فهرست مطالب

پردازش و مدیریت اطلاعات - سال بیست و پنجم شماره 2 (پیاپی 60، زمستان 1388)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات
سال بیست و پنجم شماره 2 (پیاپی 60، زمستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/11/11
  • تعداد عناوین: 11
|
  • عباس دولانی، سید داوود حسینی نسب، بهروز نیک نفس صفحه 169
    در این بررسی، روش های تحقیق به چهار گروه تاریخی، توصیفی پیمایشی، تجربی، و مروری تقسیم شدند. فراوانی هر یک از روش های تحقیق با توجه به متغیرهای تحقیق (جنسیت، مقطع تحصیلی، استنادها، بازه زمانی، و رشته تحصیلی) محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که عامل جنسیت در انتخاب روش تحقیق پایان نامه ها بی اثر بوده. مقطع تحصیلی (جز در دانشکده پرستاری و مامایی) عامل مؤثر در انتخاب روش تحقیق در دیگر دانشکده ها می باشد. همچنین انواع استناد (کتاب، مجله، منابع پیوسته، و دیگر منابع غیرچاپی) به عنوان عامل مؤثر دیگر در گرایش روش های تحقیق به سمت خاص، شناسایی شدند. عامل زمان نیز (جز در دانشکده بهداشت و تغذیه) در دیگر دانشکده ها، در انتخاب روش تحقیق، مؤثر بود. و بالاخره رشته های تحصیلی مورد بررسی نیز با توجه به ماهیت تحقیقاتی متفاوت آن ها، بر گرایش روش های تحقیق به سمت و سوی مختلف، اثرگذار بودند.
    کلیدواژگان: روش تحقیق، پایان نامه، علوم پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز
  • جعفر مهراد، مرضیه گل تاجی صفحه 189
    این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده. نتایج نشان داد که رابطه معناداری در سطح 01/0 بین ضریب تاثیر و خود استنادی مجله وجود دارد، بدین معنا که مجلات با ضریب تاثیر پایین دارای خود استنادی کم تری هستند- یعنی خوداستنادی بر ضریب تاثیر مجله اثر مثبت دارد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه معناداری در سطح 01/0 در جهت منفی بین ضریب تاثیر و تعداد مقاله در حوزه علوم انسانی در سال های مورد بررسی برقرار است؛ یعنی با افزایش تعداد مقالات، ضریب تاثیر مجله افزایش پیدا نمی کند. رابطه معناداری در سطح 01/0 بین تعداد مقاله و تعداد خوداستنادی مجله وجود دارد؛ بدین معنا که هرچه تعداد مقالات بیش تر باشد، تعداد خوداستنادی مجله افزایش می یابد. نتایج نشان داد که نرخ خوداستنادی مجله در حوزه علوم انسانی در سال های مورد بررسی، روند نزولی داشته است. پس از حذف خوداستنادی مجله، رتبه 108 مجله کاهش، و 240 مجله افزایش یافته و در رتبه 23 مجله تغییری حاصل نشده است.
    کلیدواژگان: خوداستنادی، ضریب تاثیر، گزارش های استنادی نشریات فارسی، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام
  • هاشم عطاپور، محمدحسن زاده، عبدالرضا نوروزی چاکلی صفحه 207
    این تحقیق به بررسی روابط خوداستنادی و هم آیندی مؤلفان با ضریب تاثیر نشریات حوزه اقتصاد، نمایه سازی شده در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (آی اس سی) پرداخته است. نوع تحقیق، علم سنجی است که با استفاده از روش های تحلیل استنادی و کتابخانه ای به انجام رسیده. داده های تحقیق با استفاده از آی اس سی و تورق نشریات مورد مطالعه، گردآوری شده است. خوداستنادی، هم آیندی مؤلفان، و ضریب تاثیر نشریات مورد مطالعه، متغیرهای تحقیق را تشکیل می دهند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که خوداستنادی و هم آیندی مؤلفان، روابط معناداری با ضریب تاثیر نشریات مورد مطالعه دارند. وجود رابطه معنادار بین هم آیندی مؤلفان و خوداستنادی نشریات مورد مطالعه، از دیگر نتایج تحلیل همبستگی است.
    کلیدواژگان: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، خوداستنادی، ضریب تاثیر، نشریات اقتصاد، هم آیندی مؤلفان
  • فرشته طبرسا، محسن نوکاریزی صفحه 227
    جامعه پژوهش حاضر، کتابداران کاربر نرم افزار سیمرغ در 44 کتابخانه دانشگاهی بودند. نتایج نشان داد که میزان درک کلی کتابداران پاسخگو از واژگان محیط رابط نرم افزار سیمرغ 4/58% بود که با میزان درک مطلوب (80%) تفاوت معنادار داشت. تفاوت معناداری بین میانگین نمرات میزان درک کتابداران زن و مرد از واژگان محیط رابط نرم افزار وجود نداشت؛ اما بین میزان درک کتابداران شاغل در بخش های مختلف کتابخانه از واژگان محیط رابط، در سطح 05/0 تفاوت معنادار وجود داشت. بین میانگین نمرات میزان درک کتابداران از واژگان بخش فنی نرم افزار و واژگان بخش جستجو تفاوت معنادار وجود نداشت. همچنین بین میزان درک کتابداران با مقاطع تحصیلی مختلف، کتابداران دانش آموخته در رشته کتابداری و دانش آموخته در دیگر رشته ها، و کتابداران با سوابق و تجربه کاری مختلف، تفاوت معنادار وجود نداشت. برگزاری دوره های آموزش نرم افزار و استفاده از راهنمای نرم افزار، در سطح 05/0 بر قابلیت درک واژگان محیط رابط نرم افزار در حد زیاد مؤثر بود.
    کلیدواژه ها: محیط رابط کاربر؛ واژگان محیط رابط؛ نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ؛ کتابداران
  • محمد اعظمی، سید رحمت الله فتاحی صفحه 247
    هدف این پژوهش تعیین میزان همخوانی محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی «ابسکو»، «امرالد»، «پروکوئست»، و «ساینس دایرکت» با عناصر رفتار اطلاع یابی مدل «الیس» است که عبارت اند از: شروع، پیوند یابی، مرور، تمایز، بازبینی، و استخراج. پژوهشگران با استفاده از روش مشاهده مستقیم و استفاده از یک سیاهه بازبینی به بررسی میزان پشتیبانی محیط رابط پایگاه های مورد بررسی از کارکردهای عناصر این مدل پرداخت. نتایج نشان داد که در طراحی رابط کاربر پایگاه های مورد بررسی، عناصر رفتار اطلاع یابی مدل الیس کم تر مورد توجه واقع شده اند. ازجمله عنصر «شروع»، «پیوند یابی» و «تمایز» تا حدودی به وسیله برخی از محیط های رابط کاربر پایگاه های مورد بررسی حمایت می شوند؛ اما دیگر عناصر رفتار اطلاع یابی (تورق، بازنگری، و استخراج) در ساختار رابط کاربر این پایگاه ها لحاظ نشده اند. به طورکلی میزان مطابقت و همخوانی رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی با عناصر رفتار اطلاع یابی الیس در حد متوسط است. بنابراین، استفاده از این عناصر در طراحی و ارزیابی محیط رابط می تو اند تاثیر زیادی بر بهینه شدن محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی و درنتیجه بر فرآیند جستجو و بازیابی داشته باشد.
    کلیدواژگان: رابط کاربر، رفتار اطلاع یابی، پایگاه های اطلاعاتی، مدل الیس
  • علیرضا اسفندیاری مقدم، زهره بهاری موفق صفحه 265
    در پژوهش حاضر، مجموعه ای برابر با 64 فراموتور جستجو شناسایی، و در نهایت 19 فراموتوری که رایگان، قابل دسترس، و سازگار با اهداف پژوهش بودند به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات، یک سیاهه وارسی محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت. بر مبنای نتایج به دست آمده از پژوهش، مشخص شد که کلیه 19 فراموتور مورد بررسی از عملگرAND (و)، جستجوی عبارتی، تنظیم تعداد نتایج در هر صفحه، حفظ سؤال جستجوشده، و راهنمای کمکی برخوردارند؛ اما امکانات جستجوی کلمات فرامتنی در سایت ها و نمایش حجم صفحات جستجوشده در هیچ فراموتوری مشاهده نشد. همچنین امکاناتی از قبیل کوتاه سازی، جستجوی کلیدواژه ها در عنوان و آدرس سایت، و نیز نمایش مختصری از متن، در حد بالایی (در 18 فراموتور جستجو) پشتیبانی می شود. سیاهه وارسی به کاررفته در این پژوهش می تواند به منزله یک مدل در جهت مطالعه امکانات جستجو در موتورهای جستجو، کتابخانه های دیجیتال، و دیگر ابزارهای جستجو در اینترنت، توسط دیگر محققین به کار برده شود
    کلیدواژگان: وب، موتور جستجو، فراموتور جستجو، رابط کاربر، امکانات جستجو
  • فاطمه شیخ شعاعی، سید مهدی حسینی صفحه 289
    پژوهش حاضر با هدف بررسی نرم افزارهای مدیریت محتوا و داوری مجله های علمی به منظور شناسایی ویژگی های ضروری انجام شده است. در این پژوهش قابلیت ها و امکانات نرم افزاری نمونه های موجود که در داخل و خارج از کشور مورد استفاده قرار می گیرند تجزیه و تحلیل شده و در قالب جدولی ارائه شدند. سپس با استفاده از این جدول، همراه با یک سری اطلاعات دیگر پرسشنامه ای تهیه شده و برای نظرسنجی و نیازسنجی در اختیار 15 نفر متخصص (داور، سردبیر، طراح یا پژوهشگر نرم افزار) قرار گرفت. بر اساس فراوانی به دست آمده برای هر ویژگی از نظر متخصصان، ویژگی های لازم و ضروری برای یک نرم افزار مدیریت فرایند داوری به سه گروه ویژگی هایی با فراوانی 15-10، 10-5، و 5-0 تقسیم بندی شدند. اکثریت ویژگی های یک نرم افزار فرایند داوری، از دیدگاه متخصصان در گروه ویژگی هایی با فراوانی 15-10 قرار گرفتند. در نهایت باید گفت که ویژگی های گروه اول (فراوانی 15-10) حتما باید در طراحی یا خرید نرم افزار داوری برای یک مجله لحاظ شوند. در نظر گرفتن ویژگی های گروه دوم (فراوانی 10-5) با توجه به شرایط و امکانات مجله توصیه می شوند. از ویژگی های گروه سوم به علت کم بودن تعداد در این طرح صرف نظر شده و می توان آنها را جزء گروه دوم و ویژگی های پیشنهادی به حساب آورد.
    کلیدواژگان: فرایند داوری علمی، نرم افزار، مدیریت محتوا، ارزیابی تخصصی، مدیریت دانش، فناوری اطلاعات
  • نادیا حاجی عزیزی، محدثه دخت عصمتی، شیما مرادی صفحه 317
    فراموشی سازمانی، توانایی حذف دانش منسوخ و ناکارآمد است و بخش مهمی از پویایی دانش در سازمان ها محسوب می شود. فراموشی سازمانی با پویایی دانش مرتبط است و در یادگیری سازمانی، ضروری است که برای همگامی با محیط کنونی، برنامه های جدید و روندهای اجرایی استاندارد اتخاذ شوند. در این مسیر، توجه به فراموشی سازمانی می تواند در موفقیت برنامه های یادگیری سازمانی، مؤثر باشد. در این مقاله، پس از پرداختن به مفاهیمی چون دانش سازمانی و یادگیری سازمانی، به فراموشی سازمانی و نقش آن در سازمان ها پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: دانش سازمانی، مدیریت دانش، اشتراک دانش، یادگیری سازمانی، فراموشی سازمانی، کتابخانه ها
  • صفحه 330
  • صفحه 345
|
  • Abbas Doulani *, Seyyed Dawood Husseini-Nassab, Behrooz Niknafs Page 169
    The present study seeks to examine the status of research methods employed in dissertations submitted by graduates of Tabriz University of Medical Sciences. The study also examined the impact factors. Using content analysis, the research methods were divided into four groups: historical, descriptive, empirical and literature review. The distributions for each method were calculated on the basis of gender, graduate level, citations, time frame and fields of study. Samples were chosen randomly from among the dissertations available at faculty libraries at TUMS. 390 dissertations were selected. Findings demonstrated that gender did not influence the choice of research method. With exception of Nursing faculty, graduate level proved to be an prominent factor when choosing research method. All types of citations (books, journals, online and non-printed sources) were identified as another significant factor impacting pushing towards any given research method. With exception of Hygiene and Food Faculty, the time factor affected the research method selection process as well. Finally, given their different research characteristics, the field of studies investigated also contributed to both the scope and direction of research methods chosen.
  • Jafar Mehrad, Marziyyeh Goltaji * Page 189
    The present study investigate the correlation between journal citations with impact factor in the humanities scientific journals published for the 2001-2007 period based on the Persian journal citation reports generated by Islamic Science Citation (ISC) database. Citation analysis method was used. Findings demonstrated that there is a significant link between impact factor and journal self-citation (r=0.606, s =0.0000). In other words, journals with low impact factors have fewer self-citations, i.e. self-citation has a positive impact on the journal impact factor. There is a negative correlation between impact factor and number of articles in humanities in the period studied. The impact factor does not increase with increase in the number of articles. There is significant correlation between the number of article published and number of self-citation. The higher the number of articles, the higher would be the number of self-citation in the journal. Findings indicated that the rate of journal self-citation in humanities had been downward for the period studied. When screening journals for self-citations, 108 journals had their ranks reduced while 204 journals had their ranking increased. The ranking in 32 journals remained unchanged.
  • Hashem Attapour, Muhammad Hassanzadeh *, Abdulreza Norouzi Chakoli Page 207
    The present paper examines the links between self-citation and authors’ co-incidence with impact factors of economic journals indexed in ISC. It is essentially a scientometric research employing citation analysis and literature survey. Data was collected by querying ISC and leafing through the journals studied. Self-citation, authors’ co-incidence and impact factor of the journal studied formed the variables. Correlation analysis indicated that there is a significance between authors’ self-citations and co-incidence with impact factor of the journals studied. Significance was also found between authors’ co-incidence and self-citation of the journals studied.
  • Muhammad Azami, Seyyed Rahmatullah Fatahi * Page 247
    Graphic User interface serves as a bridge between man and databases. Its primary purpose is to assist uses by establishing interaction with computer systems. Database user interface designers have seldom focused on the impact of user information seeking behaviors on the database user interface structures. Therefore, it is crucial to incorporate the user information seeking behavior within database software design as well as analyzing their impact on upgrade and optimization of user interface environment. The present study intends to determine the degree of correspondence of database interface with information seeking behavioral components of Ellis’ model. The component studied starting, chaining, browsing, differentiating, monitoring and extracting. Investigators employed direct observation method, using a checklist, in order to see how much the database interfaces support these components. Results indicated that the information seeking behavior components outlined by Ellis Model are not fully considered in database user interface design. Some of the components such as starting, chaining and differentiation were to some extent supported by some of database user interfaces studied. However elements such as browsing, monitoring and extracting have not been incorporated within the user interface structures of these databases. On the whole, the degree of correspondence and correlation of database user interfaces with Ellis information seeking components is about average. Therefore incorporating these elements in design and evaluation of user interface environment could have high impact on better optimization of database interface environment and consequently the very process of search and retrieval.
  • Alireza Isfandiyari Moghadam *, Zohreh Bahari Movafagh Page 265
    The present investigation concerns evaluation, comparison and analysis of search options existing within web-based meta-search engines. 64 meta-search engines were identified. 19 meta-search engines that were free, accessible and compatible with the objectives of the present study were selected. An author’s constructed check list was used for data collection. Findings indicated that all meta-search engines studied used the AND operator, phrase search, number of results displayed setting, previous search query storage and help tutorials. Nevertheless, none of them demonstrated any search options for hypertext searching and displaying the size of the pages searched. 94.7% support features such as truncation, keywords in title and URL search and text summary display. The checklist used in the study could serve as a model for investigating search options in search engines, digital libraries and other internet search tools.
  • Fatima Sheikh Shoaie *, Seyyed Mehdi Husseini Page 289
    The present study investigates the software used in scientific journals for content management and peer review, in order to identify the essential features. These softwares are analyzed and presented in tabular format
  • Nadia Haji-Azizi *, Mohaddeseh Dokht-Esmati, Shima Moradi Page 317
    Organizational blockout is the ability to remove obsolescence and inefficient knowledge and is considered to comprise an important part of knowledge dynamics within organizations. Organization Blockout is closely linked with knowledge dynamics. For keeping pace with present environment, organizational learning needs to adopt new programs and standard procedures. To this end, focus on organizational blockout could have impact on the success of organizational learning programs. Following a brief discourse on concepts such as organizational knowledge and learning organizations, the paper discusses organizational blockout and its role in organizations.