فهرست مطالب

پژوهشنامه بازرگانی - پیاپی 78 (بهار 1395)

پژوهشنامه بازرگانی
پیاپی 78 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/10
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقاله پژوهشی
  • سعید کرباسیان*، سید مصطفی رضوی، حسین صفری صفحات 1-28
    در دنیای کنونی، بحث بازآوری و استفاده مجدد محصولات مصرفی اهمیت خاصی یافته است؛ از این رو، مقاله حاضر به بررسی مدیریت زنجیره تامین حلقه بسته می پردازد. از آن جا که زنجیره تامین حلقه بسته نه تنها جریان رو به جلو را در برمی گیرد، بلکه شامل جریان معکوس نیز می شود؛ لذا، شرکت هایی در ارتباط با زنجیره تامین حلقه بسته خود موفق هستند که بین زنجیره معکوس و زنجیره رو به جلو هماهنگی و یکپارچگی به وجود آورند. در تحقیق حاضر پس از بررسی ادبیات موضوع، مدل جامع تری نسبت به کارهای گذشته ارائه شده است، زیرا مدل های قبلی در ارتباط با در نظر گرفتن محدود اعضا و اهداف ضعیف بودند. همچنین، مدل های اندکی با توجه به فضای عدم قطعیت ارائه شده اند. مدل ارائه شده تمام جریان های مرتبط با جریان قطعات، مجموعه ها، محصول برگشتی را دربرگرفته و همچنین، با در نظر گرفتن چهار هدف فازی که در آن موارد کمی و کیفی حضور دارند، می کوشد اختیارات تصمیم گیرنده را افزایش دهد. از دیگر تمایزهای مدل حاضر آن است که تمام حالت های برگشتی از مشتریان در نظر گرفته شده است. در پایان، برای بررسی مدل، بازیافت باتری خودرو جهت احداث مراکز زنجیره تامین حلقه بسته در دوره زمانی 10 ساله به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده که نتایج آن، به دلیل توجه همزمان به تمام اهداف سودآوری، اثرات محیط زیست، انتخاب مراکز برتر و زمان تحویل، مورد تایید خبرگان قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: زنجیره تامین حلقه بسته، صنعت باتری خودرو، برنامهریزی ریاضی چند هدفه فازی
  • وحید برادران*، سید حمید محمدی صفحات 29-60
    تاکنون تحقیقات متنوعی پیرامون متغیرهای اثرگذار بر ارزش افزوده صنعت و میزان تاثیرگذاری آن ها انجام شده است و با توجه به اهمیت موضوع در سیاستگذاری ها و امکان اثرگذاری قابل توجه این متغیر بر زیربخش های صنعت کشور و همچنین، شرایط فعلی نه چندان مناسب این بخش تاثیرگذار، این مطالعه به بررسی تاثیر دو عامل کلان تورم و نرخ ارز واقعی بر ارزش افزوده بخش صنعت می پردازد. به این منظور، با بررسی ادبیات تحقیق و درنظرگرفتن واقعیت های بخش صنعت کشور، عوامل موثر بر ارزش افزوده صنایع داخلی شناسایی شده و مدل سیستمی با استفاده از روابط سه گانه ارزش افزوده بخش صنعت، صادرات صنعتی و واردات مواد اولیه تشکیل و با استفاده از دستگاه معادلات همزمان و داده های پانلی برآورد شده است. همچنین، در این پژوهش از داده های نه زیربخش اصلی صنعت کشور استفاده شده و روند تغییر متغیرهای مورد اشاره در بازه زمانی 1370 تا 1390 بررسی شده است. براساس نتایج به دست آمده، ضرایب برآوردی نرخ ارز واقعی، واردات مواد اولیه، تعداد شاغلان و موجودی سرمایه، تاثیر مثبت و معنا داری بر ارزش افزوده صنایع مورد بررسی ایران دارد. همچنین، براساس این نتایج، یک درصد افزایش در نرخ ارز واقعی، واردات، تعداد شاغلان و سرمایه به ترتیب باعث افزایش ارزش افزوده صنایع مورد بررسی به میزان 097/0 درصد، 072/0 درصد، 456/0 درصد و 107/0 درصد شده و ضریب برآوردی تورم تولید نیز تاثیر منفی و معناداری بر ارزش افزوده صنایع مورد بررسی ایران دارد که میزان تاثیرگذاری آن 073/0- است.
    کلیدواژگان: ارزش افزوده صنعت، زیربخشهای صنعت، داده های پانلی، معادلات همزمان، تورم، نرخ ارز واقعی
  • محسن صادقی*، نغمه جوادپور صفحات 61-92
    در فضای رقابتی امروز، کشورهایی پیشتازند که با به کارگیری ابزارهای نوین، فعالیت های تجاری را سریع تر و کم هزینه تر کنند. پنجره واحد تجاری1 الکترونیکی یکی از این ابزارها است که برای بازرگانان این امکان را فراهم می سازد تا به جای مراجعه به نهادهای مختلف دخیل در امر صادرات و واردات و تکمیل فرم های مختلف الشکل، تنها به یک مرجع واحد مراجعه کرده و با تکمیل فرم های متحدالشکل، کالاها را با زمان و هزینه کم تری صادر یا وارد کنند؛ بنابراین، هزینه تمام شده محصولات، کاهش یافته و قدرت رقابتی بنگاه های داخلی در مواجهه با رقبا افزایش می یابد. بی تردید، تاسیس و کارایی این نهاد به بستر حقوقی مطمئنی نیاز دارد، اما در حال حاضر، نظام حقوقی ایران، فاقد ابزارهای حقوقی کافی و روشن است. از آنجا که تاکنون جنبه های حقوقی این نهاد در ادبیات ایران بررسی نشده است، لذا بخش نخست این مقاله به بیان مفهوم و مزایای پنجره واحد تجاری، بخش دوم به بیان ابعاد حقوقی موضوع و بخش سوم به نارسایی های حقوق ایران پرداخته و در پایان، براساس تجربیات حقوقی چند کشور موفق مانند مالزی و کره جنوبی، راهکارهای روشنی به قانونگذار و دستگاه های اجرایی ذینفع ارائه می شود.
    کلیدواژگان: پنجره واحد تجاری، صادرات و واردات، مالزی، کره، حقوق ایران
  • ابوالفضل شاه آبادی، سارا ساری گل صفحات 93-124
    د ر دهه های اخیر، دانش و مولفه های دانش محور در فعالیت های اقتصادی و دستیابی به رشد و توسعه اقتصای مستمر و باثبات اهمیت ویژه ای داشته و از این رو، شناسایی عوامل تاثیرگذار بر سرریز دانش ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با استفاده از رهیافت پانل دیتا به بررسی تاثیر حکمرانی1 و حقوق مالکیت فکری2 بر سرریز دانش3 (از کانال واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی) کشورهای درحال توسعه منتخب در دوره زمانی 2011-2001 پرداخته و نتایج آن نشان می دهد حکمرانی و حقوق مالکیت فکری بر سرریز دانش (از کانال واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی) کشورهای درحال توسعه، اثر مثبت و معنا داری دارد. همچنین، براساس نتایج تخمین، متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه و سرمایه انسانی در کشورهای مورد مطالعه بر سرریز دانش اثر مثبت و معنا دار دارند. به علاوه، رابطه مثبت و معنا داری بین درجه باز بودن اقتصاد و سرریز دانش (از کانال واردات کالاها) و رابطه منفی و معنا داری بین درجه باز بودن اقتصاد و سرریز دانش (از کانال سرمایه گذاری مستقیم خارجی) برقرار است. لذا انتظار می رود با توجه به وضعیت نامطلوب بیش تر کشورهای درحال توسعه در شاخص های حقوق مالکیت فکری و حکمرانی، سیاستگذاران و تصمیم گیران اقتصادی کشورهای مورد مطالعه، شاخص های مذکور را در راستای افزایش سرریز دانش بهبود بخشند.
    کلیدواژگان: حکمرانی، حقوق مالکیت فکری، سرریز دانش، کشورهای درحال توسعه
  • سعید حبیبا*، مجید حسین زاده، سمانه محبی فرد صفحات 125-148
    نظام حقوقی حاکم بر علائم تجاری همواره بر آن است تا با ایجاد تمهیدات لازم، از هرگونه نقض علائم تجاری جلوگیری کند. اما، از استثنائات مترتب بر استفاده از علامت تجاری غیر، استفاده منصفانه به منظور معرفی کالا و خدمت تحت آن علامت است. در استفاده منصفانه به منظور معرفی، هدف از استعمال علامت تجاری غیر، معرفی کالاها و خدمات تحت آن علامت یا اظهارنظر، انتقاد و یا تقریظ مالک علامت تجاری است. چنین استفاده ای مستلزم رعایت شرایطی است که عدم رعایت شان موجب تحقق نقض علامت تجاری می شود. بنابراین، مقاله حاضر می کوشد مفهوم و ملاک های احراز استفاده منصفانه به منظور معرفی را به صورت تطبیقی بررسی کرده تا راهکار و چارچوب مناسبی در اختیار قضات، وکلا و مشاوران قرار دهد و توسط آن ابهامات موجود در این حوزه را برطرف سازد.
    کلیدواژگان: استفاده منصفانه بهمنظور معرفی، علامت تجاری، حقوق مصرفکننده، حسننیت، مهارت خریدار
  • مصطفی قاضی زاده *، محمدصالح ترکستانی، فاطمه محمدی صفحات 149-178
    در شرایط رقابتی بازار، کسب جایگاه مناسب در ذهن مشتریان، به گونه ای که به شرکت وفادار باشند، اهمیت بسزایی دارد. امروزه شبکه های وابستگی نام تجاری، نقش مهمی در تحقیقات بازاریابی شرکت ها داشته و در زمینه تحقیقات مشتریان نیز مورد توجه قرار گرفته و با معرفی رویکرد نوین نقشه مفهومی برند توسط لوکن، کیم و مونگا (2006) مسیر تحقیقات شبکه های وابستگی نام تجاری هموار شده است. از آنجا که یکی از مهم ترین کاربردهای روش BCM، برندسازی در بازار و گسترش مطلوبیت نام تجاری است، محقق در این پژوهش قصد دارد با استخراج وابستگی های نام تجاری از وابستگی های ذهنی بیمه گزاران (مشتریان) بیمه ملت با استفاده از روش نقشه یابی مفهومی برند، نقشه مفهومی بیمه گزاران شرکت را ترسیم کند. برای استخراج وابستگی ها از روش نقشه یابی توسط مشتریان با رویکرد مستقیم استفاده شده که در آن پس از استخراج وابستگی های ذهنی مشتریان، در پنج گام مرحله نقشه یابی انجام می شود. نتایج این پژوهش، به عبارتی شبکه وابستگی های ذهنی بیمه گزاران بیمه ملت نشانگر عملکرد مطلوب نام تجاری این شرکت در مواردی مانند: برخورد خوب کارکنان، همکاری خوب کارکنان، ارائه خدمات مناسب در زمینه پوشش بیمه اتومبیل و پوشش های نو و محیط مناسب نمایندگی ها بوده است. در پایان، راهکارهایی نیز برای بهبود سطح دانش در حوزه اثربخشی نام تجاری به شرکت بیمه ملت پیشنهاد شده است.
    کلیدواژگان: وابستگی های نام تجاری، نام و نشان تجاری، شبکه وابستگی نام تجاری، شرکت بیمه ملت، نقشه مفهومی برند (BCM)
  • عاطفه آجری آیسک* صفحات 179-210
    با مشخص شدن ناکارآمدی اقتصاد دولتی، خصوصی سازی یکی از ابزارهای مهم دولت ها برای اجرای برنامه های اقتصادی و اجتماعی، به ویژه دهه های اخیر بوده و به یکی از مباحث مهم اقتصادی ایران در سال های اخیر تبدیل شده است. بی شک برای خصوصی سازی موفق، در کنار جنبه های اقتصادی، شناخت جنبه های حقوقی خصوصی سازی نیز مهم و تعیین کننده است. یکی از این موضوعات، قابلیت خصوصی سازی اموال عمومی از جنبه حقوقی است. با توجه به این که از ویژگی های اموال عمومی، غیرقابل انتقال بودن آن ها است، این سوال مطرح می شود که آیا امکان واگذاری و خصوصی سازی این اموال وجود دارد یا نه. بنابراین، این مقاله براساس روش تحلیلی تطبیقی و بر پایه مطالعه کتابخانه ای و تحلیل حقوق ایران و تطبیق با نظام حقوقی فرانسه، درصدد پاسخگویی به این سوال است. مهم ترین دستاورد مقاله این است که اگرچه قانون اساسی ایران، بخش عظیمی از فعالیت های اقتصادی را در زمره مالکیت عمومی قرار داده و اصل بر عدم انتقال اموال عمومی است، اما واگذاری این اموال به موجب قانون عادی پذیرفتنی است و از آنجا که بررسی قابلیت خصوصی سازی اموال عمومی، مستلزم شناخت این اموال است، بنابراین، مطالب این مقاله در دو بخش ارائه می شود: در بخش نخست، به شناسایی اموال عمومی و تمایز آن از اموال دولتی پرداخته و در بخش دوم قابلیت واگذاری آن با استفاده از مطالعه تطبیقی بررسی می شود و در پایان نیز ماحصل پژوهش در چند بند ارائه خواهد شد.
    کلیدواژگان: خصوصیسازی، اموال دولتی، اموال عمومی، فرانسه، ایران
|
  • S. Karbasiyan*, M. Razavi, H. Safari Pages 1-28
    Reusing, recycling and recovering parts and materials have recently gained a lot of attentions. This paper deals with a closed-loop supply chain management. After
    literature review, a comprehensive model which avoids their short comings is
    presented. Then, to evalute the model, car battey recycling center with a closed-loop supply chain with a ten years period was chosen as a case study. The results were approved by experts.
    Keywords: Closed Loop Supply Chain, Automotive Battery Industry, Fuzzy Multi, Objective Programming
  • V. Baradaran*, H. Mohamadi Pages 29-60
    This research aims to evaluate the impacts of macro factors of inflation and real effective exchange rate along with resource productivity, number of staff, raw material importation, exportation of industrial items, and capital on value added of industries. In order to achieve this goal, a system model is utilized and calculated in panel data method by help of simultaneous equation. data is extracted from nine main subsectors of Iran industries during 1370 to 1390. It is observed that real effective exchange rate, importation of raw material, capital, and number of staff has a significant effect ratio on value added of industries. The precise amount of aforementioned is 0.097, 0.072, 0.107, and 0.456 correspondingly. In other words, it can be stated 1% increase of former factors will increase value added of industries in latter numbers; however, Estimated Production Inflation Rate has a negative result on value added of industries equal to -0.073
    Keywords: Value Added of Industry, Sub Sectors of Industry, Simultaneous Equation, Inflation, Real Effective Exchange Rate
  • M. Sadeghi*, N. Javadpur Pages 61-92
    In the current competitive world, countries which use new instruments in order to facilitate commercial activities in terms of speed and cost; are more successful. One of these innovative instruments is “Commercial Single Window’ that gives merchants the opportunity to refer to one single unit instead of being obliged to refer to various related units in export and import industry for filling the required uniform forms. This instrument makes import or export of goods less expensive and less time-consuming. As a result, total costs of goods is reduced and the competition power of domestic business units increases. Certainly, establishment and efficiency of commercial single window requires a special secure and clear legal framework which does not exist in our legal system currently. Legal aspects of commercial single window have not been analyzed in Iranian legal literature yet. Therefore, concept and benefits of the instrument will be reviewed in the first chapter of this article. Legal aspects will be discussed in the second chapter and in the last part, the authors provide vivid solutions to Iranian law-makers and the related executive branches based on successful experiences of other countries such as Malaysia and South Korea.
    Keywords: Single Window, Export, Import, Malaysia, South Korea, Iran Laws, regulations
  • A. Shahabadi*, S. Sarigol Pages 93-124
    The role of knowledge and component of the knowledge-based in economic activities in order to achieve continuous and sustainable economic growth and development are of particular importance. So, the factors determining the knowledge spillovers are important. Hence, the present study using panel data approach; evaluates the effect of governance and intellectual property right on knowledge spillovers (the channel of imports and foreign direct investment) in selected developing during the period 2001-2011. The results indicate that, the effect of governance and intellectual property rights on knowledge spillovers in developing countries are positive and significant. Also, the estimation results show that gross domestic product per capita and human capital variables have positive and significant effect on knowledge spillovers in developing countries. In addition, a significant and positive relationship between openness and Knowledge Spillover (the channel of imports of goods) and a significant negative relationship between openness and Knowledge Spillover (the channel of foreign direct investment) is established
    Keywords: Governance, Intellectual Property Right, Knowledge Spillover, Developing Countries
  • S. Habiba*, M. Hoseinzade, S. Mohebifard Pages 125-148
    The legal system over trademarks has continually been trying to prevent any breach of trade marks by providing preparatory measures. The fair use doctrine on the introduction of following goods and service is of the exceptions related to use of trademark. Based on this doctrine, the trademark of third party is used to introduce its following goods and service or to comment, criticize or praise the owner of that trademark. Such a use necessitates compliance with some conditions in which non-compliance causes the trademark to be breached. This article shall analyze the doctrine of fair use for the introduction of goods and service and present the criteria of identification of this doctrine from comparative perspective.
    Keywords: The Fair Use Doctrine for Introduction, Trademark, Consumer Rights, Good Faith, Skill of Customer
  • M. Ghazizade* Torkestani, F. Mohamadi Pages 149-178
    In competitive conditions of the market to obtain a suitable position in customer's minds in a way that they are loyal to the company is important. Brand associations play a significant role in today's marketing plans of corporations and have also received a great deal of attention across various marketing and consumer researches. The goal of this thesis is to elicit core and first-order brand associations from policy holder`s (customers) of Mellat Insurance Company using Brand Concept Maps (BCM) methodology, and then create the customers’ consensus map, which is the outcome of the research. This study seeks to map the policy holder`s Brand Association network using Brand Concept Map (BCM) method. The context of a branding, marketing and the favorability extension is an appropriate implication for BCM methodology. This method employs a five-step procedure to elicit a unique consensus brand association network. Policy holder`s brand association network in Mellat Insurance has showed optimum performance in the context of cases such as, threatment of employees, cooperation of employees and providing appropriate environment. At the end, nine solutions have proposed in order to improve the level of brand effectiveness in Mellat Insurance Company
    Keywords: Brand association, Brand, Brand Association Network, Mellat Insurance Company, Brand Concept Maps (BCM)
  • A. Ajoriaysak* Pages 179-210
    Due to ineffectiveness of state owned enterprises, privatization is considered as a proper economic policy of many countries. No doubt for a successful privatization, along with the economic aspects, understanding the legal aspects of privatization is important. One of the issues, is capability of privatization of public domain. Public domain is inalienable. Now the question is whether or not state can transfer public domain to private sector? Therefore, this article is based on comparative-analytical method and aims to answer this question on the basis of library study and analysis of Iranian law and French legal system. The most important result of this article is that although in the Constitution, the scope of public domain is large but the state can transfer this property by law (act of parliament). For investigation of capability of privatization of public domain is need to recognize this property, this article is presented in two parts: In the first part is determined public domain and it's distinction from private domain of state and in the second part investigated capability of privatization of this property by comparative study of French law and in the end, the outcome of the research is presented in a few paragraphs
    Keywords: Privatization, Private Domain of State, Public Domain, France, Iran