فهرست مطالب

پردازش و مدیریت اطلاعات - سال بیست و یکم شماره 2 (پیاپی 46، زمستان 1384)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات
سال بیست و یکم شماره 2 (پیاپی 46، زمستان 1384)

  • 168 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1384/11/18
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مقالات
  • عبدالحسین فرج پهلو، مریم صابری صفحه 1
    حصول اطمینان از درستی کار ساخت صفحات خانگی توسط کتابخانه های دانشگاهی ایران از عوامل مهمی است که کتابخانه ها را در حرکت رو به جلو و مطمئن یاری می کند. در بررسی حاضر، ویژگی های ساختاری و محتوایی صفحات خانگی وب سایت های کتابخانه های ایرانی با موارد مشابه خود در صفحات خانگی کتابخانه های دانشگاهی سه کشور خارجی یعنی امریکا، کانادا و استرالیا (که انتظار می رود با توجه به تجارب طولانی خود در این زمینه به پیشرفت ها و موفقیت هایی دست یافته باشند) مقایسه گردید. نتایج این بررسی نشان داد که اکثر ویژگی های مورد بررسی، در وب سایت های خارجی بیش تر از وب سایت های ایرانی مورد توجه بوده اند. همچنین، از نظر ویژگی های محتوایی فاصله زیادی بین وب سایت های ایرانی و خارجی مشاهده می شود که ممکن است ناشی از عدم استفاده از نظرات کتابداران در طراحی وب سایت های ایرانی باشد. همینطور، بررسی ها نشان داد که در بین وب سایت های خارجی، از نظر ویژگی های محتوایی تفاوت بیش تری وجود دارد تا از نظر ویژگی های ساختاری.
    کلیدواژگان: وب سایت، کتابخانه های دانشگاهی، ویژگی های ساختاری، ویژگی های محتوایی
  • زهرا تهوری صفحه 25
    تحقیق حاضر با هدف تعیین میزان رضایت شغلی کارکنان شاغل در بخش «مدیریت پردازش» کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش تحقیق پیمایشی است و داده ها از طریق پرسشنامه گردآوری شده و با نرم افزار آماری اس. پی.اس.اس. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان بخش «مدیریت پردازش» کتابخانه ملی تشکیل می دهد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که رضایت کارکنان این بخش از کتابخانه ملی مانند بسیاری همتایان خود در کتابخانه های دیگر از امکانات رفاهی، آموزشی، سیاست های مدیریت، میزان امنیت شغلی در حد پایین، و میزان رضایت آنان از روابط انسانی موجود در سازمان و وجهه و اعتبار اجتماعی حرفه و سازمان در حد نسبتا خوبی بوده است.
    کلیدواژگان: رضایت شغلی، کتابداران، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
  • سید مجتبی شهیدی، محسن صدیقی، کامران زمانی فر صفحه 47
    زبان فارسی از دو منظر برای ما ایرانیان دارای اهمیت است. اول آن که این زبان با تاریخ و فرهنگ و تمدن ما پیوندی دیرینه و ناگسستنی دارد و دوم آن که زبان فارسی زبان رسمی کشور و ابزار مبادله اندیشه ها وایده ها در عرصه علمی و فرهنگی این مرز و بوم محسوب می گردد. رشد علمی و فنی و فرهنگی ما در گرو برقراری ارتباط زبانی و کلامی با دنیای الکترونیکی عرضه دانش و فرهنگ است که وب نام دارد و این میسر نیست جز با تقویت کیفی زبان فارسی مورد استفاده در این دهکده جهانی. اما زبان فارسی، در تلاقی با جهان الکترونیکی، بخصوص از بعد رسم الخط، دارای دشواری هایی است که کاوش در محتویات آن را دچار کم کیفیتی می نماید. این مقوله مستلزم تمهیداتی چند است تا زبان فارسی را به زبانی مناسب برای پهنه الکترونیکی دادوستد دانش وب تبدیل نماید. مقاله حاضر تلاشی است درجهت مرتفع سازی چالش های کاوش در وب های فارسی زبان که از دیدگاه رسم الخطی، با استفاده از نمایه سازی فارسی و دیدگاه مفهومی، با استفاده از انتولوژی قابل بحث هستند.
    کلیدواژگان: انتولوژی، نمایه سازی فارسی، کاوش وب های فارسی، وب کاوی، نرم افزار خزنده، محتواکاری، رسم الخط فارسی، نمایه سازی
  • مریم نظری صفحه 71
    این مقاله به معرفی روش طراحی، ساختار و اجزای درگاه اطلاعاتی سواد اطلاعاتی می پردازد که به عنوان منبع اطلاعات پشتیبان درس سواد اطلاعاتی برای دوره های تحصیلات تکمیلی، طراحی و به صورت الکترونیکی، منتشر شده است. این درس محصول پژوهشی است که با پشتیبانی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران در سا ل های 83-1381، به مرحله اجرا درآمد. منابع اطلاعاتی مندرج در این درگاه اطلاعاتی با پیروی از مجموعه توانمندی های سواد اطلاعاتی در قالب هفت بخش جداگانه گردآوری، سازماندهی، و در بخش های مرتبط برای پشتیبانی اطلاعاتی دانشجویان و دیگر فراگیران منتشر شده اند.
    کلیدواژگان: سواد اطلاعاتی، منابع درسی، سایت های آموزشی، درگاه اطلاعاتی، دوره های تحصیلات تکمیلی، آموزش عالی
  • جهانگیر رضایی چگینی صفحه 85
    فنون سازماندهی اطلاعات که در حوزه علوم کتابداری رشد و توسعه یافته است، امروزه در حوزه معماری اطلاعات کاربرد فراوانی پیدا کرده و بخشی از بستر این حوزه را تشکیل می دهد. از این رو بین فنون سازماندهی در علوم کتابداری و معماری اطلاعات، ارتباط نزدیکی وجود دارد. استاندارد «تاپیک مپ» از جمله این فنون، و الگوی جدیدی است که در حوزه معماری اطلاعات طرح شده و به خوبی این ارتباط را نشان می دهد. در این مقاله ابتدا به مفاهیم و ساختار نمایه، اصطلاحنامه و شبکه معنایی پرداخته می شود و در پایان استاندارد «تاپیک مپ» و ساختار آن مورد بررسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: علوم کتابداری، معماری اطلاعات، تاپیک مپ، اصطلاحنامه، نمایه، شبکه معنایی
  • غلامرضا فدایی عراقی ترجمه: رستم مظفری غربا صفحه 105
    این طرح که بر دو اصل، رابطه سلسله مراتبی و نظریه دودویی استوار است «رده بندی دودویی جهانی»[2] نام گرفته است. این طرح ملهم از یکی از آیات شریفه قرآن است و دارای ویژگی هایی است که به زعم طراح آن واجد اغلب مزایای دیگر طرح های رده بندی هست و به علاوه امتیازهای دیگری از جمله انطباق کامل با طبقه بندی علوم، داشتن پشتوانه فلسفی، سهولت یادگیری، انعطاف پذیری و قابلیت انطباق با رایانه را دارد. به طور نمونه در حوزه «کتابداری و اطلاع رسانی» و «اسلام» این طرح در کتابخانه مرکزی دانشگاه مک گیل کانادا اجرا شد و با روش «دلفی» در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی آزمونی به عمل آمدکه نتایج مثبتی در پی داشت.
    کلیدواژگان: رده بندی کتابخانه ها، طرح رده بندی، سیستم دودویی، سلسله مراتب، علوم کتابداری و اطلاع رسانی
  • لیفنگ هان، آن گولدینگ ترجمه: کورش محمدی میانرودان صفحه 133
    خدمات اطلاعاتی و مرجع یکی از مولفه های عمده در خدمات کتابخانه ای هستند. این مقاله بر آن است که پارادایم خدمات اطلاعاتی و مرجع در کتابخانه های دیجیتال را توصیف کند. براساس این واقعیت که فناوری های کتابخانه دیجیتالی خودکار، نیازهای اطلاعاتی را هر چه بیش تر حل می کنند و شیوه خدمات کاربری را تغییر می دهند، نویسندگان مقاله یک سیستم سه سطحی را پیشنهاد می کنند که نیازهای اطلاعاتی کاربران را پشتیبانی می نماید. نقش کتابداران مرجع در هر سطح مورد بحث قرار گرفته است. در پایان، خدمات مرجع دیجیتال که ابزاری جدید در ارائه خدمات است به طور مختصر مورد بررسی قرار می گیرد. نویسندگان تاکید دارند که یک فرایند نظام مند برای پشتیبانی نیازهای اطلاعاتی کاربران در کتابخانه دیجیتال، ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: خدمات اطلاعاتی، خدمات مرجع، کتابخانه های دانشگاهی، کتابخانه های دیجیتال
  • چکیده مطالب به زبان انگلیسی
    صفحات 159-163
|
  • Abdulhussein Farajpahloo *, Maryam Saberi Page 1
    Reliability in Web construction by academic libraries is one important factor contributing to libraries move in this direction. The present study has compared the content and structural features of the academic libraries Web pages with the Web pages operated by the academic libraries in North America and Australia. Given their long experience in this area, they were expected to have achieved progress and success in this respect. The findings indicated that most of the features studied, were more pronounced in the non-Iranian websites. Furthermore, a huge gap was observed between Iranian and non-Iranian web sites from the standpoint of content features. This could be attributed for none-inclusion of librarians’ views in the design of Iranian websites. Also the findings indicated that among the non-Iranian web sites, there are more difference in content features than structural features.
  • Zahra Tahavori * Page 25
    The present study was conducted in order to determine employee job satisfaction at the Data processing division of the National Library and Archives of Islamic Republic of Iran. The data were collected using a questionnaire and analyzed with SPSS statistical software. The findings show that employee job satisfaction in this division, like their peers at other libraries, was low with respect to benefits, managerial policies and job security. It was however relatively good with respect to human relations within the organization and professional and corporate status and social standing
  • Seyed Mojtaba Shahidi *, Mohsen Seddiqui, Kamran Zamanifar Page 47
    Farsi Language importance is twofold for Iranians. First, the language has an ancient and inseparable bond with Iranian history, culture and civilization. Second, it is the official language of Iran and the primary instrument for exchange of ideas and thoughts in the fields of science and culture. Our cultural, scientific and technical growth is tied with establishing lingual connection with the electronic world of scientific and cultural exchange represented by the Web. This is not possible unless the quality of Farsi language in this global village is improved. The Farsi script provides unique hardships in the electronic domain that has deleterious effects on the quality of content search. Thus new arrangements must be envisioned to transform the Persian language, from a language of poetry and mysticism to a one more suitable to the electronic domain of scientific exchange. The present article attempts to address the challenges in searching the Farsi language websites from the standpoints of script and Farsi concept indexing using Ontologies.
  • Maryam Nazari * Page 71
    The present paper discusses the design, methodology, structure and components for an information literacy portal serving as an information support source for information literacy courses at graduate level. The portal was published electronically. The course design is the result of an IRANDOC funded research carried out nationally between 2002 and 2004. The information resources included in this portal follows SCONUL (seven pillars of information literacy) and is organized accordingly.
  • Jahangir Rezaei Chegini * Page 85
    Information organization techniques developed in library and information science today have much applications in information architecture and construct the basis of this field. From this respect, there is strong relationship between organization techniques of library science and information architecture. Topic Map is a standard in information architecture that shows exactly this relation. This article discusses the relation of library science techniques with Topic Map.
  • Gholamreza Fadaie Araghi *, Rostam Mozafari Ghoraba Page 105
    The present schema, named “Universal Binary Classification” is built on two principles of a hierarchical relationship and Binary Theory. It is inspired by one of the verses in the Holy Quran and has features that its designer claims to make it qualified with the advantages found in other classification schemes. It also has the further advantage of completely matching the classification of science, having a firm philosophical foundation, easy learning, flexibility and computer-readiness. The schema was implemented as a pilot in the subject areas of library and information sciences and Islam in McGill University Central Library. A Delphi test provided further positive results.
  • Korosh Mohammadi Miyanrodan Page 133