فهرست مطالب

پردازش و مدیریت اطلاعات - سال بیست و یکم شماره 3 (پیاپی 47، بهار 1385)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات
سال بیست و یکم شماره 3 (پیاپی 47، بهار 1385)

  • 164 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1385/02/12
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مقالات
  • اسماعیل فرامرزی صفحه 1
    صفحات فهرست در هر نوع مدرک (کتاب، مجله، پایان نامه،...)، به نحو مختصر و فشرد ه، ساختار منطقی آن مدرک را بیان می کنند و به کمک آن ها می توان به راحتی ساختار مدرک را مشاهده نمود و مستقیما به مطالب مورد نظر دست یافت. در این مقاله برای اولین بار روشی به منظور شناسایی خودکار صفحات فهرست در پایان نامه های فارسی، عربی و لاتین ارائه می شود. در این روش، شناسایی صفحات فهرست با توجه به الگوی آن ها بدون استفاده از عملیات بازشناسی متن (اسی آر) و تنها با به کارگیری فنون پردازش تصویر، مد نظر بوده. با این روش می توان صفحات فهرست را صرف نظر از نوع زبان و ترازبندی (راست به چپ یا چپ به راست بودن) متن آن ها، شناسایی کرد و به دلیل عدم استفاده از اسی آر، تابع کیفیت متن مدرک اسکن شده نیست. روش مذکور بر روی دسته ای از پایان نامه های فارسی، عربی و لاتین موجود در پایگاه اطلاعاتی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران مورد آزمایش قرار گرفت و دقت 7/99 درصد در بازشناسی صحیح حاصل گردید..
    کلیدواژگان: تحلیل تصویر مدارک (دی آی ای)، تحلیل پیکربندی صفحات، تحلیل ساختاری مدارک، تحلیل منطقی مدارک، درک تصویر مدارک، شناسایی صفحات فهرست، پردازش تصویر[8]، بازشناسی نوری حروف (اسی آر)، شناسایی الگو، کتابخانه دیجیتال
  • رحیم علیجانی، لیلا دهقانی صفحه 35
    در این پژوهش، ابتدا با بررسی و مطالعه اولیه، دو نسخه رایگان «اریک» و «سرچ اریک»، و دو نسخه تجاری «ابسکو» و «فرست سرچ» پایگاه اطلاعاتی «اریک» انتخاب شدند و یک سیاهه وارسی جامع در پنج مقوله اطلاعات کلی، خصیصه های جستجو، گزینه های نمایش، گزینه های بازیابی و ویژگی های منحصربه فرد تدوین گردید. سپس با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای شامل مطالعه مستندات نسخه های مختلف «اریک»، تحقیقات انجام شده، گزینه راهنمای نسخه های فوق، و کسب آگاهی های اولیه و پیدا کردن شناخت نسبتا کافی در درباره کیفیت و عملکرد محیط رابط در هر نسخه، از روش پیمایش تطبیقی استفاده شد و تلاش گردید که بر اساس معیارهای مشخص، نقاط قوت و ضعف هر یک تعیین شود. نتایج این پژوهش نشان داد که در پنج مقوله مورد بررسی، به ترتیب نسخه های «ابسکو»، «فرست سرچ»، «اریک» و «سرچ اریک» از پایگاه اطلاعاتی«اریک» دارای بیش ترین تعداد ویژگی ها هستند. البته در زمان انتخاب بهترین نسخه متناسب با شرایط هر کتابخانه باید علاوه بر ویژگی ها و معیارهای مطرح شده در این سیاهه وارسی، به سطح کاربران، میزان و نوع نیازهای اطلاعاتی آن ها و همچنین بودجه کتابخانه توجه نمود.
    کلیدواژگان: اریک، پایگاه اطلاعاتی، رابط کاربر، اریک، سرچ اریک، ابسکو و فرست سرچ
  • ناهید بنی اقبال، فاطمه لگزیان صفحه 55
    کتابخانه های زندان در اصلاح و تربیت و بازپروری مددجویان نقش مهمی ایفا می کنند و بطور مستقیم بر رفتارها و برخوردهای آنان در آینده تاثیر مثبتی دارند. هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت موجود تشکیلات، منابع، نیروی انسانی، امکانات و خدمات، فضا و بودجه 144 کتابخانه وابسته به زندان های کشور، همچنین تعیین زمینه های همکاری، و پیشنهاد طرحی برای ایجاد ارتباط میان این کتابخانه ها با نظامی هماهنگ به صورت شبکه می باشد که از طریق آن با همکاری مداوم، اشتراک منابع و هماهنگی در سازماندهی، بتواند خدمات اطلاعاتی بهتر، بیش تر و سریع تر ارائه دهد. روش انجام پژوهش، پیمایش میدانی است.
    ابزار، تحقیق پرسشنامه ای مشتمل بر 150 سؤال است که به کتابخانه های مربوطه ارسال شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که فرضیه های این پژوهش مبنی بر کمبود نیروی انسانی متخصص، فضا، بودجه، مجموعه سازی، سازماندهی و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، در سطح پایین تر از رهنمودهای تعیین شده ایفلا برای کتابخانه های زندان، تایید می شود. در پایان پژوهش پیشنهادهایی درخصوص ایجاد شرایط بهتر ارائه شده است
    کلیدواژگان: کتابخانه های زندان، اشتراک منابع، رهنمودهای ایفلا
  • فاطمه نبوی صفحه 73
    در سال های اخیر پیشرفت فناوری، بیش از پیش در کتابخانه ها ایفای نقش کرده و کتابخانه های دیچیتالی به عنوان آرزوی برآورده شده انسان در تغییر شیوه های دسترسی به اطلاعات ظهور کرده اند. بدیهی است ظهور هر پدیده علمی پژوهش هایی درباره ارزیابی آن پدیده را به دنبال خواهد داشت. این مقاله نیز به بررسی و ارزیابی قابلیت های جستجو در 14 کتابخانه دیجیتالی می پردازد. یافته ها نشان می دهد که کتابخانه های دیجیتالی مورد بررسی، در فراهم آوری امکانات متنوع جستجو برای کاربران یکسان عمل نکرده اند. کتابخانه های دیجیتالی «امریکن مموری» و «ای سی ام» با فراهم آوردن 8 مورد از 9 مورد قابلیت جستجوی تحت مطالعه، در هدایت کاربر به منبع مورد جستجو امکانات بیش تری در اختیار وی قرار می دهند. کتابخانه دیجیتالی Classic Articles... هیچ گونه امکاناتی برای جستجو در اختیار کاربر قرار نمی دهد و از این حیث در پایین ترین رده جدول ارزیابی قرار دارد.
    کلیدواژگان: کتابخانه های دیجیتالی، قابلیت های جستجو، ارزیابی
  • عاطفه شریف صفحه 103
    در مقاله حاضر رویکردهای مدیریتی حفاظت دیجیتال مختصرا بیان شده است. ویژگی اشیای دیجیتال، ضرورت حفاظت از منابع دیجیتال، مراکز مسئول، مسائل حقوقی و مالی و راه کارهای فنی موجود همانند مهاجرت و شبیه سازی مورد بحث قرار گرفته است. ضرورت به کارگیری ابرداده های حفاظتی به عنوان بخشی از آرشیو دیجیتال به منظور پشتیبانی از راه کارهای فنی حفاظت دیجیتال، از دیگر موارد مورد تاکید است.
    کلیدواژگان: آرشیو دیجیتال، ابرداده حفاظتی، حفاظت دیجیتال، رویکردهای مدیریتی، شبیه سازی، مهاجرت
  • ظهیرالدین خورشید ترجمه: رامین صولتی ماسوله صفحه 125
    فناوری اطلاعات که نظام های یکپارچه کتابخانه ای، سخت افزار و نرم افزار رایانه، دیسک فشرده، اینترنت، و دیگر حوزه ها از جمله قالب های مارک 21، سی او آرسی، استانداردهای ابرداده (هسته دوبلین، تی ئی آی، ایکس ام ال، آر دی اف) را دربر می گیرد، تغییرات وسیعی در عملکرد شغلی فهرست نویسان به وجود آورده است. اکنون کتابخانه ها با مجموعه تازه ای از نیازهای استخدامی برای این موقعیت ها مواجه هستند. هدف این مقاله نقد و بررسی آگهی های شغلی است که در مجله «کتابخانه های آمریکا» و «اخبار کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشی» چاپ شده، تا اثرات استفاده از فناوری اطلاعات را بر مقتضیات و شرایط شغلی فهرست نویسان مورد بررسی قرار دهد.
    کلیدواژگان: تکنولوژی اطلاعات، شرایط شغلی، فهرست نویسان
  • ک. مانجوناتا، د. شیوالینگایا ترجمه: غلام حیدری صفحه 141

    رشد انفجارگونه فناوری اطلاعات، راه‎ های دسترسی به اطلاعات را به صورت بی‎سابقه ‎ای گسترش داده است. چشم ‎انداز کنونی اطلاعات نمایانگر رشد فزاینده کمیت اطلاعات، تولید اطلاعات در انواع و قالب های گوناگون و تکراری، بروز زوائد اطلاعاتی در اطلاعات تولیدشده، و ابهام در مورد آینده نشر سنتی مبتنی بر متن است. امروزه دسترسی آزاد به اطلاعات جهانی از راه دور به صورت یک امر رایج یا ضرورت درآمده است. البته کشورهای در حال توسعه در این زمینه با کمبودهای فناورانه زیادی روبرو هستند. لازم است که کتابخانه ها پویایی ارائه خدمات در جهان مبتنی بر فناوری اطلاعات را درک کنند و به ایجاد توازن و تعادل در میان منابع چاپی و الکترونیکی بپردازند. این نوشته به بحث درباره انواع و قالب‎های مختلف اطلاعات، روش‎های دسترسی به اطلاعات، فرایند دسترسی به اطلاعات، و مشکلات دسترسی به اطلاعات در کشورهای در حال توسعه می‎پردازد و یک مدل پیشنهادی برای دسترسی یکپارچه به اطلاعات منابع چاپی و الکترونیکی ارائه می‎نماید.

  • چکیده مطالب به زبان انگلیسی
    صفحات 159-163
|
  • Esmaeil Faramarzi * Page 1
    In any type of document, whether book, magazine, dissertation or likes, the table of content expresses concisely its logical structure. By using table of contents, the document structure is easily reviewed and the desired topic could be readily accessed. The present paper presents for the first time a method for automated recognition of the table of content in dissertations written in Farsi, Arabic and any other western script. In this method the content pages are recognized given their patterns without employing OCR and merely using image processing techniques. The method can recognize the table of content pages regardless of the language or text justifications. Since it does not use OCR, it is independent of the document scan quality. The method was tested over a number of IRANDOC Farsi, Arabic and Western Dissertations. Recognition accuracy of 99.7 percent was achieved.
  • Rahim Alijani *, Leila Dehghani Page 35
    The present study chose two free versions of ERIC and Search ERIC databases and two commercial versions of ERIC offered by First-Search and EBSCO. A comprehensive checklist was prepared with respect to General Information, Search Characteristics, Display options, Retrieval options and unique features. Employing library research method, a thorough study of documentations associated with various versions of ERIC as well as literature review was conducted. A comparative study was then conducted where it was attempted to identify the strengths and weaknesses of each versions against clearly defined criteria. The study showed that the commercial versions of the database possess the largest number of features. During the selection process of a databases best suited to the library conditions, in addition to the criteria outlined in the checklist, the users’ level of expertise, the scope and depth of their information need as well as library budget should also be taken into consideration
  • Nahid Bani Eghbal *, Fatemeh Lagzian Page 55
    Prison libraries pay a significant role in reform, training and rehabilitation of the inmates and displays a direct positive effect on their future attitude and behavior. The present study is to investigate the current status of organization, resources, manpower, facilities, services, space and budget within 144 prison libraries throughout Iran. It also intended to determine the areas of cooperation and to propose a plan for a coordinated network system linking these libraries together by which they could offer better, swifter and more increased information services through cooperation, resource sharing and coordination in organization. The field study was comprised of 150 questions sent out to the prison libraries. Findings show that the study hypotheses concerning shortages in skilled manpower, space, budget, collection development, cataloging and ICT being at levels lower than IFLA recommended guidelines were confirmed. Some suggestion for improving the current conditions are made.
  • Fatemeh Nabavi * Page 73
    Nowadays, advances in technologies play a great role in libraries’ advancements. Digital libraries are but one of human wishes realized in changing ways to access the information. Obviously, every new phenomenon needs to be evaluated. In this article, nine search features in 14 digital libraries were studied. The study shows that digital libraries don’t use the same search features for their users. “American Memory” and “ACM” do not provide any search features to the users.
  • Atefeh Sharif * Page 103
    The present paper briefly touches upon management approaches towards digital preservation. Characteristics of Digital objects, the need for preservation of digital resources, responsible centers and legal, financial and technical means available such as migration and replication are discussed. The requirement to utilize security metadata as a part of digital archives in support of technical means towards digital preservation is emphasized.
  • Ramin Soulati * Page 125
    Information technology (IT) encompassing an integrated library system, computer hardware and software, CD-ROM, Internet, and other domains, including MARC 21 formats, CORC, and metadata standards (Dublin Core, TEI, XML, RDF) has produces far-reaching changes in the job functions of catalogers. Libraries are new coning up with a new set of recruiting requirements for these positions. This paper aims to review job advertisements published in American Libraries (AL) and College and Research Libraries News (C&RL NEWS) to assess the impact of the use of IT in libraries on job requirements and qualifications for catalogers.
  • Golam Heidari * Page 141

    The explosive growth of IT has paved way to unprecedented phenomenon of access to information. The current information landscape is experiencing tremendous growth in the quantity of information multiple and overlapping types and formats of information, redundancy in the information produced, and the ambiguity about the future of traditional text-based publishing. Open access for global information from a remote place is present day’s fashion or necessity. Developing countries are faced with many technological inadequacies. Libraries need to understand the dynamics of service delivery in IT driven world and need balance between print and electronic resources. In this article the authors discuss about information formats and types, methods of information access, information access process, problems of information access in developing countries. The authors also proposed an Information Access Model integrating Print and electronic resources