به صورت ترکیبی (سه سال + دو سال) فکر کنیم. جایگزینی نظام نیمسالی با نظام فصلی که با تعطیلات ما هم سازگارتر است، یک راه حل بالقوه است.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی آموزش عالی، آموزش کارشناسی مهندسی برق، تجدید ساختار آموزش کارشناسی، گرایش در سطح کارشناسی، بازنگری و روز آمد کردن
  • سیدعلی اکبر صفوی، مجتبی مستعلی، احسان کیخا صفحه 41
    : از آنجا که امروزه، اینترنت و شبکه های کامپیوتری به عنوان ابزاری قدرتمند برای اجرای عملیات از راه دور و کارهای گروهی گسترده شناخته شده اند، فرصتهای مناسبی برای گسترش کاربردهای کنترل و نظارت از راه دور در زمینه های مختلف به وجود آمده است. در این مقاله روش های مختلف انتقال داده در شبکه های کامپیوتری به منظور استفاده در سیستم های کنترل و اتوماسیون صنعتی به کمک زبانهای برنامه نویسی LabVIEW و MATLAB و نیز کنترل و نظارت از راه دور از طریق شبکه مقایسه شده است. ابتدا ساختارهای مختلف انتقال داده معرفی و سپس، آنها از جنبه های مختلف مانند سرعت، کیفیت، امنیت و... مقایسه شده اند. در آخر نیز این روش ها بر روی یک فرایند واقعی آزمایشگاهی برای نرم افزارLabVIEW و یک نمونه ساده برای نرم افزار MATLAB اعمال شده است.
    کلیدواژگان: آزمایشگاه مجازی، شبیه سازی، کنترل از طریق شبکه، مانیتورینگ از طریق شبکه، LabVIEW و SATLAB
  • بابک توسلی، پرویز جبه دار مارالانی صفحه 73
    در این مقاله نظام علمی و پژوهشی کشور بررسی شده است. سخن از پژوهش و پژوهشگر و ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم آن با حرکت علمی کشور است. بر این مبنا یک ساختار هرمی ترسیم شده که مبین نظام پژوهشی است. پژوهش نه به صورت امری مجزا و فردی، بلکه به صورت یک نظام هدفمند از سیاستگذاری کلان تا نقش دانشگاه، مدیریت حل یک مسئله علمی و ارزیابی نتایج را شامل می شود. این گونه نگرش ارتباط متقابل بین موسسات و افراد را در فرایند پیشرفت علمی کشور روشن می سازد. بر این اساس، در این نوشته بر اصول موثر در برنامه ریزی علمی کشور تاکید شده است. که توزیع درست حرکت علمی و افزایش آگاهی و انگیزه افراد را در بر می گیرند و همچنین، بر ایجاد مرکز مجازی ارتباطات علمی و پژوهشی در سطح ملی به عنوان یک راهکار که دارای جهتگیری های لازم برای تحقق اصول مورد بحث است، تاکید شده است.
    کلیدواژگان: پژوهش، نظام علمی، پزوهشی و مرکز مجازی ارتباطات علمی و پژوهشی
  • محمدعلی مسندی شیرازی صفحه 89
    در این مقاله روند بازنگری در برنامه های درسی در دانشگاه شیراز بررسی و ارزیابی شده و نیز برنامه پیشنهادی آموزش کارشناسی برق در چهارچوب آیین نامه اجرایی واگذاری اختیارات برنامه ریزی درسی به این دانشگاه تهیه و ارائه شده است. هدف اصلی بازنگری در برنامه پیشنهادی روزآمد کردن برنامه های آموزشی با توجه به رشد جهانی فناوری های برق است که به صورت منطقی، نظام یافته و کنترل شده و نرم و با دوری از شتابزدگی در دگرگون سازی ساختار اساسی برنامه ها انجام شده است. خطوط عمده ای که در این زمینه در نظر گرفته شده است، به ترتیب اهمیت عبارت اند از: پیشنهاد بازنگری نوع دروس عمومی به طوری که دروس عمومی جدیدی در زمینه های اجتماعی، اخلاقی و محیط زیست نیز ارائه شوند، بازنگری دروس پایه به گونه ای که امکان سرویس دهی مناسب به رشته های مختلف علمی در دانشگاه شیراز را به عنوان یک دانشگاه جامع متناسب با نوع رشته ها فراهم سازد ایجاد، ادغام یا حذف دروس اصلی و تخصصی با توجه به ظهور مطالب نوین علمی و فناوری در جهان؛ عزم جدی در تهیه و تنظیم محتوای دروس با انگیزه گنجاندن مفاهیم نوین علمی و فناوری در آنها و فراهم ساختن زمینه های استفاده از امکانات رایانه ای و اینترنتی برای ارائه دروس؛ اهمیت دادن به آزمایشگاه ها و نوسازی امکانات سخت افزاری و نرم افزاری آنها و تجدید ساختار آزمایشها؛ پروژه گرایی دروس و توجه خاص به پروژه های پایانی کارشناسی با تشویق اجرای پروژه های عملی هدفمند به صورت گروهی؛ اهمیت دادن به کارآموزی ها و بازدید های علمی و تعیین استادانی برای هدایت و سرکشی گروه های کارآموز. با توجه به این اهداف و بر اساس آیین نامه اجرایی مربوط، برنامه های آموزشی تجدید نظر شده پیشنهادی برای گرایشهای مختلف برق تهیه و نتایج در پایان ارائه شده است.
    کلیدواژگان: بازنگری، ساختار آموزشی، به روز ساختن، برنامه آموزشی، فناوری و آموزش، آزمایشگاه مجازی، امکانات رایانه ای، پروژه گرایی و پروژه های هدفمند
  • غلامحسین ریاحی، مهرداد عابدی صفحه 119
    در این مقاله طراحی و تهیه نرم افزار آموزش الکترونیکی به منظور آموزش عملکرد توربینهای بادی برای اولین بار در ایران ارائه شده است. در نرم افزار ارائه شده یک توربین بادی واقعی از نوع Rutland به طور کامل مدل شده است. از ویژ گی های این برنامه آن است که کلیه قسمتهای آئرودینامیکی (پره ها)، مکانیکی (محورهای چرخنده و گیربکسها)، الکتریکی (ژنراتور) و کنترل توربین به صورت گرافیکی با مدلهای کامل ریاضی شبیه سازی شده است. یکی دیگر از ویژ گی های این نرم افزار آموزشی است که به راحتی برای سایر توربینهای بادی بجز Rutland نیز قابل تعمیم است. در این مقاله سرعت باد به دو روش استفاده از داده های ذخیره شده یا تولید باد به صورت مجازی به کمک مدلهای ریاضی باد در اختیار نرم افزار با توجه به اراده کاربر قرار می گیرد. خروجی نرم افزار به صورت animation های آموزشی و گرافهای زمانی در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت. کاربر می تواند کلیه پارامترهای توربین بادی و رژیم باد را به صورت interactive تغییر دهد و نتایج به دست آمده را مشاهده کند. نکته ممتاز در این نرم افزار قابلیت دسترسی به آن از طریق web و اینترنت است و کاربر در هر نقطه جهان می تواند از آن استفاده کند.
    کلیدواژگان: مدلسازی توربینهای بادی، انرژیهای تجدیدپذیر و آموزش مجازی
  • حسین مهربان جهرمی، محسین مصلی نژاد صفحه 137
    در سالهای اخیر با ظهور علوم و مفاهیم جدید در دنیا و اهمیت کارآفرینی، ابداع و خلاقیت زمینه مهندسی و آموزش آن امری اجتناب ناپذیر است. تشخیص و شناسایی افراد، اشیا و کالاها از جمله اموری است که روزانه در سراسر دنیا انجام می شود و بشر همواره در راه آسان تر کردن شناسایی و تشخیص به منظور جهت متمایز ساختن هویت فیزیکی افراد یا اشیاست. در این میان، یکی از تحولات عظیم در عرصه مهندسی فناوری اطلاعات، فناوری شناسایی و دریابی خودکار است که به سرعت به یک فناوری موثر و راهبردی صنایع تبدیل شده است و تمام صاحبنظران، متخصصان و فعالان فناوری اطلاعات در دنیا آن را بزرگ ترین حادثه پس از اختراع اینترنت به شمار می آورند. شناسایی مبتنی بر فرکانس رادیویی مجموعه ای از روش های فنی است که به کمک امواج رادیویی با طیف فرکانسی مشخص به شناسایی می پردازد و در گستره وسیعی از صنایع کاربرد دارد و همواره بر روی کاربردهای این فناوری در صنایع مختلف زیر بنایی تاکید شده است. در این مقاله ضمن معرفی روش های مختلف شناسایی خودکار از گذشته تا کنون، ایده ای روشن از ساختار این فناوری]شناسایی مبتنی بر فرکانس رادیویی[ارائه و ضمن بررسی مزایا و چالشها، به تحلیل و ارزیابی این فناوری و ارائه راهکارهای موجود پرداخته شده است. همچنین، تحقیقات علمی مختلف در این زمینه بررسی و طبقه بندی شده است تا منبعی جامع برای محققان، دانشگاهیان و صنعتگران در امر آموزش باشد. در واقع، هدف اصلی این پژوهش آموزش، خلاقیت و ارتقای دانش در این زمینه است.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، شناسایی از راه دور، امنیت، EPC، RFID و PML
  • گفتگو
  • صفحه 171
    آقای دکتر شاهرخ فرهنگی در سال 1329 در تهران متولد شدند. ایشان در سال 1352مدرک کارشناسی ارشد مهندسی برق و در سال 1373 دکتری مهندسی برق را از دانشکده فنی تهران دریافت کردند. سابقه حرفه ای ایشان علاوه بر آموزش و پژوهش در رشته مهندسی برق به عنوان مربی، استادیار و دانشیار در گروه مهندسی برق دانشکده فنی دانشگاه تهران، اجرای پروژه هایی در زمینه نیازهای دفاعی کشور، طراحی و ساخت تجهیزات به منظور استفاده از انرژی فتو ولتاییک، طراحی و ساخت تجهیزات مورد استفاده صنعت برق و همچنین، اجرای پروژه های پژوهشی در زمینه صنعت خودرو است. از جمله خدمات ارزنده ایشان طراحی و ساخت نمونه تحقیقاتی و نیمه صنعتی ایستگاه آزمایش فیوزهای مجاورتی موشکهای Side Winder، طراحی و ساخت بالاست الکترونیک فتوولتائیک برای لامپ بخار سدیم فشار قوی 70 وات، شبیه سازی دینامیک خودرو به منظور کنترل خودرو با محرکه های الکتریکی، طراحی و ساخت مدولاتور رادار با فرکانس تکرار بالا، شناسایی و طراحی و ساخت نمونه تحقیقاتی فیوزهایFMU... را می توان بر شمرد. آقای دکتر فرهنگی ضمن دریافت چندین لوح و تقدیر نامه، در سال 1386 به عنوان مهندس برگزیده فرهنگستان علوم ایران انتخاب شدند...
  • گزارش
  • صفحه 181
    مصرف انرژی در کشور در وضعیت بحرانی است. نسبت مقدار انرژی مصرف شده به تولید ناخالص ملی بیشتر از متوسط این نسبت در جهان است. وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای حاصل از صدور نفت خام بسیار شدید و تقاضای داخلی در بخش های مختلف به شدت رو به افزایش است. احتمال کاهش تولید نفت خام و لذا کاهش درآمدهای ارزی حاصل از صدور آن می تواند نگران کننده باشد. ادامه فروش نفت خام و افزایش خام فروشی گاز آسیب های جدی را بر اقتصاد و منابع فسیلی کشور وارد خواهد کرد و نشان دهنده تشدید بحران انرژی در کشور است. همچنین نبود سیاست های جامع و کلان انرژی، منسجم نبودن و ضعف نهادهای مدیریتی در زمینه انرژی، پایین بودن بازده دستگاه های تبدیل انرژی و قیمت پایین حامل های انرژی از عوامل دیگر بحران انرژی در کشور و تخریب محیط زیست است.
  • صفحه 183
    به منظور تعیین سمت و سوی فعالیتها و تبیین سیاستهای علمی مهندسی برق در کشور شاخه مهندسی برق در مصوبه مورخ 11/4/86 پیشنهاد کرد که کارگاهی یکروزه با همکاری انجمنهای علمی مربوط، صاحبنظران و استادان دانشگاهی در سال 1386 برگزار شود برای تعیین اولویتها و محورهایی که باید در کارگاه مذکور درباره آنها بحث شود، جلسه های مورخ 25/4/86 و 28/8/86 شاخه به این امر اختصاص یافت و از رؤسای چندین انجمن علمی نیز دعوت به عمل آمد. مواردی را که در این جلسات مطرح شد به طور خلاصه می توان در قالب سه محور عمده زیر دسته بندی کرد:1.جهت گیری آموزشهای آتی مهندسی برق؛ 2.آینده نگری در فناوری و پژوهش؛3.توسعه همکاری های دانشگاه ها و مراکز پژوهشی با صنایع.
  • صفحه 193
  • خلاصه مقالات به انگلیسی
    صفحه 1
|
  • Mahdi Ehsan Page 1
    The Electrical Engineering undergraduate educational program in the country has undergone some kind of stagnation during the past twenty years, and this has caused a mismatch between this education and the up-to-date world’s technology. In addition the existing program does not satisfy the industrial and social needs of the country in this era. This deficiency in the present educational program can lead to educating engineers who have a good knowledge about “Principles and Fundamentals” and are ready to work on theoretical and scientific subjects, while they are not ready to work as an engineer who can respond to the technological challenges of the country and to manage effectively parts of the industrial potential of the country and result in a surplus or improvement in the net national product of the country. To fulfil a thorough investigation on the subject a committee was assigned, in 2004, in the Electrical Engineering Department of Sharif University of Technology to develop a complete restructured undergraduate program in Electrical Engineering, based on the up-to-date and active measures. This paper briefly presents the developed educational program out of this task, which aims to renew and update the structure, and the content of the undergraduate educational program of the Electrical Engineering at Sharif University of Technology.
    Keywords: Restructuring of the Educational System, Inverse Education, Technology, Industrial Requirements, Industrial, Managerial Insight, Professional Engineers, Innovation, Entrepreneurship
  • Parviz Jabehdar Maralani, Babak Nadjar Araabi Page 29
    In this paper, we provided our critical views on restructuring the Electrical Engineering education at bachelor¬,s level in Iran. We particularly discussed the conclusions and suggestions that are resulted from a study at Sharif University of Technology. Their approach to the problem, main ideas in restructuring, suggested new courses, and new syllabuses for old titles are critically analyzed. The main concerns are as follows: Curriculum planning at national level demands for a large poll of ideas at the same level; the suggested framework seems to be too rigid; there is only a little room for technical electives; the number and content of newly suggested courses does not match the rapid changes in the field; and the content of the newly suggested courses for first two semester are not consistent with students’ knowledge at those levels. We think many of these problems are due to insisting too much on keeping subprograms at bachelor level. Maybe it is time to remove subprograms and rescheduling the bachelor of Electrical Engineering as a three years program, followed by a two years advanced program. A three year program is more consistent with quarter-based system as compared with semester-based system. The former is more consistent with Iranian New Year holidays as well.
    Keywords: Higher education curriculum planning, Electrical engineering education, higher education restructuring, subprograms at bachelor level, evaluating, updating
  • Ali Akbar Safavi, Mojtaba Mastaly, Ehsan Kikha Page 41
    As nowadays the Internet and computer networks have been recognized as powerful tools for tele-operation and distributed collaborative works, great opportunities have been offered to expand applications of remote control and monitoring methods in various fields. In this paper, a comparison of various methods for data communication in computer networks for control and automation systems and remote monitoring using MATLAB and LabVIEW software is presented. First an introduction to several structures for data transfer is given and then the structures are compared based on quality, speed, security, and so on. Finally, these methods are applied to a typical case study and results are evaluated.
    Keywords: Virtual Laboratory, Simulation, Network Based control, Network Based Monitoring, LabVIEW, MATLAB
  • Babak Tavassoli, Parviz Jabehdar Maralani Page 73
    This paper considers the national infrastructure for science and research affairs. The focus is on research, researcher and its direct or indirect relationship with the scientific movement by the country. Based on this, a pyramidal structure is depicted which clarifies the research system. Research is not viewed as an individualized task, but as a systematic process that involves a wide range of subjects like determination of national strategies, the role of universities, managing solution of a scientific problem and evaluation of the results. This view of the subject illuminates the way that the organizations and individuals should interact during the process of scientific development. Based on this view, some important principles are emphasized for the national scientific planning that can result in a balanced scientific motion and increased motivation and awareness of the individuals. As a solution which is based on these principles, formation of a national virtual center for scientific research interactions is recommended.
    Keywords: research, Infrastructure for Science, Research, Virtual Center for Scientific Interactions
  • Mohammad Ali Masnadi Page 89
    In this paper the trend of revising courses in Shiraz University are evaluated and the proposed revised Bachelor Program in Electrical Engineering for this University are presented. This program has been prepared in the framework of the executive procedure rules left to the universities for revising their educational courses. The main trend in revision is to update the educational courses based on the universal growth of electrical science and technology. This has been performed in a reasonable, organized, controlled and soft manner and without any rush to impose radical changes in the fundamental structure of the programs. The guidelines in this trend are considered as: revising the type of general courses in order to offer new general courses in social, ethical, and environmental subjects; revising the content of basic courses so as to be appropriate for offering to different disciplines at Shiraz University as a major large university; and creating, merging and eliminating fundamental and specialized courses based on the latest immerged technologies in the world. Decisively including novel scientific and technological concepts in the coursework contents and using computer and the internet facilities in presenting the course contents; setting a high value on the labs by revising their hardware and software facilities and the contents of the lab experiments; designing the courses to be project oriented and paying attention to the B.S. Projects and encouraging the students to take part in group projects with specified objectives; paying attention to the training course and appointing supervisors to monitor each group of trainees. With the above objectives the proposed revised educational programs for different sub-areas of Electrical Engineering have been developed and the results are presented at the end of the paper.
    Keywords: Revision, structure of education, Updating, educational program, technology, education, Virtual Laboratory, computer facilities, project oriented, aimed project
  • Gholamhossen Riahy, Mehrdad Abedi Page 119
    In this paper a new e-learning software is introduced. The software can be used (by students) to learn the operation of wind turbines in renewable energy systems. A real Rutland model wind turbine is simulated. Aerodynamic blades, mechanical parts and gearbox, electrical generator and electrical components of the turbine, as well as the controller systems of the turbine are precisely modeled and the results are graphically presented. The structure of the developed software design is not restricted to one type of wind turbine and can be developed for different types and brands of wind turbines. The wind speed can be applied using a prerecorded wind speed data or virtually generated data by statistical wind speed models. The real wind speed data can also be applied to the software, making it an online training environment. The output reports of the developed software in this paper are time plots and graphs as well as computer animations. Also a user friendly interface is provided for the software. The user can make any variations in the parameters of the wind turbine and the wind speed pattern and can examine the results.
    Keywords: Wind Turbine Modeling, Renewable Energy, Virtual Learning
  • Hossen Mehraban Jahromi, Mohsen Mosala Nejad Page 137
    In recent years, with appearance of new sciences and concepts in the world and the importance of work creativity, the concepts of innovation and creativity in engineering and its training is inevitable. Identifying and realization of people, objects and goods are the cases that are daily applicable in whole of the world. Human are interested to make the identifying and realization of people and objects easier than before to separate the people and objects physical identity. So one of the great changes in IT field is its identification and automatic perception that rapidly have come to be an effective and suitable technical in industries. All the clear-sighted people and experts and active people in IT in the world consider it as the greatest event after the innovation of Internet. Identifying upon radiation freakiness is a set of technical ways which identify with the help of radiation waves and is applicable in industries and its application in different important industries is being emphasized. In this article, while introducing the different automatic ways of identification from past to present, we show a clear idea of this technology (Radio Frequency Identification) and also show the advantages and disadvantages and the analysis of this art. We consider different scientific searches in this field and classify them to offer a complete source for researchers, universities and industrialists for training. With the above discussion, the main goal of this research is training, creativity and improving knowledge in this field.
    Keywords: IT, Tele recognition, security, RFID, EPC, PML