مجله طب نظامی
سال هفتم شماره 3 (پیاپی 21، پاییز 1384)

پرسنل نظامی در طی دوره آموزشی، نیازمند خدمات درمانی خواهند بود. بالطبع، اطلاع از فراوانی و علل بهره گیری از خدمات درمانی و شناخت متغیرهای مرتبط با درخواست این خدمات، امکان ت ا مین منابع مورد نیاز را برای مدیران مربوطه تسهیل خواهد نمود. مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی، علل و عوامل مراجعه به مرکز درمانی در طی دوره آموزش رزمی در پرسنل رسمی و وظیفه در نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شد.

مطالعه حاضر به صورت مقطعی- مشاهده ای انجام شد. نمونه ها شامل نیروهای رسمی یا وظیفه بودند که در طی سال 1381 در سه پادگان آموزشی در تبریز، ورامین و همدان دوره آموزش نظامی خود را می گذراندند. روش نمونه گیری سرشماری و حجم نمونه برابر 2203 نفر] 406 نفر (4/18 درصد) پرسنل رسمی و 1797 نفر (6/81 درصد) پرسنل وظیفه [بودند. پزشکان نمونه ها را مورد مصاحبه قرار دادند. داده های دموگرافیک شامل (سن، میزان تحصیلات و وضعیت ت ا هل)، یافته های شرح حال شامل (سابقه ابتلا به بیماری های جسمی، جراحی، شکستگی، مصرف دارو، ورزش، استفاده از عینک، مصرف سیگار، بیماری در خانواده، دست غالب، وزن، BMI) و یافته های معاینه فیزیکی شامل (انحنای کف پا، انحراف محور زانو، شلی لیگامانی و حدت بینایی) ثبت شد. بهره گیری از خدمات درمانی به عنوان پیامد مورد بررسی ثبت گردید و علت آن توسط پزشک عمومی طی یک ویزیت مشخص گردید.

در طول مدت مطالعه، 2636 مورد مراجعه به درمانگاه پادگان ها اتفاق افتاد. این تعداد مراجعه توسط 1146 نفر (6/52 درصد) انجام گرفت. میانگین دفعات مراجعه کل جمعیت و افراد مراجعه کرده به ترتیب برابر 19/1 و 3/2 بود. میانگین دفعات مراجعه پرسنل وظیفه و رسمی به ترتیب 7/0 ± 4/2 و 6/0 ± 95/1 بود. علت مراجعه در 821 نفر (6/71 درصد) آسیب فیزیکی، 242 نفر (1/21 درصد) عفونت های تنفسی و 83 نفر (3/7 درصد) علل دیگر بود. نوع آسیب های فیزیکی در 494 نفر (1/60 درصد) عضلانی- اسکلتی، در 271 نفر (33 درصد) جراحت های سطحی و در 56 نفر (9/6 درصد) بریدگی بود. بهره گیری از خدمات درمانی در افراد دارای شلی وتر عضلانی در مقایسه با افراد فاقد شلی وتر عضلانی به میزان معنی داری بیشتر بود (04/0 = P). بهره گیری از خدمات درمانی با سطح تحصیلات، صاف بودن کف پا، انحراف محور زانو، مصرف سیگار، سابقه ورزش، سابقه ورزش قهرمانی و دست غالب ارتباط همبستگی نشان نداد (05/0 > P).

این مطالعه نشان داد که بیش از نیمی از پرسنل تحت آموزش نظامی در طی این دوره نیازمند خدمات درمانی خواهند بود، که علت مراجعه در درجه اول آسیب فیزیکی (خصوصا عضلانی- اسکلتی) و در درجه دوم عفونت های تنفسی می باشد. در این مطالعه، شلی وتر عضلانی به عنوان عامل خطرساز احتمالی بهره گیری از خدمات درمانی در طی دوران آموزشی محسوب می شود؛ لذا، غربالگری نیروهای نظامی پیش از آغاز دوره های آموزشی، از نظر ابتلا به این اختلال را می توان پیشنهاد کرد. همچنین اقدامات مداخله ای به منظور کاهش عفونت های تنفسی در این نیروها می تواند مورد توجه قرار گیرد.

مطالعات چندی ارتباط مثبت بین مصرف سیگار و پرسنل نظامی به خصوص سربازان را نشان داده اند. نگاهی به جمعیت ایران حاکی از قرارگیری یک گروه جمعیتی بزرگ از جوانان در دوره سربازی می باشد. لذا، این مطالعه با هدف بررسی شیوع مصرف سیگار در سربازان استان گیلان انجام شده است.

در یک مطالعه مقطعی 612 سرباز در استان گیلان به صورت نمونه گیری سهمیه ای تصادفی توسط پرسشنامه خود ایفا و بدون نام مورد س و ال واقع شدند. پرسشنامه در دو بخش مشخصات دموگرافیک شامل (سن، طول مدت سربازی، ت ا هل، سطح تحصیلات والدین، مصرف سیگار در دوستان و اعضای خانواده) و بخش دوم شامل وضعیت مصرف سیگار در هنگام پژوهش (مصرف یا عدم مصرف سیگار، تعداد نخ سیگار مصرفی در روز، زمان شروع به سیگار کشید ن و دفعات ترک سیگار) تنظیم گردید. پرسشنامه ها بین سربازان توزیع و جمع آوری گردید. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از تست های آماری Logistic Regression، X2 استفاده گردید.

در این مطالعه میانگین و انحراف معیار سنی افراد تحت مطالعه 2 ± 8/21 سال با محدوده سنی 29-18 سال و متوسط طول مدت سربازی در آنان 8/5 ± 8 ماه بود. 2/82 درصد مجرد، 25 درصد بی سواد یا کم سواد، 1/37 درصد دارای دیپلم و 9/37 درصد دارای تحصیلات عالی بودند. از کل سربازان، 233 نفر (1 /38 درصد) تجربه مصرف سیگار داشتند که 157 نفر (7/25 درصد) در حال حاضر سیگاری هستند. از افراد سیگاری 129 نفر (2/82 درصد) سیگار را قبل از دوره سربازی شروع کرده اند. میانگین و انحراف معیار سن شروع مصرف سیگار 2/3 ± 8/16 سال نشان داده شد. آزمون X2 بین مصرف سیگار در حال حاضر با داشتن دوستان سیگار ی (05/0> p) رابطه ای نشان داد. پس از انجام Logistic Regression، تنها متغیر وارد شده، داشتن دوستان سیگاری بوده است (00001/0> p).
بحث: اگر چه مطالعه حاضر نشان دهنده عدم تفاوت بین مصرف سیگار در سربازان با کل اجتماع در همان گروه سنی می باشد؛ اما، سن شروع مصرف سیگار در آنها لزوم اجرای برنامه های پیشگیری مناسب در سنین پایین تر را نشان می دهد.

بیماری صرع یکی از شایع ترین بیماری های اعصاب می باشد که حدود 2-1 درصد جمعیت دنیا به آن مبتلا هستند. تشخیص بیماری صرع در یک فرد به دلیل تاثیر بر جنبه های مختلف زندگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این اهمیت در مورد سربازان به دلایل مسائل جانی، حفاظتی و امنیتی از حساسیت خاصی برخوردار می شود و فرد مبتلا به صرع تایید شده از سربازی معاف می گردد. لذا، در این مطالعه درصد صحت تشخیص مورد بررسی قرار گرفته است.
این تحقیق یک مطالعه گذشته نگر است که روی پرونده 113 نفر از سربازان مدعی ابتلا به بیماری صرع انجام شده است. این افراد در سال های 1382-1375 جهت اثبات بیماری به بیمارستان بقیه ا... «عج» مراجعه نموده بودند. ابتدا پرسشنامه تهیه و با مراجعه به پرونده های موجود در بایگانی بیمارستان، اطلاعات استخراج و تک میل گردید. اطلاعات فردی شامل نوع حم لات، نت ی جه نوار مغز، مشاوره روانپزشکی، تشخیص نها یی مشخص و با برنامه SPSS11 و روش های آماری مورد آنالیز قرار گرفت.
میانگین سن بیماران 2 ± 20 سال بود و در فاصله سنی 25-19 قرار داشتند. متوسط روزهای بستری2 ± 8 روز بود که 57 درصد بین 10-6 روز بستری بودند. فراوانی صرع در سربازان بستری شده در این مطالعه با شکایت تشنج 1/57 درصد بود. بیشترین نوع صرع، جنرالیزه و بیشترین نوع حملات تونیک-کلونیک بود. 61 درصد از بیماران صرعی ارجاع شده نوار مغزی نرمال داشتند. سایر تشخیص های مطرح شده عبارت بودند از: صرع کاذب (12 درصد)، افسردگی (9 درصد)، سردرد (5 درصد) و سنکوپ (9/0 درصد). 8 درصد سالم بودند و 8 درصد بیماران نیز به تشخیص قطعی نرسیدند.

طبق مطالعات جهانی حدود 25-20 درصد گروه کودکان و نوجوانان دچار اختلالات روانپزشکی هستند. عوامل خانواده به خصوص بیماری روانی والدین یکی از عوامل خطر برای ایجاد سایکوپاتولوژی در این گروه سنی می باشد.
در این مطالعه توصیفی کلیه فرزندان نوجوان جانبازان مراجعه کننده به اردوگاه تابستانی امام خمینی (ره) در لواسان، در سال 1381 مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع 5317 نوجوان 18- 15 ساله که از 28 استان کشور در این اردو شرکت داشتند، پرسشنامه های پژوهش را تکمیل کردند. ابزار مورد استفاده در تحقیق، پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک و پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-28 بود. داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های آماری آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
سطوح احساس سلامت در دختران و پسران در هر چهار خرده مقیاس اختلاف دارد. در کل احساس سلامت عمومی در دختران 64 درصد و در پسران 2/72 درصد بوده است. احساس سلامتی با افزایش سن کاهش می یابد. تعداد خواهر و برادر و میزان تحصیلات پدر و مادر و نیز وضعیت شغلی پدر بر سطح سلامت فرزندان در هر چهار خرده مقیاس موثر است. بین میزان پیشرفت تحصیلی و سلامت عمومی نیز همبستگی معنی داری وجود دارد. فرزندانی که پدرانشان مشکل مجروحیت اعصاب و روان دارند نسبت به سایر گروه ها احساس سلامتی کمتری دارند. نوجوانان استان گیلان کمترین احساس سلامت عمومی را نسبت به سایر استان ها دارند.
بحث: بر اساس نقطه برش 5/5 برای مقیاس های پرسشنامه GHQ-28 در مجموع 36 درصد دختران و 8/26 درصد پسران از علایم بیماری روانی رنج می برند. دلیل بالا بودن میزان شیوع علایم بیماری روانی در افراد مورد مطالعه در پژوهش حاضر را می توان ناشی از مشکلات و استرس های پدر دانست که نه تنها بر خود او بلکه بر اعضای خانواده و بر ابعاد مختلف زندگی تاثیرگذار است.

علی رغم متفاوت بودن وضعیت سلامتی در جانبازان دچار انواع مجروحیت ها، اطلاعات زیادی پیرامون تفاوت علل و زمان مرگ در این جمعیت منتشر نشده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه علت و زمان مرگ با انواع مجروحیت در جانبازان انجام شد.
این مطالعه به صورت گذشته نگر انجام شد. تعداد 1709 مورد پرونده فوت (شامل 486 مورد مجروحیت اعصاب و روان، 1167 مورد مجروحیت ترومایی و 371 مورد مجروحیت شیمیایی) ثبت شده در بنیاد از تاریخ 30/6/1359 لغایت 29/12/1381 مورد بررسی قرار گرفتند. روش نمونه گیری غیر تصادفی ساده بود. شایع ترین علت مرگ در هر سه گروه جانبازان بیماری ها و سپس حوادث بود. شایع ترین نوع بیماری منجر به مرگ در جانبازان دچار مجروحیت روانپزشکی و همچنین جانبازان دچار مجروحیت شیمیایی، بیماری های قلبی- عروقی و در جانبازان دچار م ج روحیت فیزیکی، بیماری های ریوی بود. مرگ به دنبال مجروحیت شیمیایی زودتر و به دنبال مجروحیت فیزیکی و یا مجروحیت روانپزشکی دیرتر بروز می کرد (05/0 p<).
بحث: مطالعه حاضر نشان داد که اگر چه علل اصلی مرگ و میر در جانبازان دچار انواع مجروحیت ها، یکسان است، اما نوع بیماری منجر به مرگ و همچنین زمان مرگ در هر یک از گروه های جانبازی متفاوت می باشد. این یافته یادآور ضرورت طراحی مداخلات اختصاصی برای هر یک از گروه های جانبازی می باشد. برنامه ریزی مذکور می تواند با استفاده از تشکیل تیم های جداگانه متشکل از متخصصین خبره و با تجربه در درمان جانبازان امکان پذیر شود.

ضایعات انسدادی مجاری تنفسی کوچک و بزرگ، تخریب سلول های آلوئولی و تجمع ترشحات، افزایش تعداد سلول های پلی مورفونوکلئر و سلول های لنفوسیتی و در نتیجه ضایعات غیر قابل برگشت در ریه ها، برونشیت و ضخیم شدن فضای بین سلولی از جمله اثرات گاز خردل بر دستگاه تنفس می باشد. مطالعات نشان داده که تعداد زیادی از مصدومین شیم ی ایی جنگ تحمیلی از عوارض شدید ریوی رنج می برند. از طرفی با گذشت بیش از یک دهه از مصدومیت این افراد درمان های مختلفی بر روی آنها صورت گرفته، به طوری که بعضی از محققین بر این عقیده هستند که نمی توان دقیق ا عوارض ریوی را به طور کامل وابسته به اثرات مستقیم گاز خردل دانست. لذا، هدف این مطالعه بر ر سی اثر گاز خردل بر بافت ریه در حیوان بود. به طوری که فارغ از اثرات تداخلی داروهای مورد استفاده بتوان مستقیما و به طور مستقل اثر گاز خردل را بررسی نمود.
تعداد 24 سر رت با وزن 150 گرم و سن 10 - 8 هفته به دو گروه 12 تایی تست و کنترل تقسیم شدند. گروه تست با استفاده از قفس مخصوص به صورت استنشاقی به مدت 5/0 ساعت در معرض مقدار 1 میلی لیتر از محلول عامل در استون (1270 میلی گرم در میلی لیتر) قرار گرفتند. گروه کنترل در شرایط مشابه در معرض استون قرار گرفتند. رت ها در فواصل 2 و 4 و 6 ماه کشته شدند و ریه آنها مورد بررسی پاتولوژی قرار گرفت.
نتایج نشان داد که پس از 2 ماه ضایعه ناچیز و قابل مشاهده نمی باشد. پس از چهار ماه هیپرپلازی پنوموسیت های تایپ 1و 2 در ریه دیده می شود ولی ضایعات پیشرفته قابل مشاهده نمی باشد. پس از 6 ماه علاوه بر التهاب حاد و مزمن، ضخیم شدن دیواره آلوئولار نیز مشاهده گردید.

زلز له از حوادث غیر قابل اجتناب در کشورهایی مانند ایران است. هدف از این مطالعه بررسی شاخص های امداد و انتقال در حادثه دلخراش زلزله بم است تا توصیفی ابتدایی از وضعیت امداد و انتقال در این زلزله بسیار مخرب باشد.
در این مطالعه مقطعی - توصیفی، 292 مصدوم زلزله بم که در نقاهتگاه بقیه الله «عج» و چندین بیمارستان تهران بستری بودند، از نظر متغیرهای دموگرافیک، وضعیت هنگام زلزله، زمان رسیدن اولین امدادگر، مدت زمان نجات یافتن از زیر آوار، مدت زمان استقرار در اماکن مختلف و بعضی از شاخص های مهم مرتبط با امداد و انتقال مورد بررسی قرار گرفتند و مصاحبه بر اساس یک فرم استاندارد شده به عنوان، ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این مطالعه بود.
میانگین سنی افراد مورد مطالعه 82/0 ± 23/30 سال بود. 140 نفر (6/60 درصد) متاهل و 91 نفر(4/39 درصد) مجرد بودند، 245 نفر در هنگام وقوع حادثه خواب بودند. در 176 مورد (7/60 درصد) افراد خانواده و بستگان به عنوان اولین امدادگر بودند. میانگین زمان خارج کردن مصدوم از زیر آوار 12/0 ± 12/1 ساعت و میانگین مدت زمان بین بیرون آوردن مصدوم از زیر آوار تا اولین اقدامات درمانی 8/0 ± 6/14 ساعت و میانگین حضور مصدوم در مکان استقرار اول و دوم به ترتیب 08/0 ± 5/7 ساعت و 2/1 ± 5/13 ساعت بود.
بحث: با توجه به این که اولین امدادگران افراد خانواده مصدومین بودند، نیاز به آموزش امدادرسانی عمومی به افراد جهت اقدامات امدادی در حوادث غیر مترقبه کاملا مورد نیاز است. طولانی بودن زمان رسیدن اولین امدادگر و فاصله زمانی خروج از زیر آوار و اقدامات درمانی، نیاز به یک سیستم برنامه ریزی شده کلان در سطح کشوری را نشان می دهد.

باکتری کلستریدیوم بوتولینوم قادر به تولید اسپور بوده و می تواند با تولید سم کشنده باعث بیماری فلج شل و یا بوتولیسم شود. تشخیص بوتولیسم با یافتن سم و یا باکتری در نمونه غذای مشکوک امکان پذیر است. روش استاندارد برای یافتن سم استفاده از حیوان آزمایشگاهی می باشد. این روش بسیار حساس و اختصاصی ولی پر هزینه، زمان بر و پر زحمت بوده، نیاز به استفاده از حیوان آزمایشگاهی دارد و تنها تعداد معدودی از نمونه ها را می توان در یک زمان مورد بررسی قرار داد. روش های دیگری از جمله استفاده از آنتی بادی ها در سیستم تشخیص الیزا جهت تشخیص توکسین به کار رفته ولی با توجه به وجود واکنش متقاطع بین تیپ های این باکتری کمتر مورد توجه قرار گر ف ته است. در این تحقیق برای شناسایی تیپ های A، B و E کلستریدیوم بوتولینوم که در انسان ایجاد بیماری می کنند، از روش Multiplex PCR استفاده شد.
ت ای ید اولیه تیپ های باکتریایی کلستریدیوم بوتولینوم مورد استفاده در این تحقیق با روش بیوشیمیایی و نیز Bioassay صورت گرفت. جهت شناسایی بوسیله PCR، سه جفت پرایمر با دمای ذوب نزدیک به هم طراحی گردید. هر پرایمر به طور اختصاصی برای ژن سم بوتولینیوم تیپ های A، B و E عمل نموده و این سه جفت پرایمر قادر بود به طور هم زمان سه سروتیپ را شناسایی نماید. بزرگی محصول PCR تیپ های، A B و E به ترتیب 782، 205 و 389 جفت باز بود که با روش هضم آنزیمی نیز صحت محصول PCR ت ای ید شد. باکتری کلستریدیوم پرفرنجنس به عنوان کنترل منفی مورد استفاده قرار گرفت و نتایج PCR آن با پرایمرهای طراحی شده منفی بود.
بحث: این روش سریع، حساس و دقیق بوده و از آن در جهت شناسایی سه تیپ بیماریزای انسانی باکتری کلستریدیوم بوتولینوم می توان استفاده نمود.

بروسلوز یک بیماری زئونوز است که انتشار جهانی دارد. این بیماری از قدیم در نقاط مختلف ا یران شایع بوده و با توجه به عوارض اقتصادی و پزشکی حا ئ ز اهمیت است. با توجه به خسارات ناشی از شیوع بروسل وز، کنترل و پیشگیری آن از اولویت ویژه ای برخوردار است. تشخیص به موقع و دقیق این بیماری نقطه شروع هرگونه برنامه موثر به منظور کنترل آن در انسان و دام است. روش های متداول تشخیص همیشه همراه با مشکلات فنی برای تشخیص عفونت می باشند. امروزه توجه محققان به روش های مولکولی و بویژه روش PCR جلب شده است. در این مطالعه کارآیی یک جفت پرایمر در چند نمونه انسانی و حیوانی ارزیابی شد.
سویه های استاندارد بروسلا از آزمایشگاه رفرانس تهیه و در شرایط استاندارد نگهداری شدند. کلیه مقالات منتشر شده در خصوص پرایمرهای اختصاصی بروسلا جمع آوری و نقاط ضعف و قوت ست های مختلف بررسی گردید و پرایمرهای اختصاصی برای تکثیر قطعه ژنومی IS711 با توجه به مزایای آن انتخاب گردید. ژنوم سویه های استاندارد استخراج و شرایط PCR در آزمایشگاه بهینه شده و حساسیت و ویژگی آنها تعیین گردید. در انتها، تمامی سویه های کلینیکی (انسانی و دامی) با متد بهینه شده PCR، آزمایش و با روش کشت و نیز نتایج سرولوژیک مقایسه گردید ند. نتایج مربوط به آزمایشات کشت و سرولوژی نشان دهنده قابلیت های محدود این روش ها برای تشخیص گونه های بروسلا می باشد. مطابق این نتایج در بین 42 نمونه مثبت سرولوژیک تنها از 6 نمونه با روش کشت، باکتری ایزو له شد. از ده نمونه دامی که با روش کشت و PCR آزمایش شدند، حساسیت کشت 40 درصد و حساسیت PCR 60 درصد بود. ضمنا پنج نمونه انسانی که از نظر سرولوژیک مثبت تلقی شده بودند، به همین ترتیب آزمایش شدند که هر پنج نمونه با روش کشت نیز مثبت گردیدند، ولی تنها چهار نمونه را روش PCR تشخیص داد.
بحث: روش های متنوع تشخیص بروسلا اعم از روش کشت و روش های سرولوژیک مورد ت ای ید بوده ولی مشکلات و محدودیت های خاص خود را دارند. از آنجا که نتایج مربوط به ست های آزمایش شده هم خوانی قابل قبولی با یکدیگر نداشتند، این تحقیق به منظور دستیابی به یک ست قابل اجرا در آزمایشگاه های بالینی طراحی شد. نتایج حاصله حاکی از کارآیی مناسب پرایمرهای مورد استفاده است؛ هر چند حساسیت آنها با آنچه قبلا گزارش شده بود مطابقت زیادی نداشت. به نظر می رسد با استفاده از شرایط و مواد استاندارد می توان به نتایج بهتری نیز دست یافت. عدم ردیابی بروسلا آبورتوس در یک نمونه بالینی در این تحقیق به خاطر مشکلات روش تشخیص نبوده است؛ بلکه احتمالا به علت ویژگی بالای پرایمرهای مورد نظر بوده است.

پشه خاکی فلبوتوموس پاپاتاسی ماده، ناقل اصلی انگل لیشمانیا میجر، عامل بیماری لیشمانیوز جلدی روستایی در ایران است. داشتن دانش و آگاهی از تغییرات ژنتیکی و جمعیتی پشه خاکی ها، برای هر نوع برنامه تحقیقاتی روی انتقال بیماری لیشمانیوز و کنترل آن مفید خواهد بود. ژن سیتوکروم بی و ژن رمزگ ذ اری پروتئین هسته ای و همچنین ژن پروتئین سطحی باکتری wolbachia (ولباکیا) به عنوان مارکر مورد استفاده قرار گرفتند.
از تله چسبان، تله قیفی، تله نورانی CDC و آسپیراتور جهت صید پشه خاکی ها از مناطق مورد مطالعه در ایران استفاده شد. هر پشه خاکی در روی یک قطره 1 x TE در روی اسلاید تمیز زیر لوپ قرار داده شده، سر و انتهای بدن جهت شناسایی جدا و مابقی جهت جدا کردن DNA تشریح و برای هر پشه از هر دو پرایمر جهت تعیین توالی استفاده شد.
سه قطعه از سیتوکروم بی با PCR تکثیر و تعیین توالی شد ند. در قطعه CB1 از میان 189 توالی، 33 هاپلوتایپ، قطعه CB3 از میان 44 توالی، 7 هاپلوتایپ و قطعه Cyt b Long از میان 149 توالی، 49 هاپلوتایپ تشخیص داده شد. فراوانی ژن پروتئین سطحی باکتری ولباکیا در فلبوتوموس پاپاتاسی بالا بود، اما تنها یک نوع هاپلوتایپ از ژن (wsp) یافت گردید. ژن رمزگ ذ اری پروتئین هسته ای با PCR تکثیر یافت، ولی توالی نوکلئوتیدهای آن در بعضی از قسمت های این قطعه ژن خوانا نبود.
بحث: در آنالیزهای فیلوژنتیکی هر سه قطعه از ژن سیتوکروم بی، یک شبکه منفرد شجره (tree) فیلوژنتیکی از هاپلوتایپ های آن به دست آمد. برخلاف سیتوکروم بی، ژن پروتئین سطحی باکتری ولباکیا (wsp) در فلبوتوموس پاپاتاسی، هیچ گونه چند شکلی دیده نشد که نشانه عدم وجود زیر گونه یا گونه ها در این پشه خاکی است. تفاوت چندانی از شجره هاپلوتایپ های مجزا از بقیه و یا درصد فراوانی آن در دو شرایط محیطی متفاوت پشه خاکی های جمع آوری شده یعنی لانه جوندگان و نیز اماکن انسانی و حیوانی و یا فواصل جغرافیایی مشاهده نگردید.

امداد و انتقال صحیح و کارآمد مصدومین، نقش مهمی را در حفظ و ارتقای سلامت نیروهای رزمنده در زمان عملیات ها و رزمایش های مختلف دارد. در این مطالعه به بررسی وضعیت امداد و انتقال در رزمایش صعود به قله سبلان در استان اردبیل در مرداد ماه 1382 پرداخته شده است.
برای انجام این مطالعه از پرسشنامه ای که در 7 محور تجهیزات و امکانات، ارتباطات، نیروی انسانی انتقال، ترابری، نیروی انسانی امداد، ابزار امداد و انتقال و مدارک پزشکی تدوین شده بود، استفاده گردید. نتایج مهم طرح نشان می دهد که وضعیت تامین تجهیزات پزشکی، دارو و لوازم مصرفی، فضای کاری، وضعیت برآورد تجهیزات مراکز درمانی، زمان برگشت مصدوم به عقب از اورژانس صحرایی تا بیمارستان صحرایی و سابقه نیروی امدادگر مناسب بود، ولی زمان برگشت مصدوم از صحنه تا پست امداد، از پست امداد تا اورژانس صحرایی، امکانات ارتباطی، سیستم تشکیل پرونده و نحوه ارسال مدارک مصدومین به عقب وضعیت نامناسبی داشتند.
بحث: در بیشتر جنبه های امداد و انتقال در این رزمایش وضعیت مناسبی وجود داشت، ولی هنوز اشکالاتی در بعضی از ابعاد آن وجود دارد که مقداری با توجه به کوهستانی بودن منطقه قابل پیش بینی بود. لازم است جهت رفع اشکالات در آینده با برنامه ریزی مناسب همراه با تقویت امکانات ارتباطی، ت ا مین امکانات مناسب جهت نقل و انتقال سریع تر مصدومین، تلاش جهت تشکیل و نگهداری و انتقال پرونده های مصدومین اقدام گردد.

با توجه به نقش آب در انتقال بیماری ها، تامین آب شرب سالم در مراکز نظامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بین روش های متداول برای گندزدایی آب،کلرزنی به عنوان قدیمی ترین روش، بیشترین کاربرد را در مراکز نظامی دارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی نحوه بهره برداری از دستگاه های کلرزنی به عنوان تنها روش گندزدایی آب شرب در این مراکز می باشد. از 182 مرکز نظامی در سطح کشور در سال 1381 به کمک پرسشنامه، داده های مرتبط با نحوه بهره برداری از دستگاه های کلرزنی جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی نتایج تحلیل گردید.
به دلیل نقص فنی و فرسودگی دستگاه کلرزنی، بهره برداری غلط، در بیش از50 درصد کلرسنجی ها، کلر باقی مانده آب (به عنوان یکی از مهم ترین شاخص های کنترل کیفیت آب شرب) صفر بوده است. همچنین عدم آشنایی اپراتورها با غلظت کلری که باید به آب تزریق شود و مقدار کلر باقی مانده مورد نیاز در آب، مشکلاتی را در بهره برداری ایجاد کرده است که در متن مقاله اشاره گردیده است.
بحث: براساس نتایج حاصل از این تحقیق، بهره برداری و نگهداری صحیح از هیپوکلریناتورها و رفع بسیاری از مشکلات موجود، نیازمند آموزش پرسنل شاغل در این بخش می باشد. به علاوه، تامین امکانات و تجهیزات مناسب و مورد نیاز از ضروری ترین اقدامات لازم الاجرا در راستای تقویت کنترل های لازم بر کیفیت آب شرب می باشد.