فهرست مطالب

نشریه آینده پژوهی دفاعی
پیاپی 2 (پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/09/30
  • تعداد عناوین: 6
|
  • وحید رنجبرحیدری *، ارسلان قربانی، رضا سیمبر، ابراهیم حاجیانی صفحات 7-37
    خلیج فارس از جمله مناطق جغرافیایی با ویژگی های ممتاز در جهان است و از قرن ها پیش بطور پیوسته مورد توجه دولت ها بوده، بنابراین همواره در معرض رقابت ها و کشمکش می باشد، این منطقه در برگیرنده کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به علاوه ایران و عراق است که روابط میان ایران و کشورهای جنوبی خلیج فارس از جهات مختلف مورد اهمیت است. در این راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش آینده پژوهی، یعنی تحلیل اثرات متقاطع، ابتدا داده های اولیه تحقیق با استفاده از مصاحبه های نیمه باز با تعداد 20 نفر ازکارشناسان و متخصصین موضوع جمع آوری و با استفاده از نرم افزار میک مک تجزیه و تحلیل شده اند. در نهایت نتایج حاصله از بکارگیری روش تحلیل تاثیرات متقاطع حاکی از آن بود که 5 عامل کلیدی؛ نگرش حاکمان و دولتمردان ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به یکدیگر، افزایش مسابقه تسلیحاتی و نظامی کشورهای عضو شورا (ناتوی عربی) و ایران با هدف هژمون شدن در منطقه، القاء و هراس از تئوری هلال شیعی و صدورانقلاب ج. ا. ا با هدف مقابله با ایران و تفاوتهای هویتی، تاثیر آینده بحرین، سوریه، عراق، یمن و… بر روابط فی مابین ایران و کشورهای عضو شورا و برنامه هسته ای ایران و آینده برجام، از میان عوامل 60 گانه اولیه شناسایی شد. این پیشرانها به عنوان عوامل پایه در برنامه ریزی های راهبردی می تواند مورد استفاده قرارگیرند.
    کلیدواژگان: آینده پژوهی، شورای همکاری خلیج فارس، جمهوری اسلامی ایران
  • حسین ولی وندزمانی * صفحات 37-65
    تحقیق حاضر در راستای نیل به هدف تدوین راهبرد توسعه پژوهشهای دفاعی ارتش جمهوری اسلامی ایران و پاسخگویی به این سوال اساسی صورت گرفته که راهبردهای مناسب برای توسعه پژوهش های دفاعی آجا کدام است؟ نوع تحقیق بر مبنای اهداف و ماهیت، از نوع توصیفی بوده و بر اساس دستاورد و نتایج آن کاربردی- توسعه ای است. خبرگان در امر پژوهش در سطح ارتش جمهوری اسلامی ایران و برخی مسئولین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمعا به تعداد 900 نفر، جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران (جامعه نامحدود) و روش نمونه گیری احتمالی با تکنیک طبقه ای نسبی، تعداد 385 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردیدند. داده های موردنیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه از سطح جامعه نمونه جمع آوری گردید. داده ها در مرحله اول با استفاده از فنون آماری نظیر آزمون t یک نمونه ای به منظور تبیین وضعیت موجود شاخص ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. مبنای تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات موجود در مسیر توسعه پژوهش های دفاعی ارتش جمهوری اسلامی ایران با کمک مدل تعیین راهبرد فرد. آر. دیوید انجام پذیرفت و سپس در راستای تدوین راهبردها به کمک فن تاپسیس ابتدا نوع راهبرد فعلی ارتش جمهوری اسلامی ایران مشخص و سپس راهبردهای مناسب پیشنهاد گردیدند. نتایج نشان می دهد، با توجه به اینکه در حال حاضر راهبرد پژوهش های دفاعی ارتش جمهوری اسلامی ایران در حالت تدافعی است؛ لذا مناسب ترین راهبرد «توانمندسازی پژوهش های دفاعی، از طریق تقویت زیرساخت های موردنیاز، بهبود و اصلاح فرایندها، توسعه و تعمیم فرهنگ پژوهش و تحقیقات، توسعه سرمایه انسانی متعهد و حمایت و پشتیبانی سامانه فرماندهی در راستای تولید فکر و اندیشه نو و تبدیل آجا به سازمانی یادگیرنده و اخذ بازخورد» عنوان گردید.
    کلیدواژگان: توسعه پژوهش های دفاعی، ارتش جمهوری اسلامی ایران، راهبرد، سیاستگذاری علمی، برنامه ریزی راهبردی
  • علی حنفی *، احمد لطفی صفحات 67-92
    در پژوهش حاضر مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک مسئله گسترش سامانه متحرک موشکی به عنوان یکی از سامانه های مهم و تاثیرگذار در جنگ های آینده در منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. بی شک یکی از اهداف دشمن متخاصم در اولین قدم برای حمله به نیروهای خودی، حمله به سامانه متحرک موشکی خواهد بود. در واقع زمانی که دشمن در صدد حمله به سامانه متحرک موشکی و افزایش خسارات است، نیروی مدافع در راستای کاهش خسارات به دنبال استقرار تعداد بهینه و بهترین نوع چیدمان این سامانه ها در مقابله با حملات نیروی مهاجم فرامنطقه ای است. روش کار بدین صورت انجام گرفت که ابتدا با تنظیم پرسش نامه و مصاحبه با خبرگان نظامی، نظرات متخصصان نظامی و جغرافیا درباره عوامل موثر در استقرار و گسترش سامانه های متحرک موشکی جمع آوری شد، سپس با استفاده از نقشه های توپوگرافی و نیز رقومی کردن آن ها، پایگاه داده در نرم افزار ArcGIS تهیه و همچنین وزن دهی داده ها با استفاده از مدل تصمیم گیری AHP انجام گرفت. در نهایت با استفاده از روش AHP و پردازش داده های مکانی و غیرمکانی در محیط نرم افزار ArcGIS تعداد 22 نقطه برای استقرار و گسترش سامانه های موشکی شناسایی گردید. در ادامه بعد از تعیین وزن خسارت احتمالی نقاط مذکور، به چگونگی گسترش این سامانه ها با هدف کاهش خسارات ناشی از حملات دشمن پرداخته شد. در پایان با حل مدل ریاضی مسئله میزان سود نیروی مدافع، میزان زیان نیروی مهاجم و محل استقرار و گسترش سامانه های موشکی برای تعداد 1 تا 5 سامانه مشخص گردید.
    کلیدواژگان: مدل برنامه ریزی صفر و یک، جنگ های آینده، سامانه موشکی، تئوری بازی
  • حمید کریمی *، علیرضا عین القضاتی صفحات 93-115
    با توجه به رهنمودهای مقام معظم فرماندهی کل قوا مبنی بر تکیه نظام ج. ا. ا. بر استحکام ساخت قدرت درونی، این مقاله در پی تبیین نقش آن دسته از فناوری هایی است که با همگرایی خود منجر به ارتقای توان نظامی بومی به عنوان یکی از مولفه های قدرت بازدارندگی همه جانبه دفاعی ج. ا. ا. می شود. در ادامه با استناد به اسناد بالادستی و آرای اندیشمندان در حوزه های مختلف، شاخص های این فناوری استخراج و با بهره گیری از پژوهش آمیخته با روش توصیفی و استنباطی انجام گردید. جامعه آماری تحقیق شامل: اساتید دانشگاه عالی دفاع ملی، متخصصان صداوسیمای ج. ا. ا، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مرکز پژوهش های مجلس که با مراجعه به نمونه ای از آنها به تعداد 93 نفر، امر گردآوری اطلاعات پیرامون احصای عوامل و شاخص های توان نظامی بومی انجام شد. سپس امر گردآوری اطلاعات از 30 نفر از خبرگان نظامی راجع به فناوری های همگرا انجام شد و نتایج این تحقیق مبین آن است که بکارگیری فناوری های همگرا به عنوان فناوری های حساس، توان نظامی، امنیت و پیش بینی تهدیدات را تقویت نموده و صنایع بومی را در تولید تجهیزات خودکار و بدون سرنشین ارتقاء می دهد و منجر به ارتقاء آموزش نیروهای مسلح با استفاده از محیط های آموزشی مجازی و شبیه سازی می شود. همچنین شناسایی و حفاظت در برابر عوامل شیمیایی، بیولوژیکی، رادیولوژیکی و انفجاری تسهیل گردیده و جان سربازان و جنگاوران بهتر از گذشته حفظ شده و درمان های غیر دارویی برای تقویت عملکرد جنگاوران را به وجود می آورد و سامانه های جنگی را تقویت و حمله های تروریستی را مدیریت و توان مقابله با آن ها را افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: فناوری همگرا، اقتدار ملی، تولید ملی، توان نظامی بومی، بازدارندگی همه جانبه دفاعی ج، ا، ا
  • علی ایمانی *، کیومرث احمدی صفحات 117-141
    آینده پژوهی از جمله ظرفیت های تکامل نیافته بشری است و واقعیت این است مطالعات آینده به ما کمک می کند تا عدم اطمینان ها را تا حد ممکن تقلیل بخشیم، قدرت هوایی مسلط در نظام نوین جهانی این امکان را برای نظام های توسعه طلب فراهم می نماید که در اقصی نقاط جهان و با بکارگیری یگان های شکاری تاکتیکی به اعمال سلطه علیه کشورهای دیگر بپردازند. لذا جهت مقابله با نفوذ قدرت های مسلط، سیاست گذاری توسعه یگان های شکاری تاکتیکی، شناخت محیط ملی و بین المللی و تهدیدات پیش رو در عرصه هوایی، نقاط قوت، ضعف و فرصت های یگان های شکاری تاکتیکی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در همین راستا این مقاله به تبیین سیاستگذاری توسعه دفاع آفندی یگان های شکاری تاکتیکی نیروی هوایی در راستای توانمندسازی این یگان ها در قرن 21 پرداخته و با توجه به پیامدهای ملموس آن سیاست های اجرایی لازم را ارائه می نماید. پژوهش رحسب هدف، کاربردی و برحسب روش، توصیفی و از شاخه پیمایشی است که جهت جمع آوری اطلاعات به روندهای آینده سیاسی و امنیتی کشور و منطقه نیز توجه داشته است، جامعه مورد مطالعه یگان های شکاری تاکتیکی نهاجا است که بهره گیری از روش دلفی و نمونه گیری غیر احتمالی و از نوع قضاوتی از نقطه نظرات خبرگان، مطالعه اسناد و مدارک، همچنین تجارب حاصل از عملکرد یگان های شکاری تاکتیکی نهاجا در طول دفاع هشت ساله و بررسی جنگ های سه دهه اخیر پیرامون مرزهای ج. ا. ا استفاده شده است که تدوین سیاست های اصولی و متناسب با تهدیدات منطقه ای و فرامنطقه ای جهت توانمندسازی یگان های شکاری تاکتیکی نیروی هوایی الزامی و اجتناب ناپذیر است. سیاست های اجرایی توسعه دفاع آفندی با اتکا بر مولفه های مهم قدرت هوایی همچون نیروی انسانی، تجهیزات، ساختار و ابنیه سازمانی و سامانه فرماندهی نتیجه مهم پژوهش حاضر می باشد.
    کلیدواژگان: سیاست گذاری توسعه، آینده پژوهی، روندهای راهبردی، یگان شکاری تاکتیکی نیروی هوایی، دفاع آفندی
  • فتح الله کلانتری * صفحات 143-162
    جنگ های هیبریدی شامل گستره ای از حالات متفاوت جنگ از جمله توانایی های متداول، راهکنش های نامنظم، انجام خشونت بی رویه و اغتشاشات جنایی است که توسط دولت ها یا نهادهای غیر دولتی هماهنگ می گردد. هدف اصلی این مقاله تدوین راهبردهای خرد و کلان جنگ احتمالی آینده با تاکید بر اجرای جنگ ترکیبی (هیبریدی) می باشد. این پژوهش به روش آمیخته (روش توصیفی- تحلیلی و زمینه ای موردی) انجام گردیده و از نوع توسعه ای- کاربردی می باشد، روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای بوده و جامعه آماری 47 نفر، که با استفاده از روش های تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. تعداد 10 مورد قوت، 8 مورد ضعف، 5 مورد فرصت و 5 مورد تهدید به دست آمده است. بر اساس موقعیت راهبردی به دست آمده، وضعیت نیروهای مسلح ج. ا. ایران در جنگ آینده وضعیت مطلوبی است و در ابتدای ربع اول، یعنی مسیر تهاجم خفیف قرار گرفته است. بر اساس مدل SWOT تعداد 7 راهبرد خرد ارائه گردیده که پس از تلفیق آن با 5 ویژگی راهبردی، بنیادی و مهم جنگ آینده، 4 راهبرد کلان اسخراج شده و در نهایت 10 پیشنهاد مناسب ارائه شده است. از چهار سناریو پیش بینی شده جهت جنگ های ترکیبی آینده، دو سناریوی آن (سنارویو اول و چهارم) به صورت ترکیبی برای ج. ا. ایران متصور می باشد، یعنی ترکیب جنگ کنترل از راه دور با جنگ باتلاقی.
    کلیدواژگان: جنگ آینده، جنگ ترکیبی، قابلیت محور، تاثیرمحور
|
  • Vahid Ranjbarheydari *, Arsalan Gorbani, Reza Simbar, Ebrahim Hajiani Pages 7-37
    Persian Gulf is one of the most geological areas in the world with outstanding characteristics that was constantly in consideration of so many states for centuries. So, Persian Gulf has always been faced with competitions and conflicts of states. This area involves state parties of the PGCC, including Iran and Iraq, that Iran’s relations with southern countries of Persian Gulf is important from several aspects. In this regard, by utilizing futures study, first, initial data was collected by semi-open review with twenty experts in this subject and was analyzed by Micmac software. Finally, the conclusion of utilizing intersecting effects analysis was the recognition of five key factors among sixty initial recognized factors. These five factors include: the attitudes of authorities and governments of Iran and state parties of the PGCC with each other; proliferation of military competitions between state parties of the council (Arabian NATO Plan) and Iran with the aim of being hegemony in Persian Gulf area; inspiring fear of Shiite-Arc and issuance of Islamic Revolution of Iran to be against Iran and identity differences; the effects of the future of Bahrain, Syria, Iraq, Yemen and Lebanon on relations between Iran and state parties of the PGCC; and, Iran’s Atomic Program and the future of BARJAM (Joint Comprehensive Plan of Action: JCPOA). These factors can be used as main factors in Scenario in future study.
  • Hossein Valivand Zamani * Pages 37-65
    This paper is an attempt to answer the fundamental question of what the suitable strategies are for developing defensive researches in the IRI Army. Based on its objectives and nature, the research is descriptive and based on its outcomes and consequences, it is an applied-developmental paper. The statistical population of the research is a 900-people body of research experts in IRI Army and some of the authorities in the Ministry of Science, Research and Technology, of which 385 people were selected as the sample population using the simple random sampling. The required data was collected from the sample population via a questionnaire. In the first-phase, data was analyzed through a single-sample t-test to identify the present condition of the parameters. The basis of the identification of the strengths, weaknesses, opportunities and threats in the non-industrial research system of the IRI Army was the David's modeling and Improved David's Modeling. Then, using the TOPSIS technique, the type of current strategy of IRI Army was specified and new strategies were proposed. The results indicate that the present strategy is defensive and the most suitable strategy for reinforcing the non-industrial research system was determined to be achieved by enforcing the required infrastructures, improving and revising the processes, developing and publicizing the research culture, developing the committed human capital and supporting of the commanding system (top authorities) in order to generate new thoughts and transform IRI Army to a learning organization and finally getting a feedback.
  • Ali Hanafi *, Ahmad Lotfi Pages 67-92
    This study aimed to introduce linear and Integer programming model of deployment of portable missile system as one of the most important and effective systems in upcoming wars that is probable in Kermanshah-Iran. There is no doubt that attacking missile systems will be one of the first targets for militant enemy forces. In fact, when the enemy is about to attack a moving missile systems and increase damages, Defense force in order to decrease them, seeks to settle the optimal number and the best type of installation of these systems against aggressive raids. To do the study, first some data were collected about efficient factors in settlement and deployment of portable missile systems by questionnaires and interviews with military and geography experts. To do the study, first some data were collected about efficient factors in settlement and deployment of portable missile systems by questionnaires and interviews with military and geography experts. Using Topography maps and digitizing them and ArcGIS software, a database was prepared and data weighting was done by AHP model. Then, using AHP and geospatial and non-geospatial data processing with ArcGIS, 22 points were identified to deploy missile systems. Finally, making and solving a mathematical model the gains of defense forces, damages of invaders and deployment of missile systems were specified.
  • Hamid Karimi *, Alireza Einolghozati Pages 93-115
    According to the guidelines of the Supreme Commander-in-Chief on relying I.R.I on Build & Inner strength, this paper seeks to explain the role of those technologies which lead to improve indigenous military power with their convergence as one of components of multilateral deterrence power of I.R.I. In this case, according to data collected from the upstream and scholars’ viewpoints in various fields, the extracted indices were gathered based on descriptive and inferential statistics by using a mixed method study. A sample of 93 people was selected from the population of Supreme National Defense University Professors, members of Expediency Discernment Council, Parliament (Majlis) Research Center and some data about the factors and indicators of Indigenous military were collected from them. Then in the second phase data collection was done from 30 military experts about Converging technologies. The results of this study indicate that the use of converging technologies as critical technologies promote Military power, Security and anticipated threats as well as local industries in the production of automated and unmanned equipment leads to the promotion of the armed forces by utilizing virtual and simulated learning environments also leads to identify and protect of C.V.R.E and soldiers and warriors could better be much more preserved , Non-drug treatments boost the warriors’ performance and strengths dealing of the combat systems with terrorist attacks, and increase warriors’ ability against above problems.
  • Ali Imani *, Kumars Ahmadi Pages 117-141
    Futures studies, as one of human’s undeveloped potentialities help us to decrease doubts. The air power of the world’s hegemonic systems has made it possible to implement their dominance over independent countries in the corners of the world by using their tactical air units. Therefore, in order to oppose this hegemony, the policy-making for the development of the tactical air units, the recognition of the national and international environment and facing the air threats, strengths, weaknesses and the opportunities of the tactical units are analyzed. For this purpose, this paper explains the policy-making for the development of the offensive defense of the Air Force tactical units to empower them in the 21st century and offers the necessary strategies according to its tangible consequences. The research method is descriptive and the research population is the IRI Air Force tactical air units. According to experts, from studying of the documents and the experiences obtained from the performance of the tactical air units during 8-year Holy Defense and studying of the wars during the last three decades in the neighboring countries, it has been concluded that the formulation of principal policies suitable for the regional and beyond regional threats is necessary and indispensible for empowering the Air Force tactical units. The executive policies for the development of offensive defense relying on the important categories of air power such as manpower, equipment, assets and the command system is the significant result of this research.
  • Fatolah Kalantary * Pages 143-162
    Hybrid Warfare includes a wide range of different types of wars such as common abilities, disordered strategies, excessive violence, and criminal disturbances which are coordinated by governments. The main purpose of this paper is to provide the micro and macro strategies of the possible future wars, with the emphasis on Hybrid warfare. This study has been done with the mixed method (descriptive and analytic method and grounded theory) and it is developmental-practical kind. Data were collected by field research. The statistical population includes 47 people which has been analyzed by practice research method. 10 cases of strength, 8 cases of weakness, 5 cases of opportunity, and 5 cases of threat were found. According to the acquired strategic position, the condition of Armed forces of Islamic Republic of Iran is favorable in possible future war and they are positioned in the first quarter, which is the path of small invasion. According to SWOT model, there were 7 micro strategies that after compounding with the 5 strategic, fundamental and important features of future war, 4 macro strategies were extracted and finally 10 proper suggestions are provided. Two scenarios (the first and the fourth ones) were conceived for Iran from the four predicted ones: The combination of remote control and Swamp wars.