فهرست مطالب

تعلیم و تربیت استثنایی - سال هشتم شماره 87 (اسفند 1387)

نشریه تعلیم و تربیت استثنایی
سال هشتم شماره 87 (اسفند 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/12/13
  • تعداد عناوین: 15
|
  • محمدعلی اوتاری نیا صفحه 3

    این پژوهش به منظور بررسی میزان نقش فعالیت های گروهی فوق برنامه بر سازگاری روانی اجتماعی دانش آموزان استثنایی استان گیلان در سال تحصیلی 85-84 انجام گرفته است. برای بررسی نمونه ای به حجم  337 نفر از دانش آموزان استثنایی استان گیلان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده و با پرسشنامه ی پژوهشگر ساخته ی برگرفته از مقیاس رشد اجتماعی واینلند که والدین و معلم مربوط به تفکیک برای دانش آموزان برگزیده شده باید به آن پاسخ می دادند مورد ارزیابی قرار گرفتند. فعالیت های گروهی فوق برنامه ای که در این پژوهش مورد سنجش قرار گرفتند شامل اردوها،بازدیدها، عضویت در فعالیت های هنری شامل گروه های سرود و نمایش و فعالیت های ورزشی فوتبال و دومیدانی بود. روش به کار رفته در این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی آن بود. نتایج نشان داد ضریب همبستگی بالایی بین متغیرهای پیش بین (فعالیت های فوق برنامه) و متغیر ملاک (سازگاری روانی اجتماعی) وجود داشته و تمام متغیرهای پیش بین در شرایط همزمان نقش مثبت و تاثیرگذاری بر 2l متغیر ملاک داشته و نقش تمام آنها در سطح 5 درصد معنی دار بود. همچنین تفاوت معنی داری بین سازگاری روانی اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر مشاهده نشد.در بررسی میزان بیشترین و کمترین نقش فعالیت های فوق برنامه به تفکیک برای گروه های ناشنوا،چند معلولیتی،کم توان ذهنی و نابینا در رگرسیون همزمان و تفکیکی نیز مشخص شد.برای گروه ناشنوا بیشترین و کمترین نقش به ترتیب مربوط به فعالیت های فوق برنامه عضویت در گروه نمایش و اردوی زیارتی و برای گروه چند معلولیتی عضویت در گروه سرود،ورزش دو و میدانی و برای کم توان ذهنی عضویت در گروه سرود و ورزش فوتبال و در نهایت برای گروه نابینا عضویت در گروه سرود و عضویت در گروه نمایش بود.

    کلیدواژگان: سازگاری روانی اجتماعی دانش آموزان استثنایی، سازگاری روانی اجتماعی دانش آموزان، میزان نقش فعالیت های گروهی فوق برنامه، نقش فعالیت های گروهی فوق برنامه، فعالیت های گروهی فوق برنامه بر سازگاری، برنامه بر سازگاری روانی اجتماعی، برنامه، سازگاری روانی، بررسی میزان نقش فعالیت های گروهی، سازگاری روانی اجتماعی دانش آموزان
  • طاهره بهمنی صفحه 14

    هدف از این پژوهش مقایسه ی نمرات شیوه های فرزندپروری والدین و توانایی نوشتن در دانش آموزان دختر دارای نارسایی نوشتن و عادی پایه ی چهارم ابتدایی است.روش مورد استفاده علی-مقایسه ای و جامعه ی آماری تمام دانش آموزان دختر پایه ی چهارم ابتدایی شهر بهبهان است.روش نمونه گیری،خوشه ای تصادفی بود که از کل مدارس ابتدایی،6 مدرسه ی دخترانه و از هر مدرسه 5 دانش آموز عادی انتخاب و برای تعیین دانش آموزان دارای نارسایی نوشتن با استفاده از معیار تشخیصی و آماری انجمن روانپزشکی آمریکا (0002)،نظر معلمان، نمره ی املاء و انشاء و آزمون فلاح چای (1374)،30دانش آموز دختر دارای اختلال نارسانویسی غربالگری شدند.ابزار مورد استفاده پرسشنامه ی ویژگی های جمعیت شناختی و پرسشنامه ی شیوه های فرزندپروری رابینسون بود که توسط والدین تکمیل شد. نمرات شیوه های مختلف فرزندپروری والدین در دو گروه کودکان عادی و نارسانویس متفاوت بود.والدین دانش آموزان عادی نمره ی بیشتری در شیوه های فرزندپروری مقتدرانه به دست آوردند.یافته های فرعی پژوهش نشان داد بین سطح درآمد خانواده و سطح تحصیلات مادر و توانایی نوشتن دانش آموزان رابطه ی معناداری وجود دارد.

    کلیدواژگان: مقایسه ی نمرات شیوه های فرزندپروری والدین، پژوهش مقایسه ی نمرات شیوه های فرزندپروری، شیوه های فرزندپروری، توانایی نوشتن در دانش آموزان دختر، نوشتن، شیوه ی فرزند، فرزندپروری والدین و توانایی نوشتن، والدین، شیوه های فرزندپروری والدین و توانایی، دانش آموزان دختر
  • حمیده سلیمانی صفحه 22

    هدف از این مقاله حاضر،ارایه ی راهکار به والدین دارای کودکان دارای اختلال درخودماندگی است.اگر بخواهیم کودکان از زندگی لذت ببرند و استعدادهای بالقوشان شکوفا شود،باید به نیازهای جسمی،روانی، اجتماعی و ذهنی آنان توجه کنیم.هیچ چالشی در زندگی به اندازه ی تربیت فرزندان مهم نیست.همه ی کردار، گفته ها،احساسات و افکار پدران و مادران تاثیر بسزایی در زندگی فرزندشان دارد.این نقش مهم آنگاه فراگیر می شود که والدین بیاموزند برخی از خصوصیات آشکار و نهان فرزندانشان از کجا نشات می گیرد و با شناسایی این عوامل بهتر بتوانند انتخاب کنند که با موقعیت های خاص چگونه برخورد نمایند.این مقاله راهبردهایی را به والدین پیشنهاد می کند تا بتوانند به کودک خود،برای حل مسایل شان کمک کنند و درعین حال به آنها احساس ارزشمند بودن بدهند.

    کلیدواژگان: کودک، آموزش، والدین، اختلال درخودماندگی، آموزش والدین کودکان، رفتار، قصه، درمانی، تمرین، گاربر
  • علی رضااحمدی صفحه 37

    این مقاله به بررسی اشتغال و کاریابی فارغ التحصیلان کم توان ذهنی می پردازد.اشتغال این افراد از مهمترین چالش ها و دغدغه ها برای خود آنان،والدین و آموزش و پرورش استثنایی می باشد.بنابراین برنامه ریزی،سازگاری و اصلاح سازمان یافته ی آموزش حرفه ای ضروری به نظر می رسد. با نگاهی به برنامه ی آموزش حرفه ای جهت اشتغال افراد کم توان ذهنی در برخی از کشورهای خارجی درمی یابیم که پیرامون آموزش حرفه ای این گروه در زمینه های شغلی،به کارگماری و استقرار اجتماعی آنان به برنامه ریزی علمی و منسجم پیش از شروع مدرسه تا پس از فراغت از تحصیل و داشتن شغل و نگهداری آن پرداخته اند. در کشور ما هم اقداماتی در زمینه ی آموزش حرفه ای دانش آموزان کم توان ذهنی صورت گرفته است.به این منظور برنامه ی دوره ی پیش حرفه ای و متوسطه ی حرفه ای جهت آموزش حرفه ای و اشتغال مناسب طراحی شده که تلاش و همکاری آموزگاران استثنایی،والدین و دست اندرکاران آموزش و پرورش استثنایی را می طلبد.

    کلیدواژگان: حرفه ای، اشتغال، برنامه ی آموزش حرفه ای جهت اشتغال، آموزش، آموزش حرفه ای جهت اشتغال افراد، شغلی، آموزش حرفه ای دانش آموزان کم توان، کم توان ذهنی، افراد کم توان ذهنی، اشتغال افراد کم توان ذهنی
  • مهرناز کمیجانی صفحه 47

    اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) یکی از شدیدترین و مخرب ترین اختلالات اضطرابی کودکان می باشد که ممکن است عوارض نامطلوب آن به آسانی قابل زدودن نباشد.سلب اعتماد کودک از تمام بزرگترهای قابل اعتماد،پس رفت عملکرد تحصیلی و اجتماعی،ازدواج های ناموفق و منجر به طلاق و بروز اختلالات روان-تنی در زندگی آتیه ی کودک،تنها بخشی از پیامدهای این اختلال است.کودکانی که در معرض رویدادهای آسیب زا قرار می گیرند،اغلب با رفتارهای آشفته و حاکی از بیقراری واکنش نشان می دهند و مدام تلاش می کنند از یادآوری رویداد و حادثه خودداری کنند.تاثیر این وقایع روی کودکان به عوامل مختلفی از جمله نوع حادثه،شدت،محیطی که حادثه در آن رخ داده،تداوم و تسلسل حادثه و سنی که کودک در معرض آن قرار گرفته بستگی دارد.آگاه کردن والدین و کودکان از شرایط و موقعیت های خطرساز،بهترین پیشنهاد پیش گیرانه ای است که در تمام دنیا اجرا می شود و رسانه هایی چون صدا و سیما و مطبوعات نقش بسیار عمده ای در این زمینه دارند.

    کلیدواژگان: PTSD، اختلال، کودکان، اختلال استرس، آسیب، اضطراب، اختلالات اضطرابی کودکان، درمان، بروز اختلالات روان، استرس پس از آسیب
  • امیرعباس ابراهیمی صفحه 53

    غربالگری روندی عمومی است که به وسیله ی آن، گروه هایی از افراد به آنهایی که اختلال های تعریف شده ای را بروز می دهند و آنهایی که اختلالی را نشان نمی دهند تقسیم می شوند.در این حالت،غربالگری روندی دوگانه است آنکه احتمال می رود اختلالی ندارد در آزمون قبول می شود و نامزد احتمالی داشتن اختلال رد می شود.هدف غربالگری کاهش شنوایی شناسایی کودکان دارای افت شنوایی به محض امکان است. به طور مرسوم،در برنامه های غربالگری شنیداری برای شناسایی کودکان دارای آسیب شنوایی محیطی ،از آزمون های انتقال هوایی استفاده می شود.اگرچه ثابت شده چنین آزمون هایی در شناسایی افت چشمگیر شنوایی کارآمد هستند اما امروزه به خوبی ثابت شده که محدودیت هایی در شناسایی شرایط بیماریزای گوش میانی با استفاده از آزمون های انتقال هوایی وجود دارد. مطالعه های زیادی نشان داده اند غربالگری شنوایی به تنهایی،نمی تواند حدود نیمی از کودکان دارای بیماری تایید شده ی گوش میانی را شناسایی کند.این مقاله به مرور اصول زیربنایی غربالگری شنیداری پرداخته و سرمشق هایی برای غربالگری نوزادان،شیرخوارها،نوپاها و کودکان سن مدرسه ارایه می کند.موضوع های مورد بحث شامل غربالگری شنوایی نوزادان،غربالگری افت شنوایی در کودکان پیش دبستانی و دبستانی و غربالگری اختلال های گوش میانی،است.

    کلیدواژگان: غربالگری، غربالگری کاهش شنوایی شناسایی کودکان، شنوایی، کودکان، برنامه های غربالگری شنوایی نوزادان، هدف غربالگری کاهش شنوایی شناسایی، غربالگری اختلال های، آزمون، برنامه های غربالگری، شناسایی
  • هایده بهبودی صفحه 65

    مشارکت جدی خانواده و مدرسه همیشه مورد توجه متخصصان امر آموزش و پرورش و خانواده ها بوده است. اما گاهی مواقع عدم شناخت اولیاء از اهداف و کارکردهای مدرسه منجر باعث می شود ارتباط و همکاری بین خانواده و مدرسه به درستی انجام نشود در حالی که مشارکت واقعی زمانی صورت می گیرد که خانواده در امور مدرسه درگیر شوند و مدرسه نیز خانواده را همراه و همیار خود ببیند.پژوهش ها نشان داده است هر قدر والدین در مسایل مدرسه فرزندانشان بیشتر مشارکت داشته باشند،پیشرفت تحصیلی کودک افزایش می یابد. بنابراین،تقویت مشارکت خانواده و مدرسه از پیش نیازهای یک برنامه ی موثر است که باید مورد توجه قرار گیرد.

    کلیدواژگان: مدرسه، والدین، خانواده، مشارکت، آموزش، کودکان، آموزش و پرورش، مشارکت والدین، تقویت مشارکت خانواده و مدرسه، اهمیت مشارکت والدین در فعالیت
  • سیمین آزاد صفحه 71

    یکی از متداولترین مشکلات دانش آموزان استثنایی، مشکلات نوشتاری (نگارش انشاء)می باشد برای کاهش این مشکل در این مقاله ابتدا تعاریفی از زبان،تفاوت زبان در کودک کم توان ذهنی و کودک عادی توضیح داده شده است و مراحل تکامل زبان تا رسیدن به زبان نوشتاری بیان گردیده،سپس طرح انشاء خورشیدی که یکی از راهکارهای کاهش مشکلات انشاءنویسی دانش آموزان کم توان ذهنی و تقویت و فعال سازی ساعت درس انشاء می باشد ارایه می شود.همچنین اهداف و ویژگی های این طرح،روش کار،نمونه کار،نتیجه گیری از اجرای این طرح و پیشنهادهایی در این زمینه ارایه خواهد شد.

    کلیدواژگان: انشائی، دانش آموزان کم توان ذهنی، انشاء، کاهش مشکلات انشاءنویسی دانش آموزان کم توان، طرح انشای خورشیدی، کودک کم توان ذهنی، کودک، انشاءنویسی دانش آموزان کم توان ذهنی، زبان، کاهش مشکلات نوشتاری
  • پل مادوئل ترجمه: مهدی منوچهری صفحه 78
  • هوشنگ امیری ابیانه، سید محمد فاطمی، احمد نعمتی صفحه 88

    استفاده از وسایل آموزشی،کمک آموزشی، توان بخشی،آزمایشگاهی و کارگاهی در مراکز آموزشی استثنایی-از پیش دبستانی تا دبیرستان-پیش حرفه ای و متوسطه ی حرفه ای،هنرستان و کار و دانش یک ضرورت گریزناپذیر است و ناگزیر بخشی چشمگیر از بودجه ی سالانه ی ادارات و مراکز آموزشی صرف تهیه و تامین آنها می شود.معمولا این بودجه ها از منابع مختلف (کمک های مردمی،سرانه ی عمومی،سرانه ی توان بخشی،اعتبارات استانی،اعتبارات ابلاغی سازمان به صورت متمرکز...) تامین می شود.اما پرسش اینجاست از میان انواع مختلف و متنوع این قبیل وسایل،چگونه باید برگزید و براساس چه ضوابط و معیارهایی اقدام به خرید کرد که از یک سو انتخاب درستی صورت گرفته باشد و از سوی دیگر منابع مالی محدود مراکز آموزشی استثنایی صرف تهیه ی وسایل نامطمین و خارج از ضوابط حاکم بر تولید این گونه وسایل نشود؟ پاسخ گفتن به این پرسش اصولی و سنگینی بار مسئولیت آن به طور طبیعی به دوش افراد متخصص و مجرب(کارشناسان سازمان و مدیریت آموزش و پرورش استثنایی استان ها و مدیران مراکز آموزشی) است که به پشتوانه ی وظیفه و تجربه و دقت نظر خود،وسایل مورد  2l نیاز واحدهای آموزشی را از میان انبوه محصولات تولید شده در بخش خصوصی یا عمومی با آگاهی و شناخت انتخاب کنند که صرف هر هزینه ای مقرون به صرفه بوده و به بهره برداری مطلوب و موردنظر بیانجامد.

    کلیدواژگان: وسایل، مراکز آموزشی استثنایی صرف، انتخاب، مراکز آموزشی، تولید، توان بخشی، انتخاب و خرید تجهیزات، صرف، کارشناسان، بودجه ها
  • شهناز شیبانی صفحه 93
  • سیده طاهره سیدی صفحه 96
  • امیره امیری صفحه 98