فهرست مطالب

پردازش و مدیریت اطلاعات - سال سی و یکم شماره 3 (پیاپی 85، بهار 1395)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات
سال سی و یکم شماره 3 (پیاپی 85، بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/30
  • تعداد عناوین: 13
|
  • لیلا نامداریان صفحات 601-629
    تحقق اهداف نهایی سیاستگذاری در پرتو استفاده از شیوه هایی چون نظر سنجی امکان پذیر نخواهد بود. سیاستگذاری مبتنی بر شواهد به عنوان رویکرد جدیدی به چرخه سیاستگذاری عمومی ، در بسیاری از کشورها رواج یافته و بر این فرض استوار است که تصمیم های سیاسی باید در کنار استفاده از قضاوت ها و نظر سنجی ها با شواهد در دسترس و بر پایه یک تجزیه و تحلیل منطقی اخذ شوند. یکی از شواهد مهم در این رویکرد آمار و اطلاعات است. بر این اساس آمار می تواند در صورت دقت و صحت، کیفیت و ظرفیت سیاستگذاری ملی را ارتقا دهد. هدف تحقیق حاضر تشریح نقش آمار و اطلاعات در گام های مختلف سیاستگذاری و نشان دادن اهمیت استفاده درست و کارآمد از آمار در اخذ سیاست های بهتر و با کیفیت است. به منظور تحقق این هدف، روش شناسی ترکیبی با رویکرد طرح اکتشافی ترتیبی مورد استفاده قرار گرفته است ؛ در این طرح ابتدا داده های کیفی و به دنبال آن داده های کمی گردآوری و تجزیه و تحلیل می شوند. به این ترتیب ابتدا، در بخش کیفی مقاله، با استفاده از روش فراترکیب چارچوب فرآیندی جامعی برای سیاستگذاری مبتنی بر شواهد استخراج شده در ادامه، در بخش کمی، برای گردآوری داده ها ، پرسشنامه ای طراحی و توسط 15 نفر از خبرگان حوزه سیاستگذاری کشور تکمیل شده است و سپس برای اعتبار سنجی چارچوب مفهومی پژوهش، آزمون دوجمله ای مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل داده های کمی نشان دهنده اعتبار چارچوب پیشنهادی تحقیق برای سیاستگذاری مبتنی بر شواهد می باشد. بخش انتهایی، مقاله حاضر به نقش آمار و اطلاعات و ارائه نمونه هایی از کاربرد آمار در گام های چارچوب فرآیندی پیشنهادی برای سیاستگذاری مبتنی بر شواهد می پردازد.
    کلیدواژگان: آمار، اطلاعات، سیاستگذاری مبتنی بر شواهد، فراترکیب، سیاستگذاری
  • جواد عباس پور، مهدیه میرزابیگی، محمد امین زینلی صفحات 631-649
    یکی از شاخص هایی که در مطالعات بین المللی برای ارزیابی نشریات مورد توجه قرار گرفته، کیفیت راهنمای بخش نویسندگان آنها است. هدف کلی این پژوهش، آگاهی از میزان رعایت معیارهای مورد بررسی بخش راهنمای نویسندگان درنشریات فارسی علمی- پژوهشی ایران است. با توجه به جایگاه ویژه نشریات علمی- پژوهشی، جامعه پژوهش شامل 755 عنوان نشریه عملی- پژوهشی به زبان فارسی است که در آخرین فهرست نشریات علمی- پژوهشی مورد تایید توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اسفند ماه سال 1392 آمده اند. نمونه مورد مطالعه شامل 501 نشریه است که دسترسی به راهنمای نویسندگان آنها از طریق وب امکان پذیر بود. با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته، محتوای بخش راهنمای نویسندگان نشریات توسط نویسندگان به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، در مجموع فقط40 درصد از معیارهای مورد بررسی در راهنمای نویسندگان نشریات فارسی علمی-پژوهشی ایران لحاظ شده اند و 60 درصد دیگر رعایت نشده اند ؛ همچنین، از چهار بخش بررسی شده(کلیات، مسائل اخلاقی و حقوقی، ساختار مقاله و مشخصات ظاهری) کمترین معیارهای رعایت شده مربوط به بخش مسائل حقوقی و اخلاقی با 18 درصد و بیشترین معیارهای رعایت شده متعلق به بخش مشخصات ظاهری با 56 درصد است. در میان مشکلات یافت شده، معیارهای «ناقض نبودن مقاله با حقوق و منافع فرد یا گروه»، «چگونگی درج کوته نوشت ها و اختصارات»،«رعایت قوانین و الزامات نشریه پس از پذیرش مقاله » و «شیوه نامه مورد استفاده نویسندگان برای نگارش مقاله» مهمترین مشکلات بودند.
    کلیدواژگان: ارزیابی، راهنمای نویسندگان، مجله های علمی، پژوهشی
  • هاشم عطاپور، فاطمه فهیم نیا، نادر نقشینه صفحات 651-673
    هدف
    بازیابی تخصص حوزه ای است که از دهه 1990 میلادی مورد توجه سازمان های بزرگ و متوسط و محیط های دانش مدار قرار گرفته است، به طوری که یک اجتماع پژوهشی قوی از پژوهشگران مختلف، بخصوص پژوهشگران علوم رایانه و اطلاعات، حول آن شکل گرفته است. اما به نظر می رسد این حوزه در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. از این رو مقاله حاضر قصد دارد با پرداختن به مبانی و مدل های بازیابی تخصص، در جهت آشنایی بیشتر جامعه علمی و مدیران سازمان ها با مفاهیم این حوزه گام بردارد.
    روش شناسی: مقاله حاضر یک مقاله نظری است که با استفاده از روش کتابخانه ای انجام شده است.
    نتیجه
    در کنار سایر کاربردها، یکی از کاربردهای مهم نظام های بازیابی تخصص، پشتیبانی از مدیریت دانش در سازمان هاست. در این نظام ها، پژوهشگران با دوری جستن از جنبه های چالشی مفهوم تخصص، مسئله بازیابی تخصص را به انباشت اسناد متنی و کشف روابط افراد با آن اسناد تقلیل می دهند. مدل های متعددی برای کشف روابط بین اسناد و افراد ارائه شده اند که مدل های ارائه شده توسط «بالوگ» سهم بسزایی در پیشبرد حوزه بازیابی تخصص داشته اند. مدل سند-محور وی یکی از موفق ترین مدل هاست که مبنای بسیاری از مدل های بعدی قرار گرفته است.
    اصالت: این مقاله برای نخستین بار در ایران به طور نسبتا جامع به مبحث بازیابی تخصص ، مدل ها و مفاهیم بنیانی آن پرداخته است. بنابراین، می تواند مورد توجه متخصصان علم اطلاعات و پژوهشگران حوزه بازیابی اطلاعات، مدیران سازمان های بزرگ و متوسط، و سایر محیط های دانش مدار قرار گیرد.
    کلیدواژگان: بازیابی تخصص، بازیابی اطلاعات، خبره یابی، مدیریت دانش، مدل ها
  • فریده عصاره، غلامرضا حیدری، محمد توکلی زاده راوری، اسماعیل مصطفوی صفحات 675-703
    هدف پژوهش حاضر تحلیل روابط میان رشته ای «علم اطلاعات و دانش شناسی» است. بدین منظور با بررسی و مقایسه حوزه های موضوعی استنادکننده و استنادگیرنده مجلات این رشته در پایگاه JCR طی دو بازه زمانی 1997-1987 و 2013-2003 و مقایسه نتایج بدست آمده، تاثیر پیدایش و توسعه فناوری اطلاعات بر روابط میان رشته ای آن بررسی شد. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل هم استنادی مجلات انجام شد که در آن از فنون رایج در علم سنجی شامل توزیع فراوانی قانون برادفورد و خوشه بندی سلسله مراتبی با رویکرد Ward در نرم افزار آماری SPSS، و همچنین سنجه شباهت ساختار همجواری خوشه بندی بهره گرفته شده است. جامعه پژوهش حوزه های موضوعی استنادکننده و استنادگیرنده 56 مجله علم اطلاعات و دانش شناسی در دوره 1997-1987 و 83 مجله در دوره 2013-2003 در پایگاه اطلاعاتی JCR است. یافته های پژوهش نشان داد که حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی بیش از آنکه موثر بر حوزه های دیگر باشد، متاثر از آن ها بوده است به نحوی که تعداد مجلات استنادگیرنده از آن ها از 1758 عنوان در دوره اول به 5303 عنوان در دوره دوم افزایش پیدا کرده است. ماتریس هم آیندی استنادهای حوزه های موضوعی تحلیل، و سه خوشه اصلی مشترک (استنادکننده و استنادگیرنده) در دوره اول و هفت خوشه مشترک (استنادکننده و استنادگیرنده) در دوره دوم ترسیم شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد بطور کلی میزان و نحوه هم آیندی حوزه های علمی مختلف در خوشه بندی ها نشان از گسترده تر شدن دامنه حوزه های موضوعی تاثیرگذار و تاثیرپذیر از این حوزه دارد. شباهت ساختاری خوشه بندی های حاصل از محاسبه رابطه بین حوزه های موضوعی تاثیرگذار و تاثیرپذیر از آن ها در دوره دوم بطور متوسط 10% بیشتر از شباهت ساختاری آن ها در دوره اول بوده است. همچنین شباهت ساختار همجواری حوزه های موضوعی تاثیرگذار بر علم اطلاعات و دانش شناسی بیشتر از شباهت ساختاری حوزه های موضوعی تاثیرپذیر از آن است. بررسی تفاوت موجود بین هر یک از گروه های حوزه های موضوعی تاثیرگذار و تاثیرپذیر از این رشته با آزمون آماری ANOVA و آزمون تعقیبیTukey نشان داد تفاوت معنی داری در تعداد استنادهای حوزه های علمی مختلف تاثیرگذار و تاثیرپذیر از علم اطلاعات و دانش شناسی وجود دارد.
    کلیدواژگان: علوم میان رشته ای، علم اطلاعات و دانش شناسی، تحلیل خوشه بندی، مجلات، حوزه های موضوعی علوم
  • فاطمه مکی زاده، زهرا اسمانی، عاطفه گل محمدی صفحات 705-726
    هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر قصد استفاده از پایگاه های اطلاعاتی توسط کاربران دانشگاهی با تاکید بر نظریه جریان است. به منظور ساخت مفاهیم و فرضیاتی که روابط بین آنها را مشخص کند، مدل مفهومی پژوهش ترسیم شد. در مدل پژوهش متغیرهای مهارت، چالش، تعامل و کنترل به عنوان متغیرهای درون زا و قصد استفاده، استفاده اکتشافی و اختلال در درک زمان متغیرهای برونزا و تجربه جریان متغیر میانجی در نظر گرفته شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته که بر پایه مطالعه متون و تدوین چارچوب مفهومی بر گرفته از نظریه تجربه جریان از حوزه روانشناسی است، تدوین گردید. جامعه آماری، کل دانشجویان تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکترا) دانشگاه یزد (5113) نفر در سال 1392 هستند. برای آزمون فرضیه ها از مدل سازی معادلات ساختاری و همچنین از نرم افزار لیزرل به منظور تحلیل داده ها استفاده گردید. سنجش روایی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عامل تاییدی- روش استخراج مولفه اصلی و چرخش واریماکس-انجام گرفت. تحلیل مدل ساختاری نشان داد که مهارت، چالش و تعامل با تجربه جریان به ترتیب با ضریب (63/0، 33/0، 41/0) رابطه مثبت دارند. تجربه جریان بر قصد استفاده با ضریب استاندارد (83/0)، استفاده اکتشافی با ضریب (82/0)، و اختلال در درک زمان با ضریب (52/0) تاثیر مثبت و قوی داشت. با توجه به مقدار تی (70/1-)، و ضریب استاندارد (37/0-) رابطه مثبت بین کنترل و تجربه جریان مشاهده نشد. این نتایج نشان می دهد که تئوری نظریه جریان به استثنای سازه کنترل در یک محیط تعامل کاربر با پایگاه های اطلاعاتی کاربرد دارد. یافته های این پژوهش جنبه مهمی را به عنوان متغیر وابسته به تجربه جریان مورد توجه قرار داده است. این جنبه، متغیر رفتار جدی و اثر گذار کاربران پایگاه های اطلاعاتی است که به واسطه آن، بدون احساس گذر زمان به جستجو و تصمیم به استفاده بیشتر از پایگاه های اطلاعاتی منجر می شود.
    کلیدواژگان: نظریه جریان، پایگاه های اطلاعاتی، کاربران دانشگاهی، قصد استفاده
  • سعید اسدی، حمزه علی نورمحمدی، خانم زهرا سعادت شاملو صفحات 727-741
    پژوهش حاضر باهدف مطالعه وب گاه دانشگاه شاهد از نظر سازگاری با استانداردهای ابرداده ای (دابلین کور،مارک ایکس.ام.ال. و توصیفی شیءگرا) وابرچسب های اچ.تی.ام.ال. انجام شده است. این تحقیق با روش وب سنجی و توصیفی صورت گرفته است و نمونه آماری شامل 291 صفحه از طبقه های مختلف وب گاه دانشگاه شاهد بوده است. نتایج حاکی از آن است که طراحان وب گاه دانشگاه شاهد، به ابربرچسب ها با میانگین 2/168 حضور، بیش تراز استانداردهای ابرداده ای اهمیت می دهند، این درحالی است که درهیچ یک از صفحات بررسی شده، استانداردهای ابرداده ای حضوری نداشته اند. قدمت بیش تر ابربرچسب ها از دلایل به کارگیری طراحان وب گاه ها در طراحی صفحات وب است. نتایج حاکی از آن است که در طراحی وب گاه دانشگاه شاهد از استانداردهای ابرداده ای به طور کلی استفاده نشده و از ابر برچسب ها به طور محدود استفاده شده است. کم توجهی در استفاده از ابرداده و ابر برچسب می تواند ناشی از عدم شناخت طراحان وب گاه ها از ساختار و اهمیت این عناصر باشد. بنابراین، بهره گیری از نظر متخصصان علم اطلاعات که از استانداردهای ابرداده ای و مزایای استفاده از آن آگاهی دارند، در طراحی و ویرایش صفحات وب توصیه می شود.
    کلیدواژگان: ابربرچسب، استانداردهای ابرداده ای، استاندارد دابلین کور، استاندارد توصیفی شی گرا(مودس)، استاندارد مارک ایکس، ام، ال، _ وب گاه دانشگاه شاهد
  • زهرا کارگرآزاد، محمدرضا اسماعیلی گیوی، مریم ناخدا، داود حاصلی صفحات 743-766
    گسترش اینترنت و وب جهان گستر همزمان با ایجاد فرصت های بسیار برای سازمان ها و افرادی که به ارائه و دریافت خدمات آموزشی می پردازند، چالش های جدیدی را نیز ایجاد کرده است. آموزش مجازی یکی از مهمترین تحولات در حوزه آموزش و پرورش می باشد. در این شیوه آموزشی وب سایت اولین نقطه ای است که کاربران جهت دریافت خدمات آموزشی فراهم شده، با آن مواجه می شوند. بنابراین،کیفیت وب سایت باید به عنوان یک فاکتور حیاتی در موفقیت آن در نظر گرفته شود و به شیوه ای دقیق تر از دیدگاه یادگیرندگان مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
    هدف پژوهش حاضر تعیین طبقه بندی ابعاد وب کوال 0/4 بر اساس تاثیر عملکرد نامتقارن مدل رضایت مشتری کانو و شناسایی ابعاد و ویژگی های اولویت دار برای اختصاص منابع و توجه مدیران وب سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران می باشد. این پژوهش در زمره پژوهش های کاربردی و توصیفی- پیمایشی به شمار می آید که به شیوه مقطعی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل دانشجویان کارشناسی ارشد دوره های مجازی مشغول به تحصیل در دو دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی و دانشکده مدیریت دانشگاه تهران می باشد که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 546 نفر دانشجو مورد پیمایش قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه استاندارد وب کوال 0/4 (ای کوال) و پرسشنامه محقق ساخته سنجش رضایت کلی کاربر بود که روایی محتوایی و پایایی این دو پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت.
    در پژوهش حاضر، علاوه بر طبقه بندی ویژگی ها و ابعاد کیفیت وب سایت، از تحلیل تاثیر عملکرد نامتقارن برای اولویت بندی ویژگی ها در تخصیص منابع، بهره گرفته شده است که این امر تصمیم گیری درباره اختصاص منابع محدود را برای حصول حداکثر رضایت کاربر تسهیل می کند. نتایج پژوهش نشان داد، بر اساس تجزیه و تحلیل تاثیر عملکرد نامتقارن مدل رضایت مشتری کانو، بعد کاربردپذیری وب سایت جزء گروه خدمات انگیزشی با عملکرد بالا، بعد کیفیت اطلاعات جزء گروه خدمات اساسی با عملکرد بالا و بعد تعامل با خدمات وب سایت در گروه خدمات اساسی با عملکرد پایین قرار دارند. در نهایت برنامه ای کوتاه مدت برای بهبود بعد تعامل با خدمات جهت کاهش نارضایتی کاربران، و برنامه ای بلند مدت برای بهبود ابعاد کاربردپذیری و کیفیت اطلاعات جهت افزایش رضایت کاربران پیشنهاد گردید.
    کلیدواژگان: وب سایت آموزش مجازی، وب کوال، رضایت کلی کاربر، مدل رضایت مشتری کانو، تاثیر عملکرد نامتقارن
  • بشری صدقی شامیر، سیدعلی اکبر احمدی صفحات 767-784
    تلفیق بازاریابی عصبی، روانشناسی اجتماعی و تجارت الکترونیک، حوزه ی جدیدی از علم عصب پایه را تحت تاثیر خود قرار داده است که میتوان بر آن «طراحی وبسایت عصب پایه» نام نهاد. مدل کاربردی طراحی وبسایت عصب پایه شامل 67 تکنیک مذاکره با زبان مغز بازدیدکننده است که ادعا می شود می تواند باعث افزایش نرخ تبدیل وبسایت های تجاری گردد. جهت بررسی اثر این مدل ، هشت وبسایت پیاده سازی شده اند. یک وبسایت ساده، بدون استفاده از تکنیک های مدل؛ یک وبسایت تکمیل، با استفاده از تمامی 67 تکنیک مدل؛ و شش وبسایت دیگر که در قسمت منقلب سازی مدل (تکنیک های برگرفته از روانشناسی اقناع)، با یکدیگر متفاوت هستند. تمام وبسایتها تنها سفارش یک کالای واحد را از طریق فرم سفارش می پذیرند. بازدیدکننده ی هدفمند و منحصر به فرد، برای هر وبسایت، از طریق تبلیغات اینترنتی جذب شدند که در دوره ی دو ماهه ی مطالعه ی مشاهده ای، رویهم رفته 957 نفر بازدیدکننده جدید را شامل گشت. نقشه ی گرمایشی وبسایت ساده و وبسایت تکمیل با استفاده از سرویس ردیابی حرکات ماوس، نشان داد در وبسایت تکمیل ، توجه بازدیدکننده به همه ی صفحه علی الخصوص فرم سفارش جلب شده است اما در وبسایت ساده اینچنین نبود. این امر موفقیت قسمت مجذوب سازی مدل را نمایان کرد. نتایج حاصل از تحلیلگر گوگل و فرم سفارش هر وبسایت نشان داد نرخ تبدیل تمام هفت وبسایت مدل نسبت به وبسایت ساده به طرز چشمگیری زیاد است و از میانگین بین المللی نرخ تبدیل وبسایت های تجاری نیز رتبه ی بالاتری را اختصاص داده است که موفقیت مدل را در افزایش نرخ تبدیل وبسایت تجاری نمایش می دهد.
    کلیدواژگان: طراحی وبسایت عصب پایه، اقناع آنلاین، روانشناسی اجتماعی در وبسایت، افزایش نرخ تبدیل، علم عصب پایه مشتری در وبسایت
  • احمد یعقوبی فرانی، خانم مهسا معتقد، سعید کریمی صفحات 785-802
    هدف اصلی مطالعه حاضر تبیین و تحلیل روند شکل گیری و توسعه قصد کارآفرینی دیجیتالی توسط دانشجویان علوم کامپیوتر با بهره گیری از تئوری رفتار برنامه ریزی شده می باشد. بدین منظور، دو متغیر مهم، یعنی دانش و مهارت کارآفرینی در الگوی نظریه رفتار برنامه ریزی شده ادغام شدند. جامعه آماری این پژوهش را 483 نفر از دانشجویان علوم کامپیوتر در چهار دانشگاه دولتی در استان همدان (شامل دانشگاه های بوعلی سینا، صنعتی همدان، سید جمال الدین اسدآبادی و ملایر) تشکیل دادند که با استفاده از فرمول کوکران، 150 نفر بعنوان نمونه آماری تعیین و به روش تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی تحقیق پس از ارزیابی و تعیین وضعیت روایی و پایایی آن جمع آوری شد. بر مبنای نتایج تحلیل رگرسیون مشخص شد که بین متغیرهای نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتار درک شده با متغیر قصدکارآفرینانه دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. البته در بین متغیرها، کنترل رفتار درک شده دارای قوی ترین تاثیر بود. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که بین متغیرهای دانش کارآفرینی و مهارت کارآفرینی با متغیر قصد کارآفرینی دیجیتالی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بر مبنای یافته-های این تحقیق، تدوین سازوکارهایی برای ترویج فرهنگ کارآفرینی، تقویت نگرش های مثبت و ارائه خدمات مشاوره و برنامه هایی برای ایجاد و تقویت دانش و مهارت های کسب و کار برای دانشجویان پیشنهاد شده است.
    کلیدواژگان: قصد کارآفرینانه، کارآفرینی دیجیتالی، تئوری رفتار برنامه ریزی شده، دانش کارآفرینی، مهارت کارآفرینی، دانشجویان علوم کامپیوتر
  • سیامک محبوب، لیلی میرطاهری صفحات 803-821
    هدف از این پژوهش بررسی و دسته بندی شیوه های بهره گیری ایرانیان از شبکه اجتماعی کتاب محور گودریدز است. بدین منظور از نظریه «استفاده و رضامندی» به عنوان چارچوب نظری پژوهش بهره گرفته شد. جامعه هدف این پژوهش ایرانیان فعال در این شبکه بودند. با استفاده از نمونه گیری در دسترس 290 پرسشنامه سالم گردآوری شده که برای استفاده در تحلیل عاملی، بر اساس آزمون کفایت نمونه KMO و آزمون کروی بودن بارتلت مطلوب بود. تحلیل عاملی25 متغیر پرسش شده را در 6 عامل دسته بندی کرد که عبارتند از: 1- اطلاع یابی (9 متغیر)، 2- بودن در اجتماع (6 متغیر)، 3- گریز از زندگی روزمره (4 متغیر)، 4- بودن با کتاب ها (2 متغیر)، 5- استحکام شغل (2 متغیر) و 6- آگاهی از مشاهیر (2 متغیر). هدف دیگر این پژوهش کشف عوامل تعیین کننده در کنشگری شبکه بود. سه فعالیت در شبکه یعنی نقد کتاب، امتیازدادن به کتاب ها و دوستیابی توسط کاربران مستلزم اقدامی آگاهانه بود با استفاده از رگرسیون خطی، قدرت پیش بینی هر یک از 6 عامل شناسایی شده بر این سه فعالیت نشان داده شد: دو عامل «اطلاع یابی» و «بودن با کتاب ها» و متغیرهای درون آنها برای پیش بینی هر سه فعالیت از قدرت لازم برخوردار هستند. عامل «بودن در اجتماع»، سومین عاملی است که به طور مشترک در فعالیت دوست یابی و نقدکتاب تعیین کننده می نماید. این بدان معناست که برای تقویت کنشگری در شبکه لازم است از یک سو این سه عامل تقویت شود، و از سوی دیگر افرادی که این عوامل را دارند، به عنوان سرمایه های اصلی شبکه به شمار آیند.
    کلیدواژگان: نظریه استفاده و رضامندی، گودریدز، شبکه اجتماعی کتاب محور، خواندن و فضای مجازی، مطالعه و شبکه های اجتماعی، خوانندگان و شبکه های مجازی
  • سعیده جهانگیری، یعقوب نوروزی صفحات 823-844
    پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ارگونومی ویژگی های دسترس پذیری در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی صورت گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 5 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرخش، نوسا، پاپیروس، پروانپژوه و پیام تشکیل می دهند. ابزار پژوهش سیاهه ارزیابی بر اساس ویژگی های دسترس پذیری ایزو171-9241 است که از روش دلفی برای متناسب ساختن آن استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از فنون آماری توصیفی به همراه آزمون فریدمن و روش تصمیم گیری چند شاخصه-مجموع ساده وزنی (SAW) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی تلاش چندانی برای تامین ویژگی های دسترس پذیری انجام نداده اند و تنها از طریق قابلیت های تعبیه شده در سیستم عامل و سکویی که نرم افزارها روی آن اجرا می شوند، بخشی از ویژگی های دسترس پذیری برای انواع کاربران ناتوان و تسهیل استفاده کاربران عادی تامین شده است. به همین دلیل، دسترس پذیری ابزارهای ورودی که از طریق سیستم عامل و سکو تامین می شود، نسبت به دیگر معیارها، با رعایت 59 درصد از ویژگی های مطلوب، بالاترین میزان رعایت ویژگی های دسترس پذیری را در نرم افزارهای مورد بررسی به خود اختصاص داده است. همچنین یافته ها نشان داد نرم افزارها به لحاظ رعایت ویژگی های دسترس پذیری از لحاظ آماری تفاوت معنا داری با یکدیگر دارند. از میان نرم افزارهای مورد بررسی نرم افزار «آذرخش» با کسب میانگین امتیاز 138.5 بالاترین امتیاز را در رعایت ویژگی های دسترس پذیری کسب کرد. همچنین این پژوهش به لحاظ پرداختن به موضوع دسترس پذیری از اولین پژوهش های انجام شده در ایران به شمار می رود و می تواند نقش مهمی در آشنا ساختن طراحان نرم افزاری و مسئولان مجموعه ها و کتابخانه های دیجیتالی با ویژگی های دسترس پذیری و توجه به کاربران خاص (ناتوان و کم توان حرکتی، حسی و ذهنی) داشته باشد.
    کلیدواژگان: دسترس پذیری، نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی، ایزو 9241، 171، کاربردپذیری، ارگونومی نرم افزارها، تعامل انسان و رایانه
  • سعیده ابراهیمی، فاطمه ستاره، مسعود حسین چاری صفحات 845-864
    هدف
    پژوهش حاضر قصد دارد رابطه بین سنجه هایرویت پذیریو ذخیره در شبکه های اجتماعی (سایت یولایک، مندلی و فیگ شر) را با شاخص استناد در پایگاه های اطلاعاتی (اسکوپوس، وب آوساینس، پاب مدسنترال و کراس رف) در خصوص مقالات حوزه پزشکی مورد سنجش قرار دهد.
    روش پژوهش: پژوهش در زمره تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه دراین پژوهش متشکل از 90728 مقاله تحقیقاتی موجود در هفت مجله حوزه زیست پزشکی نمایه شده در نظام پلاس در بازه زمانی 2009 - 2013 می باشد. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای و نظام مند انجام شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، تعداد 1892 مقاله تعیین شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که سنجه های رویت پذیری وذخیره درشبکه های اجتماعی سایت یولایک و مندلی با شاخص استناد در کلیه نظام های مورد بررسی همبستگی مثبت و معناداری دارد.درحالی که سنجه ذخیره در شبکه اجتماعی فیگ شر با استناد همبستگی منفی و معناداری را نشان داد. همچنین سنجه رویت پذیری با سنجه ذخیره در شبکه سایت یولایک و مندلی همبستگی مثبت و معنادار دارد و این در حالی است که با سنجه ذخیره در فیگ شر همبستگی ندارد.
    نتیجه گیری
    با گسترش ارتباطات الکترونیکی ارزیابی های علمی نیز شکل جدیدی به خود گرفتند و سنجه های نوظهوری از جمله سنجه های جایگزین پدید آمدند. این سنجه ها بسته به نظام گردآوری داده در آنها می توانند نتایج ارزیابی های ناشی از سنجه های استناد محور را تحت تاثیر قرار دهند. محققان می توانند با بررسی رابطه میان سنجه-های جایگزین و سنجه های استناد محور به طیف وسیع تری از ارزیابی در جامعه علمی دست یابند.
    کلیدواژگان: رویت پذیری، ذخیره، مندلی، سایت یولایک، فیگ شر، استناد، اسکوپوس، وب آوساینس، پاب مدسنترال، کراس رف، نطام پلاس، سنجه های جایگزین
  • لیلا نامداریان، بهزاد دوران صفحات 869-874
    این مقاله در صدد است به تحلیل انتقادی متن کتاب تجاری سازی تحقیق با تاکید بر حوزه علوم انسانی پرداخته، مشخص کند که آیا نویسنده به صورت علمی و دقیق و با رعایت اصل بی طرفی مقوله تجاری در حوزه علوم انسانی را مورد بررسی قرارداده است یا خیر. نتایج بررسی نشان می دهد که مشکلاتی از قبیل استدلال های ناقص، تلاش در راستای برتر نشان دادن ایده های موافق با مقوله تجاری سازی تحقیقات حوزه علوم انسانی، وجود اختشاش معنایی و کاربرد واژگان به جای یکدیگر، در متن کتاب به چشم می خورد و بایسته است که نویسنده در ویرایش های بعد، نسبت به برطرف نمودن این ایرادها اقدام نماید.
    کلیدواژگان: تجاری سازی، کاربردی، علوم انسانی، زیرساخت، موانع
|
  • Dr Leila Namdarian Pages 601-629
    The ultimate goals of policy-making would not be possible by use of the methods such as surveys. Evidence-based policy-making is a new approach in the public policy which has increased in many countries. Evidence-based policy-making is based on the assumption that decisions should be based on available evidence and rational analysis in addition to the judgments and opinions. one of the important evidence is statistics. The accuracy statistics can promote the accuracy, quality and capacity of policy. According to the importance of the statistics for the evidence-based policy-making, this paper is seeking to examine the importance of the statistics for evidence-based policy-making and tiring to show that the correct and efficient use of statistics leads to better policy. This paper uses the mixed method for this purpose. The mixed method approach used in this paper is the sequential exploratory design that the qualitative data followed by the quantitative data are collected and analysed. First, the comprehensive process framework for evidence-based policy-making is developed in the qualitative part by using meta-synthesis. Second, in the quantitative part, binomial test is used to validation of the developed framework. The data collection tool is a questionnaire and has been completed by 15 experts in the field of policy-making. Finally, the paper examines the role of information and statistics in the steps of proposed framework.
    Keywords: statistics, evidence, based policy, making, meta, synthesis, policy, making
  • Javad Abbaspour, Mahdieh Mirzabeigi, Mohammad Amin Zeinali Pages 631-649
    One indicator to assess the journals in international studies is the quality of guide for authors. The aim of this study is to determine the quality of guide for authors in Iranian journals.The population consisted of 755 Persian journals approved by Ministry of Science, Research and Technology in March 2013. Using a checklist, authors reviewed separately the content of guide for authors of 501 journals that provided access to their guide for authors through the web.according to the results, a total of 40% of the observed items were met. In addition, of the four studied sections, including generalities, legal and ethical issues, article structure and appearance, legal and ethical issues (18%) and appearance (56%) had the worst and best status respectively. In terms of the severity of problems, "violation of individuals or group rights"," how to write abbreviations and acronyms", "accepting journal requirements and laws", and "writing manuals used by authors" had the highest severity rankings.
    Keywords: Assessment, guide for authors, Iranian journals
  • Hashem Atapour, Dr Fatima Fahimnia, Dr Nader Naghshineh Pages 651-673
    Objective
    Expertise Retrieval is defined as finding experts in different subject areas as well as identifying people expertise area(s). For almost two decades, ER within knowledge-based environments has attracted attention of large and medium organizations. It has given rise to a strong community of researchers, especially in Computer and Information Science. It seems, however, that ER has remained neglected among Iranian researchers. So, addressing the foundations, methods and models of ER, current paper intends to take step in making scientific community and organization mangers familiar with main concepts of this area.
    Methodology
    This paper is an opinion paper based on library method.
    Findings: Supporting Knowledge Management is an important application of ER systems. In these systems, by avoiding the challenging characteristics of expertise concept, researchers simplify the problem of ER and limit its scope to textual documents accumulation and discovering of documents-persons associations. Several models have been presented for discovering of above-mentioned associations, among which Balog’s models had important role in promotion of ER field. document-centric model offered by Balog and his colleagues, is one of the most successful models that is the basis for subsequent models.
    Originality/Value: this paper addresses the issue of Expertise Retrieval and its Foundations, methods and Models. So, it could be of interest to information professionals, Information Retrieval area researchers, large and medium organization’s managers, and other knowledge-based environments.
    Keywords: Expertise Retrieval, Information Retrieval, Expert Finding, Expert profiling, Knowledge Management, Models
  • Dr Farideh Osareh, Dr Gholamreza Heidari, Dr Mohammad Tavakolizadeh, Ravari, Ismael Mostafavi Pages 675-703
    The purpose of the present study was analyze the interdisciplinary relations of “Library Science Information and Science” (LIS) then subject categories of Citing and Cited journals of this field were investigated from JCR database during the period of 1987-1997 and 2003-2013, and through the comparsion of obtained results, the impact of information technology on the development of “LIS” interdisciplinarity has been investigated. Methedology of research was Co-citation analysis of journals in scientometrics studies also the research was performed using the conventional techniques of scientometrics includes Bradfors’s law, Ward hierarchical clustering approach in statistical software SPSS, and the new measure including Proximity index. Research community includes cining and cited journals of 56 “LIS” journals during 1987-1997 and 83 journals during 2003-2013 in Journals Ctiation Report (JCR) database. The results showed that “LIS” has been influenced by other subject categories more than affect them for example the number of journals which “LIS” cited them from 1758 (in first period) has increased to 5303 (in second period). Co-occurrence matrix of core citing and cited subject categories was analysed, and three main clusters in the first period and seven clusters in the second period were drawn. In general, the amount and how Co-occurrence of subject categories in clusters showed that the domain and varity of affecting and affected subject categories were expanded in second period. Structural similarity of clusters for affecting and affected subject categories calculated results showed that structural similarity of clusters in the second period was %10 higher than in the first period. Also, the Structural similarity of affecting clusters of “LIS” was more than affected clusters. Assessment of difference of between subject categories groups by ANOVA and Tukey Post hoc tests showed that between all number of citing and cited groups was diffence.
    Keywords: Information, Library science, Journals, Interdisciplinary science, subject categories of science
  • Fatemeh Makkizadeh, Zahra Asemani, Atefeh Golmohamadi Pages 705-726
    Goal:The current research studies the factors affecting the intention to use databases by academic users, emphasizing the flow theory.
    Method
    A research conceptual model was developed in order to create the concepts and hypotheses and the relationships between them. Different variables were considered in the research conceptual model including the skill, challenge, interaction, and control as the endogenous variables while the intention to use, exploratory usage, and the impaired perception of time were regarded as exogenous variables. The flow experience was also taken as the intermediary variable. The questionnaires, as the data-collecting tools, were designed by the researcher through studying texts and creating a conceptual framework taken from the flow experience in psychology. The statistical population was the postgraduate students (Master's Degree and PhD) in Yazd University (5,113 people) in the Iranian calendar year 1392 (ended March 20, 2014). The Structural Equation Modeling (SEM) and Lisrel software were used for hypothesis test and data analysis respectively. Validity of the questionnary was done by confirmatory factor analysis.
    Finding: Analyzing the structural model suggested that skill, challenge, and interaction had positive relationships with the flow experience with ratios of 0.63, 0.33, 0.41 respectively. The flow experience had a strong positive impact on the intention to use, the exploratory usage and the time distortion. No positive relationship was recognized between the control and the flow experience.
    Results
    The results showed that the flow Theory is useful in an environment where the user has interaction with the database, except for the control structure. Since the experience flow is affected by user interaction, skill, sense and perception of databases it brings users satisfaction. This will lead to re- using, searching and navigating in on-line environment. The research findings consider a crucial factor as the variable which depends on the experience flow. Such a factor has a serious and effective influence on the behavior of database users, so that the user decides to use and search the database without a sense of time.
    Keywords: Flow Theory, Optimal experience, Databases, users, Intention to use, Yazd University
  • Dr Saeid Asadi, Dr Hamzeali Nourmohammadi, Zahra Saadat Shamloo Pages 727-741
    The present study has been conducted to study the Shahed University's website in terms of compatibility with metadata standards (Dublin core, Mark XML. and descriptive object-oriented) and HTML meta tags. This study is a descriptive survey, and the purpose of the application is the analysis of web pages using a prepared checklist to determine the amount of presence of metadata elements. The statistics sample consists of 291 pages of various pages of Shahed university webpages. The results showed that the web designers of Shahed University have used more meta tags (mean 168.2 presence in webpages). However, in none of the pages reviewed, metadata standards are not present. Considering the antiquity of meta tags, little Attention in the meta tags and metadata can be caused by a lack of accurate understanding of the structures and importance of this elements in the process of indexing and organizing content by designers. Therefore, the use of information science expert's opinions that are aware of metadata standards and advantages of using them is recommended in designing and editing webpages.
    Keywords: Metadata standards, Dublin core, Metadata standards MARCXML, Metadata Standards Object Description Standards (MODS), Website, Shahed University
  • Zahra Kargar Azad, Dr Mohammad Reza Esmaili Givi, Dr Maryam Nakhoda, Davoud Haseli Pages 743-766
    The extension of the Internet and World Wide Web has created new opportunities as well as new challenges for institutions and individuals who are either receiving or delivering education. Electronic learning is one of the most important breakthroughs in education in which the website is the first access point that users receive educational services provided. Therefore, website quality should be considered as an important factor resulted in the success of virtual learning and studied in a more detailed manner from the e-learners’ perspective. This paper aims to classify the quality aspects of the Tehran virtual university website (webqual 4.0) according to the Kano model of customer satisfaction and determine the asymmetric impact of the webqual 4.0 dimensions’ performance on overall user satisfaction in order to prioritize those dimensions in resource allocation, as well as sensitize the managers of the mentioned website. This is a descriptive-survey and applied study, and also a cross-sectional one. The study population included Tehran University students studying in virtual courses and the data collection tool was the questionnaire of webqual 4.0, as well as, a researcher-made questionnaire to measure end-user satisfaction. Multiple regression analysis was used to investigate the impact of performance asymmetry. The result showed that usability dimension was the high-performance excitement factor, information quality dimension was a high-performing basic factor, and service interaction dimension had low performance scores and was a basic factor. And finally, a short-term plan to improve service interaction dimension to reduce user discontent and a long-term plan to better both information quality and usability dimensions to increase user satisfaction was proposed.
    Keywords: e, Learning Website, WebQual, User Satisfaction, Kano Model, Asymmetric impact, performance
  • Boshra Sedghi Shamir, Seyyed Ali Akbar Ahmadi Pages 767-784
    By combining Neuromarketing¡ social psychology and e-commerce¡ a new area has been added to the world of consumer neuroscience named Nero web design. The practical Neuro business web design model consists of 67 applicable and implementable techniques in business websites and has been gathered in three sequential phases: attraction¡ message delivery¡ and reshaping with the aim of negotiating to the visitor’s brain to increase the conversion rate on a business website. Eight websites have been implemented to evaluate the effectiveness of this model: A simple website without using the model¡ a complete website (using all 67 techniques in the model)¡ and six other websites that differentiate in reshaping groups. The unique and targeted visitors for each websites obtained through internet advertisements. They became 957 new visitors altogether. In the period of two months of observational studying¡ Website heat maps that track the mouse movements of visitors¡ showed that visitors attracted to all parts of the complete website homepage particularly order form module but not so for the simple website. This reflects the success of attraction phase of the model. The results showed that the conversion rate of each of the seven model websites as compared to simple website is greatly high and even more than the international average conversion rate.
    Keywords: Neuro Web Design, online persuasion strategies, social psychology in business websites
  • Dr Ahmad Yaghoubi Farani, Mahsa Motaghed, Dr Saeed Karimi Pages 785-802
    The main purpose of this study was to extend the Theory of Planned Behavior (TPB) to more comprehensively explain the formation of students’ digital entrepreneurial intentions.In particular, the extended TPB incorporates two critical constructs, namely entrepreneurial knowledge and skills into the original TPB model.Data were collected from 150 computer science students from four public universities in Hamedan province. The results of regression analysis showed that there was asignificant relationship between motivational factors such as attitudes, subjective norms and perceived behavioral control and digital entrepreneurial intentions. Also perceived behavioral control played the strongest role in the determination of digital entrepreneurial intentions.Furthermore, the results illustrated that entrepreneurial knowledge and skills significantly relate to digital entrepreneurial intentions. Based on the knowledge gained in this study, some recommendation were offered for developing entrepreneurial culture, knowledge and skillsin order topromoting digital entrepreneurship.
    Keywords: Digital entrepreneurship, Entrepreneurial intention, Theory of planned behavior, Entrepreneurial knowledge, Entrepreneurial skills, Computer science students
  • Siamak Mahboob, Leili Mirtaheri Pages 803-821
    This survey tries finding and classifying the ways Iranians satisfy by Goodreads. For this purpose the Uses and Gratification theory used as theoretical framework. We send questionnaires for 290 people who were active in network. By using Factor Analysis we find that all 25 variable can be categorized in 6 factor:1- information seeking, 2- being with community, 3- escape from everyday life, 4- being with books, 5- Strengthening occupation and 6- knowing about Celebrities. Second purpose of the research was answering this question that “which factors can anticipate main activity of users?” we defined 3 activity as main activity: friend finding, rating and writing reviews.by using regression test we find that 2 factors (information seeking and being with books) can predict main activities of Iranian. As well as, being with community is another factor that Influence two main activity: friend finding and writing reviews.
    Keywords: Reading in social networks, Uses, gratification, Goodreads
  • Saeideh Jahanghiri, Dr Yaghoub Norouzi Pages 823-844
    Purpose
    The Purpose of this study is to evaluate accessibility features of Iranian Digital Library Software’s (IDLS).
    Method/Approach: This is an applied research and has done as a heuristic survey. Statistical population of the study includes five Digital Library Softwares: Azarakhsh, Nosa, Papyrus, Parvanpajooh and Payam. The researcher-made criteria list of this study is based on ISO 9241-171 and has prepared through a Delphi method. Different types of descriptive statistical techniques in collaboration with Friedman test and SAW decision making method used for data analyzing.
    Findings: Research results showed that IDLSs have made no impressive effort for regarding accessibility features and their accessibility has obtained solely through the Operating System and Platform that the software runs on it. That’s why input accessibility features – which have regarded through OS-, have gained first rank among other accessibility features. There is meaningful statistical difference between IDLSs in regarding accessibility features.
    Originality/Value: This study which survey the accessibility features of IDLSs, is one of the first attending software accessibility features in Iran and it can have an important role in introducing disable users’ needs to software developers and digital collection makers.
    Keywords: Accessibility, Digital Library Softwares, ISO 9241, 171, Usability, Software Ergonomics, Human, Computer Interaction
  • Saeideh Ebrahimy, Fatemeh Setareh, Masoud Hosseinchari Pages 845-864
    This article aims to measure the relationship between metrics of visibility and bookmarking in social platforms (Citeulike, Mendeley and Figshare) with citation counts in Scopus, Web of Science, PubMed central and Crossref. Current study is original in terms of objective and the data gathering scheme is descriptive of correlation type with a citation analysis approach. The population in this study is consists of 90,728 research papers which published in PLOS between 2009 and 2013. A sample of 1892 samples was chosen based on Cochran formula. The results showed that the visibility, Citeulike and Mendeley bookmarking counts have significant positive correlation with citations in all of the investigated systems. Conversely, social bookmarking counts on Figshare showed significant negative correlation with citations. Visibility metric has significant positive correlation with bookmarking counts in Citeulike and Mendeley, while it does not correlate with social bookmarking metric on Figshare. The results of this study suggest sharing scientific publications in social networks such as Mendeley, may increases the visibility and the future citations.
    Keywords: Visibility, Social Bookmarking, Mendeley, Citeulike, Figshare, Citation, Scopus, Web of Science, PubMed Central, Crossref, PLOS Altmetrics, Altmetrics