فهرست مطالب

نشریه مطالعات رسانه های نوین
سال یکم شماره 3 (پاییز 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/08/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدحسین پناهی*، حسین پناهی صفحات 1-42
    سرمایه اجتماعی که از شبکه روابط بین انسان ها به وجود می آید نقش زیادی در زندگی ما بازی می کند. یکی از عواملی که بر وضعیت سرمایه اجتماعی اثر می گذارد کم و کیف استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی است. در این پژوهش رابطه استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی با سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. برای مطالعه سرمایه اجتماعی، از تعریف و سنخ شناسی کلمن استفاده شده، و سپس اثر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در چهار بعد وسایل ذخیره، مبادله، انتقال و پردازش اطلاعات بر آن مطالعه شده است. روش این تحقیق پیمایشی بوده و جمعیت آماری آن را دانشجویان دانشگاه های علامه طباطبائی و خواجه نصیرالدین طوسی تهران تشکیل داده اند، که از آنان نمونه ای به حجم 388 نفر انتخاب شدند. یافته های توصیفی تحقیق درباره ابعاد سرمایه اجتماعی نشان می دهد که در بعد ساختاری تبعیت از هنجارها و قوانین در میان دانشجویان در سطح بالایی است، در حالی که میزان عضویت و مشارکت در گروه ها و سازمان ها در سطح پایینی است. در بعد کارکردی سرمایه اجتماعی نیز اعتماد بین شخصی و اعتماد تعمیم یافته سطح نسبتا بالایی را نشان می دهد. به طورکلی، نتایج تحقیق نشان می دهد که سرمایه اجتماعی در بین دانشجویان در حد نسبتا بالایی است. فرضیه اصلی این تحقیق، یعنی تاثیر مثبت استفاده از فناوری های جدید اطلاعات و ارتباطات بر سرمایه اجتماعی، مورد تایید قرار گرفت، هر چند شدت این تاثیر در حد نسبتا پایینی است.
    کلیدواژگان: تکنولوژی اطلاعاتی و ارتباطی، سرمایه اجتماعی، دانشجویان ایرانی، سرمایه اجتماعی دانشجویان ایرانی، مصرف ICT دانشجویان ایرانی
  • مهدی منتظر قائم، مونا شعبان کاسه گر* صفحات 43-76
    در این مقاله به توانمندی زنان در فضای سایبر پرداخته شده است. مطالعه توانایی زنان در فضای سایبر از این جهت است که این فضا شرایط لازم برای مشارکت زنان فارغ از برخی محدودیت های دنیای واقعی را فراهم می کند که این امر می تواند به توانمندی فردی بینجامد. آن ها می توانند با داشتن مجموعه مهارت ها و انگیزه لازم مسیر را برای استفاده از اینترنت در جهت منافع خود و تولید محتوا هموار کنند. همچنین با رساندن صدایشان به گوش دیگران امکان تغییر و اصلاح کلیشه های قالبی و ایماژهایی که به آن ها نسبت داده می شود را عملی می سازند. اما آن ها برای عملیاتی کردن امکان استفاده از اینترنت در جهت هر آنچه که می خواهند، نیازمند مولفه هایی هستند. به همین دلیل برای شناسایی این مولفه ها و تاثیر آن ها بر توانمند شدن فردی زنان در استفاده از فضای سایبر، پرسشنامه ای آنلاین طراحی و تنظیم شد و در اختیار زنانی که در فضای سایبر به انواع فعالیت ها می پردازند، قرار داده شد. بعد از تکمیل پرسشنامه ها، تعداد 429 پرسشنامه با استفاده از نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته نشان می دهد متغیرهایی همچون هدفمندی فعالیت، میزان آشنایی نسبت به زنان فعال، میزان فعالیت و سواد رسانه ای انتقادی در بخش مصرف و تولید، توانمندی زنان در استفاده از فضای سایبر را افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: توانمندی، فضای سایبر، عاملیت، سواد رسانه ای انتقادی، هدفمندی
  • محمدسعید ذکایی*، متین عزیزی همدانی صفحات 77-124
    رواج فناوری ها رسانه های جدید اطلاعاتی، ارتباطی و اجتماعی در سال های ابتدایی قرن بیست و یکم تغییرات شگرفی را در هویت یابی های فردی و اجتماعی مخاطبان آن ها و به ویژه جوانان بر جای گذاشته است. گذران ساعت های متمادی در فضای مجازی به عنوان جهان جایگزین و یا اولیه زندگی انسان های این عصر با غوطه ور ساختن آن ها در دنیایی از اطلاعات معتبر و غیر معتبر و مجموعه ای از ابژه ها و کالاهای فرهنگی، تجارب و ذهنیت ها و لذت های ویژه ای را برای آن ها به ارمغان آورده و فرصت های فراوانی برای بروز عاملیت فردی و تقویت ارتباطات اجتماعی مهیا می سازد. مقاله حاضر بر آن است تا بامطالعه مردم نگارانه ویژگی های طرفداران فرهنگ عامه پسند کره ای در ایران در فضای مجازی، به بررسی آثار این هواداری بر هویت نوجوانان و جوانان پرداخته و نشان دهد چگونه صور گوناگون تولیدشده در عرصه موسیقی و درام کره ای در فضای مجازی به تدریج هواداران را به سمت تولید یک هویت جهانی-محلی از خویشتن می کشاند. نتایج پژوهش نشان دهنده کارکردهای متمایزکننده، جبران کننده و نیز تکمیل کننده فراغتی این فرهنگ هواداری در میان نوجوانان ایرانی است که در روندی پیچیده و رو به رشد، هویت های جهان وطن را در میان آن ها تقویت می کنند.
    کلیدواژگان: هویت، هواداری، فرهنگ عامه پسند کره ای، فضای مجازی، تکنولوژی های جدید ارتباطی، شبکه های اجتماعی، جهان - محلی شدن
  • سیدعلی اصغر سلطانی، امیرعلی تفرشی* صفحات 125-164
    گرایش عمده مخاطبان ایرانی به استفاده از شبکه های ماهواره ای، لزوم مطالعه پیام های ارسالی این شبکه ها را، از طریق واسازی پیام و کشف مفروضات بدیهی انگاشته شده آن ها، ایجاب می کند. بر این اساس پژوهش حاضر با مدنظر قرار دادن برنامه های تولیدی شبکه «من و تو» و تحلیل گفتمان آن ها بر اساس نظریه و روش لاکلاوموفه، پاسخ به سوال پژوهش را آغاز کرد. در این وضعیت با استفاده از مفهوم واسازی، و قطع رابطه دال و مدلول های گفتمانی برنامه (مفروضات بدیهی انگاشته شده)، مفروضات گفتمانی برنامه شناسایی و مفصل بندی برای آن ها شکل گرفت. به حسب مطالعه انجام شده، «مردم»، «تساهل و مدارا»، «تجربه های جدید»، «خوش گذرانی» و «فرهنگ و هنر» به عنوان دال های مرکزی گفتمان برنامه های این شبکه مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین مشخص گردید، بیشترین هویت های گفتمانی که این شبکه مورد بازنمایی قرار می دهد، دو هویت گفتمانی «مردم ایران» و «حکومت جمهوری اسلامی ایران» می باشد. «مردم ایران» در زنجیره هم ارزی شبکه قرارگرفته و بازنمایی می شوند و «حکومت ایران» در راستای زنجیره تفاوت من وتو. در این وضعیت گفتمان من وتو از کارکرد دال خالی و فضای استعاری گفتمانی نیز استفاده می کند، و با بازنمایی منفی از گفتمان حکومت ایران و نمایش دال هایی که-به حسب بازنمایی- جایشان در مفصل بندی گفتمانی این حکومت خالی می باشد؛ و در مقابل مفصل بندی آن دال های خالی در گفتمان خود، تلاش می کند تا بتواند گفتمان رقیب خود را مورد حاشیه رانی قرار دهد و هژمونی معنایی خود را تثبیت کند. ازجمله مشخصه های گفتمانی دیگر برنامه های مورد مطالعه تاکید بر «معنویت یا خدا گرایی/پرستی فاقد شریعت و تعصب» و پرداخت مثبت به «سلطنت پهلوی» به حسب پیوند آن با «گذشته خاطره انگیز» مخاطب می باشد.
    کلیدواژگان: شبکه های ماهواره ای، من و تو، تحلیل گفتمان، لاکلا و موفه، مردم، گفتمان جمهوری اسلامی ایران، گفتمان پهلوی
  • صادق رشیدی، زهرا صبورنژاد * صفحات 166-200
    این مقاله با هدف مطالعه و تحلیل مفهوم ستاره سازی پس از اینترنت و تحلیل تاثیرات رسانه های جدید و مجازی در دگرگونی معنای ستارگی نوشته شده است. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از مطالعه موردی بومی و مطالعه معنای ستارگی و ستاره سازی در سینما از دیدگاه های گوناگون، نقش اینترنت و فضاهای مجازی در تغییر و دگرگون کردن معنای ستاره سینمایی را مورد تحلیل قرار گیرد. بدین منظور برای مطالعات موضوع مورد نظر و تحلیل یافته ها و نمونه های موردی این مقاله، از تحقیق کیفی با رویکرد مطالعات فرهنگی و روش نشانه شناسی استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز این مقاله نیز به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است. اما در مورد پیشینه تحقیق این مقاله، باید گفت تاکنون پژوهشی در این مورد خاص صورت نگرفته است. نتایج این مطالعات در مجموع نشان می دهد که ستاره های سینمایی در تعامل بی واسطه با مخاطب و نیز با راهبرد خودبیانگری و تصاویر شخصی و خصوصی تغییر مهمی در شیوه های نگرش جامعه به معنای ستارگی ایجاد کرده اند و چگونگی ستاره سازی و معرفی آن به جامعه، که در روش های کلاسیک و وابسته به رسانه های جمعی و نشریات عام، تحت اختیار هنرپیشه ها نبود، این بار در بافت و شرایط جدید و بی واسطه ای در جریان است و در حقیقت معنای جدید ستارگی، ستاره بودن در شرایط پس از اینترنت است.
    کلیدواژگان: سینما، ستاره، نشانه شناسی، اینترنت، عکس، مخاطب
  • سیاوش صلواتیان*، عبدالعلی علی عسگری، حنانه احمدی صفحات 203-232
    امروزه سازمان های رسانه ای جهان در تلاش اند تا از ظرفیت رسانه های نوین همگرا در جهت جذب و نگهداشت مخاطبان خود بهره جویند. تلویزیون پروتکل اینترنتی[1] یکی از انواع این گونه رسانه ها است. به کارگیری رسانه های نوین، به مدل های جدید ارتباطی نیاز دارد. با شکل گیری مدل های جدید ارتباطی، ساختارهای سنتی در سازمان های رسانه ای دیگر پاسخگو نیستند و باید به دنبال طراحی و پیاده سازی ساختارهای سازمانی جدید بود. هدف اصلی این مقاله ارائه ساختار سازمانی مناسب و بومی برای «تلویزیون پروتکل اینترنتی» در سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است. برای این منظور در مرحله اول ساختار سازمانی در سیزده اپراتور مهم تلویزیون پروتکل اینترنتی در دیگر کشورها مطالعه تطبیقی شد. پس ازآن با رویکرد کیفی و از طریق روش مصاحبه عمیق داده ها جمع آوری و تحلیل گردید. مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل دو گروه اساتید و متخصصان صاحب نظر در حوزه رسانه های نوین و ساختارهای سازمانی و مدیران درگیر در اجرای پروژه ملی تلویزیون پروتکل اینترنتی در سازمان صداوسیما بودند که از بین آن ها به روش هدفمند و گلوله برفی نمونه گیری انجام شد. بنا بر نتایج این پژوهش، به منظور اجتناب از ایجاد سلسله مراتب سازمانی دست وپا گیر، بهترین شیوه استقرار تلویزیون پروتکل اینترنتی در ایران، ایجاد یک ستاد مرکزی است. این ستاد مرکزی که متشکل از سازمان های تامین کننده حلقه های زنجیره ارزش تلویزیون پروتکل اینترنتی است، به صورت یکپارچه از سوی سازمان صداوسیما مدیریت می شود. به واسطه حضور این سازمان ها در ستاد مرکزی و تعاملات بین آن ها، مناسب ترین ساختار بین سازمانی این ستاد مرکزی ساختار شبکه ای و مناسب ترین ساختار درون سازمانی آن ساختار ماتریسی است.
    کلیدواژگان: آی پی تی وی، تلویزیون پروتکل اینترنتی، ساختار سازمانی، رسانه های نوین، سازمان صداوسیما
  • محمد کریم بیات*، روح الله منوچهری صفحات 230-275
    سبک زندگی می تواند به عنوان یک الگوی شناخته شده در هر محل، منطقه، یا کشور باشد، که البته بر اساس نظر برخی از صاحب نظران، نمادی فردی یا اجتماعی است که عوامل گوناگونی بر آن تاثیرگذار هستند. امروزه و با پیشرفت های گوناگون علمی و فناورانه، تجهیزات و فناوری های جدیدی در زندگی شخصی و اجتماعی افراد وارد شده و ارتباطات و تبادلات روزمره را دگرگون نموده است. در بین این فناوری های نوین، رسانه های اجتماعی نقش بسزایی را در بخش های گوناگون زندگی ایفا می کنند و تاثیرهای زیادی نیز بر افراد و جوامع گذاشته اند. این پژوهش با روش توصیفی و با توجه به شاخص های مهم سبک زندگی مانند: پوشاک، طرز رفتار، تغذیه، برخورد و... نقش رسانه های اجتماعی در زندگی اجتماعی و فردی اعضای کتابخانه های عمومی استان فارس را با استفاده از تحلیل سوات[1] مورد بررسی قرار می دهد و هدف آن تعیین و شناسایی میزان تاثیر آنها در کم یا زیاد کردن و یا بهبود و ارتقاء و یا تنزل سبک زندگی و نظم و امنیت در شاخص های ذکرشده و همچنین در پایان راهکارهایی جهت ارتقای سبک زندگی با استفاده از رسانه های اجتماعی، ارائه شده است.
    کلیدواژگان: سبک زندگی، رسانه های اجتماعی، نظم و امنیت، تحلیل سوات
|
  • Mohammad Hossein Panahi *, Hossein Panahi Pages 1-42
    Social capital, which is formed by the network of relationships among human beings, plays a major role in our lives. One of the factors that may affect social capital is how and how much we use information and communication technologies (ICTs). This study investigates how ICT consumption is related to social capital. To study social capital, we used Coleman’s definition and typology and analyzed the effects of ICTs on social capital from four aspects: information storing, exchanging, transferring and processing devices. We surveyed a random sample of 388 students of Allameh Tabataba’i University and KhajehNasirUniversity in the city of Tehran, Iran. The descriptive findings of the study indicate that the students comply with social norms and laws to a high degree but they tend not to participate in social groups and organizations. Regarding functional aspects of social capital, we found that the students’ generalized and interpersonal trust were rather high. Our main hypothesis that there is a positive relationship between ICT consumption and social capital was verified, although the level of the relationship was rather low.
    Keywords: Information, Communication Technologies (ICTs), Social capital, Iran
  • Mehdi Montazerghaem, Mona Shaban Kasegar * Pages 43-76
    The present study is a research on the capabilities of women in the cyberspace. Regardless of the limitations of the real world, cyberspace can empower women participation and individual capabilities. If woman have the necessary skills and motivations, they can use the internet and content production to their benefit. They can also make their voice heard and change the society’s stereotypes and images about them.
    However, there are requirements to achieve such goals. This study aims to find those requirements and investigate their impacts on the empowerment of women in the cyberspace. A questionnaire was prepared and given to the women active in the cyberspace. Data gathered through 429 completed questionnaires was analyzed using SPSS. The results show that different variables including purposeful activities, knowing other active women, level of activity and media literacy can improve women's capabilities in the cyberspace.
    Keywords: Women Empowerment, cyberspace, media literacy
  • Mohammad Saeed Zokaei *, Matin Azizi Hamedani Pages 77-124
    The rapid development of ICTs in the early 21st century has brought about dramatic changes in the youths’ personal and social identifications. Spending long hours in virtual spaces consuming popular culture news and products (in this case Korean pop music), while providing the youth with a huge amount of information and entertainment, also provides them with unique experiences through which they can express themselves.
    Drawing on a cyber-ethnography of the fans of Korean popular culture in Iran, this paper aims to show the impacts this virtual fandom poses to young adolescents and to show how the cultural products consumed in this environment help create a global-local identity. The results suggest that this fandom culture has differentiating, complementary and compensatory functions and in a complex way helps strengthen cosmopolitan identities among the Iranian youths.
    Keywords: Fandom Culture, Korean Popular Culture, virtual space, Social Network Ites, Cosmopolitanism
  • Seyyed Ali-Asghar Soltani, Amir-Ali Tafreshi * Pages 125-164
    Iranians’ significant interest in satellite TV channels necessitates the study of the content broadcasted by these channels by deconstructing their messages and finding what they have taken as granted. The present study conducts a discourse analysis using Laclau and Mouffe's method on the programs broadcasted by manoto channel. By deconstructing the messages and disconnecting signifiers and the signified the discourse assumptions of the programs will be identified and articulated.
    People, tolerance, new experiences, having fun, and culture and art were identified as the central signifiers within the programs. It was also found that the identities most frequently represented by the channel were Iranians and Islamic Republic of Iran. Iranians has been situated in the chain of equivalence and Islamic Republic of Iran has been situated in the chain of difference.
    The channel also uses empty signifiers and metaphoric discourses and negatively represents the discourse of Iran’s government by showing signifiers that are absent from the government’s discourse. Moreover, the channel has tried to include those empty signifiers in its discourse in order to marginalize its rival’s discourse and consolidate its semantic hegemony.
    Among other discourses found in the programs one could name spirituality without religion and dogma and also positively representing Pahlavi Monarchy linking it to the nostalgic past.
    Keywords: TV channel, discourse analysis, Islamic Republic of Iran
  • Sadegh Rashidi, Zahra Sabournedjad * Pages 166-200
    The present paper aims to study the concept of celebritization after the Internet and examine the effects of new virtual media in changing the meaning of stardom. Studying a local case and considering the meaning of celebritization and superstars in a movie from different perspectives we tried to study the role of the Internet and virtual spaces in transforming the meaning of a cinema superstar. In a qualitative research we approached the study from a cultural studies perspective and used semiotics as the method.
    The results indicate that cinema celebrities have made a considerable change by directly interacting with the audiences. Also sharing personal photos by celebrities have made a considerable change in the way people perceive the meaning of stardom. Celebrity making which used to be a process in the hands of mass media is now affected by the actors themselves. In fact, post-internet stardom is the new meaning of stardom.
    Keywords: Cinema, Superstar, semiotics, Stardom
  • Siavash Salavatian *, Abdolali Aliasgari, Hannaneh Ahmadi Pages 203-232
    Today media organizations try to use the potentials of the new convergent media in order to attract and keep audiences. Internet Protocol Television (IPTV) is one of these new media. Using the new media needs new communication models and the traditional structures of media organizations cannot be relied on. This is why new organizational structures should be designed and implemented. This study aims to introduce a suitable and customized organizational structure for an Internet Protocol Television at the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB).
    First a comparative study was done on organizational structures of 13 major IPTV operators in other countries. Then in-depth interviews were conducted and the data were analyzed with a qualitative approach. The two groups of participants in the study were university professors and experts in the fields of new media and organizational structure as well as managers of the national project of IPTV at IRIB. We used snowballing to reach new interviewees.
    Based on the results of the study to avoid a complicated bureaucratic hierarchy best way of establishing an Iranian IPTV is establishing a nerve center consisting of different organizations involved in IPTV project. This nerve center would be managed by IRIB and the organizations involved in it would be in a matrix relation with each other.
    Keywords: IPTV, Organizational Structure, Interactive Media, I.R.I.B
  • Mohammad Karim Bayat *, Rouhollah Manouchehri Pages 230-275
    Lifestyle can be a known pattern in any region or country and some believe that lifestyle is a personal or social concept affected by many factors. With today’s scientific and technological developments people’s daily interactions have been revolutionized. New media have affected various fields in the lives of different societies. This study uses a descriptive approach and looks into important lifestyle indicators such as clothing, behavior, eating, etc. in order to investigate the role of social media in personal and social lives of the members of public libraries in Iran’s Fars province using a SWOT analysis. The goal of this study is to understand how social media may have improved or harmed their lifestyles regarding the mentioned indicators. Finally some solutions will be proposed to improve individuals’ lifestyles using social media.
    Keywords: Lifestyle, social media, SWOT