فهرست مطالب

علوم و تکنولوژی محیط زیست - سال ششم شماره 3 (پیاپی 22، پاییز 1383)

فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال ششم شماره 3 (پیاپی 22، پاییز 1383)

  • 70 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1384/05/18
  • تعداد عناوین: 7
|
  • صفحه 0
  • جعفر نوری، حمید رحیمی پور، رویا نزاکتی، اسماعیل زاده صفحه 1
    با توجه به نیاز اکولوژیکی و زیست شهری تهران بزرگ و بر اساس مصوبه دولت، بزرگترین دریاچه انسان ساخت در منتهی الیه غرب و شمال غرب تهران و در منطقه جدید الاحداث 22 شهرداری تهران که دارای وسعتی حدود 10.000 هکتار می باشد در حال طرح ریزی و احداث است. وجود جاذبه های طبیعی و وضعیت توپوگرافی خاص منطقه که گاه سبب طغیان رودخانه های کن و وردآورد و پیدایش سیلاب گردیده است. سبب ارایه پیشنهاد احداث دریاچه انسان ساخت غرب تهران شده است. هدف از احداث این دریاچه نه تنها ایجاد مکانی تفریحی برای جلب توریسم می باشد بلکه موجبات کنترل سیلاب هایی نظیر سیلاب سال 1374 در منطقه کن – سولقان را که خسارات بسیاری به ساکنین منطقه وارد آورد فراهم می سازد، از طرفی بر تلطیف هوای منطقه و کلان شهر تهران تاثیر گذار خواهد بود. این دریاچه با مساحت تقریبی 225 هکتار و حجم آبی حدود 11 میلیون متر مکعب در نظر گرفته شده است و تامین آبهای ورودی به آن از طریق منابع مختلف موجود در منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر به بررسی منابع آبی قابل توجه در منطقه، ویژگی های کیفی و کمی آب های ورودی، حجم آبدهی سالانه و حجم برداشت آب سالانه می پردازد. به منظور بررسی منابع آبی مورد مطالعه در منطقه شامل رودخانه های کن و ورد آورد، رواناب های حوزه های میانی، آبهای زیرزمینی، رواناب های شهری و پساب تصفیه خانه اکباتان، از اواخر تابستان سال 1380 تا زمستان همان سال بررسی های مربوط به کیفیت آب با مطالعه آمار و مطالعه آمار و اطلاعات دریافت شده از ایستگاه های سولقان و چیتگر، همچنین نمونه برداری و آنالیز نمونه ها به روش های موجود در استاندارد متد صورت گرفته و تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمایش ها انجام شده است. نتایج حاصل پس از مقایسه با استانداردهای آب دریاچه حاکی از آن است که کیفیت آب رودخانه های کن و وردآورد، آب های زیرزمینی و رواناب های حوزه های میانی از نظر فیزیکی و شیمیایی مناسب می باشد. از نظر میزان عوامل میکروبی نیز مقدار فکال کلی فرم بین 200-400 MPN/100 می باشد که در محدوده مناسب استاندارد قرار دارد.
    در پساب تصفیه خانه اکباتان و رواناب های شهری کل کلی فرم به ترتیب برابر 1.1 104 MPN/100 و 2.2 1029 MPN/100 می باشد که به دلیل بالاتر بودن از حد استاندارد برای ورود به دریاچه در کوتاه مدت توصیه نمی شود و لذا تامین آب دریاچه از حوزه های کن، وردآورد و بخشی از حوزه های میانی صورت می پذیرد.
    کلیدواژگان: دریاچه انسان ساخت، تامین آب، منابع آب، کمیت و کیفیت آب، عوامل زیست محیطی
  • سیداحمد میرباقری، سیامک بوداقپور، علی ولایی * صفحه 11

    هدف از تحقیق پیش بینی غلظت اکسیژن محلول در راکتور لجن فعال می باشد و رابطه ای برای غلظت هوادهی آزمایش شد. در مدلسازی از مدل شماره 1 لجن فعال برای توصیف فرآیندهای زیست – شیمیایی استفاده شد و معادله اکسیژن محلول نیز در معادلات دیفرانسیل مرتبه اول گنجانده شد. همچنین شبیه ساز این مدل در نرم افزار MATLAB نوشته شد. شبیه ساز، برای مدل واقعی تصفیه خانه شهرک قدس، پایلوت آزمایشگاهی و مثالی از یک تصفیه خانه بررسی شد. در پایان، مطابقت مقادیر محاسبه شده توسط نمودار و مقادیر آزمایشگاهی، مدلسازی اکسیژن را روشن ساخت.

    کلیدواژگان: لجن فعال، انتقال جرم، اکسیژن متغیر محلول، مدلسازی ریاضی، شبیه سازی
  • الهام اردلانی، سیدمحمود شریعت، محمدعلی وفازاده صفحه 19
    هدف از این مطالعه تعیین تراکم MTBE در منابع آب و خاک اطراف پمپ بنزین های تهران بوده است جهت آزمایش بر روی نمونه ها در این پروژه روش Purge Trap/GC شماره 524.4 که توسط آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا جهت آنالیز نمونه های آب و خاک پیشنهاد شده استفاده شده است.
    بالاترین تراکم MTBE، 0.94 ppm اندازه گیری شده است که مربوط به نمونه های اخذ شده از نزدیکی مخازن بزرگ ذخیره سازی پالایشگاه تهران و تاسیسات ری می باشد.
    مقدار قابل اندازه گیری MTBE در نمونه های خاک مورد آزمایش به دلیل تمایل ماده به مهاجرت درون خاک یافت نشد. دو نمونه مورد بررسی از آبهای سطحی حاوی مقادیر 6ppb و 11ppb از MTBE بوده که ناشی از ریزش فرآورده و یا عدم جمع آوری صحیح روغن موتور کار کرده پس از تعویض است. برای تعیین میزان صحت در ارتباط با فرآیندهای آزمایشگاهی و نحوه نمونه برداری یک مورد آزمایش دو نسخه ای (LD) و همچنین نمونه برداری دوتایی در محل (FD) صورت گرفت.
    کلیدواژگان: آبهای زیرزمینی، متیل ترشری بوتیل اتر
  • مجید شفیع پور، سید امیر ناصر هراتی صفحه 31
    آنچه در برنامه سوم مد نظر دولت قرار گرفته است رسیدن به رشد اقتصادی 5.7 درصدی است. و به این منظور باید انرژی قابل توجهی مصرف نمود. از آنجا که مصرف انرژی در کشور روز به روز افزایش یافته است و از طرفی قیمت حاملهای انرژی بسیار پایین تر از قیمت واقعی آن می باشد. لذا در این مقاله سعی شده تا با ارایه آمار و ارقام اخذ شده از منابع و سازمان های رسمی نقش حاملهای انرژی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در امور معیشتی مردم در دو بعد ملی و خانوار مورد بررسی قرار گیرد برای رسیدن به این هدف سناریوهای گوناگون افزایش قیمت حاملها، در طول برنامه سوم ارایه گردیده و نیز با ضمیمه کردن یک تحقیق میدانی، از اقشار مختلف مردم نظرخواهی شده است که اکثریت با تاثیرگذاری افزایش قیمت حاملها در زندگی معیشتی و رفاه عمومی موافقند. لکن تاکید پرسش شوندگان بر کنترل اثرات تورمی آن می باشد. در نهایت با کنار هم قرار دادن نتایج حاصله یک جدول تصمیم گیری اراده شده که نتایج مثبت و منفی هر یک از چهار گزینه افزایش قیمت حاملها در آن دیده شده است و نقاط قوت و ضعف و میزان موفقیت هر یک از آنها در طول برنامه مورد ارزیابی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: بنزین، حاملهای انرژی، محیط زیست، برنامه سوم توسعه
  • محمدرضا صبور، امیر محامدی فرد صفحه 37
    هدف کلی از انجام این تحقیق بررسی و آنالیز کمی و کیفی مواد زاید بیمارستانی در کشور می باشد بدین صورت که ابتدا انواع زائدات بیمارستانی و مراکز و بخشهای تولید کننده آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس با توجه به تعداد بیمراستان و تعداد تخت های فعال موجود در هر استان، میزان تولید این نوع زائدات برای تمامی استانها جداگانه برای سال 81 برآورد گردید و در نهایت ضمن آنالیز فیزیکی بر حسب نوع جنس (پلاستیک، پارچه و...) و بر حسب نوع ساختاری مواد (عفونی، بیولوژیکی و...) میزان تولید مواد زائد بیمارستانی برای سالهای 1378 (دوره کوتاه مدت) و 1407 (دوره بلند مدت) برآورد گردیده است...
    کلیدواژگان: مواد زائد بیمارستانی، مواد زائد عفونی، تخت فعال، زباله سوز
  • الهه علیزاده صفحه 51
    امروزه ایجاد واکنشهای گداخت هسته ای در سیستمهایی تحت عنوان راکتورهای گداخت به منظور دستیابی به منبع جدیدی از انرژی، اساس تحقیقات گسترده ای در کشورهای مختلف جهان است. اگرچه بکارگیری راکتورهای گداخت در مقایسه با سایر منابع انرژی، از قبیل سوختهای فسیلی و راکتورهای شکافت هسته ای، محاسن فراوانی دارد اما استفاده بهینه از این منبع نامحدود انرژی، مستلزم توجه به اثرات آنها بر انسان و محیط زیست است. بررسی ها نشان می دهند که مناسبترین سوخت برای راکتورهای گداخت، تریتیم است. تریتیم ماده ای (پرتوزا) رادیواکتیو با نیمه عمر 12.32 سال است که به دلیل فزونی نوترون، واپاشی از نوع بتا دارد، اگرچه اکتیویته این رادیونوکلید نسبتا ضعیف است، اما به آسانی از هر محفظه ای نشت پیدا کرده و محیط اطراف را آلوده می سازد. به همین دلیل، قبل از استفاده از این سوخت، باید اثرات مخرب آن بر محیط زیست و راه های کاهش این اثرات به دقت مورد بررسی قرار گیرند. در این راستا، بررسی های زیادی توسط محققان در آزمایشگاه ها و راکتورهای تحقیقاتی گداخت در سراسر دنیا صورت می گیرد. در این بررسی ها، تلاش می شود که خطرات بالقوه ناشی از آزادشدن رادیونوکلید تریتیم در محیط، تحت شرایط عادی و همینطور در صورت ایجاد سوانح هسته ای، ارزیابی شده و راهکارهای مناسب برای کاهش این خطرات ارایه شود. در این مقاله، به بررسی اجمالی برخی از مهمترین تحقیقات انجام شده در این زمینه و نتایج حاصل از آنها می پردازیم.
    کلیدواژگان: گداخت هسته ای، سوخت تریتیم، پسماند هسته ای
|
  • Gafar Noori, Hamid Rahimipour, Roya Nezakati Page 1
    According to the natural and man-made environment of Tehran and based on government approval, the largest artificial lake located in far northwest of great Tehran and into the new made District-22 of Tehran Municipality is being designed. This region with and area of about 10000 hectares has been planned as a last connatural limitation of Tehran. Overflow of the Kan and the Vardavrd Rivers such as the one in 1969 in the Kan-Sologhan region and some other purposes like providing a recreational place to attract tourists and making the weather fresh and humid specially in dry seasons turn out to be the reasons for proposing the construction of an artificial lake. The lake is planned with an area of about 225 hectares and 11 million cubic meters volume. The Kan and the Vardavard Rivers, the middle part watershed basins runoff, groundwater, municipal runoff and the waste water of Ekbatan treatment plant are the most important water resources in the area. Annual flow of these resources together is about 120 million cubic meters and there is the possibility of taking 40 million cubic meters of this flow to provide the lake water. To indentify the water quality of resources, samples were taken, analyzed and statistics of hydrometric stations in the region have been assessed. Comparison between these results and standards proved that the Kan and the Vardavard Rivers, groundwater’s and the middle part watershed basins runoff have the highest quality. In Ekbatan treatment plant wastewater and municipal runoff total coliformis 1.1×104 MPN/100ml and 2.2×1029 MPN/100ml respectively which is higher than standards and inappropriate to provide the lake water.
  • Sayyed Ahmad Mirbagheri, Siamak Boodaghpoor, Ali Valaei Page 11

    The objective aim of this research was to predict dissolved oxygen (DO) concentration in a full scale activated sludge reactor. So tested a function for oxygen transfer.The activated sludge model No.1 was used to describe the biochemical processes.The function of dissolved Oxygen was used by first- order differential equations. This model was simulated by MATLAB Software. The simulated model was tested for a laboratory pilot and shahrak Ghods treatment plant. The obtained results confirmed the data obtained from the model and the experimental one.

  • Elham Ardalani, Sayyed Mahmood Shariat, Mahmood Ali Mohammadi, Mohammad Ali Vafazadeh Page 19
    Methyl tertiary – butyl ether (MTBE) is the most common fuel oxygenate and octane booster currently used in unleaded gasoline in Tehran. It can be easily and cheaply produced at the refinery. Mixing of 5-15 percent of this compound can make a significant decrease in reduction of air pollutant such as CO, NOx, …. Besides the above advantages, the water solubility of MTBE is so high, therefore it has high mobility downward in soil because it dose not readily adsorb or attach on soil. It is readily soluble in water it can reach ground water quickly and easily.The main contributors of gasoline containing MTBE into the subsurface environment of soil are underground storage tanks (UST), pipelines and refueling facilities.The drinking water sources Polluted by an undesirable taste and odors when it’s concentration range between 20-40ppb. In this case high clean up costs is needed for remediation. In this project MTBE was detected in soil and water sources around gasoline pump stations in Tehran.All the samples were collected from wells near the pump stations, 2 samples from surface water and 2 samples from soil was accordance to determine the concentration of MTBE on surface.The analyzing method in this project purge & Trap / GC / MS Method, which was recommended by USEPA in 2001 for analyzing soil and water samples. The high detectable Concentration of MTBE belonged to samples, which were collected from wells next to huge storage tanks of Tehran refinery, and Rey instalation.They were about 0.94ppm and 0.34 ppm.There were no detectable MTBE in soil samples because after leakage it tends to migrate downward the soil.Laboratory duplicates and field duplicates were done for two samples to give a measure of the precision associated with laboratory procedures and sample collection and preserving.The concentration of MTBE in two samples of surface water were 11ppb and 6 ppb. The reason may be due to MTBE spills from repair shops or it is because of used motor oil which spills to the surface water.
  • Majid Shafipoor, Sayyed Amir Naser Harati, Rashid Kaveh Page 31
    Getting 5.7% growth in the economy has been one of the most important objectives that the government of I.R.Iran was following during the 3rd 5 years development plan. Each year energy is consumed more than the last year and the price of oil and gas energy is usually less than the real prices. In this study the importance of increasing energy prices was investigated. Increasing energy prices have some influences on economic and social issues, especially on environment. For development of energy, the experts have recommended 4 methods. All methods were analyzed and assessed social, economical and environmental impacts. Field surveys also have been done by direct interviews. The results showed that many people believed that the increases in fossil fuel prices cause inflation, but the negative impacts may be controled. Advantages and disadvantages of each recommended method has been discussed
  • Mohammad Reza Sabour, Amir Mohamedifard Page 37
    The sources of hospital wast were studied. The main types of hospital waste have been recognized. The amount of hospital waste in each category: Chemical biological … was estimated for all province as well as the cities in the country. The results show that if the separation of the hospital wast carry out according to the standards, the amount will be estimated 139787 and 698877 tons until the year 2008 and 2028, respectively.
  • Elahe Alizadeh Page 51
    Nowadays, nuclear fusion reaction taken place in systems as fusion Reactors, are the base of a lot of widespread researches to achievement a new source of energy. Although using these kind of reactors is very beneficial, the optimum usage of them requires sever attention to their effects on human being and his environment. It is shown that the best fuel for fusion reactors is tritium. Tritium is a radioactive isotope of hydrogen with 12.32-year half-life that emits beta radiation. Although its specific activity is relatively weak because of its gaseous state, it can leak easily Its ecological effects should be considered. In all around the world, in order to improving safety and reliability of these reactors, researcher groups expandedly investigate radiation hazards resulting from release of tritium and activation products during normal operations as well as accidental conditions. Some of the most significant results and safety aspects are briefly presented in this paper.