فهرست مطالب

دانش و توسعه - پیاپی 29 (زمستان 1388)

مجله دانش و توسعه
پیاپی 29 (زمستان 1388)

  • 226 صفحه، بهای روی جلد: 3,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/05/15
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سید کمیل طیبی، زهرا زمانی صفحه 1
    در این تحقیق اثر تجارت خارجی در شکل نوین آن یعنی برون سپاری بین المللی منابع بر رشد اقتصادی کشورهای آسیایی و پاسیفیک مورد مطالعه قرار می‎گیرد. برای این منظور، الگوی اقتصادسنجی که بر اساس مدل سدربم و تیل (Soderbom and Teal، 2003) تصریح شده است، علاوه بر متغیر برون سپاری با بکارگیری سایر متغیرهای مستقل مانند سرمایه انسانی، نیروی کار وسرمایه فیزیکی در طی دوره ی 2006- 1995 برآورد شده است. نتایج حاصل از تخمین نشان می‎دهد که سرمایه انسانی اثر مثبت و معنی‎داری بر رشد اقتصادی کشورهای آسیایی و پاسیفیک در طی دوره مورد مطالعه داشته است. افزون بر این، اثر متقاطع متغیر برون سپاری بین المللی و سرمایه ی انسانی، بر رشد اقتصادی مثبت و کاملا معنی‎داری است. لذا با استناد به نتایج حاصل شده، تاثیر برون سپاری بین المللی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب توام با رشد سرمایه انسانی تحقق می یابد. بنابراین، سرمایه‎گذاری در منابع انسانی، با ارتقای مهارت‎ها، دانش و توان فنی می‎تواند زمینه ی نگرش عمیق‎تری به توسعه ی تجارت و رشد اقتصادی را در کشورهای مورد بررسی فراهم آورد.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، برون سپاری بین المللی، سرمایه انسانی، آسیا و اقیانوسیه
  • عنایت الله فخرایی، سیدامین منصوری صفحه 21
    میل نهایی به مصرف در گروه های درآمدی، در سیاست گذاری های کلان اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است. اما به علت محدودیت هایی مانند نبودن آمار درآمد و مصرف برای گروه های درآمدی بطور مستقیم در سالنامه های آماری ایران، تخمین میل نهایی به مصرف برای گروه های درآمدی تاکنون انجام نشده است. هدف این تحقیق، برآورد میل نهایی به مصرف برای گروه های درآمدی بوسیله ی فرضیه ی درآمد دائمی نسبی است که در ادبیات اقتصادی اخیر معرفی شده است. همچنین در این تحقیق اثرات توزیع درآمد بر میل نهایی به مصرف گروه های درآمدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. دوره ی مورد بررسی 1385-1361 و روش برآورد مورد استفاده، روش حداقل مربعات معمولی است. نتایج تحقیق رابطه ی معنی داری را بین میل نهایی به مصرف در گروه های درآمدی و درآمد دائمی نسبی تایید می کند. میل نهایی به مصرف برای گروه درآمد پایین، متوسط و بالا بترتیب 995/0، 85/0 و7/0 تخمین زده شده است. برآورد کوتاه مدت میل نهایی به مصرف نشان می دهد که با افزایش میل نهایی به مصرف در یگ گروه درآمدی، از میل نهایی به مصرف گروه دیگر کاسته خواهد شد. از دیگر نتایج بدست آمده در این تحقیق این است که در اقتصاد ایران، توزیع ناعادلانه (عادلانه) درآمد، مصرف را به اندازه ی کافی کاهش (افزایش) نخواهد داد که باعث افزایش (کاهش) پس انداز تا سطح مطلوب گردد.
    کلیدواژگان: میل نهایی به مصرف، درآمد دائمی نسبی، انتظارات تطبیقی، توزیع ناعادلانه درآمد، اقتصاد ایران
  • محمدرضا لطفعلی پور، مجید درخشانی صفحه 39
    هدف مقاله بررسی وضعیت بهره وری عوامل تولید صنایع کوچک و متوسط مستقر در شهرک صنعتی توس به روش توابع تولید است. بدین منظور توابع تولید گروه های صنعتی مختلف بر اساس داده های مقطعی سال 1384 برآورد شده است. سپس کشش عوامل تولید، بهره وری متوسط، بهره وری نهایی و شاخص کاربری و سرمایه بری گروه های مذکور استخراج شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد بجز گروه صنایع فلزات اساسی، سایر گروه ها و همچنین کل صنعت دارای بازده صعودی نسبت به مقیاس می باشند، علاوه بر این بیشترین میزان بهره وری نیروی کار و سرمایه به ترتیب مربوط به گروه های صنایع غذایی و صنایع ماشین آلات می باشد. همچنین بیشترین مقدار شاخص کاربری مربوط به گروه صنایع غذایی بوده و بیشترین مقدار شاخص سرمایه بری را گروه صنایع ماشین آلات به خود اختصاص داده است.
    کلیدواژگان: بهره وری، توابع تولید، شاخص سرمایه بری، شهرک صنعتی توس
  • مهدی صفدری، فرشید پورشهابی صفحه 65
    در مطالعه حاضر، رابطه بین تورم و رشد اقتصادی ایران با لحاظ نمودن نااطمینانی ناشی از تورم بررسی شده است. مطالعه صورت گرفته بر پایه ی مدل های واریانس ناهمسانی شرطی خودرگرسیو تعمیم یافته (GARCH) است، که این امکان را فراهم می آورند تا واریانس شرطی جمله خطا در طول زمان تغییر نماید و همچنین بر الگوی تصحیح خطای برداری (VECM)، استوار است. جهت بررسی رابطه هم انباشتگی بین متغیرهای مدل نیز از آزمون هم انباشتگی یوهانسون استفاده شده است. دوره زمانی بررسی سالهای 86-1350 و منبع داده های مورد استفاده بانک مرکزی ایران است. علت انتخاب دوره زمانی از سال 1350 این مساله است که تورم از دهه 1350 به طور ملموس وارد اقتصاد ایران شده است. جهت تحلیل رابطه بین متغیرهای مورد بررسی از تحلیل واکنش ضربه ای (IR) و تجزیه واریانس (VD) که دارای استفاده فراوانی در مدل های خودرگرسیو برداری (VAR) می باشد، استفاده شده است. در این مطالعه از واریانس شرطی تورم به عنوان جانشین نااطمینانی تورم استفاده کردیم. نتایج مطالعه نشان می دهدکه با افزایش تورم، نااطمینانی تورم افزایش یافته و منجر به کاهش سرمایه گذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران شده است و این مساله اثر منفی بلندمدت بر نرخ رشد اقتصادی کشور داشته است.
    کلیدواژگان: نااطمینانی تورم، رشد اقتصادی، مدل واریانس ناهمسانی شرطی خودرگرسیو تعمیم یافته (GARCH)، الگوی تصحیح خطای برداری (VECM)، تحلیل واکنش ضربه ای (IR)، تجزیه واریانس (VD)
  • عباس شاکری، تقی ابراهیمی سالاری * صفحه 88

    این مقاله با استفاده از مدل های رشد درون زای مبتنی بر تحقیق و توسعه، در سه نمونه کشورهای توسعه یافته، در حال توسعه و نیز نمونه متشکل از هر دو دسته کشورها، ابتدا تاثیر فعالیت های تحقیق و توسعه را بر رشد اختراعات مورد بررسی قرار می دهد و سپس به بررسی ارتباط حجم اختراعات به ثبت رسیده و رشد اقتصادی در نمونه های ذکر شده می پردازد. از آنجا که یکی از مشکلات برآورد مدل های رشد درون زای مبتنی بر تحقیق و توسعه پیدا کردن جایگزینهای مناسب برای متغیرهای کیفی است، در این مقاله، از مخارج ناخالص تحقیق و توسعه به عنوان معیاری برای سنجش میزان سرمایه گذاری درون زا برای تغییر تکنولوژی استفاده می شود و اختراعات ثبت شده مفید نیز نرخ اختراعات در نتیجه سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه را نمایندگی می کند. شاخص تغییر تکنولوژی را با رشد بهره وری کل عوامل نشان داده و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی را معیاری برای رشد اقتصادی در نظر گرفته ایم. نتایج حاصل از مقاله نشان می دهد اول اینکه، سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه در هر دو گروه کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته موجب افزایش جریان اختراعات می شود و این بازده در کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته بیشتر است. در این خصوص باید اذعان داشت که تاثیر رشد در مخارج تحقیق و توسعه بر رشد در جریان اختراعات، در کشورهای در حال توسعه، شش برابر کشورهای توسعه یافته است. دوم اینکه، اثر افزایش در اختراعات بر افزایش تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعه یافته بیشتر از کشورهای در حال توسعه است. سوم اینکه، سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه تاثیرات مثبت و معنی داری بر افزایش تولید ناخالص داخلی در هر دو گروه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دارد.

    کلیدواژگان: مخازن تحقیق و توسعه، رشد اقتصادی، اختراعات، TFP
  • سعید مرتضوی، آذر کفاش پور، آرزو حبیبی راد، یاسر آسمان دره صفحه 126
    هدف این مطالعه بخش بندی بازار یا شناسایی گروه هایی از مشتریان بانک ها است که به یک طرح بازاریابی، پاسخ یکسان نشان می دهند. بدین منظور از تعداد 640 پرسشنامه به روش نمونه برداری ناحیه ای در قالب واحد خانوار پس از تعیین روایی (منطقی) و پایایی (محاسبه آلفای کرونباخ) آن استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ایو آزمون کای دو پیرسون استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که 61 معیار انتخاب بانک در قالب 9 عامل قرار می گیرند که در مجموع بیش از 65 درصد از رفتار مشتریان را در زمینه انتخاب بانک توضیح می دهند. با توجه به عوامل شناسایی شده، از تحلیل خوشه ایدو مرحله ای استفاده شد. نتایج نشان داد، مشتریان بر حسب شباهت پاسخ هایشان نسبت به 9 عامل اصلی، به 3 خوشه (بخش) تقسیم شده اند، همچنین نتایج حاصل از آزمون کای دو پیرسون نشان داد که خوشه ها از نظر سطح تحصیلات، وضعیت تاهل، میزان درآمد خانواده، میزان درآمد شخصی و میزان استفاده از اینترنت با یکدیگر تفاوت دارند. نتیجه اینکه بهتر است بانک ها به جای آن که تلاش های بازاریابی خود را به طور پراکنده و در جهات مختلف جهت دهند، تلاش هایشان را دقیقا بر مشتریانی که برای تامین انتظارات و خواسته های آنها از بالاترین شانس برخوردارند، معطوف نمایند.
    کلیدواژگان: مزایای مورد انتظار، بخش بندی بازار، تحلیل عاملی، خوشه بندی، خدمات بانکی
  • حمید آماده، علی امامی میبدی، علی آزادی نژاد صفحه 162
    رشد اقتصادی یکی از مهم ترین اهداف کشورهای در حال توسعه است. هر کشوری که توان تولیدی خود را افزایش دهد، می تواند رفاه جامعه را بهبود بخشیده و قدرت رقابت در بازارهای بین المللی پیدا کند. رشد اقتصادی از دو راه ممکن است؛ اول بکار بردن نهاده بیشتر برای تولید بیشتر که این راه باعث افزایش هزینه های تولید می شود. راه دوم تولید بیشتر با همان میزان نهاده ها و یا تولید فعلی با نهاده کمتر است؛ این راه بهبود کارایی را در بر می گیرد. بخش صنعت کشور سهم بالایی از تولید، اشتغال و سرمایه گذاری کشور به خود اختصاص داده است و می تواند مبنای رشد اقتصادی کشور باشد. به همین دلیل شناخت کارایی فنی این بخش در برنامه ریزی رشد اقتصادی اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، کارایی فنی بخش صنعت استان های کشور برآورد شد و سپس بر اساس نتایج حاصل استان های کشور رتبه بندی شدند. دوره تحلیل سال های 83-1375 را شامل می شود. برای رتبه بندی استان هایی که کارایی آنها 100درصد است از روش اندرسون-پترسون استفاده شد. نتایج نشان داد که استان های بوشهر، خوزستان، هرمزگان و کرمان بالاترین کارایی فنی را دارا هستند. پس از آنها استان های صنعتی مثل تهران، اصفهان، مرکزی و آذربایجان شرقی قرار دارند. میانگین کارایی فنی بخش صنعت 28 استان در فاصله زمانی 83-1375 برابر 62.7 درصد برآورد شده است.
    کلیدواژگان: کارایی فنی، تحلیل پوششی داده ها، روش آندرسون و پترسون
  • مصطفی سلیمی فر، جلال دهنوی صفحه 181
    در این مقاله، رابطه بین آلودگی و رشد اقتصادی در غالب فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس برای دو گروه از کشورها مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای متشکل از 24 کشور در حال توسعه و 26 کشور عضو OECD در طی یک دوره 26 ساله (2005-1980) انتخاب شده است و از روش های نوین اقتصاد سنجی از قبیل پانل هم انباشته و ریشه واحد پانلی، صحت این فرضیه مورد آزمون قرار می گیرد. یافته های تحقیق دلالت بر وجود منحنی کوزنتس زیست محیطی برای هر دو گروه کشورها دارد. نتایج حاصل از تخمین و پیش بینی مدل بیانگر آن است که در کشورهای در حال توسعه، رشد اقتصادی بالاتر تخریب بیشتر محیط زیست را به همراه خواهد داشت در حالی که در کشورهای گروه دوم، رشد اقتصادی منجر به بهبود کیفیت محیط زیست می شود.
    کلیدواژگان: پروتکل کیوتو، هم انباشتگی پانلی و محنحی زیست محیطی کوزنتس
  • هوشنگ تقی زاده، محسن پورعبادالهان کویچ، داود ابوطالبی صفحه 201
    خصوصی سازی از جمله تدابیری است که دولت های بسیاری از کشورهای جهان برای انجام اصلاحات اقتصادی و اداری کشورهای خود به اجرا در می آورند و عمدتا به دنبال رسیدن به اهدافی همچون کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و... هستند. این مقاله نیز تاثیر واگذاری سیستم نگهداری و بهره برداری مراکز پرظرفیت به بخش خصوصی را در کاهش هزینه های شرکت سهامی مخابرات آذربایجان شرقی بررسی می کند. برای این منظور، مقایسه ای در زمینه های هزینه سرانه عملیاتی، هزینه سرانه رفع خرابی و هزینه سرانه دستمزد و نگهداری نیروی انسانی بین 12 مرکز واگذار شده به بخش خصوصی و 12 مرکز واگذار نشده، در سال 1384، صورت گرفته است. مقایسه ها به کمک آزمون مجموع رتبه ها صورت پذیرفته و نتایج به دست آمده دال بر کمتر بودن هزینه های مراکز واگذارشده به بخش خصوصی در هر یک از سه زمینه فوق بوده است.
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، مخابرات، آذربایجان شرقی
  • جعفر خیرخواهان صفحه 219
|
  • Seyed Komail Tayebi, Zahra Zamani Page 1
    The objective of this research is to explore the effect of international outsourcing on economic growth in Asia-Pacific countries. Accordingly, a panel regression model based on Soderbom and Teal (2003) is estimated using data of the considered countries over the period 1995-2006. In addition to international outsourcing, the model includes human capital, labor force and physical capital as the other exploring variables. Empirical results show that human capital has a significant and positive effect on economic growth of Asia- Pacific countries. Additionally, the cross effect of international outsourcing and human capital on growth has been statistically significant. Hence, investing in human resources, skill promotion and technology improvement are the main keys of trade expansion and economic growth in the countries under consideration.
  • Enayatollah Fakhrai, Amin Mansoori Page 21
    Marginal propensity to consume (MPC) in income groups has a great importance in macroeconomic policy making. But due to some restrictions, such as lack of direct data for income and consumption groups in Iran's statistical yearbooks, estimation of MPC for income groups has not been done yet. The purpose of this study is to estimate the MPC for income groups by using the relative permanent income hypothesis (RPI), introduced in recent economic literature. Also in this research, the effects of income distribution on MPC of income groups will be analyzed. To this end, ordinary least square (OLS) method is used during 1982-2006 period. Study results confirm a significant relationship between MPC and RPI. According to estimates, MPC for low, medium and high income groups is 0/995, 0/84 and 0/7, respectively. Short run estimate of MPC shows that with increase of MPC for one income group, the MPC for another income group will decline. Among other result in this study is that in Iran economy, unfair (fair) distribution of income, will not decrease (increase) consumption enough to increase (decrease) saving to optimal level.
  • Mohammadreza Lotfalipour, Majid Derakhshani Page 39
    The aim of the paper is to survey factors productivity in Small & Medium Scale Manufactories located in Toos industrial town. In order to achieve this purpose, production functions of different industrial groups are estimated on the base of cross-section data in 2005. Then elasticity of factors production, average productivity, marginal productivity, labor intensive and capital intensive are derived from the functions. Obtained results indicate that except basic metal industries, all groups and total industry had increasing returns to scale. Moreover the maximum of labor & capital productivity belongs to the food industry & industrial equipment group respectively. Also the maximum of labor intensive belongs to food industry and the maximum of capital intensive belongs to industrial equipment group.
  • Dr. Mahdi Safdari, Farshid Pourshahabi Page 65
    In this study, the relationship between inflation and economic growth of Iran is conciliated with a perspective on uncertainty of inflation. We use a Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity (GARCH) model that make possible this advantage that Conditional variance of error term changes along the time, also, Vector Error Correction model (VECM) is stable. For surveying the co-integration relation between variables of model, we use Johansen Co-integration test. The source of used data is Central Bank of Iran from 1971 to 2007. The cause of this selection is that the impact of inflation on Iran economy started from 1971 with a palpable effect. For analysis of relation between variables of model, Impulse Response (IR) and Variance Decomposition (VD), that are so useful in Vector Autoregressive (VAR) models, are used. For this study the Conditional variable of inflation that is lead to uncertainty of inflation and it redound to decrease of investment of private sector of Iran economy and this had a long run negative effect on economic growth of Iran.
  • Abbas Shkeri, Taghi Ebrahimi Salari Page 88

    This paper using endogenous growth models based on research and development, has investigated two economic relations in three groups of countries included developed countries, developing countries and a mixed group of both mentioned ones. At first, the effects of R&D activities on patent growth have examined and then the relation between volume of patent and growth rate in these groups has surveyed. One of the problems for estimating endogenous growth model based on R&D is finding a suitable representative for qualitative variables, we use gross R&D expenditures as a criterion for measurement of endogenous investment for changing the technology. Useful patent is a proxy for growth rate of patent result in investment in R&D field. In addition, growth of total factor productivity is the proxy for changing in technology and the growth rate of GDP as a criterion for economic growth has taken place. Results of this paper show that investment in R&D activities has significant and positive effect on patent flow in both developed and developing countries and also this effect is greater in developing countries than developed countries. Moreover in developing countries, effect of growth in R&D expenditure on growth of patent flow is 6 times of developed countries. The other finding is that in developing countries, effect of increasing patent on additional GDP is greater than the corresponding factors in developed countries. And finally, investment in R&D activities has significant and positive effect on growth of gross national output in both groups of countries.

  • S. Mortazavi, A. Kaffashpour, A. Habibi Rad, Y. Asemandoreh Page 126
    The main purpose of this study was the bank market segmentation or in other words, dividing bank market into distinct groups of customers who might require separate marketing mix. Gaining this purpose, 640 questionnaires were gathered. To investigate the reliability of questionnaires, content and face validity approaches were used. Furthermore, for the estimation of the reliability of questionnaires, Cronbach coefficient was computed at 0.92. For the analysis of data, statistical approaches including factor analysis, cluster analysis and chi-square test were applied. Principal components analysis revealed the 61 bank choice criteria being in the form of 9 factors, accounting for 65 percent of cumulative variance. Cluster analysis was then employed to divide the customers into 3 clusters due to their similarity of respondents to the main 9 factors. Moreover, chi square test showed that the clusters, associated with educational levels, marital status, family income, individual income and internet using rate, were different. As a result, rather than trying to compete in an entire market, each bank must identify the parts of the market to serve the best.
  • Hamid Amadeh, Ali Emami Meibodi, Ali Azadinezhad Page 162
    Economic growth is the most important purpose of developing countries. Each country can improve social welfare and access to international markets by increasing production potential. Production can increase by two ways: the first one, using more inputs that raising production cost and the second one, improving efficiency that can produce more output with certain inputs or the same output with less cost. The Iranian industrial sector has big share of production, employment and investment. Therefore identification technical efficiency is essential for programming economy growth. In this paper, the Data Envelopment Analysis was used to measure the technical efficiency of Iranian provinces through 1375-1383. Then, the efficient units have been ranked with Anderson-Peterson method. Results indicate Boohsher, Kerman, Khuzestan and Hormozgan provinces have the greatest value of technical efficiencies. Then Tehran, Esfahan, Markazi and Azerbaijan Sharghi as industrial provinces were ranked after these provinces. Total average of technical efficiency in industrial sector of the Iranian provinces is 62/7 percent.
  • Mostafa Salimifar, Jalal Dehnavi Page 181
    This study attempts to investigate the relationship between pollution and economic growth for two groups of countries according to Environmental Kuznets Curve hypothesis for a sample of 24 developing countries and 26 OECD countries over the period 1980 - 2005. Then, we examine this hypothesis using modern econometrics techniques including panel co-integration and panel unit-root. The panel data analyses do support the inverted u-shaped Environmental Kuznets Curve hypothesis in both groups of countries. Also, the results which extracted from estimating and forecasting, confirm that in developing countries higher economic growth causes more environmental distortion. While for OECD countries, economic growth improve the quality of environment.
  • Houshang Taghizadeh, Mohsen Pourebadollahan, Davoud Aboutalebi Page 201
    Privatization is one of the policies adopted by the governments all over the world for economic and administrative reforms. The main objectives for these reforms include the cost reduction and the productivity improvements, among others. This paper also studies the impact of privatization in the East Azerbaijan's telecommunications company on its costs reduction. To that end, using Mann Whitney test we compare three types of costs, i.e. the operation cost, the repair cost, and the cost of labor between 12 transferred to private sector and 12 state owned telecommunications utilities in 2005. The results are in favor of transferred ones and show that the private-owned sectors are operating with less cost than the state-owned telecommunication utilities.