فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی
سال سیزدهم شماره 1 (پیاپی 43، بهار 1386)
- 178 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1386/03/01
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 1توسعه نظام آموزشی در عرصه فناوری اطلاعات یکی از چالش های اصلی سیاستگذاران آموزشی است. بازنگری فرایندهای این نظام در مقابله با تاثیر شگرف فناوری اطلاعات و رسوخ روزافزون آن در ارکان مختلف این نظام از مهم ترین نکاتی است که توجه به آن منظومه ای هماهنگ را برای حضور شاداب و پویا درعصر اطلاعات طراحی و قوام آن را تضمین می کند.
در این مقاله سعی شده است تا براساس شاخص ها و نشانگرهای توسعه اطلاعاتی در نظام آموزش عالی، رویکرد نظام آموزش عالی کشورهای منتخب در عرصه فناوری اطلاعات بررسی و چهارچوب اصلی حرکت آنها در این عصر تبیین شود. همچنین، با بررسی مشکلات فراروی دانشگاه های ایران در زمینه توسعه اطلاعاتی و با توجه به نتایج حاصل از مدل ارایه شده و مطالعات تطبیقی، راهبردهای توسعه اطلاعاتی نظام آموزش عالی در ایران تبیین شده است.
کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، مطالعات راهبردی، آموزش عالی، توسعه اطلاعاتی و مدل UNDP -
صفحه 27موسسات آموزشی در سراسر دنیا اصول و معیارهایی را برای تضمین کیفیت درس ها و برنامه های یادگیری الکترونیکی انتخاب میکنند. شرکت ها و صنایع مرتبط با محصولات یادگیری الکترونیکی نیز معیارهایی را انتخاب می کنند، اما تاکید آنها عمدتا بر قابلیت استفاده مجدد اجزای محتواهای تولیدی و نیز قابلیت انتقال آنها بین محیط های نرم افزاری مختلف است. از طرفی، بین این دو دیدگاه درخصوص بحث کیفیت تفاوت های عمدهای وجود دارد، گرچه شباهت هایی نیز دارند. از سوی دیگر، موسسات آموزشی، سیاستگذاران و شرکت های فعال در زمینه یادگیری الکترونیکی نیاز دارند که در ابتدا درک صحیحی از این مفاهیم داشته باشند و سپس، متناسب با اهداف و نیازها استانداردها و معیارهای لازم را در انتخاب، خرید، تولید یا به کارگیری محتواها و دوره های درسی الکترونیکی خود در نظر بگیرند. در این مقاله ضمن بیان مفاهیم مربوط و تحلیل مختصر معیارها، راهبردها و استانداردهای مربوط به هریک از دیدگاه ها بررسی و سپس، راهنمایی و اصول اولیه موردنیاز درتعیین مشخصه های تولیدات محتواهای الکترونیکی و چگونگی انتخاب آنها ارایه شده است.
کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، یادگیری الکترونیکی، محتوای الکترونیکی، استانداردها و معیارها -
صفحه 53آموزش عالی در قرن 21 موانع زمان و مکان را در هم نوردیده و سنتی تازه در آن ایجاد شده است. آموزش عالی در قرن حاضر به دنیای مجازی تسری یافته است و در این فضا به سه شکل ارایه میشود: دانشگاه مجازی هوشمند، دانشگاه مجازی در قالب ارتباط چهره به چهره (از طریق شبکه) و دانشگاه مجازی مبتنی بر ارتباطات ناهمزمان و غالبا مکتوب (از طریق شبکه). در شکل نخست نرم افزار هوشمند جایگزین استاد می شود. در این شکل استاد مرجع یادگیری و دانش نیست، بلکه همچون مشاور عمل میکند. در شکل دوم استاد از طریق اینترنت بر محدودیت مکانی فایق می آید و فضای آموزشی به صورت فضای واقعی کلاس شبیه سازی می شود. استاد دانشجو را به وسیله دوربین می بیند و استاد نیز از همان طریق در معرض دید دانشجویان کلاس قرار میگیرد. در شکل سوم دانشگاه مجازی درس به صورت نا همزمان و ترجیحا به صورت مکتوب ارایه می شود. این شکل از ارایه ممکن است سنتی باشد و در آن به انتقال دانش اکتفا شود یا آنکه تعامل و ارتباط فعال از ارکان آن باشد و آن گونه که پاره ای از صاحبنظران دانشگاه های مجازی اشاره کرده اند، پارادایم جدیدی در آموزش عالی فراهم شود و دانشجویان به مرحله تفکر انتقادی دست یابند. در این مقاله اشکال دانشگاه مجازی تحلیل و ارزیابی شده است. تحلیل و ارزیابی مذکور مبتنی بر نظریه تجسد، نظریه پدیدار شناسی ادراک مرلوپونتی و نظریه ساختگرایی است. بر مبنای نظریه تجسد درباره آموزش دانشگاهی در فضای مجازی به صورت کلی بحث و سپس، تحلیل مذکور ارزیابی شده است. در تحلیل شکل اول دانشگاه مجازی نرم افزار های هوشمند موجود با استادان واقعی مقایسه شده است. شکل دوم دانشگاه مجازی که از طریق دوربین هدایت می شود، مبتنی بر نظریه پدیدار شناسی ادراک مرلو پونتی ارزیابی شده است. پس از تحلیل دانشگاه مجازی از نوع سوم در دو صورت سنتی و تحولگرا تجربه ای از نوع تحولگرای دانشگاه مجازی و آن گاه پیشنهادهایی برای ایجاد نمونه ایرانی دانشگاه مجازی ارایه شده است.
کلیدواژگان: دانشگاه مجازی، تجسد، پارادایم، ساختگرایی و اجتماع پژوهشی -
صفحه 75در حال حاضر، شاید یکی از نوید دهنده ترین و رو به رشدترین دستاوردهای پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات یاددهی/ یادگیری الکترونیکی و مبتنی بر اینترنت باشد که مواردی نظیر کمبود فضای آموزشی، حجم انبوه اطلاعات در دسترس و درگیری های زمانی استادان و دانش پژوهان ضرورت آن را بیش از پیش آشکار می سازد. اساسی ترین مخاطره در امر یاددهی/ یادگیری الکترونیکی تولید و مدیریت محتوای آموزشی مناسب با در نظر گرفتن خصوصیات اجتماعی، روانشناختی و تربیتی فراگیران و متناسب با علایق، شیوه درس خواندن و سطح دانش آنان است. در این میان، در پی افزایش توانمندی ها و قابلیت های ابزارهای تالیف محتوا در سال های اخیر، استقبال و بهره وری از آنها به نحو چشمگیری افزایش یافته است و به خصوص با ظهور امکاناتی نظیر «انطباق با نیازهای فراگیران»، این گونه ابزارها نقش برجسته ای را در روند تولید محتوای آموزشی ایفا می کنند. در این مقاله با هدف بررسی اهمیت ابزارهای تالیف محتوا در افزایش کارایی نظام های یاددهی/ یادگیری الکترونیکی، به بررسی مقایسه ای ابزارهای موجود و توانمندی ها و نقصان های آنان پرداخته شده است. این بررسی ها با در نظر گرفتن معیارهایی نظیر زمان لازم برای طراحی، محیط طراحی، هماهنگی با استاندارد های موجود در حوزه یاددهی/ یادگیری الکترونیکی و قابلیت های بالقوه ابزار صورت گرفته است. نتایج به دست آمده در انتخاب و کاربرد این گونه ابزارها توسط مدیران صنایع آموزشی به منظور افزایش رضایت کاربران و بهره وری نظام های آموزشی کمک شایانی خواهد بود.
کلیدواژگان: آموزش الکترونیکی، ابزار تالیف، مقایسه تطبیقی، معیارهای انتخاب و انطباق -
صفحه 90در این پژوهش سعی شده است تا میزان استفاده دانشجویان دوره های آموزش الکترونیکی از منابع اطلاعاتی مربوط به رشته تحصیلی آنان مشخص شود. مشخص ساختن مشکلاتی که دانشجویان در دسترسی به اطلاعات مربوط به رشته تحصیلی با آنها مواجه می شوند و ارایه راهکارهایی در خصوص تامین نیازهای اطلاعاتی دانشجویان دوره های آموزش مجازی جزو اهداف جزیی پژوهش حاضر است.
در اجرای این پژوهش از روش تحقیق پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان واحد آموزش های الکترونیکی دانشگاه شیراز درسال تحصیلی 85-1384 تشکیل می دهند و ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه است. یافته ها نشان می دهد که اکثر دانشجویان دوره های آموزش مجازی از منابع اطلاعاتی استفاده می کنند و میزان استفاده آنها تقریبا در سطح متوسط قرار دارد. تجزیه و تحلیل نتایج مشخص کرد که دربین گروه های سنی مختلف از نظر میزان استفاده از منابع اطلاعاتی اختلاف معناداری وجود دارد و همچنین، از نظر میزان استفاده در بین مقاطع تحصیلی نیز اختلاف معناداراست. ازسوی دیگر، مهم ترین مشکل دانشجویان در دسترسی به منابع اطلاعاتی نبود کتابخانه دارای اطلاعات مربوط و مناسب و مهم ترین دلیل عدم استفاده دانشجویان ازمنابع اطلاعاتی نداشتن فرصت کافی برای خواندنی های اضافی است.
کلیدواژگان: آموزش الکترونیکی، کتابخانه ها و منابع اطلاعاتی -
صفحه 115تکیه بر توانمندی های آکادمیک اعضای هیات علمی و انتقال تجارب آنان به دانشجویان موجب پیدایش نظام آموزشی معلم- محور در دانشگاه های جهان شد. با پیدایش نظریه های جدید یاددهی- یادگیری و کاربرد آنها در فرایند آموزش در کشورهای جهان این برداشت تا حدود زیادی تعدیل شد. ترویج نظام آموزش از راه دور و گسترش آن در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی نیز روند رشد و توسعه تفکر آموزش دانشجو– محور را سرعت بخشید. اما نحوه طراحی، تولید، توزیع و ارایه مواد آموزشی در دانشگاه پیام نور به دلیل سیطره تفکر سنتی و اقتدار تخصصی اعضای علمی آهنگ حرکت از نظام استاد– محور به سمت نظام دانشجو– محور کندتر از حد انتظار بوده است.
برنامه ریزان راهبردی دانشگاه به این نتیجه رسیدند که استفاده از این رویکرد نمی تواند دوام چندانی داشته باشد و دیر یا زود به صورت مانعی بزرگ بر سر راه توسعه دانشگاه قرار خواهد گرفت. آنان راه حل را در این دیدند که محیط یادگیری را از این وضعیت یک سویه و غیرفعال به محیط تعاملی و مشارکتی تغییر دهند. همان گونه که بروفی و اولمن (1998) استدلال می کنند، یادگیری در این گونه محیط ها هنگامی به طور موثر اتفاق می افتد که اعضای هیات علمی مواد آموزشی مبتنی بر فعالیت خودیادگیرنده تولید کنند تا بر انگیزنده آنان به بحث و تبادل نظر از طریق تعامل اجتماعی با یکدیگر باشد. مساله اصلی دانشگاه های باز و از راه دور در استفاده از این رویکرد این است که چگونه می توان چنین محیطی را طراحی، ایجاد و نگهداری و مواد آموزشی متناسب با آن را تولید کرد.
صرف نظر از مدل های گوناگون آموزش از راه دور یک برنامه موفق آموزشی در این نظام به تعهد دانشجویان برای پذیرش مسوولیت یادگیری مستقل و خود- رهبر بستگی زیادی دارد. تجربه نشان می دهد که رویکرد به کارگیری فاوا و پیشبینی مشارکت دانشجویان در فرایند یاددهی- یادگیری پذیرش این مسوولیت را تسهیل می کند، زیرا دریافت بازخورد سریع و به موقع تمایل به مشارکت بیشتر در فرایند یاددهی- یادگیری را افزایش می دهد. بنابراین، برنامه ریزان آموزشی با دو س وال مهم روبه رو هستند: 1. چگونه می توان در فرایند یاددهی- یادگیری به درستی از فاوا بهره گرفت؟ 2. چه تضمینی برای حفظ کیفیت آموزش در این رویکرد وجود دارد؟
مقاله حاضر حاصل مطالعه موردی فرایند تاسیس دانشگاه مجازی پیام نور است که در آن مراحل طراحی و اجرای برنامه با استفاده از روش تحقیق اقدام پژوهی ثبت و ضبط شده تا هم در جریان کار روش ها و تصحیح عملیات بهبود یابد و هم با بازنگری در محتوای برنامه ها کارمایه ای برای آیندگان فراهم شود.
کلیدواژگان: آموزش باز و از راه دور، دانشگاه مجازی، یادگیری مستقل، آموزش الکترونیکی، یادگیری مشارکتی، آموزش مبتنی بر فاوا و کنترل کامل کیفیت -
صفحه 137با ظهور و پیشرفت فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی جهانی و تاثیر آن بر همه ابعاد زندگی بشر جهان وارد جامعه جدیدی به نام جامعه اطلاعاتی شده است. نظام آموزشی به عنوان مهم ترین رکن هدایت کننده جامعه به سمت جامعه اطلاعاتی و تشکیل سرمای هانسانی در این فرایند مهم ترین نقش را بر عهده دارد؛ تحقق این امر نیازمند به بازنگری در سیاست ها و راهبردهای نظام آموزشی و جایگزین کردن مفهوم یادگیری الکترونیکی است. در این مقاله مفهوم و نسل های یادگیری الکترونیکی، ویژگی ها، مزایا و محدودیت ها، گروه های برخوردار، اهداف، زیرساخت های مورد نیاز، روش های طراحی و تحلیل یادگیری الکترونیکی بررسی شده است.
کلیدواژگان: یادگیری الکترونیکی، اهداف یادگیری الکترونیکی، ویژگی های یادگیری الکترونیکی، مزایا و محدودیت های یادگیری الکترونیکی، گروه های برخوردار از یادگیری الکترونیکی، زیرساخت های یادگیری الکترونیکی و طراحی و تحلیل آموزشی -
صفحه 159بر این اساس، 95 پرسشنامه برای استادان و 161 پرسشنامه برای دانشجویان ارسال شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که استادان نگرش مثبتی به یادگیری الکترونیکی به عنوان ابزار کمک آموزشی دارند. در این خصوص، احساس مفید بودن و خودکامیابی استادان مهم ترین عامل تمایل آنها به استفاده از یادگیری الکترونیکی بوده است. بر اساس نگرش دانشجویان عواملی نظیر استقلال، راهنمایی استادان و آموزش چندرسانه ای مهم ترین متغیرهای موثر بر نگرش آنان از موثر بودن آموزش های الکترونیکی است.
کلیدواژگان: یادگیری الکترونیکی، نگرش، خودکامیابی و آموزش چندرسانه ای
-
Page 1Educational development in the context of information technology is a challenging task in higher education policy-making. From another point of view Information Technology (IT) has influenced all aspects of social and educational frameworks, which is called information society. Due to these facts, higher education system should reform its strategies and policies to have new structures and processes to overcome its difficulties.In this paper studying the framework of the new paradigm of Information Technology in educational system, and using comparative studies of seven countrie's educational development plan, the main challenges in informational development for Iran's higher education system have been summarized and the core strategies have been proposed.
-
Page 27World’s educational institutions employ guidelines and criteria to ensure quality of delivered digital contents and e-learning programs. The e-learning industry also chooses criteria for the delivery of e-learning products, but their emphasis is on the usability and compatibility with various software. Though there are some similarities between these views, there are also basic differences between the views. On the other hand, all the institutions, companies, and policy makers involved in e-learning products and deliveries need to have a good understanding of these concepts. Then, they can choose proper criteria and standards in line with their objectives. In this paper, first, short descriptions of the concepts, criteria, and guidelines are expressed. Then basic guidelines and instructions to determine and choose the specifications of digital contents are presented.
-
Page 53In the 21st century, higher education has overcome the limitations of time and space and a new tradition has developed within it. In this century, higher education has been introduced into the virtual world. It has been introduced in three forms: Intelligent virtual university, virtual university through face-to-face communication and virtual university based on asynchronous (usually written) communication. In the first form intelligent software replaces the teacher. In the second, the teacher overcomes space limitations through internet and an educational environment which simulates the real classroom. The teacher sees the students by using a webcam and is seen by the student in the same way. In virtual university’s third form the lesson is presented through asynchronous and preferably written communication. This can be whether traditional and limited to knowledge transfer; or having active interaction and communication as an essential part, developing a new paradigm in higher education and facilitating students move toward critical thinking level. In this article different forms of virtual university are analyzed and assessed. That takes place based on the Theory of Embodiment, phenomenology of perception and constructivism. Regarding the Embodiment theory university education in virtual environment will be discussed in general and the analysis will be assessed afterwards. In the analysis of the first form of virtual university intelligent software available are compared with real teachers. The second form of virtual university that is directed by using webcams is assessed based on the phenomenology of perception which is due to Merleau Ponty. After analyzing the third form of virtual university in both traditional and reformist modes, a reformist experience of virtual university will be described. The suggestions for developing an Iranian version of virtual university will be offered.
-
Page 75Because of growth of the internet, reduced barriers to accessing and using the internet and increased innovations in the area of information and communication technology, Web-based education are continuously being broadened. Creation and management of instructional content is the major hazard in e-learning industry. Also, individualized contents should be provided considering social, cultural and pedagogical characteristics of the learners. Individual interests, learning styles and prior knowledge are also momentous criteria to be considered. In the recent years, features and capabilities of authoring tools have been drastically improved. Concepts such as “adapting to the needs of learners” and “personalized content” not only make authoring tools to play a more prominent role in the process of creating learning contents but also promise the emergence of a new generation of authoring tools with prominent potentials and capabilities. In this paper we attempt to outline the importance of authoring tools in the performance of e-learning systems. Therefore, capabilities and limitations of current available authoring tools are comparatively studied. These comparisons are based on criteria such as compatibility with e-learning standards, the amount of time and cost needed for the instructional design and potential features. The outcomes of the study would certainly be of significant help with enhancing the decision making procedure for managers and presidents of learning areas, which maybe overwhelmed by all the technology decisions they have to make, the number of choices available, and the terminology they may not be familiar with. These outcomes would basically lead to determining basic factors of learner satisfaction and therefore improving educational performance.
-
Page 90This research attempts to ascertain the extent use of electronic resources by virtual students in their related educational courses. To determine the difficulties that students encounter in their access to the required information, and also, to offer virtual students the mechanism for information provision are considered as partial aims of the present research. The methodology chosen is a survey one, and the instrument used for data gathering is the researcher's self made questionnaire. The researcher ran a SPSS Software to analyze the collected information. The research population consisted of electronic students of Shiraz University, in the academic year of 2005-6.The results of the study indicate that the majority of virtual students use the information materials at the average level. With regard to the extent use of resources, the analysis of the research outcomes shows that there is a significant difference among various aging groups. Regarding the amount of use of electronic resources among the different levels of the academic studies, a significant difference is also observed. The most important difficulty encountered by the virtual students in obtaining the needed materials is the inadequacy of proper libraries, having relevant and useful resources. The outcome of the research reveals also that the most important reason for not having used information materials is the lack of time for additional readings.
-
Page 115Reliance on academics and transfer of their experiences to students has resulted in a teacher-centered administrative model in terms of development and distribution of study materials at Payame Noor University (PNU). The technologies used in such a system are one-way educational TV programs, audio-video tapes, and residential class meetings on the weekends.The strategic planners of PNU have realized that these approaches are not efficient enough and must be changed to an interactive environment for learning. As it is argued by Brophy and Alleman(1998), in this type of environment learning occurs when faculty develop and encourage discussion through the use of social interaction. The problem in applying these concepts to open and distance education system is “how to develop or maintain such an environment. One way of creating a participative learning environment is the use of Information and Communication Technologies (ICT) combined with concepts taken from Total Quality Management (TQM), which results in a successful performance. Regardless of educational models in open and distance learning systems, a typical successful educational program in this system is more dependent on the learners’ commitment and the effective use of the TQM. The implementation of this strategy has been facilitated by the electronic communication technologies; and the demand of the learner for more participation in the learning process is realized through swift and timely feedback, without the adverse effect of the geographical distance between the learner and the teacher. Consequently, educational planners are faced with two major questions. Firstly, to what extent will the quality of education be maintained, and will it remain at the expected level? Secondly, how can this technology be used?PNU is planning to have a three-stage approach to create a new learning environment for its students: First, designing the infrastructure of ICT- based course delivery; Second, implementation of ICT in teaching-learning process with reference to TQM, and developing the study materials based on teacher-student and student-student interactions; Third, evaluation and follow-up system. The aim of this paper is to introduce and comment on this approach.
-
Page 137With the advent and advancements of global Information and Communication Technology (ICT) and its impact on all of the aspects of life, the universe entered a new society known as information society. In this process, educational system, as the most important pillar in leading the society toward information society and forming human capital, plays a very crucial role. Achieving this ideal requires the revision of policies and strategies of educational system and establishment of electronic learning concepts.This paper tries to study the concepts, generations, characteristics, advantages and disadvantages, interest groups, aims, necessary infrastructures and instructional analyses and designs of electronic learning. Eventually, the challenges Iran faces in establishing and development of electronic learning are examined and some recommendations are offered with the aim of its development in the country.
-
Page 159Educational development in the context of information technology is a challenging task in higher education policy-making. From another point of view Information Technology (IT) has influenced all aspects of social and educational frameworks, which is called information society. Due to these facts, higher education system should reform its strategies and policies to have new structures and processes to overcome its difficulties.In this paper studying the framework of the new paradigm of Information Technology in educational system, and using comparative studies of seven countrie's educational development plan, the main challenges in informational development for Iran's higher education system have been summarized and the core strategies have been proposed.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.